Текст книги "TO‘POLONCHI CHUMCHUQLAR"

Xudoybergan Shomurodov
TO‘POLONCHI CHUMCHUQLAR

She’rlar

BULBULCHA

 
Bulbul qo‘nib shoxchaga,
Sayrab berdi barchaga.
Hamma undan bo‘ldi shod,
Ko‘ngil ham bo‘ldi obod.
 
 
Hoy, bulbulcha, bulbulcha,
Mana senga gulg‘uncha.
Ko‘rib sen qilgin havas,
Shodlik bo‘lsin hamnafas.
 
 
Yurgin sen yayrab, yayrab,
Tong chog‘i sayrab, sayrab.
Quvnaylik ikkalamiz,
Bir-birimiz do‘st saylab.
 

UYQUCHI MUSHUK

 
Mushuk chiqdi oftobga,
O‘xshab go‘yo betobga.
Ayyorlik qilib qoldi,
Sichqonni tutib oldi.
 
 
Endi uning qorni to‘q,
Hech kim bilan ishi yo‘q.
Uyquni qilmas kanda,
U shundayin arzanda.
 
 
– Hoy Baroqvoy, Baroqvoy,
Tur o‘rningdan, turaqol.
Mana senga sut va non,
Maza qilib yeya qol.
 
 
Erinib turdi mushuk,
Shundayin qildi tushlik.
Uyquga to‘ymas har kun,
Mudrab yurar shuning-chun.
 

LAYLAK

 
Samoda uchar laylak,
Kiyib yangi oq ko‘ylak.
Libosiga bir qarang,
Tovlanadi oppoq rang.
 
 
Laylak qanot qoqadi,
Bo‘yniga dur taqadi.
Hamma unga boqadi,
Bu hol menga yoqadi.
 
 
Xayolimni oldi-ku,
Menga yoqib qoldi u.
Endi nima qilaman,
U bilan do‘st bo‘laman.
 

QURBAQAJON

 
– Qurbaqajon, qurbaqa,
Usting nega kir-chaqa.
– Cho‘milaman kunda men,
Rangim o‘zi shunaqa.
 
 
– Nega sekin yurasan?
Yoki sen kasalmisan?
– Men kasal emasman, yo‘q,
Hozir juda qornim to‘q.
 
 
– Pashsha, chivin ko‘paysa,
Senga ozor beradi.
– Ular mening nonushtam
Uchun kerak bo‘ladi.
 
 
Menga sira tegmagin,
Aslo ozor bermagin.
Zararimdan foydam ko‘p,
Chivinlarni yeyman xo‘p.
 

G‘OZ

 
G‘oz yuradi kerilib,
Xayollarga berilib.
Jo‘jalari izida,
Quloq solmas so‘ziga.
 
 
Ko‘chaning o‘rtasiga
Chiqib ketdi bittasi.
Mashina keldi birdan –
Tomoshaning kattasi.
 
 
Ko‘chada yurishni ham
O‘rganish kerak axir.
Ko‘chada ham bor qonun,
O‘rgatish kerak axir.
 
 
G‘oz aytibdi jo‘jaga:
– Quloq solgin so‘zimga.
Chiqsang agar ko‘chaga,
Qarab yurgin ko‘zingga.
 

QUYOSH

 
Chiqib kelar ertalab,
Tog‘ ortidan mo‘ralab.
Aytsam sizga bu – Quyosh,
Mehri cheksiz, beqiyos.
 
 
Nur sochib u olamga,
Jilmayib ham qo‘yadi.
Nur sochishi chiroyli,
Bag‘rin ochib suyadi.
 
 
Yog‘dusi taram-taram,
Unga sirli boqaman.
Quyoshni quchgim kelar,
Unga men ham yoqaman.
 
 
Hayot sururi kitob,
Ezgulikka u xitob.
Oftob – kitobga o‘xshar,
Kitob oftobga o‘xshar.
 

TO‘POLONCHI CHUMCHUQLAR

 
Chumchuq dedi chumchuqqa,
Tushiraymi tumshuqqa.
Unisi ham bo‘sh kelmay,
Yurgin dedi bu yoqqa.
 
 
Ikki chumchuq urishdi,
Patlarini yulishdi.
Bu tekin tomoshaga
Boshqalar ham kelishdi.
 
 
Bo‘ldi janjal, to‘polon,
Hali ular polapon.
Shunday bo‘lsa ham ular,
Bir-birini yumdalar.
 
 
Bu janjalkash chumchuqlar,
Don, suv uchun talashar.
Bir bahona izlashib,
Har tomonga qarashar.
 
 
Kelib qoldi onasi,
Kimdir aytgan chamasi.
So‘rdi janjal sababin,
Nima deb bahonasi.
 
 
Tanbeh berib ularga
Dedi: – Bu qanday janjal.
Tartibsizlik, bedodlik
Qilasiz ketsam har gal.
 
 
Izza bo‘lgan chumchuqlar
Bir so‘z deyishmas emish.
Ammo o‘shandan beri
Janjal qilishmas emish.
 

TOYCHOG‘IM, O‘YINCHOG‘IM

 
Olib berdilar toychoq,
Tirik emas, o‘yinchoq.
Bo‘ynida bor qo‘ng‘iroq,
Yoli, dumi qo‘ng‘irroq.
 
 
O‘ynab aslo to‘ymayman,
Qo‘limdan hech qo‘ymayman.
Ukam yig‘lab, ber deydi,
Lekin bergim kelmaydi.
 
 
Agar bersam men unga,
Ustiga chiqib olar.
Unga qamchi uradi,
Toychog‘im yig‘lab qolar.
 
 
Desam: – Nega urasan?
– Axir u chopsin, deydi.
– Yugurishni bilmasa,
Boshqa ish topsin, deydi.
 

PASHSHA

 
Pashsha g‘uv-g‘uv etadi,
Iflos joyga o‘tadi.
Iflos joydan kir olib,
Yuz-qo‘liga surtadi.
 
 
Hamma joyni toza tut,
Pashsha tuxumin qurit.
Axlatlarni tashlamay,
Erinchoqlikni unut.
 

OLAPAR

 
Juda-juda yoqimtoy
Kuchugim bor Olapar.
Hovlida kutib meni,
Erkalaydi har safar.
 
 
Likillatib dumini,
Qulog‘ini, burnini.
Har xil qiliq qiladi,
Buni o‘zi biladi.
 
 
Kechikib qolsam goho,
Yo‘lim poylaydi tanho.
Udir menga vafodor,
Shu sabab men baxtiyor.
 

FIL YIG‘LADI

 
– Fil ham yig‘laydimi, otajon?
So‘rab qoldi qizim Guljahon.
– Qizim, nega unday deysan sen?
So‘roq qildim bo‘lib men hayron.
– Men ko‘rdim hayvonot bog‘ida,
 
 
Filni yig‘lab turgan chog‘ida.
– Balki sog‘ingandir otasin,
Sog‘ingandir balki onasin.
– Eh, tezroq kelishsin ishqilib,
Kasal bo‘lib yotib qolmasin.
 

BOBOM EKKAN OLMALAR

 
Bobom ekkan olmalar
Oy nurida tovlanar.
Terib keldi bir savat,
Oldik navbatma-navbat.
 
 
Maza qilib yedik biz,
So‘ngra rahmat dedik biz.
Qoyil qoldik barchamiz,
Yetishtirgan oltin kuz.
 
 
Bog‘bon otamga rahmat,
Siz ham keling, marhamat.
Ochiq doim dasturxon,
Sizni qilaman mehmon.
 

SHAFTOLI

 
Shaftolijon, shaftoli,
Shaftolingdan beraqol.
Maza qilib yeyman men,
So‘ngra rahmat, deyman men.
 
 
Shaftoli egib shoxin,
Mana, olaqol deydi.
Terib oldim bir etak,
Axir ukam ham yeydi.
 
 
Shaftoli shirin ekan,
Bularni dadam ekkan.
Mevasi yetilguncha,
Rosa parvarish etgan.
 
 
Gullari pushti, oq rang,
Hosiliga bir qarang.
Mevasin ko‘pligidan
Shoxlari tarang, tarang.
 
 
Meva pishib yetildi,
Terishga ham o‘tildi.
Xuddi dumaloq asal,
Yeng-u bo‘lmang hech kasal.
 

SICHQON

 
Uyda yashardi sichqon,
Qolmas edi butun non.
Oxiri qo‘ydim qopqon,
Lekin ilinmas sichqon.
 
 
Men esa bo‘lib hayron,
Kuzatdim uni obdon.
Qarab tursam bir mahal,
Xo‘rakka keldi sichqon.
 
 
Xo‘rak esa qattiq non,
Sichqonvoy ham issiq jon.
Yo‘l topib nonni oldi,
So‘ng esa qochib qoldi.
 
 
Endi nima qilaman?
Chorasini bilaman.
Uyga mushuk keltirdim,
Sichqon tutib yedirdim.
 
 
Mushugim miyovlaydi,
Sichqonlarni ovlaydi.
Erta-yu kech qidirib
Har teshikni kovlaydi.
 
 
Endi uyda sichqon yo‘q,
Bundan esa ko‘ngil to‘q.
Rahmat deyman mushukka,
Sut beraman tushlikka.
 

GULZODA

 
Gulzor ichra Gulzoda,
Gullarni saralaydi.
Oshiq bo‘lib ularga,
Sochlarini taraydi.
 
 
Husni ham o‘ziga mos,
Gullarga qo‘ygan havas.
Zavq-shavq olib ulardan,
Taskin topadi biroz.
 
 
Chamanda gul yashnaydi,
Shoxda bulbul sayraydi.
Gulzor ichra Gulzoda
Mehr bilan yashaydi.
 

KUNGABOQAR

 
Kungaboqar kimga boqar,
Kunga emas, menga boqar.
Sababini aytsam agar,
Mening mehrim unga yoqar.
 
 
Endi kunga boqmaydi u,
Sababini bildingiz-ku.
Mehr qayda bo‘lsa agar,
U ham sizga qiyo boqar.
 
 
Haqiqatni aytay sizga,
Mehr bilan qarang bizga.
Boshqagamas, sizga boqar,
Aqli borlar mag‘zin chaqar.
 

BO‘RI

 
Men bo‘ri, bo‘ri,
Hayvonlar zo‘ri.
O‘rmondir joyim,
Mo‘ldir go‘sht-moyim.
 
 
Kengdir dalalar,
Tog‘lar, daralar..
Menga ko‘p maza
Ovchi bo‘lmasa…
 

QUMRI

 
Qumrijon,
Toldan tush.
Mana don,
Emas puch.
 
 
Unib-o‘s
Ulg‘ayib.
Yurma, do‘st,
Mung‘ayib.
 
 
Qanot qoq,
Osmon quch,
Niyat oq,
Armon puch.
 
 
Yurt obod,
Sen omon.
Tinc

...

конец ознакомительного фрагмента