Текст книги "Çempion kimi düşün"

Sürətlə fikirləşməyi öyrənin

Liderin yenilmək hüququ var, qəfildən yaxalanmaq hüququ yoxdur.

Napoleon Bonapart

Mən özündən razı olmaq hissindən və bunun sizin uğur qazanmaq imkanlarınızı necə məhv etdiyindən artıq danışmışdım. Bu həmişə eyni cığırı tutub getmək və heç vaxt ondan kənara çıxmağa səy göstərməməyə bənzəyir. Ona görə də mən sizə daim yeni bir şeyə hazır olmağı təklif edirəm. Bu hal özündən razı olmağın tam əksidir və əslində fəhmli olmaqla eyni şey deməkdir.

Siz çətin vəziyyətlərdə əqli qabiliyyətlərin necə fəallaşdığını görmüsünüz? Sanki əlavə qüvvə verən adrenalin artımı baş verir. Əgər hər günü sizin qüvvələrinizə meydan oxuma kimi qəbul etsəniz nə qədər çox işi çatdırmaq və səmərəli işləmək mümkün olduğuna təəccüblənəcəksiniz.

«Kandidat» şousunun ən aşkar dərslərindən biri sürətlə fikirləşmək zərurətidir. Yerinə yetirmək üçün namizədlərə təklif edilən məsələlərə müəyyən vaxt məhdudiyyəti qoyulur və mən görmüşəm ki, ehtiyatda B planının olması çox vacibdir. A planı işləməsə onlar buna hazır olacaq və vaxt itirməyəcəklər. Onlar perspektivi nəzərə almağa, hazır vəziyyətdə olmağa və qarşılarına qoyulmuş məsələnin öhdəsindən gəlməyə çalışırlar. Bunlar biznesdə uğurun əsas amilləridir.

Mən biznesdə ilk addımlarımı atanda məni maraqlandıran sövdənin şərtlərinin ən kiçik təfsilatlarını öyrənməyə çoxlu vaxt sərf edirdim, elə indi də belə edirəm. Çox vaxt deyirlər ki, mən çox sürətlə hərəkət edirəm və bu doğrudur. Lakin mənim cəld reaksiya vermək qabiliyyətimin səbəbi heç kimin hiss etmədiyi böyük hazırlıq işi aparmağımdır. Siz insanı işləyən zaman görmürsünüzsə, bu o demək deyil ki, o, həmin işi kabinetdən kənarda və ya boş vaxtlarında etmir. Mən diqqətlə hazırlaşıram ki, sonra, məqamı gələndə, sıçrayış edə bilim.

Sürətlə fikirləşmək qabiliyyəti məşq və intizamın nəticəsidir. Buna hazır deyilsənsə irəli atılmaq olmaz. Özünü sıçrayışa hazırlamaq sizin tapşırığınızdır. Təkcə istəklə kifayətlənib onun həyata keçirilməsi üçün çalışmasan heç nə alınmayacaq. Bununla hər gün məşğul olmaq lazımdır. Başqa sözlə, qarşınıza məqsəd qoyun və onun həyata keçməsi üçün çalışın. İdmançılar bilirlər ki, heç kim onların yerinə məşq etməyəcək, biznesmenin də eyni şeyi öyrənməsinə dəyər. Siz özünüzə əmin olmalısınız.

Nə vaxtsa «Ah, bunun haqqında əvvəllər düşünmüş olsaydım!» nidası qopub? Mən bu sözləri həqiqətə çevrilmiş ağıllı və ya qeyri-adi fikirlə toqquşmuş insanlardan eşitmişəm. Sürətlə düşünməyin üsullarından biri özünə «mən əvvəllər bu barədə nəyi düşünməli idim?» sualını verməkdir. Bunu elə bu dəqiqə edin və tezliklə başqalarının sizin ünvanınıza deyəcəyi «Əla ideyadır! Niyə mən bu barədə əvvəllər düşünməmişəm?» sözlərini eşidəcəksiniz. Özünüzə fikirləşmək zəhməti versəydiniz, başınıza nə qədər əla fikirlər gələ biləcəyinə təəccüblə-nərdiniz. Fikirləşməyə vaxt tələb olunur. Sürətlə fikirləşmək bacarığı belə məşq etdirilir. Hər şeyin öz vaxtı var: əvvəl biz addımlayır, sonra qaçır və yalnız bundan sonra irəliyə sıçrayış edirik.

Toro deyib: «Mən insanın öz mövcudluğunu şüurlu istəyi ilə yüksəldə bilməsi kimi şübhəsiz bacarığından daha ümidverici hadisə tanımıram». Bu fikir təkcə ümid yox, həm də güc verir. O, göstərir ki, yaxşı fikirləşmə və bu fikirləşmə prosesini fəaliyyətlə bitirməklə çox şeyə nail olmaq mümkündür. Fəaliyyətsiz fikrin, son nəticədə, heç bir dəyəri yoxdur. Sizin dahi ideyalarınız, onları həyata keçirmək üçün fəal hərəkətlər etməsəniz, elə ideya olaraq da qalacaqlar.

Özünüzün fəhmini yoxlamaq üçün əlverişli şərait gözləməyin. Onu hər gün yoxlayın. Həmişə göz-qulaqda olun. Napoleonun dediyi kimi: «Liderin yenilmək hüququ var, qəfildən yaxalanmaq hüququ yoxdur». Bu dəqiqədən özünüzü lider hesab edin. Bunun mənası sizin özünüzə əmin olduğunuz, biznes və şəxsi həyatınızda taleyin faniliyinin qurbanı olmağa meyilli olmadığınız deməkdir. Əvvəlcədən hazırlaşmağın əhəmiyyətinə dəyər verməmək olmaz və siz bu qaçışda yaxşı vaxt göstərmək istəyirsinizsə, əvvəlcədən məşq etməyə çalışın.

Bütövlüyə can atma

Dayanmağı, təəccüb və heyrətdən donub qalmağı bacarmayan insan ölüyə bənzəyir: onun gözləri bağlıdır.

Albert Eynşteyn

Sizə «ümumi mənzərəni görmək» ifadəsi tanışdır? Bəzi adamların ümumi mənzərənin çatışmayan hissələrini görməməsi və ya onlara etinasızlıq göstərməsi, ya da özlərini qeyri-adi heç bir şey olmamış kimi aparması məni heyrətləndirir. Bu, pitsa sifariş verib, onu hər tərəfindən dişlənmiş şəkildə almaq, amma bütöv hesab etmək kimi bir şeydir. Doğrudanmı işin nə yerdə olduğu ilə maraqlanmazdınız?

Mən heç nə ilə maraqlanmayan insanlarla rastlaşmışam. Hərdən beynimdə belə bir sual yaranır ki, görəsən onlar normaldırlar? Bəlkə onlar sadəcə bütöv piroqu (ümumi mənzərəni) almağa cürət etmirlər, özlərini buna layiq saymırlar. İstənilən halda, özünüzü belə aparmağa yol vermək olmaz. Özünüzü dəyərləndirməmək lazım deyil: bu nə biznesdə, nə də şəxsi həyatda fayda gətirmir.

Tamlığa can atmağınız rəqabət qabiliyyətinizi azaldırsa, deməli bu bacarığınız işinizi başlamaq üçün kifayət edəcək qədər inkişaf etdirilməyib. Həyat əsasən sağ qalma və uyğunlaşmadan ibarətdir, bunu hələ Darvin göstərmişdi. Əlbəttə, təbii seçmə üsulu hələ hər şey demək deyil, amma tarixi mənada dünyanın təkamülünün mühüm amilidir. Tarixdə Roma, Osmanlı və digərləri kimi çoxlu imperiyalar olub ki, əvvəl yaranıblar, sonra isə dağılıb gediblər. Bunlar yüzilliklər ərzində mövcud olmuş güclü dövlətlər idi. İndi onlar yoxdurlar və onları ancaq tarixçilər xatırlayırlar. Başqa sözlə, hər şey dəyişir. Biz inkişafdan geri qalmamalıyıq, irəli hərəkət etmək lazımdır, əks halda dünya tarixinin yol kənarında qalacağıq.

The Trump Organization korporasiyasında daim nələrinsə dəyişdiyindən, o mənə daim qidalanmalı və ərzaq ehtiyatlarının yerini doldurmalı olan canlını xatırladır. Şirkət bütöv olmalıdır, ona görə də dəqiq və ahəngdar işləməsi üçün bütün tərkib hissələri bir-birinə tam uyuşdurulmalıdır. Mənim vəzifəm şirkətin tərkib hissələrinin ahəngdar işləməsinə hər gün nəzarət etməkdir ki, mümkün olan məhsulların ən yaxşısı yaradılsın. Mənim nəyisə yaddan çıxarmaq hüququm yoxdur. Mən yol verə bilmərəm ki, bu «piroqun» hansısa tərkib hissələri ikinci növ olsun. Mən bu qaydalara əməl etmək üçün məsuliyyət daşıyıram, çünki onlar mənimkidir.

Özünüzə korporasiya kimi yanaşın. Həyatınızın istisnasız olaraq bütün cəhətlərinə diqqət verin. Siz nədə güclüsünüz? Nəyiniz çatışmır? Ümumi mənzərənin daha cəlbedici görünməsi üçün daha nələr etmək olar. Nə edirsiniz edin, bircə yerinizdə saymayın. Özündən razılıq hissinə dalmayın, yalandan özünüzü aldığınız və ya verdiyinizin yarısının sizə kifayət etdiyi kimi göstərməyin. Bu gün hər şey çox sürətlə dəyişir, ona görə də bu tələyə düşməyi özünüzə rəva görmək olmaz.

Mən dünyanın nə dərəcədə sürətlə hərəkət etdiyini anlayanda ikiqat artıq işləmək qərarına gəldim. Bu mənim tərəfimdən o qədər də böyük qurban deyildi, çünki mən öz işimi sevirəm və həmişə çox işləmişəm. İndi mən həmişəkindən daha xoşbəxt və uğurluyam, amma zamanla ayaqlaşmaq üçün sürəti aşağı salmıram, çünki həyat çox sürətlə keçir. Nyu-York özünün sürəti ilə məşhurdur. Uyğunlaşın, yoxsa uduzacaqsınız. Mən birincini seçdim. Siz də seçin. Mənimlə rəqib olmaq istəyənlər mənim sürətimə dözməli olacaqlar.

Bir dəfə mənim iş yerimə enerjili, yüksək dərəcədə səriştəli və təhsilli cavan oğlan gəldi. Yadımdadır ki, o vaxt mən onun komandamın ən yaxşı oyunçusu olacağını hesab etdim. Necə də yanılmışdım! O, nəyisə izah etməyə həmişə həddindən artıq vaxt sərf edirdi və tezliklə mən onunla görüşməkdən qorxmağa başladım. O, həddindən artıq asta, fikrini əsaslandırmağa çalışan və xırdalıqlara fikir verən idi, lakin lazımi sürəti saxlaya bilmirdi. O, peşəkarlığına baxmayaraq, bizim sürətimizə uyğunlaşa bilmədi, ümumi mənzərəni görə və üzvi surətdə ona qoşula bilmədi. O, işdən çıxanda mən rahat nəfəs aldım. Sizin də başınıza eyni şeyin gəlməməsinə çalışın. Uyğunlaşmağı öyrənin. Daim öyrənməyi öyrənin.

İnsanların çox az hissəsi bitkin bir layihədir. Biz daha çox getməkdə olan prosesə bənzəyirik. Motsart dahi idi, amma o da gərgin işləyirdi. Biz daim qəlpələrdən bütöv bir şey yığmalıyıq. Dərindən fikir versək görərik ki, biz yaratmırıq, quraşdırırıq. Lakin bütövü quca bilmək üçün mənzərəni yaradıcılıqla, ruhla quraşdırmaq lazımdır. Tamlığa can atın və həyata marağınızı saxlayın, onda bütün mükafatları qazanmağa hazır olduğunuzu görəcəksiniz.

Özünüzün ən yaxşı «mən»inə imkan verin

Nailiyyət daha böyük nailiyyətlərə səsləyən öhdəlikdir.

Alber Almyu

Nailiyyət zirvə deyil. Nailiyyət başlanğıcdır. Nailiyyət üçün yaranmış adam daim irəli gedir; o növbəti məsələni öncədən görür və dərhal qarşısına yeni məqsəd qoyur. Bu təşəbbüskarlığı oynamaq mümkün deyil – o ya var, ya yoxdur. Fəaliyyət adamı məsələnin həllinə başlayır və növbəti məqsəd onun fikir obyektinə çevrilir. Onun öz qarşısında öhdəliyi var – daha yaxşı olmaq. Ən yüksək dərəcəli həyat mən buna deyirəm.

Sizin maksimumunuz, sizin ən yaxşı «mən»iniz rahatlıq zonasına müxalifətdə dayanıb. İnkişaf həyatın əlamətidir və inkişafın əlamətləri görünməlidir. Siz şəhər haqqında «canlıdır» sözünü eşitmisiniz. Bu o deməkdir ki, o böyüyür, onda nəsə baş verir, o, bir yerdə dayanmır. İstəyirsinizsə, özünüzə şəhər kimi yanaşın: çiçəklənmək imkanı əldə etmək və yüksək nəticələr göstərmək üçün daxili və zahiri işlər aparın.

Həyatda çoxlu «incə sərhədlər» var və həyatı incəsənət adlandıranlar həqiqətdən uzaq deyillər. Mən artıq demişdim ki, öz işimə incəsənət kimi yanaşıram. Biz, dahi ilə sadəcə qeyri-adi arasındakı incə sərhədi hiss etməyi bacarırıq, amma bəzən o, ələkeçməz, tam sezilməz olur. Leonardo da Vinçinin «Mona Liza»sını şah əsər edən nədir? Bu suala milyon cavab tapmaq olar. Lakin bu heç nəyi dəyişməyəcək, rəsm ağlasığmaz bir yolla bizi ovsunlamaqda davam edir və bizi başqa səviyyəyə, başqa ölçüyə aparır.

Daha yaxşı «mən»imiz bizə xəyalpərəst olmağa kömək edəcək. «Xəyalpərəst» sözünün çoxlu sinonimləri var – məsələn, hava qəsrləri tikən Don Kixot. Adətən bu sözlə izafi dərəcədə