Текст книги "Bircə nə istədiyimi bilsəydim ona çatmaq üçün hər şeyi edərdim"

Fəsil 3. Daxili müqavimət: sizi dayandıran nədir?

Nə istədiyinizi bilmirsinizsə, deməli bunu bilməyə nə isə mane olur. Mən buna əminəm. Siz hansısa daxili müqavimət səbəbindən əsl istəklərinizi aşkar etmək və onların ardınca getməkdən çəkinirsiniz. Pozitiv təfəkkür öz-özlüyündə heç vaxt bu gizli maneəni adlamağa kömək etməyəcək. Riyakarlıq edib hər şeyin qadasında olduğunu göstərməklə də heç nəyə nail olmayacaqsınız.

Mən bu daxili müqavimətin öhdəsindən necə gəlməyi başa düşməyiniz üçün onu izləyib aşkar eməyinizi istəyirəm.

Onu üzə çıxarmağın sadə və etibarlı üsulu var: sizi doğrudan da özünə cəlb edən məqsədə doğru hərəkət etməyə başlayın, müqavimət gizləndiyi yerdən çıxaraq sizi bu hərəkətdən çəkindirməyə, bu yoldakı maneələrin keçilməz olduğuna inandırmağa çalışacaq. Söz verirəm.

Sadəcə o dərəcədə cəlbedici müvəqqəti məqsəd tapmaq lazımdır ki, sizin müqavimətiniz bunu həqiqətən istədiyinizə inansın. Dərhal, elə indi, onun gerçəkləşdirilməsinə başlayın.

Mən sizə mümkün qədər tez hərəkətə başlamağın dörd ciddi səbəbini artıq demişəm: 1) bu, fikirləşməyə kömək edir; 2) bu özünüzə verdiyiniz qiyməti artırır; 3) lazımi məlumat və ya imkanlar şəklini alan uğuru cəlb edir; 4) instinktləri itiləyir.

Bu da beşinci, ən vacib səbəb: vəziyyətin çıxılmaz olduğu hissi yarananda belə, özünüzü məqsədinizə doğru getməyə məcbur etsəniz, sizi bu dalana itələyən daxili müqaviməti fəallaşdıracaq və üzə çıxaracaqsınız.

Heç bir təhlükə hiss etməyən müqavimət yuxulu vəziyyətdə olur. Lakin siz hərəkətə başlayan kimi, o, yuxudan oyanacaq və özünü ucadan bəyan edəcək: «Sən nə edirsən? Başını bəlaya salarsan. Bu sənin üçün deyil. Səfeh fikirdir. Buna sənin gücün çatmaz.»

Arzunun həyata keçirilməsinə daxili müqavimətin mane olduğunu necə anlamaq olar?

Fəaliyyətsizliyinizin mənası yoxdursa – bu belədir.

Məntiqlə fikirləşəndə anlayırsınız ki, müəyyən işi seçə, uyğun gəlməsə isə dəyişə bilərsiniz. İnsanların çoxu belə düşünür. Elə isə məsələ nədədir? Niyə hərəkət etməyə başlamırsınız? Yəqin ki, hansısa vacib səbəb var, yoxsa siz bu qədər uzun müddət, bu dərəcədə narahat vəziyyətdə ilişib qalmazdınız.

Mənim gələ bildiyim yeganə rasional nəticə bundan ibarətdir ki, siz bu yolda sizi hansısa təhlükə gözlədiyini hiss edirsiniz. Daxili müqavimət sizi qorumağa çalışır. Yerində donub qalmış istənilən heyvana fikir verin – qabağında təhlükə var. Bu o demək deyil ki, heyvanlar yaxşı məlumatlıdır və ya şəraiti nöqsansız qiymətləndirmək qabiliyyətinə malikdir, amma o, tam hərəkətsizliyi saxlayırsa, bunun həmişə inandırıcı bir səbəbi var. Eyni şey sizin üçün də doğrudur.

Siz «təhlükəli» istəyinizi həyata keçirmək üçün hərəkətə başlayan kimi daxili müqavimət özünü tam büruzə verəcək. O, təqsir, utanma, uyğunsuzluq və ya ümidsizlik hissləri yaradaraq yolu kəsməyə çalışacaq. «Bəs sənin yazıq anan necə olsun?» – müqavimət soruşacaq. Hər cür bəhanələrə əl atılacaq: «Çox uğurlu olacaqsan, ətrafdakılar sənə nifrət edəcəklər!», «Bəs sən hüquqşünas olacaqdın!», «Qardaşın deyirdi ki, sən səfehsən – haqlı imiş!»

Bizə də elə bu lazımdır.

Biz istəyirik ki, bu göstərişlər özünün əsil simasını açsın, çünki sən nə ilə üzləşdiyini dəqiq biləndə mübarizə strategiyası hazırlaya bilirsən.

Gəlin onları bayıra çıxaraq.

Biz, əvvəlcə, sanki mövzunu dəyişərək tamamilə başqa istiqamətə yollanacağıq. Mən sizə istiqamətləndirici suallar verəcəyəm.

Layiqli məşğuliyyət

«Bütün həyatınızın işi» ilə sadəcə «iş» arasında fərq nədir? Siz hər iki halda işləyirsiniz. Hər ikisi üçün pul ala bilərsiniz. Lakin əhəmiyyətli fərq də var və siz bunu bilirsiniz. İş hesabları ödəməyə imkan verir. İstisna deyil ki, onun başqa bir mənası yoxdur.

Amma həyatınızın işi onunla məşğul olmağa layiqdir. Bu, bir kəsilməz mənadır və onun pul gətirib-gətirmədiyi vacib deyil.

«Məna» çox uca sözdür və onu aydınlaşdırmaq «iş», hətta «həyatınızın işi» ifadələrinə nisbətən daha çətindir.

Necə bilirsiniz, sizin məşğuliyyətinizə məna verən nədir? İstəyirsiniz ki, o da Tereza ananın cüzamlılarla, ya da Eynşteynin nisbilik nəzəriyyəsi kimi əhəmiyyətli olsun? Siz dünyanı dağılmaqdan xilas etmək və ya dahi maarifləndirici əsər yaratmaq istəyirsiniz, yoxsa milyonlarla dollar qazanmaq? Mən zarafat etmirəm, tamamilə ciddiyəm. Əksəriyyətimiz hesab edirik ki, həyatımızın əsl işi nəhəng miqyasa malik olmalı, yaxud olimpiada medalı kimi bizi bütün dünyada tanıtdırmalıdır. «Mənaya malik iş» ifadəsini eşidərkən başınıza hansı fikirlərin gəldiyini anlamaq zəruridir.

Çalışma 1. «Mənalı iş»

Bir kağız vərəqi götürün və fikrinizcə mənalı məşğuliyyətin nədən ibarət olduğu barədə gücünüz çatan qədər yazın. İstəyirsinizsə həyatları sizə doğrudan da məna ilə dolu görünən adamların adlarını sadalayın və niyə belə hesab etdiyinizi izah edin. Bu özünüzü yaxşı tanımaq üçündür.

Hansı halda həyatınızın işini həqiqətən layiqli hesab etmək olar? Bu, ictimai rəy sorğusuna və ya kiminsə rəyinə görə başqa cürdürsə narahat olmayın. Burada səhv cavab mövcud deyil. Ona görə də hansı işin sizin üçün mənalı olduğu barəsində özünüzün bütün mülahizələrinizi mümkün qədər tez yazın.

İndi yazdığınızı oxuyun və onların aşağıdakılara bənzəyib-bənzəmədiyinə baxın:

«İşiniz dünyaya yaxşı bir şey gətirirsə onun mənası var. O, bu və ya başqa formada bəşəriyyətə kömək etməlidir».

«Səylərinizin mənalı olması üçün, güclü təəssürat yaratmağa nail olmağınız lazımdır. Uğurlu olmaq lazımdır. Hansı sahədə olur-olsun».

«Düşünürəm ki, işləri mənalı olan insanlar həmişə məqsədyönlü olurlar. Onlar, Kolumb və Nyuton kimi, nəyi isə kəşf etmək zərurətindən nə yemək bilirlər, nə yatmaq, ya da onlar, Bethoven kimi, daxili nəzərləri ilə möhtəşəm şeylər görürlər».

«Düşünürəm ki, dünyamızda özünü mümkün qədər yaxşı ifadə etmək – ailə qurmaq, ev tikmək, yaxşı işə düzəlmək, cəmiyyətin dayağı olmaq vacib hesab edilir».

Məna axtarışı ilə bağlı heç bir problemi olmadığını hesab edən və özlərini xoşbəxt hiss etmək üçün istənilən işdən həvəslə yapışacaq adamlardansınızsa, o qədər də əmin olmayın. Laqeyd olduğunuz işin girovuna çevriləcəyinizdən narahatsınızsa, deməli sizin məna ilə bağlı probleminiz yaranıb. Əmin edirəm ki, şüurunuzun dərinliyində belə bir fikir közərir: mən öz töhfəmi verməli, nüfuz qazanmalı, nəsə mühüm bir şey etməliyəm, yoxsa boş işlə məşğul oluram.

Amma aşağıdakı tarixçəni bu konsepsiya ilə necə uzlaşdıraq: «Kitab mağazasının 1890-cı illərin Amerika dövrü mətbuatı ilə tavanına qədər dolu anbarına girəndə, mənə elə gəldi ki, evdəyəm, hərçənd heç vaxt belə yerdə olmamışdım! Bilirəm, bu mağaza çoxlarına havayı da lazım deyil, lakin məndə belə bir hiss var ki, mənim təyinatım məhz burada işləməkdir».

Ola bilsin ki, tozlu jurnallar nə siz, nə də ümumilikdə dünya üçün xüsusi əhəmiyyətə malik deyil. Bunlar əhəmiyyətli bir şey, nə xərçəng xəstəliyinin d