Текст книги "Табыллыбат/табыллыбыт таптал. Учуутал күннүгэ. 1 ч."

– Ол интэринээккэ эйигин ылаллар дуо? – мин кини туһугар долгуйарым хайдах да уостан хаалбат.

– Ылаллар. Онно кыстаабытым хас да сыл буолла. Нина Ивановна, – уол мичээрдээбитинэн миигин тобулу көрө түстэ. – Долгуйан бүт.

Мин бу бэйэтин иннин бэйэтэ бэлиэр быһаарынар буолбут, улахан киһилии халбаҥнаабат кытаанах толкуйдаах эдэр киһини көрөн олорон салгыы туох да диэхпин булбатым. Онуоха Арыйаан эйэ-дэмнээхтик саҥа таһааран күлэн ылла, онтон таайтарыылаахтык: «Уонна… дьиҥэр, интэринээккэ миигин көрдөөн эрийиэҥ суоҕа этэ» диэтэ.

– Тоҕо? – мин соһуйа иһиттим.

– Хоп-сип итинник кыраттан оҕуруо курдук тиһиллэр ээ. Манна кэлбиккин эмиэ ким эрэ көрдөҕө буолуо… – уол харсыһыннары туппут тарбахтарын сыныйан одуулуурдуу туттан олордо. – Ол иһин, мантан инньэ аны киэһэ чэйдии барыам суоҕа.

Мин туох да диэн хардарыахпын булбатым.

– Арыйаан, мин эйигин кытары атыны кэпсэтэрдээхпин, – бу сатамньыта суох кэпсэтии тутулун уларытаары уонна аһаҕастык кэпсэтэргэ уолдьаста дии санааммын күөмэйбин оҥостон ыллым. Уол аттыбар саҥата суох дьыбааҥҥа утары көрөн олордо. – Былырыын… маайдааҕы өрөбүллэргэ оскуолаҕа туох буолбутай? Миэхэ кэпсээ эрэ…

Арыйаан маны эрэ ыйытыа диэбэтэхтии соһуйан хаалла, сирэйин суунан эрэрдии сууралаамахтаан ылла, өрө тыынна. Тугу эрэ этиэх курдук саҥаран иһэн бөтөн ылла. Санаатын сааһылыыр курдук умса туттан олордо.

– Билбэппин… Мин олох билбэппин. Мин суох этим онно. Хантан ылан миигин сылдьыбытыҥ дииллэрин өйүм хоппот… Тоҕо миигин буруйдуулларын сатаан санаабаппын.

Уол ити тыллары нэһиилэ ыган таһаарардыы сибигинэйэ былаастаан хардарда уонна умса туттан сири одуулаан олордо. Эмискэ баҕайы кыччаан, тулаайахсыйан хаалбыт көрүҥнэннэ. Наһаа аһынным эрээри тугунан да көмөлөһүөхпүн булбатым. Кини кэтит көхсүгэр илиибин ууран таптайан ылбыппар Арыйаан эмискэ хайыһа түстэ уонна кууһан ылла. Төбөтүн санныбар өйөөн, баттаҕым быыһыгар сирэйин кистии тутта…

Хаарыан оҕону наһаа да аһына санаатым. Тоҕо? Көмүскэһэр төрөппүтэ суоҕун иһин дуо? Тыыннаахтар тулаайахтара буолан, көрүүтэ-истиитэ суох хаалбытын иһин дуо?

– Арыйаан, барыта кэминэн буолуо, истэҕин? Кырдьык үрдүгэр сымыйа ыттыбат! Хаһан даҕаны! Ааспыкка биэрбит кинигэбин аахпытыҥ буолуо дии. Кырдьык син биир хаһан эрэ тахсыаҕа, оннук буолбат дуо, ээ, Арыйаан?

…Кини тугу да саҥарбат, өрө уһуутаан ылар, кыбыстыбыттыы сирэйин кистиир.

Мин быһаарсыаҕым. Кырдьык өрөгөйдүөҕэ. Туохтан саҕалыырбын билбэппин, ол эрэн, сымыйаны суурайыаҕым, хайаан даҕаны…

Алтынньы 1 күнэ, оптуорунньук

Эмиэ өр да суруйбатым. Бэҕэһээ оскуола түмэлигэр тахса сырыттым. Юрий Поликарпович диэн кырдьаҕас киһи үлэлиир. Тахсан билистим, түмэлгэ туох-туох баарын көрдүм-иһиттим, нэһилиэк устуоруйатын ыйыталастым. Биирдэ эмэ манна оҕолору киллэрэн уруок ыытыам диэбиппэр, хата, үөрдэ аҕай.