Текст книги "Сенга ишонаман"

– Пул қутуртирдими сени, ярамас, – дея оғзидан тупук сачратди иккинчиси.

Ҳамид бу йигитларни энди таниди. Уларнинг биттаси Жамол, иккинчиси Жовид – Сабинанинг акалари эди.

– Болалар, бу нимаси? – уларни тинчитишга уринди Ҳамид. – Келинглар, одамга ўхшаб гаплашайлик.

– Сен… сен одаммисан? – унинг юзаги шапалоқ туширди Жамол.

– Синглимнинг номуси учун қонинг билан жавоб берасан, – дея унинг гарданига мушт туширди Жовид.

Хонага югуриб кирган Малак хола, Гулноз ва яна икки-учта қариндошлар уларни тинчитишга чандон уринмасин, ака-укалар тобора ғазаб отига минишарди. Бир зумда ҳамма ёқ остин-устин бўлиб кетди. Идиш-товоқлар ер билан битта бўлди. Ҳатто шифтга осилган қимматбаҳо қандил ҳам чил-чил синди. Кутилмаганда Жовид чўнтагидан тугмали пичоқ чиқариб, Ҳамиднинг қорнига суқди. Бундай ҳолатни ҳеч ким кутмаганди. Кўзлари ола-кула бўлиб кетган Ҳамид қип-қизил қонга бўялган кўйлаги устидан қорнини чангаллаганча букчайиб қолди:

– Единг-ку, аблаҳ!

Бутун хонани Малак хола ва Гулнознинг ваҳимали чинқириғи тутди.

ЕТТИНЧИ БОБ

Қундуз яна машҳур шоирнинг байтларини такрорлади:

 
Тўғри ёзмоқ учун бор экан имкон,
Айтинг, нечун керак беҳуда ёлғон?
 

Қизиқ, тахминан минг йил муқаддам буюк Низомий айтган фикрлар бугун ҳам ўз аҳамиятини йўқотгани йўқ. Ёлғон ўзи нимадан пайдо бўлади? Энг аввало қўрқувдан. Қўрқув қабул қилиниши лозим бўлган қарорларни ортга суришга ундайди… Бу ҳолатни тасвирий санъатда қандай ифодаласа бўларкин?

– Шу қадаҳни куёвболанинг соғлиғига оламиз.

Қундуз тўқиштирилган қадаҳни битта кўтаришда бўшатди. Кейин эса газак учун ғарчиллатиб шўрбодринг тишлади. Даврадошлари билан иккинчи шишани ҳам бўшатишганди. Қундуз ичишни ташлашга ҳарчанд уринмасин, уддасидан чиқолмасди. Бир ёқда буйракнинг мазаси йўқ.

Келганига бир ярим соатча бўп қолди. Кираверишда бир-икки синфдошини кўрди. Эски маҳалладошларига кўзи тушмади. Ёнида ўтирганларни эса танимасди. Келин-куёвдан ҳалигача дарак йўқ.

Ниҳоят, Ҳамид ҳам уйланадиган бўлди. Мактаб даврида ҳамма синфдошлари биттадан қизни севишарди. Фақат Ҳамид бировга қарамасди. Тентак бола қайсидир беҳаё фильмдаги қизни ёқтириб қолган, худди шунга ўхшаш қизни қидирарди. Онаси топган қизни олишга охири кўнибди-да? Балки бу қиз орзусидаги жононга ўхшаб кетар?

Қундуз қовурилган товуқ оёғини ғажиб хаёлга чўмди: «Севги нима ўзи? Бизни жарлик томонга бошловчи карахтлик эмасмикин? Аслида ўзимиз севганларни эмас, бизни севганларни авайлаб асрашимиз, лоақал уларни асрашни Яратгандан сўрашимиз керак эмасми?»

– Азиз меҳмонлар, тўй бекор қилинади!

Дафъатан Қундузнинг хаёллари пардек тўзғиб кетди. Хато эшитмадиммикин, дея атрофга аланглади. Йўқ, ҳаммаси рост шекилли… Ҳамма ўрнидан туриб эшик тарафга йўл олмоқда эди. Қанақасига? Нега тўй бекор бўларкан? Ҳар қанча уринмасин, Қундуз ҳеч кимдан асосли гап ололмади. Тинчликмикин? Бирор кори-ҳол юз бермадимикин? Ё кимдир… вафот этдимикин? Худо асрасин!

Дарҳол қўл телефонидан Ҳамидга қўнғироқ қилди. Рақам ўчирилган эди. Уй телефони эса банд. Ҳамидларнинг янги уйини билмасди. Нима қилади энди? Уйга кетади-да…

Тоза Пир Масжиди ёнидан ўнгга бурилиб, эски жин кўчалар бўйлаб кета бошлади. Ниҳоят, ижара уйига етиб келди. Ранги униққан эски эшикни қоққанида ичкаридан ўғли Ойбекнинг «ким» деган ингичка овози эшитилди. «Ким бўларди, мен!» – деди тўнғиллаб.

Эшик очилиши билан ўғли ва қизини енгилгина қучиб қўйди. Ойбек саккиз, қизи Ризвон эса олти ёшда эди. Хона қоқ ўртасидан парда билан иккига ажратилган эди. Парданинг нарёғи ётоқ вазифасини ўтарди. Ҳатто каравотлари ҳам йўқ, ерда ётишарди. Парданинг бу тарафи эса ҳам ошхона, ҳам даҳлиз, ҳам меҳмонхона ҳисобланарди. Ўнг томонда қўлювгичнинг остида қозон-товоқ, чойнак-пиёлалар терилган, ёнида газ плитаси жойлашганди. Ўртада иккита ғичирлоқ стол ва тўртта стул, девор ёнида эски диван қўйилган, қарама-қарши томонда эса кичик экранли оқ-қора телевизор… Бутун оиланинг жиҳозоти ана шунлардан иборат эди.