Текст книги "Мәхәббәтле көзләрем / Осень, полная любви"

 
Әнкәй гадел кеше иде,
Гел гаделлек эзләде…
Гадел булды гамәлләре,
Гадел булды сүзләре.
 
 
Гадел булды үзенә дә,
Гадел булды безгә дә.
Шуңа түрәләр белән ул
Килгәләде сүзгә дә.
 
 
Гаделсезлекләрне Әнкәй
Үзе дә бик күп күрде,
Ләкин, ни генә булса да,
Гаделлекне хуп күрде…
 
 
Гаделсезлекне аңлыйсың,
Авызың пешсә генә,
Аңлыйсың аны, үзеңнең
Башыңа төшсә генә…
 
 
Гаделсезлекләр кайчакта
Таш булып өскә төшә…
Андый чакларда иң башта
Әнкәем искә төшә…
 
 
Илеңдә юк гаделлек ул,
Ай-һай, табылыр микән?
Бу ил гаделсезлекләрдән
Берәр арыныр микән?..
 
 
Юк, гаделлек табу авыр
Бу гаделсез тормышта…
Ә дөнья ал да гөл кебек
Болай карап торышка.
 

29.06.2019

 
Уйлыйм сине, икебезне…
Узган гомеребезне…
Башкалар ничектер, ә без
Сөйдек бер-беребезне…
 
 
Сөйдек, сөйдек, хәзер инде
Дәлилләп торасы юк…
Хисләрнең әле бүген дә
Һич тынып торасы юк…
 
 
Күңел дә юкка хисләнми,
Юкка да тулмый инде…
Ә шулай да уйландыра…
Уйланмый булмый инде.
 
 
Кадереңне белдем микән,
Әллә белмәдем микән?
Алтыннарга күмдем микән,
Әллә күммәдем микән?
 
 
Ефәкләргә төрдем микән,
Әллә төрмәдем микән?
Син дип утка кердем микән,
Әллә кермәдем микән?..
 
 
Төрлесе булгандыр, күңел
Шуңа туладыр инде.
Күрәсең, сөю-сәгадәт
Шундый буладыр инде…
 
 
Мәхәббәт сүрелмәс, җаным,
Без бергә булган чакта!
Сөйдек, сөйдек… Ләйлә белән
Мәҗнүн үк булмасак та…
 

14.07.2019

 
Бураннары да бурады,
Давылы да дулады!..
Дулады шул, шагыйрь җаны
Җил-давылсыз буламы?
 
 
Яшеннәре дә яшьнәде,
Күкләре дә күкрәде!..
Барсын сыйдырды, барсына
Түзде шагыйрь күкрәге!
 
 
Дөнья булгач, булып тора
Агы да, карасы да…
Тарихтан калган яралар
Ул шагыйрь ярасы да.
 
 
Кагылды да, сугылды да
Минем газиз милләтем…
Шагыйрь җаны гына аңлый
Милләтнең чын кыйммәтен.
 
 
Кемдер анда милләтемне
Телсез итмәкче тагын…
Туган телнең ачы яше
Сызлата шагыйрь җанын.
 
 
Беркем дә белми шагыйрьнең
Ниләр уйлап йөргәнен…
Учына кысып ята ул
Бәргәләнгән йөрәген.
 

20.07.2019

 
Без бигрәк тиз ышанучан,
Без бигрәк беркатлы бит.
Тик шунысы: ышаныч ул
Бер ачы, бер татлы бит…
 
 
Ышанабыз вәгъдәләргә,
Ышанабыз вәгазьгә,
Ышанабыз законнарга,
Ышанабыз кәгазьгә…
 
 
Ышанабыз түрәләргә,
Аларның сүзләренә.
Мөлдерәп карап торабыз
Аларның күзләренә…
 
 
Ышанабыз гаделлеккә,
Ышанабыз хәләлгә.
Ышанабыз экраннардан
Күрсәтелгән хәлләргә…
 
 
Ышанабыз юхаларга,
Астыртын дус-ишләргә…
Ә аннары аптырыйбыз,
Белмибез ни эшләргә.
 
 
Күпме авыз пеште инде,
Ничә тапкыр алдандык…
Беркатлы икәнебезне
Без инде мең аңладык.
 
 
Беркатлы булмаска кирәк!
Моны һәркем белә бит…
Тик барыбер ышанасы,
Алданасы килә бит.
 

23.07.2019

Әллә ничек кенә узды гомер…

И. Иксанова

 
Әллә ничек кенә гомер кичтек,
Әллә ничек кенә яшәлде.
Елмаймакчы булып яшәсәк тә,
Күзләребез бик еш яшьләнде…
 
 
Әллә ничек кенә яратыштык,
Әллә белеп, әллә белмичә…
Безнең сөю үзе бер әкият.
Әйтерсең лә «Мең дә бер кичә»…
 
 
Әллә ничек кенә шагыйрь булдым…
Кемдер мохтаҗ шагыйрь назына.
Үз-үземә кайчак аптырыймын,
Әле һаман нидер языла.
 
 
Әллә ничек кенә картаелды,
Сизмичә дә хәтта калынды.
Егетләнеп кенә йөргән чакта
Картлык җиле килеп кагылды.
 
 
Үткән чорлар әллә ничек кенә
Алышына яңа чор белән.
Күңелләрне әллә ничек кенә
Юатабыз яңа җыр белән.
 
 
Әллә ничек кенә тузды бугай
Тормыш тузаннары тузса да…
Минем гомер үкенерлек түгел,
Әллә ничек кенә узса да…
 

29.07.2019

 
Мин сагынмый, кем сагынсын
Газиз Сөн буйларымны.
Сөн аңламый, кем аңласын
Уйлаган уйларымны…
 
 
Мин яратмый, кем яратсын
Андагы талларымны.
Яктыртса, алар яктырта
Болытлы таңнарымны…
 
 
Мин сокланмый, кем соклансын
Сөннең көмеш суына.
Сөннең көмеш суларында
Сандугачлар коена…
 
 
Мин кушылмый, кем кушылсын
Сандугач җырларына.
Үзем дә әйләнәм инде
Сандугач моңнарына…
 
 
Мин көйләми, кем көйләсен
Сөн буеның көйләрен…
Сөнсылу – гомер агышым,
Сөн сылуы – сөйгәнем…
 

5.08.2019

Багышлаулар

Башкортстанның халык шагыйре

Равил Бикбайга

 
Мостайга охшап киләсең:
Ул атлап килешләрең,
Акрын гына, салмак кына
Мостайча йөрешләрең…
 
 
Мостайча сүз сөрешләрең,
Сөйләгән телмәрләрең,
Һәрвакыт биектә булды
Сайлаган мөнбәрләрең.
 
 
Һәрвакыт үлчәп сөйләдең
Сүзләрнең кыйммәтләрен…
Гел Мостайны хәтерләтә
Килешең-килбәтләрең.
 
 
Сине күрсәм, Мостай диеп,
Мин сискәнеп китәмен…
Син инде, агай, беләсең,
Кемнәрнең кем икәнен!
 
 
Беләсең кемгә охшарга,
Кемнәргә охшамаска,
Кемнәргә ышанырга һәм
Кемнәргә ышанмаска…
 
 
Булмаса да шагыйрьләрне
Үзара ярыштырып,
Булмаса да бөек Мостай
Кәримне алыштырып,
 
 
Мостайга охшап киләсең…
Шулай дигәч көләсең.
Мостайга охшаганыңны
Син үзең дә беләсең.
 
 
Мостай агай әле һаман
Безгә бер терәк шул ул.
Охшасаң да, Мостайларга
Охшарга кирәк шул ул.
 

Хөрмәтле якташларымның берсенә –

Тәлгат Нигъмәтулла улы Сәгыйтовка

 
Җитмеш биш тә җиткән икән, агай!..
Сөбханалла, хәйран яшәлгән!
Шушы яшеңдә дә бирешмисең,
Калышмыйсың әле яшьләрдән…
 
 
Үткәннәргә әгәр күз ташласаң,
Бер карасаң әгәр үрелеп,
Хәтерләрнең якты тәрәзеннән
Барысы да тора күренеп.
 
 
Яшәдек бит төрле дәверләрдә!
Туры килдек нинди чорларга?!
Торып калды алар тарихларда,
Яңгырады алар җырларда…
 
 
Без замана балалары идек:
Тегесен дә күрдек, ансын да…
Йөрәгебез, күңелебез аша
Уздырдык без, агай, барсын да.
 
 
Безнең эзләр калган заманнарга
Карыйсың бит нинди күз белән?
Ә син, агай, яңа заманга да
Аяк бастың якты йөз белән.
 
 
Оялырлык түгел гамәлләрең,
Үкенерлек түгел эшләрең…
Орденнарга, медальләргә алай
Бик бай булмаса да түшләрең…
 
 
Кыйммәтләрдән кыйммәт – бу тормышта
Үз юлыңны таба алуың…
Иң мөһиме – кайсы заманда да
Үзең булып кала алуың…
 
 
Ике гасырны без бер иттереп,
Дөнья буйлап озын юл үттек…
Җитмеш биш тә җиткән…
Бу бит, агай,
Картлык түгел, ә зур егетлек!
 

Башкортстанның халык шагыйре

Хәсән Назарга

 
Шагыйрь булып туу Ходай эше,
Шигырь язу… Анысы үз эшең.
Шигыреңне син язарга тиеш,
Көткәндә дә башка йөз эшең.
 
 
Ләкин хикмәт шигырьдә дә түгел,
Хикмәт аның ниндилегендә,
Хикмәт аның асыл фикерендә,
Хикмәт аның миллилегендә…
 
 
Синең кебек асыл шагыйрь бит ул
Милләтенең бәгырь кисәге.
Шагыйрь бүген кирәк! Һәм иртәгә!..
Була алмый шагыйрь кичәге.
 
 
Шагыйрь бит ул батырлыкларны да,
Юләрлекләрне дә еш кыла…
Шагыйрь юлы – давылларга каршы,
Агымнарга каршы еш кына.
 
 
Тумый калмый шигырь, бәгырьләрдән,
Яралардан каннар саркылса,
Үз халкыңа әйтер кайнар сүзең
Күңелеңнән әгәр аркылса,
 
 
Күңелдәге нечкә милли кыллар
Җәя кебек әгәр тартылса…
Ул шагыйрь дә була алмас иде
Миллилектән әгәр тайпылса…
 
 
Нинди шагыйрь ди ул хакыйкатьне,
Гаделлекне яклый алмаса?!
Андыйлар да бар ул, тик алар бит
Шигырь юлы саен алдаша…
 
 
Фикерләрең – аксакалларныкы,
Синең хисләр һаман мәҗнүни…
Шагыйрь булып бер тугансың икән,
Шагыйрь булып калу мәҗбүри.
 

Евгений Евтушенконың вафатына

 
Евтушенко ахирәткә күчте…
Һәркемгә дә килә бакыйлык.
Ихлас иде, аңа бик хас иде
Авантюра катыш даһилык.
 
 
Шигырь укыганда, әйтерсең лә
Китә иде бәйдән ычкынып…
Үзе генә түгел, киеме дә
Тора иде аның кычкырып.
 
 
Традикомедия, драма һәм фарс…
Тормышында аның бар да бар.
Евтушенко – шагыйрь-эстрада,
Евтушенко – шагыйрь-карнавал…
 
 
Чыгышлары, үзен тотышлары –
Клоунада, тоташ тамаша…
Танк кебек алга барды шагыйрь, –
Тамашалар аша, дан аша.
 
 
Жонглёр кебек уйнатты ул сүзне,
Күп уйнатты шагыйрь дан атын.
Күпме тырышсаң да, кире кагып,
Инкяр итеп булмый талантын…
 
 
Иреште ул күпме дан-шөһрәткә…
Шул шөһрәткә күпме биреште?!
Картайгач та пижон булып калды,
Нишләсә дә аңа килеште.
 
 
Тәнкыйтьләсәң, әйе, тәнкыйтьләрлек,
Мактыйм дисәң, әйе, мактарлык…
Тормышта да, кичәләрендә дә
Калкып чыга иде актёрлык.
 
 
Шигырь укыганда, шагыйрьлеге
Кала иде бик еш күмелеп.
Ә шулай да Евг. Евтушенко
Бөек шагыйрь иде иң элек.
 
 
Яңгырады бөтен Җир шарына
Шагыйрь сүзе, шагыйрь ораны!
Гөрләп торды урыс шигыренең
«Евтушенко» дигән урамы.
 
 
Андый шагыйрь башка булмаячак,
Халык башка хәзер, ил башка.
Шигъриятнең хәзер кирәге юк,
Башка мәшәкатьләр – иңбашта…
 
 
Бөек булалмыйсың, китапларың
Өеп куелса да кат-катлап…
Евтушенко – ул бер генә данә,
Бөекләрне булмый кабатлап.
 
 
Евтушенко ахирәткә күчте…
Нәкъ сиксән биш яше тулганда.
Ул анда да шигырь укып ятар,
Тыныч кына ятмас ул анда…
 

(3 октябрь, 2007 ел. Казан. Опера һәм балет театры)

 
Казан сәхнәсендә – Изабелла!
Көяз Белла – кара бәрхеттән…
Авызларын ачып тыңлый халык,
Авызлары ачык – бәхеттән.
 
 
Залда утыручы ир-атларның
Кысыладыр тыны, сулуы…
Ни дисәң дә, үзебезнеке бит,
Ни дисәң дә, татар сылуы!
 
 
Әллә инде шагыйрь җанындагы
Дулкын-дулкын хисләр айкалып,
Белла, шигырь сөйләгәндә, кинәт
Каен кебек куйды чайкалып…
 
 
Чайпалгандыр тойгылары аның,
Чайкалгандыр хисләр бизмәне…
Тик Белланың шушы бер мизгелен
Кемдер сизде, кемдер сизмәде.
 
 
Ул Казанда түгел, Күктә иде…
Ул үзе дә моны тоймады.
Ул уй җитмәс бер халәттә иде:
Әллә чынлап, әллә уйнады…
 
 
Мондый сылулыкны яшералмый,
Яшералмый хәтта картлык та.
Тик Белланың татар карашында
Сизелмәде моң да, шатлык та.
 
 
Ә зал тулы затлы тамашачы…
Утырганнар, хәтта басканнар.
Безнекеләр ләкин бик аз монда,
Булганнар да урыслашканнар.
 
 
Кара каен булып басып тора,
Кап-карадан Белла, карадан…
Ниндидер бер сәер борынгылык
Аңкып тора иде аңардан.
 
 
Җилфер-җилфер килә ул сәхнәдә,
Хәтерләтеп кара каенны.
«Ак тәнеңдә балкый кара тәрең,
Кая куйдың ап-ак аеңны?» –
 
 
Дип сорыйсы килә шагыйрәдән…
Югалткандыр Белла ул аен…
Югалткандыр аны туганчы ук,
Юк, тапмас ул аны, мөгаен…
 
 
Ниләр уйлыйдыр ул Казаныңда?
Калган микән анда татарлык?
Фамилиясеннән тыш тагын ни бар
Татар диеп аны атарлык?
 
 
Изабелла! Белла! Ахатовна!
Күз алдында сыны, күңелдә…
Нәрсә диеп әйтергә дә белмим, –
Безнеке дә бит ул, түгел дә.
 
 
Казан сәхнәсендә – кара балкыш…
Шигырьләре күпме укылган!
Карт шагыйрә кат-кат шигырь укый…
Карт булса да, чибәр, чукынган!
 

Илһам дустым Йәндәүләтовка

 
Ирәндеккә алып килдең мине,
Ирәндек ул сиңа ят түгел.
Ә мин монда беренче кат кына…
Безнең Илеш таулы як түгел.
 
 
Ирәндеккә карыйм… Күңел кылы
Соңгы чиккә җитеп тартылган…
Син менеп тә киттең җәһәт кенә,
Мин ияргән булдым артыңнан.
 
 
Ә ирәндек, ай-һай, биек икән,
Менәсең дә һаман, менәсең.
Ирәндекнең биек икәнлеген
Менә-менә генә беләсең.
 
 
Менгән саен биегәя бара,
Ерагая бара түбәсе.
Ә шулай да биек Ирәндекнең
Түбәсен дә килә күрәсе…
 
 
Ирәндекнең түбәсенә менеп,
Утырасы килә ташына…
Ләкин сизеп торам, Ирәндекнең
Менеп җитеп булмас башына.
 
 
Таулар алдый алар! Мин үзем дә
Таулар диеп ничә алдандым…
Менгән җирдән төшәр чаклар җиткән,
Яңа гына шуны аңладым.
 
 
Менгән кадәренә шөкер кылыйк!
Болай булгач, күңел булырлык…
Шулай дидек тә без, ярты юлдан
Кинәт кенә кире борылдык.
 
 
Мин тауларга менә алмам инде,
Ә син әле, беләм, менәрсең!
Тик картларны алма үзең белән,
Яшьрәкләрнең ал син берәрсен…
 
 
Анда мине беркем көтеп тормый,
Биеклекнең хәзер ни тәме?
Безгә хәзер ярый үзәннәр дә…
Һич югында, тауның итәге…
 
 
Мин мендем дә, менмәдем дә кебек
Язмышымның биек үренә…
Ирәндекнең биек түбәләре
Түбәннән дә әйбәт күренә.
 

Башкортның талантлы шагыйре

Салават Әбүзәровка

 
Синең белән бер дә утырган юк,
Салмыйча да, хәтта салып та…
Утырырга туры килсә әгәр,
Булмас иде салмый калып та…
 
 
Хәлләреңне ә мин белеп торам
Марат Кәбировтан – Казаннан.
Һәм белешеп торам Уфалардан:
Өлкән дустың Хәсән Назардан.
 
 
Мин үземне гәрчә хәттин ашкан
Заман кешесенә чутламыйм,
Ә шулай да кайчагында мин дә
Интернетка кереп чыккалыйм.
 
 
Кем генә юк анда, ни генә юк!..
Синең шигырьләр дә күренә.
Кайберләре җанны өтеп ала,
Үтеп керә күңел түренә.
 
 
Бүләк итеп биргән китабың бар…
Гәзит кәгазендә басылган.
Гәзит кәгазендә басылса да,
Ул китабың кат-кат ачылган.
 
 
Шигырьләрнең асыл бәяләре
Аңа карап кына үзгәрми.
Иң мөһиме, кәгаз битендәге
Ташка баскан юллар, сүзләр ни?!
 
 
Синекедәй чын шигырьләр барда
Алтыннарың торсын еракта.
Сине укыр өчен бөтен башкорт
Тезелергә тиеш чиратка!
 
 
Башкорт сине моннан соң да укыр,
Җырларыңны, беләм, җырлар ул!
Шагыйрьләргә – көн дә урак өсте!
Җырлар чәч тә, әйдә, җырлар ур!..
 
 
Утырасы килә синең белән
Гармун уйнап, курай тарткалап,
Бөекләребезне искә алып,
Кайберәүләргә таш аткалап,
 
 
Утырасы килә мактанышып,
Иңбашларыбыздан каккалап,
Һәм, әлбәттә инде, бераз гына,
Аз-аз гына шәраб капкалап…
Утырасы килә…
 

(Төрекмән халкының бөек шагыйре һәм акыл иясе Мәхтүмколый Фирагиның 290 еллыгы уңаеннан)

 
Син халкыңның горурлыгы,
Батырлыгы, мәгърурлыгы,
Мең шагыйрьгә торырлыгы,
Хак төрекмән
Мәхтүмколый!
 
 
Синең рухи һиммәтең дә,
Язмышың да – милләтеңдә!
Шунда асыл кыйммәтең дә,
Хак төрекмән
Мәхтүмколый!
 
 
Чынга ашты өметләрең,
Ораннарың, үгетләрең,
Милләтеңә теләкләрең,
Хак төрекмән
Мәхтүмколый!
 
 
Төрекмәннәрең азат инде,
Дошманнардан азат җирле,
Төрекмәнстанлы – азат илле,
Хак төрекмән
Мәхтүмколый!
 
 
Бер күргәч тә таң каласың:
Ашхабадың – таң каласы!
Ул – азатлык тантанасы,
Хак төрекмән
Мәхтүмколый!
 
 
Мәңгелек – салган эзең дә,
Үлемсез – һәрбер Сүзең дә,
Милләтең дә, син үзең дә,
Хак төрекмән
Мәхтүмколый!
 
 
Шөһрәтле син Ватаныңда,
Кодрәтле син Ватаныңда!
Шагыйре син татарның да,
Хак төрекмән
Мәхтүмколый!
 
 
Безне рухың бәйләп тора,
Берләшергә әйдәп тора,
Көрәшергә әйдәп тора,
Хак төрекмән
Мәхтүмколый!
 
 
Төрекмән кебек без дә атлы,
Азатлыкка без дә хаклы,
Без бит бер-беребез яклы,
Хак төрекмән
Мәхтүмколый!
 
 
Син йолдыз – Шәрык күгендә
Балкып янасың бүген дә,
Балкыйсың һәрбер күңелдә,
Хак төрекмән
Мәхтүмколый!
 
 
Шагыйрьләрнең гаделе син,
Милләтеңнең бәгыре син!
Шуңа күрә кадерле син,
Хак төрекмән
Мәхтүмколый!
 
 
Сине укыйм да моңланам,
Сине укыйм да юанам,
Сине укыйм да уйланам,
Хак төрекмән
Мәхтүмколый!
 

 
«Кызыл таң»ның узган юлы
Нәкъ бер гасыр озынлык!
«Кызыл таң» милләт йөзенә
Китермәде кызыллык!..
 
 
Безнең белән «Кызыл таң» да
Гасырларга сузылды.
Халкыбызның күңелендә
Ул таң булып сызылды.
 
 
Аера белде «Кызыл таң»
Яхшы белән яманны.
Ничек бар, шулай яктыртты
Без яшәгән заманны.
 
 
«Кызыл таң»нан өйрәндек без…
Өйрәндек һәммәсенә:
Телгә, дингә, игелеккә
Һәм тормыш мәгънәсенә…
 
 
Өйрәнсәк тә егетлеккә,
Өйрәнмәдек этлеккә…
«Кызыл таң»ның бөтен көче –
Укучысы күплектә.
 
 
Укучылары без аның,
Без аның терәкләре!
Милләтебезне яшәтә
Аның хак теләкләре!
 
 
Без мохтаҗ изге теләккә,
Иң изге нияткә дә…
Ул халыкка хезмәт итә,
Һәм хакимияткә дә.
Хакимият тә безнеке –
Бар, хезмәт итми кара!
Хезмәт итү генә түгел,
Бар, хөрмәт итми кара!
 
 
Түрәләрне дә кайчакта
Өйрәткәләргә кирәк,
Сүз артыннан, үз артыңнан
Иярткәләргә кирәк!
 
 
Аларны хөрмәтләргә дә,
Төрткәләргә дә кирәк,
Кайчагында артларыннан
Эткәләргә дә кирәк…
 
 
«Кызыл таң»ның битләрендә –
Халкымның галилеге:
Сәйфи Кудаш олпатлыгы,
Гафури гадилеге,
 
 
Ремель Дашкин җитдилеге,
Атнабай мутлыклары…
Сиздерә, бик тә сиздерә
Аларның юклыклары.
 
 
«Кызыл таң»га мәхәббәт тә,
Хөрмәт тә арта гына.
«Кызыл таң» батмый, баемый,
Кызарып ата гына!
 
 
«Кызыл таң» ул моннан соң да
Яктырып атар әле!
Ни дисәң дә, без бит әле
Меңьяшәр татар әле!
 

Татарстанның халык артисты

Фуат Әбүбәкеровның 70 яшенә

 
Фуатның бөтен гомере
Үтте менә шушында:
Фуат ул менә шушында
Язын, көзен, кышын да.
 
 
Көннәрен дә, төннәрен дә,
Иртәсен дә, кичен дә.
Кызганмый ул талантын да,
Вакытын да, көчен дә!
 
 
Әйләнде ул бар татарның
Дустына, әшнәсенә.
Фуат күптән тамыр җәйде
Камалның сәхнәсенә.
 
 
Фуат үзбәк хөрмәседәй
Күптәннән пешеп беткән…
Аның урынына гүя
Юньле бер кеше беткән.
 
 
Егетләр бар, Фуат белән
Түгел чагыштырырлык!
Талантлар тумаган әле
Аны алыштырырлык!
 
 
Ул урынга кем килсә дә,
Фуатка җитмәячәк.
Хәзер инде Фуат моннан
Кусаң да китмәячәк…
 
 
Килешеп тора Фуатка
Агарып беткән мыек.
Утыра әнә хатыннар
Үзләрен көчкә тыеп!
 
 
Килешә аңа бабочка,
Килешә аңа фрак.
Хәер, фрактан матур булып
Күренә любой дурак!
 
 
Бик килешә түбәтәй дә!
Түбәтәй – милли инде.
Түбәтәйнең миллилеген
Кем генә белми инде…
 
 
Түбәтәй ул башны түгел,
Күңелне пакьләп тора.
Иң мөһиме, Фуатның ул
Пеләшен каплап тора.
 
 
Артистлар һәм музыкантлар
Уйныйлар алга карап!
Алга карап, димәк, алар
Уйныйлар залга карап!
 
 
Уйный алар залга карап,
Дәрт белән, азарт белән!
Бер Фуат кына халыкка
Басып тора арт белән…
 
 
Фуат шушы яшендә дә
Нык тора аягында.
Монда бар хикмәт, әлбәттә,
Дирижёр таягында.
 
 
Тылсымлы таягын Фуат
Бер чыгарып болгаса,
Бөтен залны, театрны
Үзебезчә моң баса!
 
 
Музыка дип, җыр-моң диеп,
Әзер ул чукынырга.
Аның урыны – биектә…
Оркестр чокырында.
 
 
Көйләрең белән, Фуат дус,
Йөрәкне яндырасың!
Болга, әйдә, таягыңны,
Җырларың яңгырасын!
 
 
Без дә шушы кичәбездә
Матур хисләр кичерик!
Шәраб эчеп тормыйк бүген,
Җырларыңнан исерик!
 

16.12.2014

Артист һәм шагыйрь дустым

Хәлим Җәләйнең 75 яшенә

 
Син – затлы зат! Алтыннарга
Төрсәң дә, төрмәсәң дә…
Син – халыкныкы, тарихка
Керсәң дә, кермәсәң дә…
Син – шагыйрь, берлек әгъзасы –
Язсаң да, язмасаң да…
Синең даның чыккан инде –
Азсаң да, азмасаң да…
Син – лаек зат, орден-медаль
Таксаң да, такмасаң да…
Син – аек зат, шәраб-мазар
Капсаң да, капмасаң да…
Сәхнәдә сиңа килешә
Ни генә эшләсәң дә…
Син – бөек инде, сәхнәдән
Төшсәң дә, төшмәсәң дә…
Тик сәхнәдән төшмәссең шул
Кусаң да, кумасаң да…
Син чынлап та бөек артист! –
Щепкинчы булмасаң да…
Син үлемсез Хәлим Җәләй! –
Үлсәң дә, үлмәсәң дә…
Шушы шигыремне яздым,
Көлсәң дә, көлмәсәң дә.
 

27.04.2015

Әнәс Исхаковның 70 яшенә

 
Без яшь идек, гаярь идек,
Чибәр һәм көчле идек!
Гел яшь булыр кебек идек,
Картаймас төсле идек!
 
 
Язлар үтте, җәйләр үтте,
Көзгә дә күп калмады.
Әнәскә дә җитмеш тулды,
Безгә дә күп калмады.
 
 
Дөнья безне хәйләләде,
Томыш безне алдады:
Маңгайларга чәпәп куйды
«Картлык» дигән тамганы…
 
 
Ә безнең Әнәс дустыбыз
Ул Шөгер якларыннан.
Мин аны бик яхшы беләм
Комсомол чакларыннан.
 
 
Гомер буе түрә булды,
Чөнки Әнәс Шөгердән.
Әмма ерак киталмады…
Шигырь дигән шөгыльдән.
 
 
Әйе, әйе, ул әле дә
Шигырьдән ерак түгел.
Шагыйрь булса да, Әнәс ул,
Әлбәттә, дурак түгел.
 
 
Күпме генә күп язсаң да,
Булсаң да олы талант,
Шигырь язып баеп булмый,
Шигырь туйдырмый тамак.
 
 
Бай түрә булу әйбәтрәк,
Ярлы шагыйрь булганчы…
Әнәс нәкъ шулай яшәде
Җитмеш яше тулганчы!
 
 
Әнәскә дә җитмеш тулды!
Ну нишлисең, күрәчәк!
Хәзер инде бар дөньяны
Ул шигырьгә күмәчәк!
 
 
Шагыйрьләр авылда туа,
Шәһәрдә үлә алар.
Түрәләр дә шагыйрь кебек,
Нишләргә белә алар:
 
 
Авылларда эшлиләр дә
Күченәләр шәһәргә, –
Тыныч кына картаерга,
Тыныч кына яшәргә!
 
 
Ә Әнәс – түрә һәм шагыйрь, –
Килешә аңа шәһәр!
Хәзер инде шәһәрдә ул
Тик шагыйрь булып яшәр!
 
 
Түрәләр өчен күп эчтек!
Безгә дә күчик әле:
Шагыйрь Әнәс Исхак өчен,
Әйдәгез, эчик әле!
 

2015

Спас районы хакиме

Камил Нугаевның 60 яшенә

 
Камилгә шигырь язган бар,
Бар, хәтерләсә әгәр…
Ул яшь иде, шигырем дә
Шәп чыккан иде мәгәр!
 
 
«Болгар» дип, Камил Нугайның
Гомере үтә инде.
Болгарның үзе шикелле
Картаеп бетә инде.
 
 
Күңелгә уйлар да килә:
«Болгар нишләр Камилсез?»
Бу сорауга җавабым юк,
Таба алмыйм камил сүз…
 
 
Болгарның ул әллә даны,
Әллә җаны, белмәссең…
Болгарның әллә хуҗасы,
Әллә ханы, белмәссең…
 
 
Җитеп бетми статусым
«Болгар ханы» дияргә.
Тик барыбер туры килә
Камилгә баш ияргә!
 
 
Булалмый татар Болгарсыз,
Булмый Болгар Нугайсыз.
Нугайсыз Болгар ул, әйтик,
Ну, кояшсыз, ну, айсыз…
 
 
Тагын бик тә мактар идем,
Булмый диеп Нугайсыз,
Минтимер Шәрип улыннан,
Шәймиевтән уңайсыз!
 
 
Борынгы Бөек Болгар да,
Нугаев та борынгы…
Бүген аның хөрмәтенә
Күтәрсәң дә урынлы!
 
 
Бик урынлы, эчәр өчен
Бу гади сәбәп түгел!
Эчик әле Камил өчен,
Эчмәгән шәраб түгел!
 

9.12.2016

Яшь сәхнә остасы Данир Сабировка

 
Биеклекләрне яулыйсың
Син әкертен-әкертен.
Ничек тәнкыйтьлисең инде
Салаватның шәкертен.
 
 
Остазы нинди, шәкерте
Шундый буладыр инде.
Залларың да шуңа күрә
Тулып торадыр инде…
 
 
Тик син залга бик ышанма,
Тамашачы алдый ул:
Чын юморны, чын көлкене
Бик сирәкләр аңлый ул.
 
 
Гомумән, безнең сәхнәдә
Югары юмор сирәк…
Залга бит арзанлы билет,
Арзанлы юмор кирәк!
 
 
Бер ялгызың көлеп булмый,
Шунда ук күрәчәкләр.
«Нормальный кеше түгел бу,
Дурак бу!» диячәкләр.
 
 
Концертка килгәчтен генә
Рәхәтләнеп көләрлек!
Бөтен зал белән көлгәчтен,
Сизелми ул юләрлек!
 
 
Син әле Салават кебек
Бөек түгел түгелен…
Шулай да бер мактыйм әле,
Булсын, әйдә, күңелең…
 
 
Салават абыеңның да
Пускай күңеле булсын!
Аңа да, әйдә, сиңа да
Пускай күңелле булсын!
 
 
Үзең дә затлы егет син,
Киемең дә зиннәтле!
Юморың да арзан түгел,
Билетың да кыйммәтле!
 
 
Энергияң ташып тора,
Үзеңне тыялмыйсың!
Күлмәгеңә генә түгел,
Сәхнәгә сыялмыйсың.
 
 
Кайберәүләр тора-бара
Дөньяга да сыялмый…
Зур исемнәрең булгач та
Була күрмә син андый!
 
 
Кайбер артистлар шикелле,
Смотри, аза күрмә,
Акчага алданып, юлдан,
Акылдан яза күрмә!
 
 
Салаваттан үрнәк ал син,
Ярый гыйбрәт алсаң да!
Тик сер бирмә, бу тормышта
Авыр хәлдә калсаң да!
 
 
Башкалар да йөри диеп,
Бик күп йөрмә чит илдә.
Дусларың кредит алганда
Булма поручитель дә!
 
 
Син үсәсең, синдә бик шәп
Юмор өлгереп бара!
Тик, юморист булсаң, башта
Мине көлдереп кара!
 

1.02.2017

Шагыйрь дустым Рафис Корбанга

 
Энекәшләр дә картая,
Энекәшләр бирешә…
Тик ни гаҗәп, аларга да
Карт булу бик килешә!
 
 
Мин аларның картлыгына,
Әлбәттә, бик шат инде!
Чөнки алар минем кебек
Пенсионер карт инде!
 
 
Корбанга да алтмыш тулды!
Аңа соң ни диясең?!
Йөрсен инде менә учлап
Үзенең пенсиясен!
 
 
Чәчләре дә ап-пак булган,
Юк, яшерә алмаган.
Тагын агарыр иде дә,
Башка хуты калмаган.
 
 
Ак чәчләренә карыйм да,
Куям үзен жәлләп тә…
Ул чәчләрне язучылар
Агарткандыр, әлбәттә!
 
 
Алтмыш яшьтә булмаса да
Алай бик үк сөйкемле,
Корбан җитмеш биштә түгел,
Гәрәй Рәхим шикелле!
 
 
Алай дисәң, Гәрәйдән дә
Бар әле картыраклар.
Шулай шул, бездән башка да
Җитәрлек карт дураклар!
 
 
Сәгать телләрен кирегә
Борып булмый икән ул…
Алтмыштан соң әллә ниләр
Кырып булмый икән ул!
 
 
Әллә ниләр кырмасак та
Тормыйк әле сер биреп!
Картлык үзе бер бәхет ул,
Картлык үзе бер ирек!
 
 
Чукынып китсен алтмышы,
Килә дә китә бит ул!
Исән кешегә җитмеш тә
Килә дә җитә бит ул!
 
 
Күтәрик әле берәрне
Үткән яшьлекләр өчен,
Килгән картлыклар өчен һәм
Алтмыш яшьлекләр өчен!
 

06.02.2017