Текст книги "Տաղեր"

Ներսես Շնորհալի
Տաղեր

[Ա]
ՏԱՂ ԱՒԵՏԵԱՑ, ՆԵՐՍԷՍ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍԻ

 
Նոր երկինք յերկրի, արփւոյն պարունող,
Ծագողին ծագող:
Երրակի ունող աւետեաց ձայնիւ
Անմահից պետին:
Րոպէիցըն տիպ համայնից հոգւոց
Գոլով արեւելք:
Սըրտի մաքրելոյ զթափանցիկ լուսոյն
Ծագելով նըշոյլ:
Էին աննիւթի հիւթ պարունակող,
Նիւթեալ առ ի քէն:
Սիրատունկ ծառոյն սաղարթից բողբոջ
Ի քէն ընձիւղեալ:
Իսկական Բանին գիր քո մելանաւ
Արեամբ պարագրեալ:
Գեղմն ունակ ցաւղոյ Գեդէոն ետես,
Երգէ եւ Դաւիթ:
Ուրախ լե'ր, դըշխոյ, հարսըն պանծալի
Անմահ փեսային:
Վեհին անեղի էից եղակի
Եղակ վերըստին:
Երբին անկէտի կէտ ժամանակեայ,
Սկիզբն անըսկըզբան:
Սաւս խընկաբերին, նոր դրախտ Ադենի,
Ծառ կենաց պըտղոյն:
Տիրական որթոյն Հաւր տընկագործի
Երկիր բանաւոր:
Աբրահամին աւետ Սահակաւ տըւեալ
Ի քէն կատարումն:
Սառա ամլութեամբ, նորահրաշ ծնընդեամբ
Տիպ քո կուսութեանդ:
Տապանակ կտակի, սափոր ոսկի լի
Նոյն մանանայիւ:
Վէմ առանց ձեռին ի լեռնէդ հատեալ,
Կոյսդ անհայր ծընեալ:
Անկէզ մորենի Մովսեսի տեսեալ,
Ըզքեզ ծանուցեալ:
Ծընող ծնիցելոյն, անմայրըն յառաջ
Անհայր ծնանելով:
Անըստուեր լուսոյ խորան նոր Սինայ,
Տաճար Սաղիմայ:
Ծիր ծայրագունին, ծաւալումն արփւոյն
Յոգիս նըշողից:
Նըստելոյն ընդ Հաւր արքային փառաց
Հուպ մայր մըշտակաց:
Ի բարձունս առ նոյն լեր մեզ բարեխաւս
Սուրբ կոյս Մարիամ:
 

[Բ]
ՓՈԽ

 
Իմանալի սերովբէ,
Բանին աթոռ քերովբէ.
Խորան լուսոյ արքային,
Հարսըն մաքուր փեսային:
Նոր բուրաստան ծաղկերանգ,
Ողկուզաբեր բարունակ,
Դրախտ Տեառն դարձեալ քեւ տըւաւ
Մաւրն Եւայի, որ մեղաւ:
Րոտեալ զերկունս տըրտմական,
Փոխադրեցեր րախճական
Ուրախութիւն երկրայնոցս,
Հարսն ի յերկրէ երկնայնոց:
Մայր կենդանեացըն հոգւոց,
Զոր նախահայրըն ծանոյց.
Երկոտասան վըտակաւ
Վէմն առ ի քէն շնորհեցաւ:
Ծըրար քառիցըն խընկոց.
Հոգւոյն յոգիդ խառնելոց,
Իմաստութիւն, զաւրութիւն,
Արդարամէտ մաքրութիւն:
Նարդոս, զըմուռ ծովային,
Եւ կինամոն կընդըրկին,
Թագապաճոյճ զարմազան
Զըմրուխտ եւ կայծ կարկեհան:
Ով~ դու քաղաք կենդանի,
Տաճար շինեալ Քրիստոսի.
Րաբուն Բանին Յիսուսի,
Ծընող մարմնով ի յերկրի:
Որով հայցեմք մայր լուսոյ,
Զերգող երգոյս եւ զխընդրող,
Սըրբել ըզմեզ ի մեղաց
Լեր բարեխաւս անմոռաց.
Ի զըւարթնոց կայանին
Երգել ըզփառս ընդ նոսին,
Երրորդութեան անեղին
Յաւէտ ի նոյն միշտ Էին:
 

[Գ]
ՏԵԱՌՆ ՆԵՐՍԻՍԻ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍԻ, Ի ՍՈՒՐԲ ԱՍՏՈՒԱԾԱԾԻՆ ԿՈՅՍՆ

 
Նոր ծաղիկ ցուցաւ ի նորատունկ բուրաստանի,
Նոր արեւ հարաւի
Նորազուարճ առաւաւտի:
Երփնատիպ սաղարթ տերեւախիտ կանաչազուարճ
Հողմով Հոգւոյն շարժեալ,
Քաղցրիկ աւդով վայրաբերեալ:
 
 
Րախճանայ դրախտն Եդեմայ նոր ծառ կենաց տնկեալ ի նմա
Ի յաբրահամեան
Յեսսեան արմատ դաւթիազարմ:
 
 
Սքանչելեաւք Կոյսն յըղացաւ զէմմանուէլն ըստ Եսայեայ,
Ծընեալ զՀաւր համագոյն`
Մեզ համագոյ գոլ ըստ մարմնոյ:
Էն ի միշտ Էէն անժամանակ ծընեալ անմայր,
Նոյն ժամանակաւ
Ի կոյս մաւրէ անհայր ծընաւ,
Սիրով խոնարհեցաւ ճըշմարտապէս եւ տիրաբար,
Առնուլ ըզմերս մարմին,
Առանց մեղաց մնալ անմարմին:
Սիրով երկըրպագեա', եկեղեցի, ծնեալ արքային.
Փառաւք զքեզ պսակողին
Մատո ըզփառս միշտ յաւիտեան:
 

[Դ]
ՓՈԽ

 
Այսաւր ցընծութիւն հողեղինացս,
Եւ աւետիք խընդութեան փըրկողին ծննդեան:
Սա յերկնից իջեալ ի ծոցոյ Հաւր,
Որդի եւ Բան անմարմին` եղանի մարմին:
Է զարմանք հրաշից աննիւթ Բանին
Լինել մարմին տիրապէս եւ մնալ անմարմին:
Զանհաս այս խորհուրդ վերին զաւրացն
Ծանուցեալ ասէին` ըզփա~ռս ի բարձունս:
Աստղն արեւելեան զարդարութեան
Եցոյց յայրին զարեգակն ընծայաբեր հովուացն,
Յորմէ սրովբէքն ծածկեալ ըզդէմըս
ԶԵրեքսըրբեանն երգէին. հովիւքն աւրհնէին,
Սարսեալ քրովբէիցն տեսանելով
Զվերանըստեալըն ինքեանց ի գիրկըս Կուսին:
Բանն, որ կերակրէ բանիւ զհոգիս բանականաց,
Դընի յանբանից մըսուր:
Առած Միքիայ առ Բեթղահէմ այսաւր լըցաւ,
Ուստի հացիւ կենաց կերակրիմք:
Նոր երգս աւրհնութեան անճառ Բանին մարմնացելոյ
Մատուսցուք այժմ եւ յաւիտեան:
 

[Ե]
ՏԱՂ ՃՐԱԳԱԼՈՒՑԻ ԾՆՆԴԵԱՆ

 
Այսաւր աւետեաց Գաբրիելի լրումն
Եղանի առ կոյս Մարիամ:
Այսաւր աներբին իննամսեան աճմամբ
Առլըցեալ յարգանդի Կուսին:
Այսաւր գայ Յովսէփ ի քաղաք Դաւթի,
Ընդ Կուսին յայրն իջավանի:
Այսաւր երկնային արքայն մըտանէ
Ընդ երկրաւոր արքային գրոյն:
Այսաւր ազգ մարդկան վերագրին աշխարհագրաւն այն
Յաշխարհըն վերին:
Այսաւր ի Հաւրէ անմարմին ծընեալ Որդի
Նոյն մարմնով ծընանի:
Այսաւր Բանն աննիւթ թանձրացեալ
Հիւթական կերպիւ յայտնեալ երեւի:
Այսաւր լուծանի երկունք անիծից նախամաւրն
Ծնընդեամբ սուրբ Կուսին:
Այսաւր մեզ Դաւիթ տասնաղեաւըն տայ նըշանակ.
Գըտաք յԵփրաթայ:
Այսաւր ըստ Միքիայ Բեթղահէմ ցընծայ`
Տուն եղեալ երկնաւոր հացին:
Այսաւր ըստ Եսայեայ Կոյսըն մայր լինի
Սքանչելեաւք Էմմանուելի:
Այսաւր հոգեղէնք տան որդւոց մարդկան
Աւետիս._ Ծընաւ ձեզ փըրկիչ:
Այսաւր ընդ հովիւսն երգս առեալ գոչեմք.
Ասելով` ըզփառս ի բարձունս:
 

[Զ]
ՓՈԽ

 
Նոր ծաղիկ բըղխէ այսաւր յարմատոյն Յեսսեայ,
Եւ որդի Դաւթի ծնանի Որդին Աստուծոյ:
Րոպէից Տէրն աւծանի արքայ նոր Իսրայելի,
Սրովբէից անտես բնութիւնն տեսանի մարմնով,
Ի լոյսն անմատոյց բնակեալն խանձարրաւք պատի.
Սա անմայր յառաջ ծընեալ, անհայր ծընանի,
Ի բարձունս անբաւ վերնոցն` յայրըն պարագրի.
Երեւի տղայ ծերունին, մանուկ հինաւուրցն,
Անեղն եղանի այսաւր մարդ ճըշմարտապէս.
Յիւր պատկերըն գայ կամաւ կերպարանըն Հաւր,
Սիրով խոնարհի ի մեզ բարձրեալ թագաւորն:
Եկայք զնախատաւն ծնընդեանս վերապատուեսցուք,
Րամեալ մայրութեամբ հաղորդ լիցուք ծնիցելոյն.
Գոհութիւն տացուք նըմին ընդ Հաւր եւ Հոգւոյն,
Սուրբ Երրորդութեանըն փա~ռք յաւիտեանս, ամէն:
 

[Է]
ՏԱՂ ԾՆԸՆԴԵԱՆՆ ՏԵԱՌՆ, Ի ՆԵՐՍԻՍԷ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍԷ

 
Այսաւր ի սկըզբան Բանն, որ ընդ Հաւր միշտ յէութեան,
Ծընանի մարմնով, անյեղապէս գոլով բնութեամբ:
Այսաւր ծոցածին լոյսն, որ յառաջ քան զյաւիտեանս,
Ծագեցաւ յերկրի ի կուսական յորովայնէ:
Այսաւր հինաւուրցն Աստուած էակն եղականաց,
Եղանի մանուկ ի զաւակէ Դաւթի ծընեալ:
Այսաւր յարմատոյն Յեսսեայ բըղխեալ մեզ գաւազան,
Ծաղկեցաւ ծաղիկ կենդանատու տիեզերաց:
Այսաւր զլոյս փառաց, որպէս զաւթոց արկող զինքեամբ,
Խանձարրաւք պատի եւ յանբանից մըսուր բազմի:
Այսաւր սրովբէիւք պարածածկեալ թեւաւք խորհուրդն
Յայտնեցաւ մարդկան ի սուրբ յայրին Բեթղահեմի:
Այսաւր ի հրանիւթ քառակերպեան նըստեալն յաթոռ,
Նըւաստացեալ բառնի ի գիրկըս հողեղինի:
Այսաւր կերակրողըն համայնից կենդանութեանց,
Կերակրի կաթամբ ի կուսական բըղխեալ ըստեանցն:
Այսաւր մոգքն աստեղբ յարեւելից եկեալք ի յայրն,
Երկիր պագին` ոսկի եւ զըմուռ, խունկ ընծայեալ:
Այսաւր որ հովուէրըն զԻսրայէլ հովիւըն քաջ,
Բացաւթեայ հովիւք երգեն նըմա. Փա~ռք ի բարձունս:
 

[Ը]
ՓՈԽ

 
Նոցին համաձայնեալ եւ մեք ցընծութեամբ
Երգեմք ընդ հովիւսն` ըզփառս ի բարձունս.
Րախճանամք երկրաւորքս ցընծութեամբ երկնայնոցն,
Սրովբէից անտեսն այսաւր տեսանի.
Ի բարձունս անհասն յերկրի երեւի,
Սոսկալին քրովբէից ի գիրկըս գըգուի.
Ի յայրն իջավանի որ յաթոռ ընդ Հաւր,
Երկնից թագաւորն դընի ի մըսուր.
Եւ խանձարրաւք պատի զլոյս փառաց զգեցեալն,
Րամից մարդկայնոց գայ ի փըրկութիւն:
Գովեմք նոր երգով զնորածին արքայն,
Սըմա միայնոյ տացուք այժմ ըզփառս:
 

[Թ]
ՏԱՂ ԾՆՆԴԵԱՆ, ՏԵԱՌՆ ՆԵՐՍԻՍԻ ԱՍԱՑԵԱԼ

 
Նոր եդեմ բանաւոր տընկոյն,
Նոր Ադամն ի քէն հընոյն նորոգող.
Երկակի դիմառից առիթ
Անքակ միութեան Էին ընդեղումն:
Րենական արփիւ առլըցեալ,
Զմինըն մարմնապէս ծընար վերըստին.
Սիրամարգ ոսկետիպ նըկար,
Տատրակ ողջախոհ, մաքուր աղաւնի:
Երեւեալ ծաղիկ գարնայնոյ,
Վարդ, մանիշակ, քըրքում, շուշան վայելուչ.
Սարդիոն, յակինթ, դահանակ,
Յասպիս, կարկեհան, զըմրուխտ, շափիւղայ:
Ի տիպ վակասին յեռեալ
Կայծ եւ տըպազիոն նորն Ահարոնի.
Երկնագոյն աւդամանուած շար,
Բեհեզ եւ ծիրանի` նիւթ նոր խորանիդ:
Րակերտեա համասեռիցս ելք,
Ընդ քեզ վերաբերիլ յառ ի քէն ծագումն.
Գոչելով զեռահիւսակ նուագս,
Երիցն ի միումն յաւէտ միշտ ըզփառս:
 

[Ժ]
ՓՈԽ

 
Մայր Աստուծոյ Մարիամ,
Դուստըր Դաւթեան թագազարմ.
Ծընար մարմնով զնորն Ադամ,
Որ նորոգեաց զհինն Ադամ:
Աստուածածին դաւանեմք,
Զնեալդ Աստուած քարոզեմք.
Ընդ հրեշտակին քեզ գոչեմք,
Զուրախութիւնն աւետեմք:
Խընդա', խորանըդ լուսոյ,
Բերկրե'ա, տաճարդ արեւոյ.
Ցընծա', աթոռ Աստուծոյ,
Բարձող Բանին բարձրելոյ:
Երկինք երկնից վեհագոյն,
Քերովբէից գերագոյն,
Ի սրովբէիցըն թեւոյն
Ծածկեալ խորհուրդ ծնիցելոյն:
Անտանելոյն կայարան,
Արեգականն աւթարան,
Ահեղ բոցոյն բնակարան,
Աննիւթ Բանին մարմնարան:
Զքեզ տեսանողքըն տեսեալ,
Մովսէս` մորենի ոչ կիզեալ,
Եսայիաս` կոյս յղացեալ,
Եզեկիէլ` դուռն աղխեալ:
Լեառն վիմածին` Դանիէլ.
Բլուր կընդըրկի` Սողոմոն,
Աղբիւր կընքեալ պահողին,
Պարտէզ փակեալ տընկողին:
Նըման գեղման` Գեդէոն,
Դաւիթ` իջման անձրեւոյն,
Եւ Միքիաս` ըզտեղւոյն
Ի Բեթղահէմ ծնանելոյն:
Նոյեան տապան կենարար,
Աբրահամեան տաղաւար,
Կըտակագրին տապանակ,
Անճառ լուսոյն աշտանակ:
Դրախտ Աստուծոյ ծաղկալի,
Նարդոս բուրեալ ի յոգի,
Հովիտ պայծառ շուշանի,
Աղբիւր գետոց քառակի:
Բուրուառ խընկոց անուշից,
Քառաբուրեանըն խառնից,
Զոր ծերունեացըն խըմբից
Զաղաւթս խընկեն քոց բանից:
Ի քէն հայցեմք, մայր կենաց,
Մաքրել ըզմեզ ի մեղաց.
Հայցմամբ առ Տէրն աշխարհաց,
Որում պատիւ սըրբասաց:
 

[ԺԱ]
ՓՈԽ

 
Մայր Աստուծոյ Մարիամ,
Դուստըր Դաւթեան թագազարմ.
Ծընար մարմնով զնորն Ադամ,
Որ նորոգեաց զհինն Ադամ:
Աստուածածին դաւանեմք,
Զնեալդ Աստուած քարոզեմք.
Ընդ հրեշտակին քեզ գոչեմք,
Զուրախութիւնն աւետեմք:
Խընդա', խորանըդ լուսոյ,
Բերկրե'ա, տաճարդ արեւոյ.
Ցընծա', աթոռ Աստուծոյ,
Բարձող Բանին բարձրելոյ:
Երկինք երկնից վեհագոյն,
Քերովբէից գերագոյն,
Ի սրովբէիցըն թեւոյն
Ծածկեալ խորհուրդ ծնիցելոյն:
Անտանելոյն կայարան,
Արեգականն աւթարան,
Ահեղ բոցոյն բնակարան,
Աննիւթ Բանին մարմնարան:
Զքեզ տեսանողքըն տեսեալ,
Մովսէս` մորենի ոչ կիզեալ,
Եսայիաս` կոյս յղացեալ,
Եզեկիէլ` դուռն աղխեալ:
Լեառն վիմածին` Դանիէլ.
Բլուր կընդըրկի` Սողոմոն,
Աղբիւր կընքեալ պահողին,
Պարտէզ փակեալ տընկողին:
Նըման գեղման` Գեդէոն,
Դաւիթ` իջման անձրեւոյն,
Եւ Միքիաս` ըզտեղւոյն
Ի Բեթղահէմ ծնանելոյն:
Նոյեան տապան կենարար,
Աբրահամեան տաղաւար,
Կըտակագրին տապանակ,
Անճառ լուսոյն աշտանակ:
Դրախտ Աստուծոյ ծաղկալի,
Նարդոս բուրեալ ի յոգի,
Հովիտ պայծառ շուշանի,
Աղբիւր գետոց քառակի:
Բուրուառ խընկոց անուշից,
Քառաբուրեանըն խառնից,
Զոր ծերունեացըն խըմբից
Զաղաւթս խընկեն քոց բանից:
Ի քէն հայցեմք, մայր կենաց,
Մաքրել ըզմեզ ի մեղաց.
Հայցմամբ առ Տէրն աշխարհաց,
Որում պատիւ սըրբասաց:
 

ՏԱՂ ԾՆՆԴԵԱՆ, ՏԵԱՌՆ ՆԵՐՍԻՍԻ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍԻ

 
Անճառ է խորհուրդ սըրբոյ յայտնութեանն.
Բանն, որ ի ծոց Հաւր ծընեալն անմարմին,
Գըթացեալ ի մեզ, մարմին ըզգեցաւ`
Դարձումն առնելով նախաստեղծ մարդոյն:
Երանեն այսաւր մեզ ազգ եւ ազինք,
Զաւրք հոգեղինացն յերկիր ծաւալին`
Էմմանուելի գուշակ լինելով:
Ընդ մեզ Աստըւած շըրջեցաւ մարմնով,
Թագաւոր փառաց` ծառայի կերպիւ:
Ժամանակ եհաս փըրկութեան մարդկան,
Իջեալ ի յերկիր Որդին միածին,
Լոյս փառաց ծագեաց իւր արարածոցս:
Խաւար լուծանի երեւմամբ լուսոյն,
Ծագի արեգակն ի Բեթղահեմէ,
Կոչէ զտիեզերս ի լուսաւորիլ:
Հովուացն ընթացեալ ի տեսիլ լուսոյն,
Ձայնակից եղեն վերին զըւարթնոցն:
Ղամբար լուսափայլ յայտնեալ ի յայրին,
Ճառագայթ ծագեաց աստղըն յարեւելս:
Մոգուցըն տեսեալ, նըմին հետեւեալ,
Յայրն իջավանեալ տեսին զարեգակն,
Նըմա մատուցին զընծայս խորհըրդոյ,
Շարժեալ իմաստիւք զըմուռս մահացու,
Ոսկի` արքայի, կընդրուկ` Աստուծոյ:
Չնաշխարհիկ գոլով աճմամբ մարդկութեան,
Պարագայց լրութեամբ թիւ երեսնամեայ,
Ջրով Յորդանանու այսաւր զմեզ սըրբեաց:
Ռահ հորդեալ յերկինս որդւոց Ադամայ,
Սարսէր Յովհաննէս մերձենալ ի հուրն:
Վերնոց ահաւորն խոնարհի մարդկան,
Տէր Հոգին իջեալ կերպիւ աղաւնոյ,
Րաբունից րաբունն Հայր վըկայելով,
Ցուցեալ յայտնեցաւ սուրբ Երրորդութիւն,
Իիւսեալ միութեամբ անբաժանելի:
Փառաց, միշտ Էին փառաւորելոյն,
Քահանա'յք, երգով մատուսցուք ըզփառս:
 

[ԺԲ]
ՏԱՂ [ԾՆՆԴԵԱՆ], ՏԵԱՌՆ ՆԵՐՍԻՍԻ ԿԼԱՅԵՑՒՈՅ

 
Ծագումն յարփւոյն, ը~, փառաց
Փայլեալ, ը~, յարարածս եւ լուսաւորեաց:
Լոյսն, որ ի սկըզբանէ աշխարհի,
Վերըստին հաստատի դարձեալ:
Դարձեալ նոր Իսրայէլ ի Քրիստոս, ը~,
Հաւատոյ սեամբ լուսաւորի:
Զլոյս մեծ գիտութեան, ը~, տեսին, ը~,
Ժողովուրդք` որք ի խաւարի:
Խաւար ստուերին աւրինացն փոխեալ, ը~,
Տեղի ետ լուսոյն ճըշմարտի:
Ճըշմարիտ Մելքիսեդեկ, անմայրն յառաջ,
Այսաւր անհայր ծընանի:
Ծնընդեամբն, որ ի Կուսէն,
Զաւրէնըս բընութեան ելոյծ ըզծնելոց:
Ծնեալքս յապականութիւն ցընծամըք
Ծընընդեամբ անապականին:
Անապական կուսածին Որդին
Զանապական շնորհեաց մեզ ծընունդ:
Ծընեալք աւազանաւն,
Ըզծընեալն ի Կուսէն փառաւորեցէք:
 

[ԺԳ]
ՓՈԽ

 
Երգ նոր աւետեաց բարբառ այսաւր մեզ հընչեաց,
Րաբունն երկնային դասուց զաւրաւք յայրն իջեալ:
Գոչէր Գաբրիէլ հովուացն այսաւր._ Ցընծացէ'ք,
Նոր ծընաւ փըրկիչ աւծեալ ի քաղաք Դաւթի:
Երկինք երկնայնովք տաւնեն ըզծընունդ փըրկչին,
Րոպէից քառից կուսից լոյս ծաւալեցաւ:
Սոսկացեալ խըմբից մոգուցն ընդ փայլումն աստեղն
Ի յերկըրպագել ծնելոյն եկեալ ընծայիւք:
Սարսեալ Հերովդէս դողայր ընդ լուր արքային,
Ի խընդիր մահու շարժեալ կենաց տըւողին:
Արեամբ անմեղաց մանկանց լընոյր զԲեթղահէմ,
Յառաջեալ տըղայք վըկայք տըղայացելոյն:
Սոցին համաձայն լերուք, մանկունք Սիոնի,
Էին ծնիցելոյ Բանին տուք միշտ աւրհնութիւն:
 

[ԺԴ]
ՏԱՂ [ԾՆՆԴԵԱՆ], ՏԵԱՌՆ ՆԵՐՍԻՍԻ ԱՍԱՑԵԱԼ

 
Աստուծոյ ողորմութեանցըն ազդեցումն
Յառաքումըն միածնին Հաւր ի յերկիր,
Համբաւ ահեղ երեւեցաւ յաշխարհի
Առ ի քէն, Երուսաղէմ, քաղաք Դաւթի:
Թագաւորք եկին առ քեզ ահաւորք,
Եւ զաւրաւք պատեն ըզդրունըս քո, Սիոն.
Աստղ ունին փայլատակող` առաջնորդ,
Յարեւելից գան ի հարաւ փութապէս:
Արքայի ծընիցելոյ են ի խընդիր
Եւ սիրով նըշան հայցեն բերել ի մէջ.
Ո'չ կարես թաքուցանել, ո~վ սուրբ քաղաք,
Զի յերկնից է տեսութիւնըն, զոր ուսան:
Փութա', հա'րց ըզմարգարէն, որ եւ ասէ`
Ուր ծընանի արքայն հրէից կուսածին.
Ի բարբառոյ խուժադուժիցն աւետեաց
Խռովեցաւ Երուսաղէմ եւ Հերովդէս:
Յիրաւի դու խըռովիս, ո~վ Հերովդէս,
Զի երկնաւոր արքայն իջեալ բառնայ զթագդ.
Որոյ իւր են յաւիտեանքն ըստ Յակոբայ,
Նա կանգնէ զաթոռ Դաւթի յաւիտեան:
 

[ԺԵ]
ՓՈԽ

 
Իսկ դու ընդէ՞ր ես խռովեալ, Երուսաղէմ.
Հակառակ քո փրկութեանըդ վարանիս,
Զի յազգէ աբրահամեան է շառաւիղն,
Եւ յարմատոյն Յեսսեայ ծաղկեալ է գաւազանն:
Երանեն, քեզ երանեն, քեզ երանեն,
Ամենայն ազգ եւ ազինք քեզ երանեն.
Քեզ փըրկիչ եւ ազատիչ յայտնեալ այսաւր,
Եւ մեզ պարտ է այնըր լուսովըն զարդարիլ:
Դու խընդա եւ զուարճացիր, Երուսաղէմ.
Ուրախացի'ր բերկրեալ, ցնծա', մայրաքաղաք.
Ձայն աւետեաց հընչեաց յերկնից առ ձեզ, մարդիկ.
Ելէք տեսէք ի Բեթղահէմ` զըսքանչելիս:
Հրեշտակաց իմն է բարբառս այս սոսկալի,
Եւ զաւրաց երկնաւորացըն` շուրջ զայրիւն.
_ Աւրհնութիւն Հաւր ի բարձունս, _ երգեն զուարթունք, _
Եւ յերկիր խաղաղութիւն որդւոց մարդկան:
Մեծարի այսաւր Կուսիւն մայրըն Սառա,
Պայծառանայ հայր Աբրահամ սուրբ ծերունին,
Զի աւետեաց Որդին եկեալ հիւր առ նմա
Հաղորդս առնել ուրախութեան ընդ զաւրս երկնից:
Որք էաք մեղաւք կապեալ ի յԱդամայ,
Քրիստոսիւ արձակեցաք ի կապանաց,
Եւայիւ դատապարտեալ ազգըն կանանց
Մարիամաւ ազատեցան ի յանցանաց:
Ընդ նոսին համաձայնեալ ուրախութեամբ.
Երգեմք եւ մեք Տեառն Աստուծոյ. Փա~ռք ի բարձունս:
 

[ԺԶ]
ՏԱՂ [ԾՆՆԴԵԱՆ], Ի ՆԵՐՍԻՍԷ

 
Այսաւր աւետեաց ձայն եհաս ի յունկն Եւայի,
Եւա` առաջին կոյս, ցնծայր դըստերբ Կուսիւն,
Կուսին խընդութեան լուր զըւարթունն իջեալ գոչէր,
Գոչէր Գաբրիէլ. «Որախ, ը~, լեր, բերկրեալե:
Բերկրեալ ցընծայր Կոյսն աւետեաւք հրեշտակապետին,
Հրեշտակըն զարհուրէր` տեսեալ ի նմա զառաքողն,
Զառաքողն առաքեալն ծանեաւ յառաջ եկեալ,
Եկեալ հուրն, որ ի մորենին վառեալ ոչ այրէր:
Ոչ այրեալ, այլ սըրբեալ ինքեան տաճարացոյց,
Տաճար հոգեւոր ի Հոգւոյն, ը~, նախ մաքրեալ,
Մաքուր խառնարան գինւոյն իմաստութեանըն Հաւր,
Հաւր մըշակեալ որթն անդ տընկեալ արմատացաւ:
Յարմատոյն Յեսսեայ գաւազան, ը~, ծաղկեցաւ,
Ծաղիկ կուսածին, ձըմերան հալածող գարուն,
Գարուն հոգեւոր աշխարհի յայտնեալ ճըշմարիտ,
Ճըշմարտութիւն յերկրէ ի Կուսէն բուսաւ պըտուղ:
Պըտղոյն առաջնոյ մահ լուծաւ կենացըն պըտղով,
Պըտուղ անմահին ծառոյ տուաւ մեռեալն Ադամայ,
Ադամ վերըստին եմուտ ի դրախտն Եւայիւ,
Եւա պարէ այսաւր ծնանելով զԱստուածորդին:
Որդին, ծածկեալն առ Հաւր, այսաւր յայտնի մարմնով,
Մարմնով անմարմին Բանն մարդկան փըրկող եկեալ,
Եկեալ մըկըրտել Յորդանան ի Յովհաննէ,
Յովհաննէս հրաժարէր. «Ինձ պարտ է ի քէն մկրտիլ, Տէ'րե:
Տէր լուսոյն լոյս զգեցեալ, որ ըզգեցոյց մեզ ըզլոյս,
Լուսափայլ Հոգին գայր աղաւնակերպ յերկնից,
Երկնիցըն փակեալ դրունք եղեն բացեալ այսաւր,
Այսաւր զմարմնացեալ Բանն Հայր` Որդի դաւանէր:
Դաւանեմք ընդ նըմին էակից Հաւր զՈրդի,
ԶՈրդի եւ զՀոգի ընդ Հաւր անճառ, ը~, միութեամբ.
Միոյ տէրութեանն յաւէտ նըւագեմք ըզփառս,
Փա~ռք երից միոյ միշտ, այժմ եւ յաւիտեանս, ամէն:
 

[ժէ]
ՓՈԽ

 
Բարբառ աւետեաց ձայնիւ
Գաբրիէլ գոչէր սըրբուհւոյն.
_ Առ քեզ առաքիմ, մաքուր,
Պատրաստել տեղի տէրունւոյն:
Նըւագ ցընծութեան երգեմք.
_ Ուրախ լե'ր, բերկրեալ, Տէր ընդ քեզ:
Նորոգի երկիրս այսաւր
Յառաջին մեղաց հնութենէն,
Երկինք երկնայնովք հանդերձ
Ընդ մարդկան տան փա~ռք ի բարձունս,
Րամեալ միանան սիրով,
Հաշտութեամբ Հաւր ընդ արարածս:
Սարտեաւ յողջունէն սուրբ Կոյսն,
Հաստատէր բանիւ հրեշտակին.
Ի տուն Զաքարիայ երթայր
Ի յողջոյն Եղիսաբեթին,
Սիրով զլուր բանին լըւեալ,
Եւ խայտայր ձայնն յորովայնին,
Ի բերան ծերոյն ամլոյ
Աւրհնութիւն տայր պըտղոյ Կուսին:
Երգեմք ընդ մեծին ի ծնունդս.
_ Փըրկողիդ փա~ռք եւ զաւրութիւն:
 

[ԺԸ]
ՏԱՂ [ԾՆՆԴԵԱՆ], Ի ՆԵՐՍԻՍԷ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍԷ

 
Լոյս փառաց Էին ծագողին ծագումն,
Զաւրութիւն զաւրին, իմաստութեանն իմաստ,
Բան բերող խորհըրդոյ
Դէմ անձնաւոր կատար:
Կատարումն էից յանգոյից գոյակ.
Նախեղակ վեհից իմանալեացըն խումբ
Ստորակայ տարրից, ը~, քառիւք,
Յորոց միութեան, ը~, պատկեր` տիպ աննըմանոյն նըման:
Նըման միայնում սկըզբնատպին գեղոյ,
Խաւարին խաբմամբ փոխակերպեալ ընդ լուսոյ
Պըճնից, ը~, խաւար մերկացեալ
Ըզպատմուճանն անճառ փառաց:
Փառաց թագաւորն յայց ել պատկերին,
Գըտեալ յարգանդի անապական Կուսի,
Խանդակաթ, ը~, սիրով գըրկեալ համբուրիւ
Ըզխառնեցելոյ բնութեանն:
Զբնութիւն հողանիւթ ստուերամած կերպիւ,
Լուսափայլ պըճնիւք փառազարդեալ
Աստուածատեսակ, ը~, հրաշիւք ծընանի մարմնով, ը~,
Յիջավանեալ յայրին:
Յայր Բեթղահեմի, ի տուն Եփրաթայ,
Ի քաղաք Դաւթի հրեշտակերամ դասուց,
Ստոր իջեալ պարեն ընդ հովիւսն աւետաքարոզ, ը~,
_ Փա~ռք ի բարձունս, երգով:
Երագեալ մոգուցն աստեղբ նըշանաւ,
Եկին ի խընդիր արեգականն արդարութեան խորհըրդեան, ը~,
Բերմամբ ոսկի եւ կընդրուկ, զըմուռ
Ընծայեալ նըւէր:
Ընդ նոսին եւ մեք ընծայ հոգեւոր մատուսցուք
Ծնընդեան թագաւորին մերոյ
Ըզհաւատս, եւ ըզյոյս, ըզսէր`
Ի ձայն ցընծութեան երգել նըմա ըզփառս:
 

[ԺԹ]
ՓՈԽ

 
Նոր թագաւորին անժամանակ ծընեալ Բանին
Եկայք երկիր պագցուք եւ ընդ մոգուցն ընծայեսցուք,
Րամեալ զհոգի, զմարմին, զմիտըս տացուք երրեակ անձին:
Սիրով խոնարհելոյն մաքուր հոգւով տաճարասցուք,
Ի սիրտըս գըգուեսցուք, որպէս ի գիրկսըն` Սիմէոն:
Ստասցուք տիպ աւրինակ զանարատ կոյսըն Մարիամ
Ի նոյն նըմին նըման տաճար լինել Երրորդութեանն:
Երգով համաձայնեալք հոգեղինացն, որպէս հովիւքն,
Րաբունաբար զիմաստ իմաստութեան Հաւր ընծայեալ`
Գըլխոյն եկեղեցւոյ յաւդեալքս ի նոյն տացուք ըզփառս:
 

[Ի]
ՏԱՂ ԾՆՆԴԻ, Ի ՆԵՐՍԻՍԷ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍԷ

 
Տիրուհի սուրբ Կոյս, մայր մարմնացելոյ Բանին,
Մաքուր կուսութեամբ ծընար տըղայ ըզՏէրն,
Տաճար հոգեւոր թագաւորին երկնից,
Առաքեցելոյն ի հայրական ծոցոյ:
Րաբունին էից իմաստութիւնըն Հաւր,
Առ քեզ խոնարհեալ շուշանափայլ հովիտ.
Րախական բայիւք երգաբանեալ գոչեմք.
_ Հարսն երկնից դըշխոյ, ուրախացի'ր բերկրեալ:
Ցընծութիւն կուսից աւետաբեր կանանց,
Բաց լուծանելով զանիծաբեր երկունս.
Ցաւղ ի Հերմոնէ վայր ի Սիոն հեղեալ,
Գեղմն իմանալի ի քեզ իջեալ Հոգւոյն:
Հինաւուրցն Աստուած մանուկ ի քէն յայտնեալ,
Մորենի վառեալ զքեզ Մովսեսի տեսեալ,
Հիւսակ հոգեւոր եաւթնարփեան շնորհաց
Ջահ վառեալ լուսով Զաքարիաս ետես:
Փունջ վարդից յեռեալ անուշահոտ հոգւով,
Խընկաբեր հովիտ, զըմուռ եւ տաշխ հալուէ,
Փառաց թագաւորն քեւ ի տաճարն եկեալ,
Սիմէոն ցընծայր քառասնաւրեայ մանկամբն:
Քառակերպ աթոռ սուրբ ծերունին գըտաւ`
Ի գիրկս իւր բարձեալ զ՚ի քերովբէս նըստեալն:
Քրիստոսի փըրկչին ընդ ծերունւոյն գոչեմք.
_ Արձակեա' եւ զմեզ ի կապանաց մեղաց:
 

[ԻԱ]
ՓՈԽ

 
Անճառ Բանին բարձրելոյն
Երկըրպագեն քերովբէք,
Որ միշտ ընդ Հաւր եւ Հոգւոյն
Փառաբանի յանմահից:
Անճառելի խորհըրդով
Նըւաստացեալ տեսանիւր,
Կոյս կուսական ծընընդեամբ
Զկանանցն ելոյծ զդատակնիք:
Ծընաւ ծընեալն ի Հաւրէ,
Զմեզ ազատեաց յանիծից,
Կեանք ի կենաց յայտնեց.
Մեզ կեցուցիչ եւ փըրկիչ:
Իջավանի ի յայրին
Այն, որ անտեսն է վերնոցն,
Ի խանձարուրս պատեցաւ,
Լուսով ըզմեզ զարդարեաց:
Կաթամբ Կուսին կերակրի
Հացըն կենաց անմահից,
Մըսուր եդաւ յանբանից
Անպարագիրն ի յէից:
Հովուացն եկեալ ի տեսիլ
Փառաց լուսոյ անեղին,
Ձայնակցելով ընդ վերնոցն`
Փա~ռք ի բարձունս, երգէին:
Մոգքն ընծայիւք կանխէին
Ի փառս ըզմեզ փըրկողին:
Ընդ որս եւ մեք գոչեսցուք.
_ Փա~ռըք ծնընդեան Քրիստոսի:
 

[ԻԲ]
ՏԱՂ ԾՆՆԴԵԱՆ, Ի ՆԵՐՍԻՍԷ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍԷ

 
Էին միայնոյ միածին Որդին,
Ծընեալն յառաջ քան ըզկէտ ժամանակի սկըզբանց:
Սկիզբըն համայնից յանէից էից,
Պատճառ ստեղծողն անտարրից եւ տարրեղէն գոյից:
Գոյին պատկերի կորուսեալ դրամին
Իջեալ` այց առնելով ծառայական կերպիւ:
Կերպարանըն Հաւր ի կերպի եղեալ
Ադամայ` զնոյն վերաստեղծեալ վերածելով ի փառս:
Փառաց թագաւորն, որ նըստի ընդ Հաւր յաթոռ,
Ծընեալ ի Կուսէ եւ ի մըսուր բազմեալ:
Բազմի եւ ի գիրկըս դըստեր Դաւթի,
Տղայապէս կաթամբ կերակրի` որ կերակրէ զաշխարհս:
Յաշխարհի ծագաց մոգք ընծայաբերք եկին,
Աստեղբըն տեսին զանտեսական ըզլոյսն:
Լոյս փառաց ծագեաց բացաւթեայ հովուաց,
Հրեշտակք պարակցեալ մարդկան` փա~ ռք ի բարձունս երգեն:
Երգեմք ընդ նոսին եւ մեք զուարճալի ձայնիւ.
_ Փա~ռըք նորածին թագաւորիդ մեծի:
 

[ԻԳ]
ՓՈԽ

 
Նորահրաշ ծնընդեան քո, Տէ'ր,
Ընդ մոգուցն երկըրպագեմք,
Երկնաւոր հովուիդ երգեմք
Զերգս հովուացն` փա~ռք ի բարձունս:
Րաբունւոյդ աշակերտեալքս
Ընդ հրեշտակս այսաւր պարեմք,
Սրովբէից համաձայնեալ`
Յայտնութեամբ քո, Տէ'ր, ցընծամք:
Երեւելոյդ ի փըրկել
Քեւ փըրկեալքըս պաղատիմք.
_ Սըրբեա' ըզմեզ ի մեղաց
Կենարար քո սուրբ ծնընդեամբ.
Ի փա'ռըս վերաբերեա
Աղաչանաւք Աստուածածնին:
Եւկեալ նորոգող փըրկչիդ
Նորոգեալքս երգեմք ըզփառս:
 

[ԻԴ]
ՏԱՂ [ԾՆՆԴԵԱՆ], Ի ՆԵՐՍԻՍԷ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍԷ

 
Սկըսեալն յանըսկիզբն ի Հաւրէ անժամանակ Որդին,
Որդին անըսկիզբն առեալ ըսկիզբն ի Կուսէն մարմնով.
Մարմնով պարագրի արկողն որպէս զաւթոց ըզլոյս,
Լոյս փառացըն Հաւր ի մըսուր խանձարրաւք պատեալ բազմի.
Բազմի եւ ի գիրկս Կուսի ի քերովբէից բարձեալն,
Բարձողըն կարեաց էից կերակրի կաթամբ Կուսին.
Կոյսըն մայր եղեալ հրաշիւք զբնութեանս ելոյծ զաւրէնս,
Աւրինաց տըւողն եմուտ ընդ աւրինաւք ծնընդեան.
Ծնընդեան արքային աստեղբն մոգքն ընծայաբերք եղեն,
Եղեն եւ հովիւք դասուց հրեղինաց համաձայնեալ:
Համաձայնելով եւ մեք երգեմք` փա~ռք ի բարձունս.
Ի բարձանց իջեալ փըրկչիդ տացուք յաւէտ ըզփառս:
 

[ԻԵ]
ՓՈԽ

 
Տէր փառաց անճառ ծընեալն յառաջ քան զյաւիտեանս,
     Նոյն ծընաւ այսաւր ի Բեթղահէմ քաղաք Դաւթի:
Րաբունն երկնային իմաստութիւնըն Հաւր եւ բան,
     Յանբանից մըսուր ի խանձարուրս պատեալ դընի:
Նըստեալն ի քրովբէս յաթոռ փառացըն հինաւուրցն,
     Ի գիրկըս Կուսին տըղայապէս բազմի մանուկ:
Երկնաւոր զաւրացըն թագաւոր մեծ եւ յաղթող,
     Յամպ թեթեւ նըստեալ, ի յԵգիպտոս փախչի կամաւ:
Րամից համայնից ստեղծող եւ Տէր, անտես վերնոցն,
     Յերկրի երեւի եւ ընդ որդւոց մարդկան շըրջի:
Սրովբէից թեւաւք պարածածկեալն ի սուրբ սըրբոցն
     Խոնարհեալ հայցէ ի ծառայէն իւր մըկըրտիլ:
Եկեալ հուրն Աստուած Յորդանանու յորձանսն իջեալ,
     Ջրով կիզու ըզմեղս ադամային բնութեան մարդկան:
Սարսեալ ամլորդւոյն ի կիզանող ահեղ բոցոյն,
     Հրաժարէր մերձիլ ի ճառագայթն անճառ փառաց:
Ի բարձանց Հոգին աղաւնակերպ էջ առ նըմա,
     Մատամբ ցուցանէր զծածկեալ մարմնով բնութիւնն Աստուած:
Երկնից դրունք բացան, այն զոր փակեաց մեղաւք Ադամ,
     Հաւր բարբառ հընչեաց._ Դա' իմ Որդի, դըմա' լուարուք:
Սուրբ Երրորդութեան երից անձանց խորհուրդ յայտնեալ,
     Զոր փառաւորեմք անլըռելի ձայնիւ երգով:
Այժմ եւ հանապազ ընդ Հաւր զՈրդի գովեմք Հոգւովն,
     Միաստուածութեան տացուք ըզփառս միշտ յաւիտեան: