Текст книги "46 bənövşə"

Salam Qədirzadə
46 bənövşə

Proloq

Bir adsız əsər var, onu məndən başqa heç kəs oxumayıb.

O getdi, ətri otaqda qaldı… Söhbətimiz beşcə dəqiqə çəkdi:

– Olarmı?

– Buyurun.

İçəri boylu-buxunlu, şux qamətli, gözəl, cavan bir xanım girdi.

– Salam, – astaca dilləndi.

– Əleykəssalam.

Mən qalxdım:

– Əyləşin.

Ona kresloda yer göstərdim. Oturdu. Və yaxası qırmızı köbəli ağ paltarının ətəyini dizlərinin üstünə çəkdi. Böyürdən düyünlənib ucları asıla qalmış ensiz kəməri də, hündürdaban zərif tufliləri də qırmızı idi. Əlində göyümtül üzlü iki qalın dəftər tutmuşdu. Nə deyəcəyini fikirləşirmiş kimi uzun, qara kirpiklərini aşağı endirib xeyli susdu. Mən ona diqqət yetirdim. Gödək vurulmuş xurmayı saçlarına özündən xəbərsiz dən düşmüşdü. Ancaq baxanda çox növrəstə görünürdü. Yaşı, məncə, iyirmidən artıq olmazdı.

– Qulağım sizdədir, xanım qız.

Təravətli sifətində bir uşaq məsumluğu vardı. O, başını qaldırıb, candərdi gülümsündü.

– Düzü… bilmirəm nədən, necə başlayım. Mən… – Dəftərləri stolumun üstünə qoydu, – İcazə verin, əvvəlcə tanış olaq…

Azacıq dikələrək əlini qabağa uzatdı:

– Mənzərə.

Doğrudan, elə nazik çatma qaşları, badamı qara gözləri əfsunlu bir mənzərə idi. Qönçə dodaqları od tutub yanırdı.

– Salam Qədirzadə.

– Mən tanıyıram sizi. Əsərlərinizin, bəlkə də, hamısını oxumuşam.

– Diqqətinizə görə təşəkkür edirəm.

– Bilirsinizmi, mən… birinci dəfədir redaksiyaya ayaq basıram. Belə yerlərdə heç olmamışam. Nə üçünsə sizi özümə məhrəm sandım. Bu gətirdiyim dəftərlər də… qoyun, lap başdan danışım.

– Necə xətriniz istəyir… Əsla sıxılmayın…

Yanaqlarına xəfif qızartı çökdü. Sağ birçəyində ağarmış i ki tel, arxaya hamarlanan ipək saçlarında qoşa cığır salmışdı.

– Əslində, danışası bir sözüm də yoxdur. Təkcə onu deyim ki, bu dəftərlər mənimki deyil, bir qızın xatirələridir. Daha doğrusu, bacımındır. Biz əkizik. Görsəniz bir-birimizə nə qədər oxşayırıq, heyrətlənərsiniz. Amma talelərimiz bambaşqadır. O, yazıçı olmaq istəyir. Yaman da utancaqdır. Bunu özündən gizli gətirmişəm. Xahiş edirəm, vaxtınız olanda vərəqləyin, baxın… Görün, dəyərmi zəhmətinə üstündə işləsin, bu iki dəftərdəki əhvalatları bir hekayəmi, povestmi şəklinə salsın…

Məmnuniyyətlə oxuyaram. Ancaq deyin, bacınıza utanmasın. Qoy, o da gəlsin sizinlə yanıma. Yazısı haqqında danışdıqlarımı eşitsin. Bəlkə, məsləhətlərimdə özü üçün faydalı bir şey tapdı.

– Baş üstə! – Mənzərə ayağa durdu. – Mən gedə bilərəmmi?

– Buyurun.

– Sağ olun.

– Xoş gəldiniz.

O, qapıda yubanıb geri döndü:

– Ancaq… Tələsməyin, müəllim. Haçan oxusanız, gec deyil.

Mənzərə çıxdı. Ətri otaqda qaldı. Dəhlizin parket döşəməsində qırmızı tuflilərinin dabanından qopan tıqqıltı getdikcə uzaqlaşdı… və nəhayət, eşidilməz oldu. Məni qəribə, anlaşılmaz hisslər bürüdü. Elə bil, yuxuda idim, ayıldım, Mənzərə röyada qaldı. Cildində tək bənövşə şəkli çəkilmiş birinci dəftəri açıb baxdım, göy mürəkkəblə aydın və səliqəli yazılmışdı. Lakin vərəqlər saralmış, əzilmişdi. Əvvəlinci səhifədə, Fransa ekzistensialisti Kamyudan epiqraf götürmüşdü: "… Var olmaq, yaşamaq, ölümə doğru getmək deməkdir. Ölüm mahnının son sözüdür. Biz, necə deyərlər, ölüm cəzasına məhkum olunmuş, ancaq hökmün nə vaxt və harada yerinə yetiriləcəyini bilməyən, yoldaşlarının isə hər gün edam edildiyini görən kimsəsiz insanlarıq".

Sonradan, bu cümlələrin üstündən qələm çəkilmişdi. Ondan aşağıda, qarışqa sırasına bənzər xırda sətirlər isə zərrəbinsiz güclə oxunurdu: "Mən sevib-sevildiyimi dərk etdiyim zamandan bu xatirələrimi yazmağa başlayıram. Məhəbbətsiz keçən günlər ömür dəftərimin boş, mənasız səhifələridir".

Qızın vaxtaşırı qeydə aldığı, kiçik parçalardan ibarət hər xatirəsinin üstündə nimsərlövhə əvəzi bir bənövşə şəkli çəkilmişdi; aşağısında da rəqəmlər qoyulmuşdu. Tənhalıq və məyusluq rəmzi olan bu boynu bükük, zərif çiçəyi o, yəqin ki, səhifələrdə nahaqdan səpələməmişdi. Mən çevirib ikinci dəftərin sonuncu vərəqinə baxdım. Axırıncı bənövşənin altında "46" yazılmışdı. Bir siqaret yandırıb fikrə daldım. Lakin nə qədər cəhd etdimsə, aça bilmədim bu sirri. "46 bənövşə" – deyə yenə birinci dəftərin ilk səhifəsinə qayıtdım.

O axşam evdə başqa bir iş görmədim, ancaq mütaliə etdim. Gecə yarıyadək yalqız otağa qapılıb oxudum. oxudum…

Adı Könül olan bir qızın – Mənzərənin əkiz bacısının həyat yollarında onunla bərabər addım-addım gəzdim. dolaşdım.

Birinci Dəftər

1

Məhəbbət gözəgörünməz, sehrli bir quşdur; adamı qanadlarına alıb göylərə uçurur, bu aləmdən çox uzaqlarda olan ikinci dünyaya aparır. Orda çəkdiyin əzab, əziyyət də səni sərməst edir, nəşələndirir; hər şey öz adiliyindən çıxıb gözəlləşir. Səhərlər qızaran üfüqlər, doğan günəş, gecələr lacivərd səmada süzən ay, sayrışan ulduzlar, təbiətin qoynundakı meşələr, dənizlər, dağlar, şəlalələr, güllər, çiçəklər o qədər mənalı və möcüzəli görünür ki, tamaşasından doymursan. Hələ bütün varlığını ixtiyarını sərancamına verdiyin oğlan, qış nağıllarından gəlmiş müdrik, cəsur bir qəhrəmana dönür sənin üçün. Onun görüşlərində özünü insanların ən bəxtəvəri sanırsan. İstəyirsən o, daima səni oxşasın, əzizləsin, öpsün və hətta hərdən incitsin də. Belə anlarda unudursan, dünyada nə var – hamısını; müqəddəs bir mənanın səcdəsindən ayrılmırsan. Düşünürsən ki, damarlarında qan deyil, ülvi məhəbbətin pak duyğuları cərəyan edir və sən bundan xoşhallandıqca xumarlanırsan, əfsanəvi bir aləmin çəkisizlik şəraitində qov kimi yüngül olursan… Nəhayətsiz fəzalarda uçursan…

Bəli. Bu saat mən Könül də eləyəm. Nə yerdəyəm, nə göydə. Qərarım yoxdur. Bilmirəm ürəyimin çırpıntısını necə sakitləşdirim. Etiraf etməliyəm ki, bu narahatlıq mənə həm də ləzzət verir. Nə üçünsə, səbəbini anlamıram: "Dərya!" – deyə ucadan çağırmaq, qəhqəhə çəkmək, uşaq təki atılıb-düşmək istəyirəm.

2

Bu gün yazı stolumun siyirmələrini səliqəyə salanda, əlimə şagird dəftərindən qoparılmış qoşa vərəq bir kağız keçdi. Bu, tibb institutunun qəbul komisiyasına verdiyim tərcümeyi-halın surəti idi.

"Mən, Könül Murad qızı Kazımbəyli min doqquz yüz q ırx səkkizinci il aprel ayının onunda Bakıda fəhlə ailəsində anadan olmuşam. Atam Əzizbəyov neft mədənində mühəndis işləyir. Mənim yaşımdan Sov. İKP-nin üzvüdür. Anam Mərmər kitabxanaçıdır. Mən orta məktəbi bu yay qurtarmışam. Min doqquz yüz altmış dördüncü ildən komsomolçuyam.

Ünvanım belədir: Şıxəli Qurbanov küçəsi, ev nömrə 103, mənzil 8."

Kağızı qatlayıb stolun üstünə atdım. Təsirləndim. Fikirləşdim ki, mənim əsl tərcümeyi-halım bu gündən – Dərya ilə tanışlıqdan sonra başlayır. Bənövşəli dəftərimin ilk səhifəsindən.

Onun – Şıxəlinin isə tərcümeyi-hal dəftəri bağlandı, bənövşəsi soldu… Heyif, heyif Şıxəlidən!..

3

Ən çox bəyəndiyim, yaxası, qolları ağ xəzli sürməyi yun paltarımla qara tuflilərimi geyinmişəm. Bu qiyafədə, sanki lap qəşəngləşmişəm. Həm də hündürboy olmuşam. Dünəndən intizarını çəkdiyim görüşün vaxtına hələ xeyli qalıb. Ancaq mən indidən hazıram. Bu axşam anama, ömrümdə ilk dəfə yalan satdım:

– Ma, bizim fakültədə bir qızın ad günüdür, onlara gedirəm, – dedim.

Şübhələnmədi. Lakin soruşdu:

– Əliboş niyə?

– Yolüstü, mağazalardan bir hədiyyə alaram, – söylədim.

Uşaq vaxtlarımdan dilim belə öyrənib: mən anama "ma" atama isə "pa" deyirəm.

Yanaqlarımın istiləndiyini hiss etdim: yəqin, yalan danışdığım üçün qızarmışdım. Bunu gizlətməyə çalışdım. Üzü divara çevrildim. Önümdə atamın foto şəkli durdu. Çatılmış enli, pırpız qaşları altdan zəhmli, iti gözləri mənə dikildi. Doğrudan da, heç fikir verməmişəm, nə böyük alnı vardı atamın. Ovurdları çökmüşdü. Qalın bığları dodaqlarının üstünü ö rtmüşdü. Yaman qaşqabaqlı kişidir. Barı şəklini çəkdirəndə bir balaca gülümsəyəydi…

Anam soruşdu:

– Saat neçədə gələcəksən, Könül?

– Bilmirəm, ma. Nə vaxt qurtarsa.

– Telefonları varmı?

– Yoxlarıdır. Geciksəm, düşüb avtomatdan sənə zəng çalaram.

– Çölə paltosuz çıxmayasan ha, Könül, soyuqlarsan.

– Ma, nigaran qalma, uşaq deyiləm ki. Bir neçə gündən sonra mənim də on doqquz yaşım tamam olur, iyirmiyə keçirəm…

Anam çox mənalı tərzdə qımışaraq o biri otağa keçdi. Gözlərinin ifadəsindən duydum ki, qızını boya-başa çatdırdığı üçün qürrələndi. Görəsən, Dərya ilə mənim təzəcə başlanan bu macəramızdan xəbər tutsa sevinərmi? Əlbəttə. Anam zəmanə ilə ayaqlaşan qadındır. O bilmirmi əvvəl-axır bir qız bir oğlanın qismətidir? Şübhəsiz ki, bu məsələdə Dəryanın kim, necə adam olduğu onu hər şeydən artıq maraqlandırar.

Anamı çox sevirəm. Gözəl xasiyyəti var, həlim arvaddır. O da məni az istəmir. Hələ bir yol üzümə kəc baxmayıb. Ancaq atam… tündməcaz kişidir. İllah, bu işdən duyuq düşsə… həşir-qiyamət qoparar. Axı niyə?! Mən un çuvalı deyiləm ki, evin bir küncündə qalam. Dərya məgər ləyaqətsiz oğlandır? Cavan… istedadlı heykəltəraş… Neçə-neçə əsərin müəllifidir. Özünü tanımırdım, ancaq adını çoxdan eşitmişdim. Nəhayət, qismət elə gətirdi ki, həyatda bir-birimizlə qarşılaşdıq, görüşdük. Dərya mehrini mənə saldı… Mən də ona vuruldum. Burda qəbahət naminə nə var ki? Atamdır da… İş yerində adı-sanı… hörməti… Mədəndə neftçilər başına and içirlər, hamıya ağıl öyrədir, evdə isə… köhnə adətlərindən əl çəkmir…

Eh! İnsanların təbiəti çox mürəkkəbdir.

Bayırda soyuq külək əsirdi. Həyətimizdəki çılpaq ağaclar, elektrik məftilləri vıyıldayanda, adamın canına üşütmə d olurdu. Dərya belə havada məni hara aparacaqdı? Keçmə Bakının da bu küləyindən.

Saat altının yarısı idi. Dəhlizə gedib paltomu geydim. Dovşan dərisindən olan yumşaq tüklü papağımı qoydum. Aynada özümə nəzər saldım. Şərfimlə papağımın rəngi yaxşı uyuşurdu – ikisi də boz idi. Ancaq dünən gecə pis yatmışam, gözlərimə balaca qızartı çökmüşdü.

– Ma, mən getdim! – Qapını açanda dönüb anama eşitdirdim.

– Yaxşı yol, qızım, çalış, çox ləngimə.

Məni gülmək tutudu. Fikirləşdim: "O, Dəryanın insafından asılıdır."

Daş pillələri endikcə tuflilərimin dabanından çıxan səslər divarlarda tıqqıldayırdı. Yoldaşlarım haqlı imiş. Neçəsi mənə demişdi: "Könül, sən becid gedəndə dabanlarını yerə elə bərk vurursan ki, üzünün əti titrəyir". Qızların sözündə həqiqət varmış. Axı niyə tələsirəm. Vaxta hələ xeyli qalır ki. Küçəyə çıxcaq qonşumuz Qönçəbəyimin oğlu ilə rastlaşdım. O, bu fürsəti çoxdan gözləyirmiş kimi sevincək ayaq saxladı:

– Salam, Könül…

– Salam.

– Kefin necədir?

Dinc durmadım. Şıltaqlıqla:

– Əladan da bir az o yana, – dedim və qəhqəhə çəkib güldüm.

Qönçəbəyimin oğlu belə dil-dil ötdüyümə heyran qaldı:

– Təki olsun…

Qolumdan tutub məni qırağa çəkdi.

– Könül, nə vaxtdır səninlə məxsusi bir söhbətim var. Ancaq… bura yeri deyil. Özüm də görürəm tələsirsən. Eləmi?

– Bəli. Səhv etmirsən. Qızlarla vədələşmişik… – Saatıma baxdım, – Beş-on dəqiqəyə instituta çatmalıyam.

– Yaxşı, onda yubanma, intizara söhbət haramdır, bizimki sonraya qalsın.

Qönçəbəyimin oğlu ayrılanda məni elə qəribə, mənalı nəzərlərlə süzdü ki, onu aldatdığıma utandım. Həm də barmaqlarımın ucunu ovcunda bərk-bərk sıxıb pıçıldadı: "Şeytan qız!" Sonra əlini qaldırıb çiyninin üstündə yellədi:

– Müvəffəqiyyətlər.

Uzaqlaşanda gözümün ucu ilə sezdim: təəssülə geri qanrıldı… Belə birtəhər oldum. O cür danışdığım üçün peşmançılıq çəkdim. Qorxdum, düşünər ki, ona acıq verirəm. Mənə elə gəlirdi, hər kəs bircə kərə üzümə baxsa, hara getdiyimi əlüstü biləcəkdi. Eləcə də bu. İndicə görüşdüyüm oğlanın adı Emindir. Bizdən üç-dörd qapı aralı olur. Evimizdə ondan söhbət düşəndə həmişə "Qönçəbəyimin oğlu" deyirlər. Tərbiyəli ailədəndir. Atası məşhur kimyagərdir – elmlər doktoru, professor…

Eminin özündən böyük bir bacısı da var. Ərdədir. O, qardaşına oxşamayıb. Qaynayıb-qarışan deyil. Qönçəbəyim əczaçıdır. Ancaq çoxdandır işləmir. Emin institutu inişil bitirib. Jurnalistdir. Özü də istiqanlı oğlandır. Qəzetlərdə vaxtaşırı imzasına rast gəlirəm. Maraqlı şeylər tapıb yazır. Hamısını da oxuyuram.

Mən Emini neçə illərdir tanıyıram. Yaz-qış hələ papaq qoyduğunu görməmişəm. Qarlı-çovğunlu günlərdə də başıaçıq gəzir. Ancaq çox təmiz, səliqəli geyinir.

Məhəlləmizdə bu barədə Eminə çatan olmaz. Uzun boyundan, girdə sifətindən, yerişindən, danışığından eynən atasına oxşayır. Saçları da, göz-qaşı da, bığları da onunku kimi qaradır. Eh… Emin… Emin… Hər dəfə səninlə qarşılaşanda uşaqlığın əziz, şirin bir xatirəsi yadıma düşür…

4

"Bakı Soveti" metro stansiyasına yaxınlaşanda Dərya gülə-gülə məni qarşıladı. Ehmalca dirsəyimə toxunub:

– Axşamınız xeyir, – dedi.

Cavab vermək istədim, ancaq gecikdim. Sonra da… eskalatorla enəndə az qala yıxılacaqdım. Çəkməmin dabanı i lişdi, büdrədim. Yaxşı ki, Dərya dərhal qolumdan yapışdı:

– Yavaş, Könül!

Mən güldüm:

– Tuflim sürüşdü.

Dərya ayaqlarıma ötəri bir nəzər fırlatdı, üzümü yana tutmuşdum. Yuxarı qalxan pilləkəndən qohum, tanış təsadüfən məni görə bilərdi. Rəfiqələrimdən birinin sözü yadıma düşdü: "Sevginin ləzzəti oğlanla qorxa-qorxa, xəlvəti gəzməkdədir. Nişanlanandan sonra adam arasına nənəm də çıxar.

"Biz hara gedirik?" – deyə Dəryadan soruşmaq istədim. Dilim gəlmədi. O, mənə lap yaxın dayanmışdı. Nəfəsindən papiros qoxusu hiss edirdim. Bu da Emin təki başıaçıq olduğundan bayırdakı külək dalğalı, qara saçlarının səliqəsini pozmuşdu. Dəryanın çiyinləri bu gün mənə dünənkindən enli görünürdü. Pencəyinin altından qalın, yun köynək geymişdi, yəqin ondandı. Əyninə biçilmiş boz ratin paltosu bir qədər köhnəlmişdi.

– Uzaqdan sizi güclə tanıdım, Könül, – deyə Dərya aradakı sükutu pozdu.

– Ola bilər…

– Anna Kareninaya oxşayırdınız…

– Yaşda, görkəmdə?

Dərya tutuldu:

– Əlbəttə, görkəmdə. Sizin nə yaşınız var ki. Uşaqlıq çağından srağagün ayrılmısınız…

Neon lampaları ilə gündüz kimi işıqlanan bərli-bəzəkli, mərmər divarlı stansiyaya düşcək hündür sütunlardan birinin arxasına çəkilib dayandıq. Mən gözümü Dəryaya zilləmişdim. Sifətində bir az kobudluq vardı. Ancaq iti baxışları adamın ürəyinin dərinliyinə nüfuz edirdi. Alnına dartılmış enli, qara qaşları ona ciddi bir görkəm verirdi. Mən bərkdən danışanları sevmirəm, bunu da bir növ mədəniyyətsizlik əlaməti hesab edirəm. Dərya çox astadan danışırdı. Az qala pıçıldayırdı, bundan xüsusi zövq alırdım:

– Könül, mən istəyirəm, bizim görüşlərimiz boş, mənasız keçməsin. Vaxtımız heyfdir. Dünən sizinlə məsləhətləşmədim. Bu günə hazırlıq görməmişəm. Kinoya da, teatra da, sirkə də gedə bilərik.

O, bu sözləri asta-asta dedikcə, dodaqları arasında qızıl dişi parıldayırdı.

– Hər halda… bayırda gəzməli deyilik, Könülcan. Belə baxıram, hava qarlayacaq.

Oğlan dilindən birinci kərə idi "Könülcan" kəlməsini eşidirdim. Adım heç zaman bu qədər xoşuma gəlməmişdi. Ürəyimdə anama təşəkkür etdim.

Şəhərin kino-teatrlarında təzəliklə iki hissəli "Spartak" filmi göstərilirdi. İnstitutda yoldaşlarım çox tərifləyirdilər. Məmnuniyyətlə ona baxardım. Ancaq niyyətimi bildirməyə çəkindim.

– Mənimçün təfavütü yoxdur, – dedim, – Xətriniz hara istəyir… Təki maraqlı bir şey olsun.

Dərya gözlərini qıyıb, alnını ovuşdurdu.

– "Spartak"ı görməmisiniz? – Soruşdum.

– Yox. Siz necə?

– Mən də görməmişəm. Bəlkə, elə…

– Getdik! Ən yaxşısı odur.

Qatara minib, "26 Bakı komissarı" stansiyasına yollandıq. Bilet alınca qaş qaraldı. Kino zalında yerimiz arxa cərgədə idi. Dərya solumda əyləşmişdi. Paltomu çıxaranda o mənə canıyananlıq etdi.

– Sizə soyuq olmaz ki, Könülcan?

– Xeyr.

– Onda salın çiyninizdə qalsın.

İşıqlar söndü. Ekran canlı, geniş bir həyat səhnəsinə çevrildi… Film başlanandan Dərya sol əlimi ovcundan buraxmadı – sığalladı, sıxdı, barmaqlarımı şıqqıldatdı. Mənə xoş gəlirdi onun bu nəvazişi. Fikrimi yayındırsa da, müqavimət göstərmirdim… Birdən qolumun büküyünə, sanki od basdılar. Diksindim və cəld əlimi çəkdim; Dəryaya tərəf döndüm.

Sərxoş kimi gözləri axırdı. Biləyimi öpdüyündən elə məmnun idi ki… Gülümsəyirdi, kirpikləri titrəyirdi. Qaranlıqda bir anlığa özümü qərib hiss etdim. Dərya mənim üçün başqalaşdı, yada döndü. Bədənim əsdi. Sümüklərim eyməndi. "O niyə belə etdi?" – deyə qəzəbli baxışlarımı gizlətməyə çalışsam da, bacarmadım.

– İncidiniz məndən?

Cavab vermədim. Dərya məyus oldu. Sonra filmin axırınadək danışmadıq. Onu incitməyi özümə rəva görmədim. Ürəyini almağa bir bəhanə axtardım. İşıqlar yandı, ayağa qalxıb paltomu geyəndə soruşdum:

– Siz Rafaello Covanyolinin "Spartak"ını oxumusuz?

– Xeyr.

– Məsləhət bilirəm, oxuyun. Romanla bu filmin arasında çox fərq var.

Dəryanın eyni açıldı. Sifətindəki pərtlik tədricən çəkilib yox oldu.

Evə gəlincə hər şey unuduldu. Bayırda hava dəyişmişdi. Külək yatmışdı. Şəhərə sanki göy qübbəsi boyda ələkdən xırda-xırda qar ələnirdi. Səkilər, yollar ağappaq idi.

– Bir də haçan görüşək, Könülcan, – deyə o, küçəmizin tininə çatanda yavaşıdı. Mən güldüm:

– Hələ heç ayrılmamışıq ki… – sonra çiyinlərimi çəkdim.

– Nə bilim…

Dərya telefon nömrəmi götürdü.

– İnstitutdan nə vədə gəlirsiniz?

– Saat ikidə, üçdə…

– Çox gözəl.

– Ancaq… Xahiş edirəm, bizə axşam yeddidən gec zəng çalmayın.

– O da gözüm üstə.

Dərya, olsun ki, məni başa düşmədi. Atamdan ehtiyat edirdim, işdən o vaxtlar qayıdırdı.

– Ayrılaq?

Onun bu sorğusuna çox könülsüz və soyuq cavab verdim:

– Ayrılaq…

Əlimi tutdu.

– İndi icazənizlə olarmı?..

Mən utandım. Üzümü yana döndərdim. Dodaqlarınn istisi bu dəfə əvvəlcə əlimin dalını, sonra isə bir-bir barmaqlarımı yandırdı.

– Gecəniz xeyrə qalsın, Könül!

– Xeyrə qarşı, – dedim.

Mən öz otağıma keçəndə, saat on birə az qalırdı. Anama zəng çalmaq tamam yadımdan çıxmışdı.

5

Biz beşmərtəbəli binanın ikinci qatında oluruq. Mənzilimiz üçotaqlıdır. Bayırdan qapımızın çərçivəsindəki ağ düyməni basanda, dəhlizə cingiltili zəng səsi deyil, əsəbləri səkitləşdirən xoş bir musiqi sədası yayılır. Sol tərəfdə gözlük şüşələri naxışlı geniş qapı adlandırdığımız qonaq otağına açılır. Tünd-şabalıdı rəngli mebellərimiz son müasir dəbdə olmasa da, yaraşıqlıdır. Anam qəsdən otaqlarımızı bir növ qədim qaydada bəzəyib. Bu, mənim də xoşuma gəlir. Evimizdəki əşyaları on il qabaq necə qoymuşuqsa, indi də yerlərini dəyişməmişik. Zala döşəmə boyu xalı sərmişik. Ortadakı uzunsov, dördkünc yemək stolunun ətrafında altı yumşaq kreslo qoyulub. Sağ divarda, piano ilə servant arasında yataq otağına qapı var. Bu yanda bufet, divan, yuxarı küncdə isə "Rubin-106" televizoru durur. Zal, küçə balkona açılan ikitaylı qapının şüşə gözlüklərindən işıqlanır. Divanın arxasındakı "Tarantello" İtaliya xalçası üstündən oymalı, zərli haşiyədə tanımadığım rəssamın canlı bir mənzərə əsəri vurulub. Şəkildə, yaşıl meşə qoynundakı ucqar kənddən çıxan süvarilərin, sıldırım dağlarda ilan kimi qıvrılan müdhiş yollarda qalxdığı təsvir olunur. Üzbəüzdə isə atamın fotoşəklidir. Qapıların pərdələri də divarlara çəkilmiş kağıza uyğun mavi güllüdür. Axşamlar, hündür tavandan asılan iri büllur çilçırağın şam-lampaları yananda zal zül-zül edir; "Tarantello" xalçasındakı rəqqasə qadını ortaya alan oğlanların, qızların əlvan geyimləri gündüzkü rəngini dəyişərək, bərq vurur. Mənim otağım dəhlizin sağ səmtindədir. Telefon da orda, yazı stolumun sol böyründədir. Divardan bir oyuncaq meymun asılıb. Bunu mənə ad günümdə Qönçəbəyimin oğlu hədiyyə gətiribdir. Həyətə çıxan balkonun qabağında qollubudaqlı yabanı yasəmən ağacı əkilib; baharda açılan çəhrayı çiçəkləri çox gözəl, lakin ətirsiz olur. Sadə otağımı zənginləşdirən, ancaq kitablarımdır. Bütün bunlardan başqa bir də mətbəxin böyründə balaca, xudmani aynabəndimiz var. Yayda səhər və axşam sərinliyində çay içməyə, çörək yeməyə ora yığışırıq. Vəssalam. Bizim mənzilimiz belədir.

6

Atam səhər işə gedəndə dəhlizdə üz-üzə gəldik.

– Salam, pa, – dedim.

O dayandı. Portfelin sol əlindən sağ əlinə ötürərək, qapının dəstəyindən yapışdı. Bir an düşüncəli tərzdə gözləri yol çəkdi. Astadan, lakin xislətində xas ciddi ahənglə dilləndi:

– Bir kərə tapşırıram sənə, yadında saxla: hara getsən, axşam saat doqquzdan gec evə gəldiyin olmasın.

Onun nəyə işarə vurduğu məlum idi. Mən qorxa-qorxa başımı tərpətdim:

– Yaxşı…

Və elə bildim ki, nəzərləri biləyimə sataşsa, orda Dəryanın öpüşünün qızartısını sezəcəkdir. Sövqitəbiilə q