Текст книги "Պատմութիւն Հայոց"

Զ

Զ. Խաւսել սկսաւ թագաւորն եւ ասէ. «Քանի՞ցս անգամ տուեալ է քեզ խրատ եւ պատուէր, զի մի՛ երկրորդեսցես առաջի իմ զհաստուածս բանիցդ առասպելաց, զոր յաւդեալ եւ ուսեալդ ես, զոր ոչդ վայել է քեզ խաւսել. վասն որոյ ես խնայեցի ի քեզ՝ *իբրեւ ի վաստակաւոր, զի եկեսցես ի կարգ ուղղութեան՝ պաշտել զդիսն։ 2 Զորոց դու առեալ զնոցա պատիւն՝ ումպէտ կարդաս արարիչ. եւ որ են իսկ ճշմարտիւ արարիչ՝ թշնամանես, եւ զմեծն Անահիտ, որով կեայ եւ զկենդանութիւն կրէ երկիրս Հայոց. եւ ընդ նմին եւ զմեծն եւ զարին Արամազդ, զարարիչն երկնի եւ երկրի. ընդ նմին եւ *զայլ աստուածսն կոչեցեր անշշունչս եւ անմռունչս. եւ ի մեզ եւս ձգտեցար դնել թշնամանս, համարձակեցար ասել ձիս եւ ջորիս։ 3 Եւ քանզի զամենայն թշնամանս յաճախեցեր, մինչ իշխեցեր եւս մեզ ասել անասունս՝ արդ ես արկից զքեզ ի տանջանս եւ եդից դանդանաւանդ ի կզակս քո. զի *գիտասցես *եթէ ի սին բանից քոց, զոր *յաճախեցեր առաջի իմ ասել՝ *վաղվաղակի եղեն քեզ արդիւնքն։ 4 Եւ այս, ասէ, մեծ է ինձ, որ խաւսեցայս ընդ քեզ *եւ մեծարանս եդի քեզ, եւ դու ետուր ինձ պատասխանի *իբրեւ ընկերի»։

5 Եւ ետ կապել զնա ձեռս յետս, եւ արկանել գայլ ի բերան նորա. եւ ետ կախել շառաշեղս աղի ի վերայ ողին նորա, եւ տալ գելոցս կրծից նորա , եւ արկանել առասանս ի կապս կրծից *գելարանացն, կապել եւ համբառնալ ի բարձրաւանդակ տանիս ապարանից որմոյն մենքենայիւք։ 6 Եւ կայր պրկեալ կապեալ այնպէս զաւուրս եաւթն։ 7 Եւ *յետ եաւթն աւուրն ետ հրաման, եւ լուծին զնա ի չարաչար եւ ի դառն կապանացն, եւ ածին կացուցին առաջի նորա։

8 Սկսաւ հարցանել ցնա, թէ «Զիա՞րդ կարացեր ժուժալ, տոկալ, տեւել , մնալ եւ հասանել մինչեւ ցայսաւր։ 9 Եւ կամ առե՞ր զչափ, թէ արդարեւ իբրեւ զէշ եւ իբրեւ զջորի այնպէս ըստանձնեալ բեռինս պահեցեր եւ ետեղակալ կացեր դու բեռամբն հանդերձ։ 10 Վասն զի իշխեցեր դու թշնամանել զդիսն թէ անշարժ են՝ վասն այսորիկ հատուցին քեզ զայսպիսի պատուհաս։ 11 Իսկ արդ՝ եթէ ոչ առցես դու յանձն պաշտաւն տանել դիցն, եւ յաճախեսցես դու ի նոյնպիսի թշնամանս աստուածոցն՝ եւ այլ եւս չարք չարագոյն անցք անցանիցեն ընդ քեզ»։

12 Գրիգորիոս ասէ. «Վասն *դիցն թէ ասես, զոր կոչես դու աստուածս՝ * ստոյգ իսկ են հաստուածք. վասն զի *հաստեալք են ի մարդկանէ, եւ եղեալք պատկերք ի ձեռաց ճարտարի. ոմն փայտեայք են *եւ ոմն քարեայք. ոմն են պղնձիք եւ ոմն են արծաթիք եւ ոմն ոսկիք. ոչ խաւսեալ նոցա երբեք *եւ ոչ իմացեալ եւ ոչ զմտաւ *ինչ ածեալ, ոչ վասն քո *եւ ոչ *վասն իմ։ 13 Եւ *դու ինքնին իսկ քեզէն վկայես ինձ, թէ ոչ երբեք ասացեալ է նոցա ցքեզ զայդ վասն իմոյ տանջելոյս *ի քէն. եւ կամ *բնաւ արդեաւք իմացա՞ն քարինք անմռունչք զցաւս մարդկան։

14 Այլ վասն որոյ կապեցեր ինձ աղ, զի կտտեցայց ես կապանաւք՝ յուսամ ես ի Տէրն իմ, որոյ են ստացուածք իւր երկինք եւ *երկիր, եւ յՈրդին համագործ եւ ի Հոգին բարեխաւս, զի համեմեսցեն զանհամութիւնս իմ ստուգութեամբ աղիւն ճշմարտութեան որ ոչ անցանէ։ 15 Եւ ինձ տացէ զամենահեշտ լուծն խոնարհութեան թեթեւութեան պարգեւացն, որ ոչ անցանէ յաւիտեանս յաւիտենից. որ բարձրացուցանէ զխոնարհս իւրով մարդասիրութեամբն *յայն յանսպառ եւ յանվախճան հատուցմունսն, յանկէտ եւ յանժամանակ, յանթիւ յաւուրն ընտրութեան դարին մտելոյ եաւթներորդին, իբրեւ հանգուցանէ զամենայն վաստակաւորս իւր եւ պարգեւեսցէ իւրով մեծութեամբն։

16 Իսկ որ պաշտեն զկուռս քարեղէնս՝ *ասէ մարգարէն վասն նոցա, թէ Իջցեն որպէս զվէմս ի ջուրս բազումս։ 17 Իսկ *որ զփայտակերտ քանդակեալսն պաշտեն՝ այսպէս ասէ վասն նոցա, թէ Հուր վառեցաւ ի վերայ ամենայն փայտի ագարակի, եւ այրեսցէ զմեղաւորս, եւ մի՛ շիջցի *։ 18 Իսկ որ պաշտեն *զարծաթեղէնս եւ զոսկեղէնս՝ այսպէս ասէ. Արծաթ նոցա եւ *ոսկի նոցա մի՛ կարասցէ փրկել զնոսա յաւուր բարկութեան Տեառն. որ կարողն է կախել նոցա բեռինս ծանրութեան եւ ամենայն դիմադարձաց *եւ մեղաւորաց, որ իբրեւ զքեզդ իցեն ամբարիշտք»։

Է

Է. Եւ յետ այսորիկ հրամայեաց կախել զնա գլխիվայր զմիոյ ոտանէն. զի մինչ դեռ *կայցէ գլխիվայր՝ ծխեսցեն ի ներքոյ նորա աղբ, եւ արբցէ գան սաստիկ բրաւք դալարովք։ 2 Եւ տանջեցին զնա տասն այր՝ ըստ հրամանի թագաւորին. եւ կայր նա կախեալ այնպէս աւուրս եաւթն։

3 Արդ՝ *մինչ դեռ կայր նա կախեալ՝ սկսաւ խաւսել *ի կախաղանին այսպէս. « Գոհանամ զքէն, Տէր, որ արժանի արարեր զանարժանութիւնս իմ քոյոյ պարգեւիդ. զի ի սկզբանէ իսկ սիրեցեր զստեղծուածս ձեռաց քոց, եւ ետուր *զփափկութիւն անաշխատ հանգստեան դրախտին վայելչութեան. անմահս, անցաւս, անանց կենաց վիճակացն ուրախութեան պատրաստեցեր՝ *եթէ կացեալ էաք ի պատուիրանին, զոր եդեր *ի ծառոյն չճաշակելոյ. զի ասացեր, թէ Մի՛ ուտիցէք յայդմ ծառոյ, զոր պատուիրեցի չուտել ի դմանէ *. իբրեւ *ոչ թէ ծառն անուանեալ կենաց՝ կարէր տալ կենդանութիւն առանց քոյոյ բանիդ հրամանի կամացդ բարերարութեան, որ է *կամք քո *եւ բանդ եւ բարերարութիւնդ՝ միածին Որդիդ, ծնունդ Աստուածութեան քո. եւ Հոգիդ սուրբ, որ ի քէն բղխէ լնու զամենայն տիեզերս, որ է ընդ քեզ եւ ընդ միածնիդ յԷութեանդ քում։

4 Զի եթէ կացեալ էաք ի պատուիրանիդ քում, Տէր , եւ պահեալ էր *զպատուիրանս, զոր եդեր վասն լաւութեան հանդիսի փորձութեան մերոյ՝ շնորհեալ լինէր քո մեզ զկեանս անցաւս, անաշխատս, անբիծս, անհոգս, անտրտումս, առանց ծերանալոյ։ 5 Եւ յետ սերելոյն եւ բազմանալոյն, որ պատուիրեցեր կեալ մարմնաւորապէս, անամաւթ փառաւքն զգեցեալ իբրեւ հանդերձիւ ի դրախտին քում, յոր եդեր զմեզ, եւ յետ այնորիկ, որպէս յետ սրբութեան ամուսնութեան եւ որդի ծնանելոյ Ենովքայ, վերացուցեր զնա *ի կարգս հրեշտակաց յուրախութեան վիճակն անմահութեան. արդ՝ եթէ կացեալ *էաք ի պատուիրանիդ ի քում հրամանի՝ ցուցեր դու մեզ աւրինակ զԵնովք , զի եւ զմեզ *յետ ի դրախտին *վայելից եւ յետ երկրաւոր կարգացս՝ յանմահութիւն փոխեալ լինէր *քո զմեզ իբրեւ զԵնովք ի կարգս *հրեշտակաց. եւ միահաղոյն ածեալ *լինէր զարքայութիւն քո , զոր պատրաստեցեր կանխաւ ի փառս մեր՝ մինչ չեւ էր աշխարհ. զի Զոր ակն ոչ ետես եւ ունկն ոչ լուաւ *եւ ի սիրտ մարդոյ ոչ անկաւ՝ պատրաստեցեր դու սիրելեաց քոց յառաջագոյն, զոր տացես դու, Տէր, այնոցիկ, որ սիրեցին զաւր երեւելոյ գալստեան միածնիդ քո։

6 Իսկ արդ՝ իբրեւ ետես թշնամին զմեզ պատուեալս ի մարդասիրութենէ կամարար կամաց քոց՝ նախանձեալ ընդ պատիւ թագի պարծանաց մերոց, պատուին քո *որ տուաւ ի քէն, զի ասացեր, եթէ Ի նմանութիւն պատկերի կերպարանաց իմոց *արարի ես զմարդն, եւ կացուցի զնա տէր ամենայնի. որ առ նախանձ թշնամւոյն բանսարկուի՝ հրապոյրք ցոփացուցիչք մտին յաշխարհ, եւ արկին զմարդիկ ի կենաց եւ ի հանգստեանց, զոր *դու առ քում բարերարութեանդ շնորհեցեր մարդկան, որ կորուսին զայն։

7 Իսկ իբրեւ գթացաւ Աստուածութիւնդ քո առ մարդկութիւն տկարութեանս մերոյ, վասն *յաճախ ողորմութեանդ քո՝ ոչ թողեր ի ձեռանէ վասն բարերարութեանդ քո. ի ներել երկայնմտութեանդ քո *առաքեցեր զսուրբ զմարգարէսն յերկիր եւ զսիրելիս քո, որ եղեն լուսաւորք յերկրի, ի խաւարչտական միջոյ ազգացն հեթանոսաց. որ եւ յանմիտ եւ յանաւրէն մարդկանէն ատեցեալք հալածեցան. որք յայտնեցին զքո խորհուրդս լուսաւորութեանդ , եւ քարոզեցին զկամս քո եւ զգալուստ Որդւոյդ քո յաշխարհ, որ գալոցն էր եւ բառնալոց զկարիս յանցուցելոց պատուհասի մեղաց մարդկութեան։

8 Որք վասն զայս քարոզելոյ յաշխարհի չարչարանաւք մեռան, տանջանաւք եւ պէսպէս փորձութեանց խռովութեամբք, դառնութեան ճաշակաւքն կեցին յաշխարհի, վասն զքեզ քարոզելոյն առ նեղիչս *իւրեանց. եւ նեղիչք եւ թշնամիքն՝ նոքա տկարացան եւ *անկան։ 9 Վասն որոյ * ընդ յարուցեալ ի վերայ իմ պատերազմիս ոչ երկիցէ *սիրտ իմ. եւ ընդ յարուցեալ *ի վերայ իմ ճակատամարտի՝ ի քեզ եմ յուսացեալ. որ ի վախճան ժամանակացն յայտնեցեր զխորհուրդս կամաց քոց , զոր յառաջագոյն պատմեցեր ազգացն առաջնոց սիրելի Որդւովդ քոյ առ նոսա, ի ձեռն սրբոց քոց մարգարէից, զոր ի քէն առաքեցեր գալ ծնանել *ի կուսէն սրբոյ։ 10 Զի զոր աւրինակ ի ձեռն կուսին առաջնոյ Եւայի մահ եմուտ յաշխարհ՝ սոյն աւրինակ եւ ի ձեռն այսր կուսի կեանք մտցեն յաշխարհ։ 11 Զի զոր աւրինակ *ի ձեռն *ծննդեանն Եւայի՝ Կահելի *անէծք եւ քրտունք եւ աշխատութիւնք եւ երերմունք եւ տատանմունք մտին յաշխարհ՝ սոյն *աւրինակ եւ ծնանելով Որդւոյ քոյ ի կուսէն հանգիստք եւ կեանք եւ աւրհնութիւնք մտցեն յաշխարհ։

12 Որ առաքեցեր *զմիածին Որդիդ քո յաշխարհ, լոյս ի լուսոյ, կեանք ի կենաց, որ եկն զգենուլ զմեր նմանութիւնս մարմնոյ ի կուսէ անտի, զի զմեզ անդրէն առ Աստուածութիւնն յարեսցէ իւրով նմանութեամբն, որ իբրեւ զմեզն եղեւ։ 13 Ծնաւ *ի կուսէն մարմնով *եւ մարդացաւ եւ մարմնացաւ իբրեւ զմեզ, այլ կայ եւ մնայ ի փառս Աստուածութեան իւրոյ. եւ ոչ ընկալաւ փոփոխումն յԱստուածութենէ իւրմէ. այլ նոյն է՝ որ էրն եւ է եւ կայ եւ մնայ յաւիտեան ընդ Հաւր եւ ընդ սուրբ Հոգւոյն։ 14 Այլ զի սիրեաց զմարդիկ՝ վասն այնորիկ եղեւ իբրեւ զմեզ, զի զմեզ ածցէ յառաւելութիւն զշնորհաւք Աստուածութեան իւրոյ, որ են կամք ծնողին իւրոյ. եւ կատարեաց *զկամս նորա. որ զսուրբս *իւրով փառաւորեաց համբերութեամբն, ի կրել իւրում *զանարգութիւն վշտաց մահու տանջանաց, մահուամբն եւ թաղմամբն հանդերձ. որ վասն զի սիրեցին մարդիկ պաշտել զպատկերս մարդադէմս փայտագործս ճարտարագործս հիւսանց՝ եղեւ ինքն պատկեր մարդկան, զի զպատկերագործսն եւ զպատկերասէրսն եւ զպատկերապաշտսն յիւր պատկեր Աստուածութեանն հնազանդեցուսցէ։

15 Եւ վասն զի սովոր էին մարդիկ *երկիր պագանել անշունչ պատկերաց մեռելոց՝ եղեւ *ինքն *մեռեալ պատկեր ի վերայ խաչին. եւ մեռաւ եւ անշնչացաւ, զի ընդելականաւն *զնոսա արագ արագ հնազանդեցուսցէ իւրում պատկերին. իբրեւ զկարթ երեւեցուցեալ զխաչն, եւ զմարմին իւր առնէր կերակուր տիեզերաց. զի այնու որսասցէ *յարքունական սեղանն, մշտնջենաւոր արքայութեանն *Աստուածութեանն իւրոյ։

16 Եւ փոխանակ դրաւշելոց փայտիցն՝ զխաչ իւր կանգնեաց ի մէջ տիեզերաց, զի որ սովորն իցեն երկիր պագանել փայտի՝ սովորականաւ ընդելականաւն հաւանեսցին երկիր պագանել *խաչին փայտի *եւ որ ի վերայ նորա *պատկերն եւ մարդադէմն իցէ։ 17 Զի ի վերայ խաչին ասէն այսպէս, զոր *նշանակեալ մարգարէին *յերեսաց Տեառն ասէ, թէ Եղէ ես որպէս զխուլ՝ որ ոչ լսէ, եւ իբրեւ զհամր՝ զի ոչ բանայ զբերան իւր։ 18 Զի դու, Տէր , ասէիր *մարգարէիւն յառաջ, մինչ չեւ *էր հասեալ ժամ կրելոյ որդւոյ քոյ Յիսուսի զայս ամենայն համբերութիւնս, թէ Արարից զքեզ համր, եւ կապեցից զլեզու քո ի քիմս քո. եւ եղիջիր դու իբրեւ զայր մի, որոյ ոչ գուցեն բանք յանդիմանութեան ի բերան իւրում *։

19 «Քանզի սիրեցին *մարդիկ զանխաւս կուռս պատկերաց դիցն սնոտեաց՝ վասն այսորիկ եւ որդին Աստուծոյ * մարմնովն *պատկեր եղեալ *մարդոյ, ի նմանութիւն մարդկան պատկերաց, ելեալ ի բարձրաւանդակ խաչն, իբրեւ ի վերայ բարձր դիտակի ելեալ՝ *ցուցանէր *զանբարբառ *մեռելութիւնն առ արարածս. վասն որոյ տեսին զնա *ի վերայ բարձուն տիեզերք, ցնծացան եւ երկիր պագին *եւ հնազանդեցան։

20 Եւ վասն զի սովոր էին մարդիկ ուրախ լինել ի մեհեանս կռոցն զոհիւքն, զոր անմռնչոցն մատուցանէին՝ վասն այնորիկ եւ դու կոչեցեր *ի զենումն Որդւոյ քոյ զտիեզերս եւ ասացեր. Զպարարակ իմ զենեալ է, եւ զճաշ իմ պատրաստեալ է. եւ բազմացուցեր զուրախութիւն *ի խաչելոյ Որդւոյ քոյ. եւ յագեցուցեր զամենայն տիեզերս ի կենդանարար մարմնոյն, որ էն կերակուր եւ կենդանութիւն բաւական ամենայն երկրպագուաց քոց ընդ ամենայն տիեզերս։ 21 Իսկ որ ոչն կամեցան գալ ի կոչունս հարսանեաց հոգեւոր սեղանոյն՝ *պատրաստեցեր զնոսա տանջանացն յաւիտենից, յանմահ սատակումն յանանց դատաստանացն, եւ զքաղաքս նոցա շինեցեր պատրաստեցեր ի մէջ հրոյն տանջանացն պատրաստելոց բարկութեան։

22 Եւ քանզի ուտէին *եւ ըմպէին մարդիկ զարիւն *զոհից անասնոց դիցապաշտութեան՝ վասն այսորիկ եհեղ զարիւնն իւր ի վերայ փայտին. զի փայտն ընդ դրաւշեալ փայտիցն, եւ ինքն ընդ մարդադէմ պատկերացն պղծութեան, եւ *արիւնն իւր ընդ նուագացն ուրախութեան արեանցն, որով եւ նորոգումն մարմնոց դալարութեան մարդկան։ 23 Զի եկն գնեաց զմեզ արեամբն *իւրով *ի ստրկութենէ ծառայութեան *Աստուածութեամբն իւրով, եւ *ազատեաց ի ծառայութենէ չարութեան մեղացն. զի մեք եմք գինք արեան Որդւոյ քոյ , փրկեալք եւ ազատեալք *արեամբ եւ մարմնով նորա. զի ոչ եմք *անձանց տեարք՝ եթէ ըստ կամս դիւրութեան անձանց մերոց գնասցուք, եւ կամ *ըստ կամաց ամենայն մահկանացու մարդկան, թէպէտ եւ իցեն մեր տեարք մարմնապէս։ 24 Սակայն պարտ է պատուել զնոսա, որչափ *ի քէն է հրամայեալ, եւ ոչ զքեզ ընդ ահի մահկանացու մարդկան փոխանակել. զի սոքա զմարմին *եւ եթ կարող են չարչարել, իսկ Որդիդ միածին, Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս, կարող է արկանել ի տանջանսն յաւիտենից հասարակ, ոգւով եւ մարմնով հանդերձ, ի հուրն անշէջ եւ յորդնն անմահ։

25 Այլ, Տէր, տո՛ւր ինձ զաւրութիւն համբերութեան նեղութեան ցաւոց վտանգիս իմոյ, եւ ողորմեա՛ց ինձ իբրեւ ի վերայ աւազակին, որ ընդ քեզ *էր կցորդ չարչարանաց խաչի քոյ. եւ արա՛ առ իս զգութ մարդասէր շնորհաց քոց, որով կեայ *ամենայն *երկիր առ հասարակ, արդարք եւ մեղաւորք, վասն ներելոյ քաղցրութեան քոյ. Զի ծագես զարեգակն քո ի վերայ չարաց եւ բարեաց, եւ ածես զանձրեւ *ի վերայ արդարոց եւ մեղաւորաց. զի պահես զբարկութիւն քո, եւ ցուցանես զողորմութիւն քո առ ամենայն մարդիկ առ հասարակ։

26 Տո՛ւր ինձ, Տէր, շնորհս համբերութեան դառն տանջանացս՝ որով կտտեն զիս. զի եւ ես արժանի եղէց պահել զաւանդութիւն լուսաւորութեան հաւատոցս, զոր ետուր ինձ՝ ճանաչել զքեզ եւ առնել զկամս քո։ 27 Զի մի՛ ամաչեսցեն յուսացեալքն *ի քեզ, որոց միանգամ պարծեցեալ են ի միածին Որդիդ քո *ի Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս, որ ի քէնդ առաքեցաւ. զոր դու առաքեցեր ի մահ վասն մեղաց մերոց, զի առցէ զմեղս մեր յանձն իւր, եւ վասն յանցանաց մերոց պատժեսցի, եւ առցէ զմեղսն յանձն իւր, եւ ընդ նմին տարցի զպատուհասն յանցանաց մերոց յանձն իւր չարչարանաւք խաչին, կատարեսցէ եւ տացէ շնորհս պարգեւաց՝ իւրոց *հաւատացելոցն։

28 Եւ արդ՝ Տէր բարերար, որ ասացեր, եթէ Ես ընդ ձեզ եմ զամենայն աւուրս մինչ ի վախճան աշխարհի *՝ մի՛ թողուր զմեզ ի ձեռանէ քումմէ, այլ զաւրացո՛ զմեզ * ի կամս քո, զի *համբերել կարասցուք պատերազմիս՝ վասն մեծի անուանդ քոյ. զի յայտնի լիցի պարծանք հաւատոցս մերոց ծառայից քոց ի տէրութիւն Աստուածութեան քոյ. զի եւ այս յայտնի լիցի, եթէ *ոչ կարէ ոք ի թշնամեաց *յաղթել յուսացելոց քոց, որք անձանց են թշնամիք։

29 Այլ, Տէր, խառնեա՛ զմեզ ի թիւ արդարոց քոց վասն մարդասիրութեան քոյ, որ ոչ թողեր զմեզ ընդ վայր ի մեղս հարցն մերոց եւ ի մոխրապաշտութեան նախնեաց մերոց եւ յանաւրէնութիւնս առաջնոցն մերոց։ 30 Եւ ետուր ճանաչել զբնութիւն *արարչութեանդ Աստուածութեանդ քոյ, զի մի՛ կորիցուք յունայնութեան հեթանոսութեան։ 31 Այլ գթացար յարարածս քո, զի մի՛ եկեսցէ ի վերայ մեր ի սպառ բարկութիւն քո, եւ մի՛ վախճանեսցէ զմեզ սրտմտութիւն քո եւ մի՛ յուզեսցի ցասումն քո առ արարածս քո։

32 Եւ արդ՝ *տո՛ւր, Տէր, զաւրութիւն պատերազմել ի վերայ ճշմարտութեան անուանդ քոյ եւ մեռանել, եւ դարձեալ նորոգել փառաւք միւսանգամ, յորժամ դարձեալ առաքեսցես առ մեզ *զհատուցմանց զիւրաքանչիւր կշռիչ, զՏէր մեր Յիսուս Քրիստոս. զի կացցուք եւ մեք *զուարթ երեսաւք առաջի նորա, եւ առցուք զպսակն յաղթութեան ընդ սիրելիս քո. զի դու միայն կալոց *եւ մնալոց ես յաւիտեան, եւ ամենայն տարրական անցաւոր արարածք *բանիւ քով մաշեսցին. բայց դու միայն ես *յաւիտեանս, եւ ամփոփես զմարդիկ իբրեւ զցորեան ի շտեմարանս ի ժամանակի իւրեանց, եւ դարձեալ միւսանգամ նորոգես։ 33 Բուսուցանես *յերկրէ զոսկերս մարդկան, դալարացուցանես, նորափետուր զարդարես իբրեւ զարծուիս *զսիրելիս *քո։

34 Տէր տունջեան եւ հաստիչ խաւարի, արարիչ լուսոյ, քո է տիւ եւ քո է գիշեր, որ կարգեցեր լուսաւորս *ի պէտս՝ առաջնորդս արարածոց քոց, որ են յերկրի քում. որ արարեր զերկուս լուսաւորս առ ի պէտս շրջմանց տարեաց, ամսոց, ժամանակաց, առ ի բոլորել զժամանակս *չափովք աւուրց՝ որ են յաշխարհի. զմին՝ իշխանական տունջեան , որ ունի զաւրինակ միածնիդ քոյ, զանշէջ եւ զանպակաս, զաննուաղ եւ զանխափան լուսոյդ, որ յայտնելոց է իւրոց արդարոց ի հանդերձեալ աշխարհին, ուր ո՛չ աւուրք եւ ոչ գիշերք , ո՛չ շաբաթք *եւ *ոչ *ամիսք, եւ ո՛չ ամք եւ ոչ ժամք եւ ոչ ժամանակք, եւ ո՛չ *շրջմունք տարեաց եւ ոչ շրջանք ժամանակաց. բայց *միայն Տէր է, եւ անուն նորա միայն։ 35 Որ առնես զհատուցումն ուրախութեան քոյոց երկրպագուաց *բարեաւքն, որոց ոչ գոյ փոփոխումն *բարեացն, եւ ոչ հանումն պարգեւացն տուելոց։

36 Իսկ գնացք իշխանականին գիշերոյ, որ ունի քոյով կամաւք զմիածնիդ քո *զաւրինակ՝ զնորոգումն յարութեան յանձին բարձեալ բերէ, ցուցանել նշանակել ամենայն երկրաւորաց զքաջալերութիւն ամենայն մեռելոց յարութեան։ 37 Յարեւմտից մինչեւ յարեւելս երթայ ի մանկութիւն. դարձեալ յարեւմուտս կամաւք քովք ծերացեալ հասանէ. պատի, թաղի, գուշակ թաղելոց յարութեան մեռելոց, մխիթարութիւն քաջալերութեան առ արարածս մատուցանէ, զգալուստ Որդւոյդ նշանակէ յերկնից եւ զնորոգումն տիեզերաց ակնարկէ , զհաշումն *մաշմանն *մեղաւորաց ուսուցանէ, զծագել արդարոցն յարքայութեանն *ի գալստեան, դարձեալ զպահանջումն հնացելոց ի մեղս՝ ցուցանէ։ 38 Նա եւ գուշակէ մաշականն զյաւիտենականէդ, անցականն զանանցէդ , հնականն զնորոգչէդ իւրմէ. որ կամաւք քովք փոփոխի ի կերպարանս՝ *որպէս կամք քո հրամայեցին լինել. մինչեւ *բարձին *առակք լինելոցն, զոր եդեր պատրաստեցեր յաւր կատարման խոստմանց քոց , յորժամ *առնիցես ամենեցուն հատուցումն ի ձեռն *միածնիդ եւ Հոգւոյդ սրբոյ. զի քո է, եւ քեզ վայելեն փառք *յաւիտեան եւ յաւիտեանս։

39 Տէր ամենակալ, որ պսակես զյուսացեալս ի քեզ եւ կատարես զկամս երկիւղածաց քոց, արժանի արա զիս, Տէր, զի պահեցից զյոյսն իմ որ ի քեզ, եւ զերկիւղն զմեծ՝ զոր ածելոց ես *առ դիմադարձ ամբարշտեալսն ի քէն, եւ ինձ տո՛ւր համբերութիւն կատարել *զընթացս իմ նեղութեամբս՝ յոր կամս։ 40 Բժիշկ ցաւոց մերոց, ողջացուցիչ բեկելոց, անդորրիչ նեղելոց *եւ արձակիչ կապելոց, մխիթարիչ սգաւորաց, յոյս անյուսից, խռովելոց հանգիստ, աշխատելոց նաւահանգիստ, որ նայիս սիրով յարարածս քո եւ կերակրես զամենեսեան *քաղցրութեամբ քով. տո՛ւր ինձ, Տէր, առնուլ պսակ ընդ այնոսիկ, զորս արժանիս արարեր մեռանել վասն անուան քոյ, որոց փառաւորեալ են մահք իւրեանց առաջի քո. զի եւ ես արժանի եղէց վերանալ *ընդ առաջ Որդւոյ քոյ սիրելոյ. յորժամ յափշտակեսցէ զանձկացեալսն իւր ի ճառագայթ լուսոյ իւրոյ, դատել *ճշմարտութեամբ զամենայն տիեզերս հրով բարկութեամբ իւրով։

41 Այլ այժմիկ, Տէր, զաւրացո՛ զծառայս քո վասն անուան *քոյ, զի յաղթեսցուք *զաւրութեանց թշնամւոյն. եւ բա՛րձ եւ փարատեա՛ զմէգ չարութեան կռապաշտութեան հեթանոսութեան քաղցրութեամբ *սիրով քով առ *արարածս քո. որ եդեր զանձն քո ի վերայ խաշանց քոց, մի՛ թողուր զհաւտ քո, զի ածցես յուղղութիւն. որ դու *միայն կարող ես թողուլ զմեղս, եւ քաւել *զյանցանս եւ զանաւրէնութիւնս քոյոց արարածոց, զի զքեզ միայն պաշտեսցեն *եւ զկամս քո արասցեն, եւ լիցին փառաւորիչք Աստուածութեանդ քոյ, եւ ապրեսցին ի դատաստանացդ քոց, եւ վայելեսցեն յանճառ բարիս քո, զի ամենեքին արժանի լիցին առանց *ամաւթոյ եւ պատկառանաց կալ առաջի *մեծութեանդ քոյ. զի եւ զգործ տգիտութեան սոցա անմեղութիւն համարեսցիս։

42 Եւ զի սովոր ես *յարգել յոչնչէ, զանինչսն յինչ *ածել, եւ յոչնչէ ի լինելութիւն արարածոց. որ ոչ թողեր զազգս մարդկան ի կամս անձանց զինչպիտութեան *իւրեանց. այլ գթացար առաքեցեր զմիածին Որդիդ քո, որ եկն դարձոյց զարարածս յԱստուածութիւն քո, եւ հրամայեաց *քարոզել Աւետարանին *ընդ ամենայն տիեզերս։ 43 Այն զի քո միայն է փառաւորութիւն, եւ քեզ իսկ վայել է երկրպագութիւն յամենայն *արարածոց. զի դու միայն ես փառաց եւ պատուոյ արժանի։ 44 Արդ՝ գթա՛ յարարածս քո, քոյով բարերարութեամբ *շնորհաւքդ եւ առ երկիրս Հայոց աշխարհիս, զի եւ սոքա ծանիցեն զքեզ եւ զմիածին Որդի քո, զՏէր մեր Յիսուս Քրիստոս, որ ի քէնդ առաքեցաւ առ մեզ, եւ զգեցաւ զմարմին մարդկութեան մերոյ, եւ նկարեաց եւ տպաւորեաց զանձն իւր ի ստեղծուածս ձեռաց իւրոց, զի զգեցցի զմարմին մարդկեղէն, եւ ազգականաւն մերձեցուսցէ զմարդիկ առ քեզ։ 45 Քանզի ոչ հանդարտէին մարդիկ տեսանել զերեսս քո եւ ապրել. վասն այնորիկ եղեւ նա *ի նմանութիւն մարդկան, զի զմարդիկ արժանիս արասցէ Աստուածութեանն իւրում. զի ազգակից մարմնովն *որ ի մէնջ տեսեալ զԱստուածութիւնն Որդւոյն՝ յարգեսցուք բարերարութեամբ Հաւր, եւ ընդ նմին *ընկալցուք զշնորհս բարերարութեան Հոգւոյդ սրբոյ որ ի քէն. զի եւ շնորհեսցին պատգամք Աւետարանի քոյ այսմ աշխարհի. զի եւ սոքա ծանիցեն զքեզ եւ զերախտիս *բարերարութեանդ *շնորհի քոյ, որ *առ ամենեսին է։

46 Այլ որ *առատանասդ ամենեցուն՝ *տո՛ւր մեզ, զի լիցուք վկայք *Աստուածութեանդ քոյ, չարչարել վասն անուան քոյ, եւ մեռանել վասն ճշմարտութեան քոյ, եւ նորոգել միւսանգամ *ի գալստեան քոյ, զի դու եկիր եւ մեռար ի վերայ արարածոց քոց, եւ խառնեցեր *զմահկանացու բնութիւնս մեր յանմահութիւն քո։ 47 Վասն այսորիկ եւ մեք մինչեւ ի մահ լիցուք վկայք կենդանութեան քոյ , զի խառնեսցուք ի թիւ վկայից քոց. զի այլ զի՞նչ ինչ արդեաւք կարիցեմք առնել դարձուածս փոխարէն բարեացն որ ի քէն՝ եթէ ոչ տացուք զանձինս մեր փոխանակ պատուիրանաց քոց, ի հաճութիւն կամաց քոց. զի լիցուք ժառանգորդք արքայութեան քում ընդ այնոսիկ որ հաճոյ *եղեն առաջի քո. զի մատուսցուք զանձինս մեր պատարագ *Աստուածութեան *քում. զի կորուսցուք *զանձինս, եւ *դարձեալ գտցուք զնա յաւուր յարութեան. կացցուք ընդ աջմէ քումմէ զանմեղութիւն զգեցեալ ընդ գառինս աջակողմեան դասուն, կամարարաց քոց, յուրախութիւն սրբոց քոց, որ սիրեցին զԱստուածութիւն քո *եւ զմիածին Որդիդ , զՏէր մեր Յիսուս Քրիստոս. որ եղեւ գառն ճշմարիտ *եւ մատոյց զանձն իւր քեզ պատարագ վասն մեղաց ամենայն աշխարհի, զի լիցի հաճեցուցիչ եւ բարեխաւս ընդ արարիչդ եւ ընդ արարածս։ 48 Իսկ *որ յայս հաճութիւն ընթացեալ *մերձեցան՝ պատրաստեաց նոցա աւթեվանս յարքայութեան *Աստուածութեանն իւրոյ։ 49 Իսկ որք ոչն կամեցան մտանել ի հաճութիւն հնազանդութեան գալստեան նորա՝ յաւիտենից տանջանս խոստացաւ։

50 Եւ արդ՝ Տէր բարերար, որ եկիր եւ խոնարհեցար եւ առեր զկերպարանս մարդկան, եւ ետուր զանձն քո ամենայն համբերութեան, եւ ոչ դարձուցեր զանձն քո յանարգանաց ընդ երեսս թքանելոյ, եւ մատուցեր հարկանելեաց զծնաւտ քո, քացախ եւ լեղի դառնութեան *վասն մեր արբեր, քաղցրացո՛ զսիրտ ամենայն մարդկան ի պաշտաւն քո, զի հնազանդեսցին ընդ ամենահեշտ լծով քով եւ ապրեսցին ի յաւիտենից տանջանացն. զի լցաւ իսկ երկիր աստուածպաշտութեամբ քով. եւ որ մնացեալքս են՝ զի եւ սոքա մի՛ վրիպեսցին ի ճշմարտութեան ճանապարհաց քոց, եւ հրաւիրեսցին յարքայութեան *սեղանդ եւ վայելեսցեն ի համբերութենէ քումմէ։ 51 Որ վասն ամենեցուն եկիր ի սպանումն իբրեւ զգառն, եւ ուրախ արարեր *ի մարմին քո, զոր ետուր ի փրկութիւն ամենեցուն, եւ զուղխս փափկութեան քոյ ետուր ըմպել, զարիւն քո, վասն կենաց ամենայն աշխարհի, գթա՛, զի *յիշեսցեն եւ դարձցին եւ եկեսցեն առ քեզ ամենայն ծագք երկրի, եւ երկիր պագցեն առաջի քո ամենեքեան, ոյք իջանեն ի հող. զի կարող ես միւսանգամ կանգնել, կենդանացուցանել եւ առնել արժանիս մարդասիրութեան քոյ. զի քո իսկ արեամբ են փրկեալք եւ ազատեալք յիշխանութենէ խաւարի։ 52 Արդ՝ ծանիցեն զքեզ՝ յորոց վերայ մեռար դու. զի քո իսկ են ծառայք եւ քեզ լիցին երկրպագուք. զի մի՛ *եկեսցէ ի վերայ մարդկան բարկութիւն սրտմտութեան քոյ։

53 Արա՛ զմեզ որդիս լուսոյ եւ որդիս տունջեան, զի փառաւորեսցի անուն քո ի վերայ ամենայն տիեզերաց. զի դու ես փառաւորեալ ի մշտնջենաւոր *արքայութեանդ, որ Եսդ յԷութեանդ, յիսկութեանդ, յինքնութեանդ։ 54 Որ ետուր աւրինակ չարչարանաց *քոյովդ չարչարանաւք խոնարհութեամբ՝ *քոյոց սիրելեաց, եւ ցուցեր *զհալածանս քոյով հալածելովդ, եւ ցուցեր զտանջանս քոց սրբոց՝ *ի քո մտանել ի տանջանս կռփահարութեանդ։ 55 Իսկ մեք հողեղէնքս բնաւ *իսկ *զի՞նչ բերիցեմք ի համար *զմեր նեղութիւնս չարչարանաց. զի դու, Տէր, խոնարհեցար եւ առեր յանձն զամենայն, եւ բարձեր *զվիշտս եւ զչարչարանս *ամենայն տիեզերաց։ 56 Արդ՝ զաւրացո՛ *զիս, Տէր, ի ժուժկալութիւն պնդութեան նեղութեանս՝ ուր կամս. զի յերկարեսցի իմս պարծել ի նեղութիւնս տանջանաց. զի հաւասարեցայց եւ *ես ընդ սիրելիս քո յաւուրն, յորում հատուցանիցես զանպատում բարիսդ, որ կայ պահի *յուսացելոց քոց որ յաւիտենից»։