Текст книги "Қайлардасан, болалигим"

Shoshilib uylariga qaytishibdi. Katta Tagob qishlog‘idagi barcha odamlar bu sehrli voqea nima bilan tugashini kutishayotgan ekan. Hammalari yopirilib kelishibdi. Qandoq bo‘ldi, qandoq bo‘ldi, deb rosa so‘rashibdi. Hatto bitta kampir «O‘sha sizlarni ko‘rgan doktorning orqasida ham ko‘zi bor emish, shu rostmi?» deb so‘rabdi. Lekin hech kimning savoliga javob qaytarishmabdi. Faqat uylarini poylab, echkilari bilan tovuqlariga qarab o‘tirgan Davronboyga juda-juda mehribon bo‘lgani uchun bo‘lgan voqeaning hammasini bitta qoldirmay so‘zlab berishibdi. Xullas, ertasiga mashaqqatli sinov boshlanibdi. Birinchi ko‘k konvert ochilayotganda Davronboy o‘rtog‘iga «Qo‘rqma, men yoningda turaman, yiqilsang, turg‘izib qo‘yaman», deya dalda beribdi. Konvert ichidan qo‘rqinchli hech narsa chiqmabdi, xat chiqibdi, unda «Omonboy o‘g‘lim, esingdami, 21-yanvar kuni qo‘shning Sora xola pul uzatib, jon o‘g‘lim, menga magazindan non olib kelib bergin, deganda, pulni olgansan-u, nonga bormagansan. O‘shanda kampir xolang och qolgan, hozir kirib kechirim so‘ra», degan yozuv bor ekan.

Omonboy, e, bu shart juda oson ekan-ku, deb xursand bo‘lib, magazindan non olib, xolasining oldiga kirgan ekan, xola xursand bo‘lib ketibdi-da, Omonboyning peshonasidan o‘pib, unga sherik bo‘lib turgan Davronboyga ham rahmat aytib, ikkovlariga cho‘ntaklarini to‘ldirib yong‘oq beribdi. Omonboy uyiga qaytib, sehrli suvdan uch ho‘plam ichgan ekan, shu zahotiyoq uxlab qolibdi. Uyqudan turgach, navbati bilan qolgan yettita shartni ham bajaraveribdi, bajaraveribdi. Uxlash ham davom etaveribdi, etaveribdi. Oxirgi konvertni ochayotganda Omonboyning ota-onasi ham, jonajon o‘rtog‘i Davronboy ham juda qo‘rqishibdi. Bordi-yu, bu shart qiyin bo‘lsa, Omonboy uni bajara olmasa, peshonasida bir ko‘rinib, bir yo‘q bo‘lib qolayotgan televizorcha butunlay qolib ketsa, unda nima qilamiz, deb rosa o‘ylashibdi.

Nihoyat, oxirgi ko‘k konvertni ochishibdi, undan sehrgar doktorning mana bunday so‘zlari chiqibdi: «Omonboy o‘g‘lim, endi senga berib yuborganim, sehrli suvdan uch ho‘plam emas, olti ho‘plam ichasan-u, darhol uyquga ketasan, demak, bu gal ikki hissa uxlaysan. O‘rningdan turganingda miyangdagi har xil tasvirlar, qulog‘ingdagi yoqimsiz ovozlar, peshonangning qizishi butunlay yo‘q bo‘ladi, sen endi soppa-sog‘san, papkangni yelkangga osib, maktabga jo‘nayverasan. Shartli savollarni tuzib chiquvchi professor Odil Usmonov».

Omonboy ko‘zini ochib, atrofiga qarasa, o‘sha birinchi kuni uyqusirab, boshi og‘irlashib, qulog‘i shang‘illab, jahl ustida qo‘yxonadagi o‘tlar orasiga otib yuborgani kichkina televizorcha yonginasida paydo bo‘lib qolibdi.

– Voy, mening miyamga kirib ketgan televizor mana shu edi-ku, – deb qichqiribdi Omonboy.

– Ha, o‘sha televizorcha miyangdan chiqib keldi, – deyishibdi ota-onasi.

– Ha-ha, o‘shaning o‘zi, – deb tasdiqlabdi Davronboy ham. – Miyangdan chiqib kelganini men ham ko‘rdim, – degan so‘zlarni ham aytibdi.

Ertasiga ertalab ikki o‘rtoq barvaqt maktabga jo‘nashibdi. Undan keyin o‘z vaqtida maktabga boradigan, o‘z vaqtida tomosha ko‘radigan, o‘z vaqtida echkiga xashak soladigan ham bo‘lishibdi. Lekin ming afsuski, Omonboyning telebola degan laqabi hech o‘zgarmay haligacha qolib ketibdi.

OSMONDAGI HAYVONLAR

Ertak-qissacha

YOVVOYI ECHKILAR

Bir bor ekan, bir yo‘q ekan, o‘tgan zamonda emas, shu o‘zimizni kunlarda Toshkent shahrida eng aqlli odamlarni shoshirib, o‘ylantirib qo‘yadigan sirli bir voqea yuz beribdiki, butun shahar ahli hayratdan yoqasini ushlab qolibdi. 12 qavatli uylarning qoq o‘rtasiga dadalari qurib bergan qizil qum to‘kilgan, keng, bahavo maydonchada jamiki bolalar qiyqirishib, yugurishib, o‘mbaloq otishib o‘ynashayotgan ekan. O‘ynayotganlar orasida Farrux degan hushyorgina bir bola ham bor ekan. Tug‘ilgan kunida dadasi sovg‘a qilgan rostakamidan hech qolishmaydigan samolyotga opasi Soraxonni, akasi Humoyunni, mehmonga kelgan Rasuljon o‘rtog‘ini chiqarib olib, goh o‘ngga, goh chapga haydashib, qiyqirib kulishib, juda-juda maza qilishayotgan ekan. To‘satdan, ha-ha, to‘satdan sirli voqea yuz beribdiku, samolyot tarillab ovoz berib, orqasidan ko‘m-ko‘k tutun chiqazib, avval 12 qavatli uylar barobar uchibdi, keyin xuddi lochin qushdek tumshug‘ini oldinga cho‘zgancha havolab borib-borib, pag‘a-pag‘a bo‘lib suzayotgan oppoq bulutlar orasida ko‘zdan g‘oyib bo‘libdi.

– Xayr, dadajon! – qichqiribdi Farrux osmondan turib.

– Opajon, qozondagi sut toshib ketsa, men aybdor emasman, – deb baqiribdi Soraxon.

– Oyijon, men ertaga bog‘chaga bormayman, – debdi Rasuljon.

Humoyun ham bir narsa deb qichqirgan ekan, samolyotning tarillagan ovozi eshittirgani qo‘ymabdi. Samolyot bo‘lsa uchgandan-uchaveribdi, uchaveribdi. Goh o‘rkach-o‘rkach bo‘lib, bir-birini quvlab borayotgan oppoq bulutlar orasidan sho‘ng‘ib o‘tarmish, goh qop-qora bulutlar samolyotni yutib, yo‘q qilib yuborarmish. Bir qarasa, charaqlab oftob chiqarmish, yana bir qarasa, qorong‘ilik shunaqa quyuq bo‘larmishki, Rasuljon hatto o‘zining burnini o‘zi ko‘rolmay burun o‘rniga qulog‘ini ushlab-ushlab qo‘yarmish.

Yerda qolganlar esa yoqa ushlab anchagacha angrayib turishibdi. Bir xillar «Uchar likopchalar o‘g‘irlab ketdi ularni» deyishsa, boshqalari «Sehrli voqea yuz berdi», dermish. Yana bitta hammadan ham aqlliroq odam bor ekan. O‘sha bo‘ynini baland cho‘zib, baland ovoz bilan «Yapon o‘yinchoqlarining ichida to‘satdan g‘irillab ishlab ketadigan kichkina-kichkina sehrli motorchalar bo‘ladi, bolaga samolyotni berishdan oldin zo‘r ustaga ko‘rsatib olish kerak edi», dermish.

Xullas, u bo‘pti, bu bo‘pti, samolyot osmonda guvillab uchib ketaveribdi-ketaveribdi.

– Ur-ra, men maza qilyapman, – dermish ikki qo‘llab rulni mahkam ushlab olgan Farrux.

– Men sal-pal qo‘rqyapman, – dermish Soraxon.

– Men hech ham qo‘rqmayman, botirman, – dermish Rasuljon.

– Meni uyqum kelyapti, – dermish Humoyun.

Samolyotning tumshug‘ini lochin qushning tumshug‘iga o‘xshatib, sal pastga egiladigan qilib yasashgan ekan. Bir mahal ana shu qayrilma tumshuqdan «qo‘rqmasang, o‘zingni yo‘qotmasang, mard bo‘lsang, murod-u maqsadingga yetasan» degan o‘zbekcha ovoz eshitilib qolibdi. Ovoz Farruxning buvisinikiga ham, Rasulning bobosinikiga ham juda-juda o‘xshab ketarmishku, bunday ko‘zlarini kattaroq ochib qarasa, oldilarida qorong‘ilikdan boshqa hech narsa yo‘q emish. Samolyot esa varillab uchgandan-uchaveribdi, uchaveribdi. Osmon shunaqa keng emishki, bolalar oldinga ketishyaptimi, orqaga ketishyaptimi, hech bilishmas ekan. Goh o‘ng tomondan, goh chap tomondan lovillab yonib turgan meteoritlar zuv-zuv etib o‘tib ketarmish. O‘tayotganda osmonning yarmini charog‘on qilib yoritib yuborar emish. Bir payt samolyot shunday balandlab uchibdiki, Soraxonni bo‘yi sal novcharoq emasmi, boshi yulduzlarga tegay-tegay deb qolibdi. Humoyun bitta yulduzni ushlab ko‘rmoqchi ham bo‘libdiku, lekin yulduz menga yetolmaysan degandek, tezgina havolab uchib ketibdi.