Текст книги "Qırmızı kitab"
Автор книги: Məhəmməd Qutlu
Жанр: Современная зарубежная литература, Современная проза
сообщить о неприемлемом содержимом
Текущая страница: 2 (всего у книги 18 страниц) [доступный отрывок для чтения: 6 страниц]
Sabahısı gün, tərəfkeş media nümayəndələri tərə-findən hazırlanan xəbərlər ifrat milliyyətçi Mehmet Demirin TİP-ə qatılması başlığı ilə hazırlandı. Türkiyənin öncül tele-viziya kanalları və qəzetləri, Mehmet Demirin kürdlər və er-mənilər haqqında yazdığı bəzi sərt yazılarını dayanmadan təkrar-təkrar yayımladılar.
Ancaq çöldəki vətəndaşlar onlar kimi düşünmürdü. Demirin TİP-ə qatılması ilə veb saytlarda keçirilən anketlər, xalqın bu transferi doğru qəbul etdiyini göstərirdi. Demir qrupunun hazırladığı böyük kütlənin qatıldığı anketdə də, xalqın 76,8 faizi onun TİP-ə qatılmasına müsbət baxırdı. Bu da öz növbəsində insanların Mehmet Demirdən çox şey gözlədiklərini göstərirdi.
***
Manhettenin içindən mizraq kimi göyə yüksələn "Edwards Invest Bank"ın (EIB) 189 mərtəbəli göydələninin ən üst mərtəbəsindəki böyük ofisin sıxıcı havası telefonun səsiylə əks-səda verdi.
Künclərindən yüksələn sütunları, piramida və firon təsvirləri ilə dolu qabartmalarıyla Misirdən oğurlanmış bir qəbiri xatırladan nəhəng masada, mısmırığını tökmüş bir qoca oturmuşdu. Çənəsindən sallanan ətlə və heybətli bur-nuyla sfinksi xatırladan yaşlı adam, yanını kəsdirmiş, borclu dövlətlərlə əlaqəli hesabatı təqdim edən gənc iqtisadçıya çıxması üçün işarə elədi.
Telefonun o biri ucundakı səs, hər zaman fəlakətli xəbərlərlə ortaya çıxıb pulları xərcləmək üçün müqəddəs hədəflər göstərən Ser Toni Forlova aid idi.
Qərbi Avropa ustadi-əzəmi olan Böyük Britaniya Lordlar Palatası nümayəndəsi Ser Toni Forlov, Dünya Tən-zimləmə Komitəsinin fəxri başqanıydı. Dünyaya nizam ve-rən bu komitə, ildə bir dəfə toplaşırdı. Fəqət əhəmiyyətli si-yasi və hərbi dəyişikliklər olduğu zaman fövqəladə toplan-tılar da olurdu.
Komitənin əvvəlcədən müəyyən etmədiyi dəyişik-liklər qarşısında, hər biri yüzlərcə milyard dollarlara sahib olan pul baronlarının ortaya qoyduğu fövqəladə hal büdcəsi ilə dövlətlər müharibəyə sürüklənir, hökumətlər ləğv edilir, dövlət başçıları aradan götürülürdü.
Dünyanı idarə etməkdən nə qədər xoşu gəlsə də, bu cür fövqəladə gündəmlər, pula sitayiş edəcək qədər aşiq olan Mayk Eduard üçün milyonlarla dollarla vidalaşma anı olduğu üçün, sıxıntı qaynağıydı.
Narahat üz ifadəsiylə arxaya söykənib yekə qarnını qaşıyan Mayk Eduard:
– Eyy Toni, bu nə sürprizdir? – deyə guruldadı.
Budur, yenə Ser Toninin cırıltılı səsi qulağını cır-maqlamağa başlamışdı.
– Türkiyədəki yeniliklərdən xəbəriniz varmı, Mayk?
– Nə olub ki, orda, xəbərim yoxdur.
– Belə də bilirdim. Təbii ki, xəbərin olmaz, başını basdırdığın dollarlardan fürsət tapmırsan axı. Heç də xoş ol-mayan şeylər olur, Mayk. Bu dəqiqə elə bil havadayam. Sək-kiz saat sonra komitə üzvləri hazır olsun. Amma hamısı gəl-sin. Bu, çox vacib məsələdir.
Telefonu yerinə qoyarkən lap mısmırığını tökən Mayk Eduard:
– Aha, yenə sonu gəlməyən bir toplantı başlayır… – deyə düşündü.
Səs gücləndiriciyə basaraq katibəsinə qışqıran Eduard:
– Bu lənətə gəlmiş Latın Amerika operatorunu gön-dər bura, – dedi. Bir də bizim poker oynayanlara zəng edib de ki, sabah onları klubda gözləyirəm.
Dosyelər qucağında, utancaq addımlarla içəri girən Con Depler yanına gələnə qədər gözlədi. Sonra anidən ovu-nun üstünə atılan aslan kimi masaya doğru əyilərək:
– Bu lənətə gəlmiş latınlara tək-tək zəng et de ki, tez pullarını ödəsinlər. Hansı palçığa batırıblar, kimə yedizdi-riblər mənlik deyil. Həftənin əvvəlində 60 milyard dolları masamın üstündə görmək istəyirəm. Başa düşdün? – deyə kükrədi.
Yekəqarın pul baronunun tüpürcəyindən sir-sifəti is-laq olan Depler:
– Baş üstə, əfəndim – deyərkən küləyə tutulmuş qo-vaq yarpağı kimi titrəyirdi. Üç il əvvəl 5 Latın Amerika öl-kəsi, 600 milyard dollar və üçdən biri EIB-ə aid olan kredit borclarını ödəməyəcəkərini bildirdikdən bəri, ixtiyarı ilk də-fə bu qədər əsəbi görürdü.
***
Böyük mübarizədən əvvəl bir az mənəvi dəstək və güc toplamaq istəyən Mehmet Demir, həyat yoldaşı Yase-min, övladları Kaan və Tuğçeni də götürüb boya-başa çat-dığı Bıçkılı kəndinə getdi.
Ata-babaları Şeyx Şamilin Rus çarlığı qarşısında məğlub olmasının ardınca 1864-cü ildə Osmanlı torpaqları-na hicrət etdiyi vaxt, oradakı kəndlərinə birə-bir bənzəyən bu cənnət parçasını tapıb məskən salmışdılar. Bura, sağlam qayın meşələriylə örtülü bir vadinin başlanğıcında, yamya-şıl bir kənd idi. Kəndin üç tərəfi gur meşələrlə bəzənmiş sı-ra dağların əhatəsində idi.
Demir burada boya-başa çatmış olmasına rəğmən kəndin gözəlliyindən heç vaxt doymamışdı. Fürsət düş-dükcə özünü kəndinə atır, tüfəngini götürüb meşəyə gəzin-tiyə gedərdi. Uşaqlığından bəri fürsət yarandıqca meşəyə gedər, yüksək bir təpənin başında bağdaş qurub düşüncə-lərə dalardı. Nəyə görəsə bu meşəliklərdə onu cəlb edən bir şey var idi. Meşəyə gəldiyi zamanlar, özünü təmizlənmiş, dərdlərdən uzaq, mənəviyyatı güclənmiş kimi hiss edirdi.
Kəndə gedəndə yenə eyni şeyi təkrar etdi. Oğlu Ka-anı da yanına alıb meşəyə doğru yollandı. Meşəyə çatmaz-dan əvvəlki son fındıq bağçaları ailəsinə aid idi. Oğlu Kaa-nın yol boyunca uzanan fındıq bağçalarına qürurla baxdığı-nı gördükdə:
– Eyni mənəm, – deyə düşündü. O da, fındıq bağça-larının yanında durub, uzun müddət seyrə dalardı. Nazlı fındıq budaqları, ona bərəkəti xatırladırdı.
– Oğlum, bu fındıq bağçası o vaxtlar sıx bəstəboy ağaclar və tikanlarla örtülü keçilməz bir meşəydi. Rəhmətlik babanın dəryaz və külünglə buranı təmizləyib fındıq kolları əkdiyini bilirdinmi?
– Hə, ata. Dəfələrlə danışıbsan. Rəhmətlik babam çox çalışqan biriymiş.
Oğlunu gülümsəyərək dinləyən Demir:
– Bizim bu uşaq, bizi də keçəcək, – deyə düşündü. Hələ 12 yaşında olmasına rəğmən yetkin, ciddi və ağıllı bir dəliqanlı olmuşdu. Üstəgəl eynilə onun kimi baxırdı həyata.
İkisində də səkkiz fişəng atan avtomatik ov tüfəng-ləri vardı. Oğluna:
– Düz burda bir göyərçin vurmuşdum, bax burda bir meşəcüllütün havada vurmuşdum, – deyə qürurla ov ma-cəralarını danışırdı.
Aradabir gözucu oğluna baxır:
– Vallah doğru deyirəm, atan çox yaxşı ovçuydu gəncliyində – deyə israr edirdi. Oğlu da gülərək:
– İnanıram ata, sən kimin atasısan? – deyə qarşılıq verirdi.
Yol boyunca tüfənglərini gah quru bir budağa, gah da iri bir qayaya tutaraq boşaltdılar. Kəndə qayıdanda ax-şam azanı oxunurdu. Kənd çayxanasına doğru yaxınlaşan-da:
– Oğlum, sən bir az qabaqdan get. Yaşlılar bizi bir yerdə görməsin, məlum məsələdi onların Qafqaz adətləri… Mən çayxanada bir az baş qarışdırıb gələrəm. Anana da de ki, narahat olmasın, – deyərək Kaanı göndərdi.
Kənd mərkəzinə çatanda çayxananın qabağında out-ranlar birlikdə ayağa qalxdı. Hamza adlı, özündən yaşca bö-yük dostu:
– Mehmet, nə pis adamsan. Kəndə gəlirsən, xəbər belə vermirsən. Qorxma gəl, çaylar bizlikdi, – deyə səsləndi.
– Səndən qorxan elə sənin kimi olsun. Allahın kənd-lisi. Təbii ki, çaylar sənlik olacaq. Biz qonağıq burda. Sən öl-mədinmi hələ? Eşitmişdim ki, can verirsən.
– Sən çox gözləyərsən aslanım, hamınızı basdırma-dan getməyə niyyətim yoxdur.
Bir saat boyunca dostlarıyla çənə vurub həsrətə son vermiş, çayxanaya gələn hər yaşlı adam üçün ayağa qalxıb əlini öpmüş, kef-əhval soruşmuşdu. Bu kəndi, bu kəndin in-sanlarını çox sevirdi.
Səhəri gün, günortaya doğru yerindən qalxmış, qar-daşı Hamdi və evin digər üzvləri ilə nahar etmişdi. Qarda-şının evinin balkonunda etdiyi bu naharları heç nəyə dəyiş-məzdi.
Daha sonra da hər dəfə gələndə etdiyi kimi evin ar-xasındakı təpəyə gedib aşağıdakı tarlaları uzun-uzadı seyrə daldı. Kəsilmiş olan fındıq kolunun budaqlarını toplamağa başladı. Fındıq bağçasında işləmək, həmişə onun kefini açır-dı.
Ailəsiylə kənddə keçirdiyi həftə sonunun ardından, rahat və enerji dolu Ankaraya qayıtdı. Artıq böyük mübari-zə üçün özünü hazır hiss edirdi.
***
Vaşinqton yaxınlarında, ucsuz-bucaqsız meşənin də-rinliklərində, gözlərdən uzaq bir sarayın geniş həyətinə ard-arda enib qalxan vertolyotlar, ağac budaqlarında yuva qu-ran quşlara bazar səhərini zəhər etmişdi.
Yolu belə bilinməyən meşənin dərinliklərində, göy-dən zənbillə düşmüş kimi dayanan, yüksək mərmər sütunlu nəhəng malikanənin ətrafında, sıx hərəkətlilik görünürdü.
Binanın ətrafında, qara eynəkli, kostyumlu və avto-matik silahlı adamlar nizamlı olaraq dövrə vururdu. Onlara yoldaşlıq edən qara dobermanların bu adamlardan tək fərqi, eynəksiz olmalarıydı.
Günortaya doğru enən son vertolyotdan aşağı düşən adam, yekəqarın, kovboy şlyapalı və ilk baxışdan kefinin ol-madığı görünən yekəpər qoca da mərmər yığınından içəri girdikdə, vertolyotun pərlərinin səsi kəsilmişdi.
Kraliça Viktoriya dövründən qalmış təəssüratını ve-rən donuq sifətli, mexanik hərəkətlərlə yol göstərən xid-mətçinin açdığı nəhəng oymalı qapıdan girən ixtiyar, U şək-lindəki masanın ətrafında oturan 30-a yaxın mısmırıqlı ada-mı salamlayaraq yerinə oturdu.
Komitə sədri Artur Merinin:
– Cənablar, qardaşımız Mayk da gəldiyinə görə, gəl-məyən kimsənin qalmadığın təxmin edirəm – şəklində ki-nayəli sözlərinə, üzvlərin boğuq, qısa gülüşlərlə verdikləri cavab, bir növ təsdiq əlaməti idi.
EIB sədri Mayk Eduard isə, yerində donquldanaraq məmnun olmadığın göstərdi.
Boğazını təmizləyərək sözlərinə başlayan sədr Artur Meri:
– Bəylər, bazar səhəri sizi isti yatağınızdan durğuzub bura gətirən, əmin olun ki, mən deyil, Türkiyədə meydana gələn bəzi kritik dəyişikliklərdir. Böyük ustad Ser Toni For-lov bizlərə bu mövzuda ətraflı hesabat təqdim etmək üçün yanımızdadır. Ona təşəkkür edərək verəcəyi dəyərli məlu-matlarla sizi baş-başa qoyuram, – dedi.
Komitəni təşkil edən üzvlərin hər biri, dünyanın ən böyük neft, enerji, informasiya və maliyyə şirkətlərinin ida-rə heyəti sədrləri idilər. Otuzunun bir yerdə sahib olduğu şirkətlərin illik toplam gəliri 10 trilyondan çox idi.
Dünya ölkələrinə bu adamların sahib olduğu bank-lar borc verir, üçüncü dünya ölkələrinin neft başda olmaqla bütün təbii sərvətlərini bunların şirkətləri sümürürdülər. Bu adamların sahib olduğu silah şirkətləri, qabaqcıl texnologi-yanın məhsulu olan raketlər, təyyarələr və hərbi gəmiləri hazırlayıb üçüncü dünya ölkələrini silahlandıraraq, borcla-rını qatbaqat artırırdılar.
Komitə üzvlərindən üçünün sahib olduğu informa-siya texnologiyaları şirkətlərinin toplam gəliri isə bütün üçüncü dünya ölkələrinin ümumi milli gəlirindən artıqdı. Dünyanın gücü və pulu sanki, bu masanın ətrafında top-lanmışdı.
Toni Forlov, cır səsiylə danışmağa başladı:
– Cənablar, Türkiyədə çox əhəmiyyətli siyasi dəyi-şikliklər baş verir. Mühafizəkar yayın siyasəti ilə tanınan Şə-rəf qəzetinin ifrat milliyyətçi yazarı Mehmet Demir, anidən keçiriləcək seçkilərdə iqtidara hazırlaşan TİP-ə üzv oldu.
Bölgədəki qaynaqlarımız, Demirin hansısa yolla Di-laveri kənarlaşdırıb partiyanın, dolayısıyla da ölkənin ida-rəsini ələ keçirtməyi hesabladığın bildirir. Bəylər, bu faşistin yuxarı qalxmasına icazə verə bilmərik. Bu olsa, bölgədəki trilyon dollarlıq mənafelərimiz zərər görəcək.
Apardığımız araşdırma nəticəsində müəyyən etdik ki, o, tipik bir ailə sahibi, zəif tərəfləri olmayan biridir. Əgər belə zəkalı və xarimzatik bir nəfər ölkənin başına keçərsə, bölgədə böyük mövqe itirəcəyik. Özü də ki, bu adam Tür-kiyədə böyük heyranlıqla izlənən bir yazardır. Fikirləri mil-yonlarla gənci qərb düşməni etməyə yetib. Burada, bu təh-lükə qarşısında ne edə biləcəyimiz haqqında fikir alış-verişi etmək üçün toplanmışıq.
Toni Forlov danışarkən Mehmet Demirin Mahmut Dilaver ilə birlikdə təşkil etdiyi mətbuat konfransının çəki-lişləri divardakı böyük ekranda hərəkət edirdi. Üzvlər, şüb-həli gözlərlə bu çəkilişləri izləyirdi.
Ser Forlovun danışığının ardınca çökən qısa süku-tu, Amerika Mərkəzi Bankı olaraq bilinən Federal Reserveni təşkil edən və on iki böyük bankdan biri olan Wall Bankın sahibi Adam Rozenberq pozdu:
– Ser Forlov, deyə bilərsinizmi bu adam bu qədər təhlükəlidirsə, Türkiyədəki bəradərlərimiz o bu nöqtəyə gə-lənə qədər niyə tədbir görməyiblər?
– Bu barədə mən də Türkiyədən hesabat istədim. Bi-rincisi, adamın siyasi ehtirasları olduğunu bilməməklə bir-gə, bu qədər ani bir manevr edəcəyini gözləmədiklərini de-dilər. Türkiyədə hər kəs, Mehmet Demirin bir gün partiya yaradacağını düşünürdü. Heç kim TİP-ə qatılmasını gözlə-mirdi. Bu manevrin çox ani olduğunu biz də qəbul edirik. Bəradərlərimiz, onun siyasi partiya hazırlıqlarını gözləyərək partiyasının ölü doğulmasın və mediadakı gücümüzü də işə salaraq geniş xalq kütlələrinə xitab etməsinin qarşısını al-maq üçün hazırlaşmışdı. O isə, bütünlüklə bizim əlimizdə olan bir partiyaya qoşulma yolunu seçdi.
– Yaxşı, bəradərimiz Mahmut Dilaver nə deyir bu haqda? Belə birini partiyaya üzv edəndə necə olur ki, lojayla məsləhətləşmir? Artıq Avropada və Şərqi Aralıq dənizi böl-gəsində işlər beləmi yerinə yetirilir?
Bu günahlandırıcı sualı yönəldən, Amerika Hava Qüvvələrindəki təxminən iyirmi min təyyarənin yarısını is-tehsal edən General Mecanicin müdiri Henri Falkon idi.
Yaşlı olmasına baxmayaraq bu sual qarşısında, şifahi imtahanda veriləcək cavabı tapa bilməyən ibtidai sinif şa-girdi kimi çarəsiz yerində qıvrılan Ser Toni Forlov:
– Haqlısınız. Əmr etdim ki, dərhal onunla əlaqə qu-rulsun. Türkiyədəki ustadımız da iki gün çalışdıqdan sonra əlaqə yarada bildiyi Dilaverə bu sualı verdi. Aldığı cavab, partiyaya üstünlük gətirəcəyini düşünərək Demiri sıralarına qatdığı şəklindəydi. Sizi qane etmədiyi kimi, mənim də bey-nimə batmadı bu fikir. Mahmut Dilaver olduqca şübhəli davranır. Bütün gücümüzlə bu məchulu həll etməyə çalışı-rıq. Dilaverin bütün ipləri əlimizdədir. Bizə qarşı səhv bir addım atacağını təxmin etmirik. Ancaq yenə də bütün diq-qətimizi bu məsələyə ayıracağıq – qarşılığını verdi.
Komitə Katibi Mayk Eduard söhbətə qarışaraq:
– Deyəsən, çox da gecikməmişik. Bu adamın Ameri-ka və yəhudi düşməni olduğunu mən də bilirəm. Biz Dila-veri bura çağırıb yaxşıca danışaq. Fürsət düşən kimi bu ada-mı partiyadan atmasını, hansısa formada ondan qurtulma-sını deyək. Hər halda bizə qulaq asacaq. Nə də olsa, cib xərcliyini biz veririk, doğrudurmu? – deyə dilləndi.
Eduardın fikri bütün üzvlərin xoşuna gəlmişdi. Ən yaxşısı Mahmut Dilaveri çağırıb, komitənin hüzurunda ca-vabını alaq. Beləcə, Mehmet Demirin sürpriz transferinin gerçək hekayəsini birinci ağızdan dinləyə bilərik.
Komitə, Dilaverin ABŞ-a çağırılmasına qərar verdi. Dilaveri gətirmək işini də Ser Toni Forlova verdilər. Dilaver, ABŞ-a gəlmək istəməz, ya da əhəmiyyət verməzsə, işin için-də başqa bir iş olduğu rahatlıqla görünəcək. Əgər belə bir şey olsa yeni planlar dövrəyə girəcək.
Nə olur olsun, Mehmet Demirin TİP-də, dolayısı ilə gələn il keçiriləcək seçkilər sonrasında hökumətdə yüksək bir vəzifəyə gəlməsinin qarşısı alınacaqdı. Başda MKİ Tür-kiyə heyəti və ingilsilərin Mərkəzi Kəşfiyyat 5 idarəsi olmaq üzrə bütün xəbər qaynaqları və agentlər gücləndirilmiş reji-mə keçiriləcək, hər növ məlumat və sənədi komitəyə yön-ləndirmək üçün bütün qüvvələr səfərbər olunacaqdı.
***
Mehmet Demir Mahmut Dilaverin sıxıntılı bir səs to-nuyla etdiyi zəngi bir neçə gündür gözləyirdi. Telefonun di-gər tərəfindəki adam, bitib tükənən bir kəsin qısıq səsi ilə güc-bəla ilə cümlə qururdu:
– Əhəmiyyətli yeniliklər var, görüşməliyik, – deyə bildi.
– Sizi başa düşürəm, buyurun birlikdə vəziyyəti də-yərləndirək. Yemək də yeyərik. Sizin sevdiyiniz yeməkləri hazırlatdırıram – deyərək telefonu yerinə qoydu.
Görünən o idi ki, TİP-ə transfer olması okeanın o biri tərəfinə bomba kimi düşmüşdü. Mahmut Dilaverin səsi, okeanın o biri tərəfindən gələn əks-sədanın nə qədər dəh-şətli olduğunu rahatlıqla göstərirdi.
İkisi Demirin xüsusi otaqda görüşəndə, Mahmut Di-laver çox pis görünürdü. Vaxt itirmədən sözə girişdi:
– Mehmet bəy, belə olacağını bilirdim. Partiyaya transfer olmağınız Amerikadakı əlaqələrim tərəfindən xoş qarşılanmadı. Sorğu-sual etmək üçün məni çağırırlar. İndi nə edək?
– Təbii ki, gedəcəksiniz, Mahmut bəy. Onsuz da tez-tez getmirsinizmi? Sizdən mənə aktiv bir iş verməmənizi, hətta fürsət düşən kimi partiyadan ixrac etməyinizi istəyə-cəklər. Siz də narahat olacaq bir şey olmadığını, məni parti-ya sıralarına dəvət edərkən uzun-uzun söhbət edərək, qlo-bal həssaslıqlarınızı başa saldığınızı deyəcəksiniz. Lazım ol-sa, məni də dəvət edib danışa biləcəklərini söyləyə bilərsi-niz.
– Necə yəni, çağırsalar gedəcəksiz?
– Niyə də olmasın. Səhv başa düşməklərini istəmə-rik, düzdürmü? Qarşılarına çıxar, sizinlə birgə dünya niza-mını qorunması üçün əlimizdən gələn səyi göstərəcəyimizi başa salaram. Beləcə bir ay sonrakı konqresə qədər vaxt qa-zanmış olarıq. Zənnimcə deməyimə belə gərək yoxdur ki, komitə qarşısında olanda diqqət etməlisiniz ağzınızdan bir şey qaçırmayasınız.
***
Siyasi cəbhədə bunlar baş verərkən, Mardin, Diyar-bakır və Bingöldə qiyamlar baş göstərirdi. Bölücü təşkilat, bu üç ildə başlatdığı qiyamlarla Şimali Kürdüstanın müstə-qilliyə qovuşduğu haqqında bir məlumat yaydı.
Baş nazir Ali Hami Sertel, yaşlandığı üçün oturduğu yerdən düşəcək kimi görünürdü. Bu cür böhranları sinə gə-ləcək enerjidən məhrum idi. Bu səbəblə bölgədəki böhran masasının başqanlığına Daxili İşlər Naziri Orhan Aktaş tə-yin edildi. Baş nazir, səhhətində problemlər yaşadığı üçün, axşama qədər işinin başında belə ola bilmirdi.
Hadisələrlə bağlı mətbuata məlumat belə vermədiyi üçün, Baş nazirlikdən hazırlanan sərt bir açıqlamayla böl-gədə davam edən terror hadisələrinin yatırılacağı və terro-ristlərin bütünlüklə məhv ediləcəyi bildirildi.
Milli Təhlükəsizlik Təşkilatı təcili yığıncağa çağırıldı. Prezident Sakıp Ketenci, Baş nazir Ali Hami Sertel, Baş Qə-rərgah başqanı Davut Harun Acaman və hərbi komandirlər 6 saat davam edən yığıncağın ardınca bölgəyə hərbi müda-xilə edilməsinə qərar verdilər.
Baş Qərərgahın hazırladığı hərəkət planına görə böl-gənin çöllük hissəsi əvvəlcə havadan bombalanacaq, para-şütçü qüvvələr vertolyotlardan bölgəyə düşəcəkdilər. Qu-rudan bölgəyə hərəkət etmək özlüyündə böyük risklər da-şıyırdı.
2017-ci ilin sentyabrında təyyarələr bombardmana başladı. İlk gün düz 17 təyyarə vuruldu. Məlum oldu ki, ter-roristlərin əlində, Cənubi Kürdüstandan gələn Amerika is-tehsalı çiyindən atılan Stingerlərin yeni versiyası var.
İkinci gün 8 Türk təyyarəsi vuruldu. Təyyarələrdən tullana bilən pilotları axtarmaq üçün göndərilən vertolyot-ların ikisi də raket atəşi ilə eyni aqibəti yaşadı. Terror təşki-latı paraşütlə aşağıya enmək istəyən 6 pilotu ələ keçirdiyini bütün dünyaya eşitdirdi.
Türkiyənin qurudan hərəkata keçməkdən başqa ça-rəsi yox idi. 2-ci orduya bağlı 4 tank briqadası və 2 piyada diviziyası bölgəyə göndərildi. Şimaldan Diyarbakıra gir-məyə çalışan diviziyaya aid tanklardan 22-si minaya düşdü.
Diyarbakırın şimalında və qərbindəki ərazi qurulu-şundan faydalanan terrorçular dörd tank diviziyasını təsir-siz hala gətirdilər. Hərəkətli düşmən ünsürləri, inkişaf etmiş minomyotlarını istifadə edərək üç gün ərzində 60-dan çox tankı məhv etdilər.
Baş Qərargahdan verilən əmrə görə tanklar tərpən-mədən topçu dəstəyi təmin edilməli, hərəkata piyada qüv-vələrinin davam etməsi lazım idi. Beləcə Diyarbakır və Bin-göldə hardasa meydan müharibəsi deyə biləciyimiz şiddətli atışmalar gedirdi. Qəhrəmanca vuruşan türk qüvvələri asta-asta irəliləyirdi. Ancaq, itkilər çox ağır idi. İki günlük piya-da hərəkatında 2 min 600-dən çox şəhid düşdü.
Əmr edildi ki, qüvvələr şəhərlərə girmədən mühasi-rə hərəkatı ilə ətraflarını tutub gözləsinlər. Silah-sursatları tükənmiş, tədarük edilməmişdi. Şəhərlərin ətrafını mühasi-rəyə alıb gözləyən qüvvələr bir neçə həftə içində tədarük edə biləcəklərinə ümid edirdilər. Kürd üsyançıların isə ay-larca bəs edəcək sursatı, ərzağı olduğu təxmin edilirdi.
Ancaq buna baxmayaraq Cənubi Kürdüstandan gə-lən Amerika nəqliyyat vertolyotları, göz görə-görə bülücü-lərə silah-sursat və ərzaq endirirdi. Bununla yanaşı, sərhədə yaxın bölgələrə də Cənubi Kürdüstandan quru yoluyla si-lah-sursat ötürülürdü. Türkiyə, müttəfiqi ABŞ-ın bu xəya-nəti qarşısında cıqqırın belə çıxara bilmirdi.
Türk ordusunun irəliləmədiyini görən bölücülər, Si-irt, Hakkari və Şırnakda da ayaqlanmağa başladılar. Bu üç vilayətdə olan iki diviziyadan ibarət hərbi qüvvəmiz, qi-yamları yatırmaq üçün hərəkata başladı. Hakkari Dağ De-sant Briqada qərargahı isə terroristləri mühasirəyə aldı.
Briqadanın əlində olan tanklarla yarıb keçmək cəhdi olundu, ancaq hələ əməliyyatın ilk saatlarında terrorçuların istifadə etdiyi yeni minomyotlarla sıradan çıxarıldı. Sonraki mərhələdə, qayıdan sağlam tanklar, briqadanın ətrafına yı-ğılaraq, müdafiə mövqeyini aldı. Diyarbakır və Mardin qüv-vələrimiz tərəfindən, Siirt, Hakkari və Şırnakdakı hərbi qüv-vələr isə terroristlər tərəfindən mühasirəyə alınmışdı.
Beləcə aylarla davam edəcək qarşılıqlı mühasirə sa-vaşı başlamış hesab olunurdu. Türk ordusu, öz torpaqların-dakı şəhərlərə girə bilmir, mühasirə etməklə kifayətlənirdi. Ordu dünya ictimaiyyəti qarşısında etibarını itirmişdi.
Onları, bir gün alov və qan çənbərindən türk ordu-sunun xilas edəcəyini xəyal edən ərəblər, bu baş verənlər qarşısında kədərlənirdilər. Türklər də bu mübarizə meyda-nında uduzsalar bütün dünyada müsəlmanların halı nə ola-caqdı? İslam bayrağı əbədiyyən yerdəmi qalacaqdı?
Bölücülər və tərəfdaşları dünya televiziyalarına şə-hərlərdən çəkilişlər göndərirdilər. Bu çəkilişlərdə şəhərlər-dəki qarnizonlarda əsir düşən Türk əsgərlərinin pərişan hal-ları göz önündə idi. Kürd partizanları, şəhər mərkəzində tə-kər yandıraraq ətrafda halay çəkirdilər.
Təşkilatın bölgəyə tamamilə hakim olduğunu göstə-rən çəkilişlər bütün dünyada izlənirdi. Demək olar ki, bütün Cənub-şərq artıq nəzarətdən çıxmışdı. Terrorçuların cənub-şərqdəki uğuru, qərbdəki bölücü təşkilat üzvlərinin də hə-rəkata keçirtmişdi. Hər gün minlərcə bölücü təşkilat tərəf-daşı terrorist qruplaşmalara dəstək verirdi.
Şəhərlərdə yaşayan xalq isə mümkün olduqca nəq-liyyat vasitələrinə minmir, piyada yeriyəndə belə prospekt-ləri istifadə etməməyə çalışırdılar. Budur, axır ki, türklər öz vətənində ikinci sinif vətəndaş vəziyyətinə düşdülər. Həm də ki, bunu, onların başına vura-vura etdilər.
Türklər bu vəziyyətlə, sadəcə Birinci Dünya Müha-ribəsində uduzduqları zaman paytaxt İstanbulun Antanta Birliyi tərəfindən işğal edildiyi zaman qarşılaşmışdı. O vaxt-lar prospektlərə yunan bayrağı asanlar, gəlib-gedəni döyür, zorla yunan bayrağını salamlamalarını istəyirdilər. Elə buna görə də, arxa küçələrlə hərəkət etməyi seçirdilər. 2017-ci ildə yaşanılan bu hadisələr, bu mənzərənin təkrarı kimi idi.
Vətəndaşları hövsələdən çıxaransa, Cənubi Kürdüs-tan başqanı Mervan Barzanın türk ordusunun hərəkatı da-yandırdığı günlərdə Diyarbakıra göndərdiyi bir mesajla, Şi-mali Kürdüstandakı qardaşlarını qazandıqları zəfərə görə təbrik etməsi idi. “Türk işğalçıları bölgədən qovmağınız bizi çox qürurlandırıb. Cənubi Kürdüstan xalqının adından sizi təbrik edir, tez bir vaxtda iki Kürdüstanın da birləşməsi üçün müzakirələrin başlayacağına ümid edirəm.” Birinci Dünya Müharibəsindəki məğlubiyyətdən sonra türk yurdu bunun kimi çətin günlər yaşamamışdı.
Şimali Kürdüstan bununla da kifayətlənmədi. Tür-kiyədə davam edən “daxili savaş” səbəbiylə Birləşmiş Mil-lətlər Təşkilatı Təhlükəsizlik Şurasını təcili yığıncağa çağır-dı. Səbəb olaraq da Türkiyənin bölgədə girişəcəyi soyqırım təhlükəsini göstərdi.
Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyi, Şimali Kürdüstanın cəhdlərini sərt bir formada qınadı. Bölgədə daxili savaşın deyil, terrorizmin baş qaldırdığını bildirdi.
Ancaq ABŞ, İngiltərə və Fransanın birlikdə hərəkət etməsiylə BMT Təhlükəsizlik Şurası bir yerə yığışdı. “Sava-şan tərəflərə” soyuqqanlı olmağı tövsiyə etdilər. Türkiyə ilk dəfə idi ki, bu qədər alçaldıcı rəftarla qarşılaşırdı. Bu ölkə, öz torpaqlarında qiyam qaldıran qrupla eyni səviyyədə, “sa-vaşan tərəf” kimi göstərilirdi.
Əlavə olaraq BMT Təhlükəsizlik Şurası, yayımladığı bildirişlə Türkiyənin diqqətlə izləndiyini bildirir, bölgədə davam edən vuruşmalarda Türkiyənin ölçüsüz güc tətbiq etməsini qəti bir şəkildə qadağan edirdi. Türkiyənin bölgədə həddindən artıq güc istifadə etdiyi görülərsə, beynəlxalq hərbi qüvvələrin ye
Правообладателям!
Данное произведение размещено по согласованию с ООО "ЛитРес" (20% исходного текста). Если размещение книги нарушает чьи-либо права, то сообщите об этом.Читателям!
Оплатили, но не знаете что делать дальше?