Текст книги "ТАНЛАНГАН АСАРЛАР"

КАСАЛХОНАДА

 
Узилиб тушгандай пок орзулардан
Гуллар ял-ял ёнур боғда напармон.
Гоҳ шифо топамиз биз дорулардан,
Гоҳо муҳаббатдан излаймиз дармон.
 
 
Азизим, қадрдон қаддинг кўринди
Ногоҳ шифохона йўлакларида.
Қуёш нури ёнди, зулмат чекинди
Беморликнинг маҳзун ўлкаларида.
 
 
Не тонг, қадами хуш меҳмонлар мисол,
Бир ажиб саф чекиб келаётирлар,
Хасталикдан нари бедоғ, безавол
Оқ қоғоз бағрига соғлом сатрлар.
 

* * *

 
Дастурхон устида яхшилар аро
Қўлда қадаҳ тутиб қидираман сўз.
Тилакка ифода топмоғим даркор,
Кўз тикиб турибди, ахир, неча кўз.
 
 
– Ёр қучмаган қўллар қучсин муқаррар,
Муҳаббат чолғуси тушмасин қўлдан.
Дўст пайига тушган айғоқчилар ҳам
Манзилга етолмай адашсин йўлдан.
 
 
Эл хирмон кўтарар онида шаксиз
Мардлар шу фаҳрли сафда турсинлар.
Айни чоғда ғафлат ичра ётганлар
Ҳаёт ризқин фақат тушда кўрсинлар.
 
 
Бор бўлсин шеърият ва самимият,
Ёлғон тил айлансин нокерак тошга.
Нурни кўра олмас кўршапалак жон
Етолмасин асло она-қуёшга.
 
 
Риё режасини тузган бош узра
Бир умрга соя солмасин Ҳумой.
Беишқ юрак учун, лоқайд қалб учун
Покиза бағирда топилмасин жой.
 

БИЗНИНГ МУҲАББАТ

 
Кўз ишқаб фаришта, офтоб уйғонур
Қояларнинг юксак кошонасида.
Чечаклар оташин тож бўлиб ёнур
Асрий тоғларнинг чўнг пешонасида.
 
 
Пойимизда кулган жаннатул маъво
Чорлайди жон зотин севмакка фақат.
Бизда ҳам бу лаҳза шоҳликка даъво,
Бил: гадо эмасмиз бизлар, муҳаббат.
 
 
Негадир энг кўҳна ривоятларни
Гуллар оғушида оламиз ёдга.
Бахтдан умид этиб иноятларни
Биз етмоқ истаймиз ишқий муродга.
 
 
Шундоқ тепамизда гумбази само,
Ҳуррамликдан бошлар гир айланади,
Сен Лайлисифатсан, – Мен – Мажнуннамо,
Севги занжирига дил бойланади.
 
 
Мўйқалам тутсангу ҳавасманд дастга,
Муҳр этсанг қоғозга шоҳ сувратингни.
Сўнг шу юксакликдан қарасанг пастга,
Яширмай ишқингни ва ҳайратингни.
 
 
Кимларни кўрмадинг, сен қадим жаҳон,
Бешик бўлмагансан кимга, эй замин?
Қошингда турибмиз икки ошиқ жон
Томошалар қилиб гуллар оламин.
 
 
Севги ёлғиз икки қалбга чин йўлдош,
Ҳақростдир мўъжиза яратгувчи – ул.
Севги – қўтир дилга отилган зил тош
Одамни ўзига қаратгувчи – ул.
 
 
Истасангиз, севги – теран фалсафа,
Ҳамишалик умр дастури бўлсин,
Букун севмоқ бўлиб турган илк дафъа
Ошиқ навқиронлар қатори тўлсин…
 
 
“Танҳо муҳаббатнинг измидан боргин” —
Севги қасами-ла қалб ёлборарди.
Воажаб, аллаким одимлаб ҳорғин
Бизнинг ёнимиздан ўтиб борарди.
 
 
Севги шаробини тотмаган йўлчи,
Ё юрт кезиб юрган номаълум сайёҳ?
Бахшими – гўзаллик элидан элчи,
Бизларга дуч келган бунда баногоҳ?
 
 
Бахши бўлса агар, достоннинг боби
Масъуд онларимиз куйлагай майин.
Боқий муҳаббатнинг олтин китоби
Битта қасидага кўпаюр тайин.
 
 
Сайёҳ бўлса агар, қадами унинг
Етганда уйининг остонасига,
Сўйлагай таърифин бизнинг севгининг
Зор кутган рафиқа – ҳамхонасига.
 
 
Йўлчи бўлса агар – ҳасрат билмас эр,
Ишқ майи бегона, севги ҳисси ёт,
“Севмоқни насиб эт, ёнмоқликни бер” —
Дея қисматидан тиласин нажот.
 
 
Ҳозирча биз икков шодон, шунчаки
Севги ҳавосидан нафас оламиз.
Кўздан йўқолгунча йўловчи токи
Қўлимизни хушхол силкиб қоламиз.
 
 
Кўз ишқаб фаришта офтоб уйғонур
Қояларнинг юксак кошонасида.
Чечаклар оташин тож бўлиб ёнур
Асрий тоғларнинг чўнг пешонасида.
 

БУЛБУЛЛАР ВА ОДАМЛАР китоби 1981 йил

СЎЗГА ҚАСИДА

 
О, Сўз, ниятларим сайд этсин сени,
Бу гал сайёдингга чап бермагил, Сўз,
Руҳим қўшиғида қайд этсин сени,
Унча бунча сўзга гап бермагил, Сўз.
 
 
Маъно дури билан безайин сени,
Вафо қизи учун маржон тизайин.
Сен билан ўртаниб, сен билан севиб,
Сўзнинг ранги билан сурат чизайин.
 
 
Мутриблар юракнинг қасидасини
Созга кўчирсинлар чин ҳавас билан.
Ҳофизлар фалакка етказиб уни
Ёниб куйласинлар пок нафас билан…
 
 
О, Сўз, ниятларим сайд этсин сени…
 

* * *

 
Эрта уйғонаман қутлаб оламни,
Ғафлат шайтони-ла ҳар гал басма-бас.
Тонг атоқлик пари юзли санамни
Ўнгимда кўргум бор, тушимда эмас.
 
 
Бахт манзили чорлаб сочиб гулини,
Ва толе қўшиғи сас беради, сас.
Йўлга чиққум, зотан бахт манзилини
Ўнгимда топгум бор, тушимда эмас.
 
 
Борлиқнинг энг сирли они – тонготар,
Бир туйғу элитар жонни бу нафас.
Бу – севги, ўнгимда унга етгум бор,
Ўнгимда етгум бор, тушимда эмас.
 
 
Қалбим аро сергак тонг соқчисига
Мени жуда эрта уйғотмоқ ҳавас.
Ўзим ҳам шу жонбахш райҳон исига
Ўнгимда тўйгум бор, тушимда эмас.
 
 
Ёруғ қуёш билан яшаб ёнма-ён,
Қўшиққа топганим сарлавҳа-ку бас.
Кўнглим тилагани – шеърми ё достон
Ўнгимда айтгим бор, тушимдан эмас.
 
 
Шаббода тебратган буғдой оламин
Саҳарда кезгум бор мен бир нонпараст.
Ана шу муборак ризқимнинг таъмин
Ўнгимда тотгим бор, тушимда эмас.
 

* * *

 
Мен ҳамиша яшайман ҳайрат ичра ҳамда лол,
Теграмни қуршаган бу хилқатга ўйчан қараб
О, мени етаклашдан чарчамас сира хаёл
Ва мени чақиришдан тинмас сирли чор тараф.
 
 
Қўш ноғора чалиниб, қизиган тўйлардан то
На бир ғубор-гарди йўқ қорли чўққилар қадар,
Шан боғларнинг қўйнида очилган гули раъно
Назаримни тортганда қилгим келади сафар.
 
 
Шоир – сафар жунуни, уни йўллар кутади,
Тилсим янглиғ чорлаган ҳудуди йўқ уфқлар.
Шоир бундай кезларда оромни унутади,
Унингча бундай кезлар ғафлат бандаси ухлар.
 
 
Яшил хиёнбонларнинг соя-салқин бағрида
Жажжи набираларин бошлаб юрар бувилар.
Шоир уларни кўриб ҳаловатлар наҳрида,
Зарра ғубори бўлса, шу заҳоти ювилар.
 
 
Қайдадир ушбу чоғда бир овлоқ гўша аро
Гулханнинг атрофида икки дўст суҳбат қурар.
Шоир учинчи бўлиб кўзида меҳригиё
Шу поклик даврасига кирмакни орзу қилар.
 
 
Нотаниш хоналарда оқшом ороми ҳоким,
Тугагандир кундузги барча кору хизматлар,
Ҳар бир хонада ахир, жалб этгувчи идрокни
Шоирга ноаён қалб, одамлару қисматлар.
 
 
Шоирдан ўз кашфини кутади доим жаҳон,
Шоир севги жунуни, ҳаваслари ўзгача.
О наздида, баайни узилмас риштаи жон —
Сирлар ипи тортилган заминдан юлдузгача.
 
 
Мен-ку битта шеърпараст, мўъжиза олдида лол,
Дейман: йўллар дунёси, чегара билмас кенгсиз!
Мен яна сайрдаман, ёримга келур малол
Бир пиёла чойини ёлғиз ичмоқлик… менга.
 

МЕНИНГ ТЕАТРИМ

(Шукур Бурхонга)

 
Шеърият гултожи – драма демак,
Менинг театрим қалбим саҳнида.
Бўш келма, бўш келма, тинмагур юрак,
Ёнгил воқеалар ўт – чақинида.
 
 
Қаҳрамон танлашда ажаб беқарор,
Фарҳод ҳам ўзимман, ўзим Ёсуман.
Юрак оламида не-не сиймо бор —
Ўзим, ўзим якка ижрочисиман.
 
 
Муштдай қалбим улуғ планетадир.
Ўзга дунёларга ахтаргувчи йўл.
Юрак томошаси давом этадир,
Умидга, кўз ёшга, гумонларга мўл.
 
 
Гоҳ ёнаман, қўрқмай ишқ оташида,
Мен лоқайд эмасман, мен оташинман.
Афсуски, юракнинг томошасида
Ўз-ўзимга танҳо томошабинман.
 
 
Риё драмаси ўйналар гоҳо,
Мен баъзан ожизман, гоҳида жимман.
Қалбдаги риёкор қолар бежазо,
Бунда ҳам бир ўзим томошабинман.
 
 
Ҳаёт савдолари ҳеч бўлмайди бас,
Бўлмагандай қадим дунёнинг тинчи.
Баъзи вақтлар менга бегона эмас
Янги юрт кашф этган Колумб севинчи.
 
 
Не сирлар гум бўлган қасри Эльсинор,
Мен гумонда Гамлетларнинг бириман.
Дунё хабарсиздир, мен-чи хабардор,
Гоҳ қалбимнинг даҳо Шекспириман.
 
 
Қоронғи бурчингда ишқ ҳамширасин
Оғир яралаган қайси безори.
Айтгил, маҳрам қалбим, гапнинг сирасин,
Кимнинг кимга етди, ахир, озори?!
 
 
Хилқатнинг таърифи дастёр қаламда,
Гоҳида ростгўй ул, гоҳида сохта.
Яшаш драмаси катта оламда
Ва муштдай юракда давом этмоқда.
 

ОФТОБИМИЗ

 
Энг кичик заррадан Юпитергача
Ўзинг мураббийсан, хабар бер, қуёш.
 

Ғафур Ғулом

 
Бу шеър сатрлари қоғозга кўчди
Қоронғу ўйлардан мутлоқ нарида.
Офтоб чиқиб, барча юлдузлар ўчди
Қуёшли юртимнинг тонготарида.
 
 
Гўё майда хира ўйлар олдида
Ғолиб келганидай теран тафаккур,
Ҳикматлар ғазнаси – оташ қалбида
Оламон чулғади муборак шу нур.
 
 
Гўё хислат тўла нуроний бир зот —
Сен ёғду дунёси сирга, номга бой:
Хуршиди жаҳонсан, меҳри коинот,
Шамси мунавварсан, офтоби чирой.
 
 
Бошлар узра рангин камалак буткул
Заминга йўл олган йўлчидир – сендан.
Порлоқ қўшиқларга чечан шўх булбул
Замин равзасига элчидир – сендан.
 
 
Мовий осмон бордир икки ўртада,
Бургутлар аҳлига парвоз майдони,
Юлдуз бўлиб қолди осмон юртида
Замондошим Юрий – қуёш ўғлони.
 
 
Вақтдан адашган одамларга нақ
Энг тўғри соатдир қуёш соати.
Ҳар саҳар чалғинмай, содиқ, муҳаққақ
Йўлдан адашмаслик унинг одати.
 
 
Не бахтки, бу қутлуғ нурдан ҳар куни,
Ҳар он, ҳар сония баҳр олмоқдамиз.
Зарга айлантирар ҳар соф ёғдуни,
Шарафимиз бизнинг – олтин пахтамиз.
 
 
Биргина шафақлар жилваси учун
Мусаввир бўлмоққа аҳд этмак мумкин.
Тириклар дунёсин атарлар бутун
Саҳоватли, одил қуёшнинг мулкин.
 
 
У бир чолғудирки, заминга туташ
Ер томон саноқсиз торлар тортилган.
Инсон зиммасига қуёшни қутлаш,
Тонглар учун кураш юки ортилган.
 
 
Булутлар, қуёшнинг тўсманг юзини,
Бор бўлсин ёруғлик тараннуми – шеър.
Бор бўл, ёғдуларга тутиб ўзини,
Қуёш теграсида эврилувчи Ер!
 

ТОНГ ЮЛДУЗИ

 
Субҳисодиқ: тонг бошланиши,
Сирли ондир нур ваъда этган.
Бир юлдузнинг порлаб ёниши,
Руҳ тубига ёғду тўкар шан.
 
 
Масъуд ўтган севги тунларин
Гувоҳими эди шу юлдуз.
Яъни, гўзал хотирот сари
Имлаб йўлга бошлагувчи из…
 
 
Балким, менинг эртадан кутган
Умидларим билан баробар,
Сен, юлдузим, кўк имлосида
Ҳикмат рамзи – бир зеру забар.
 
 
Не бўлса ҳам, дўстим, ҳар қалай,
Бошинг узра юлдузинг бўлсин.
Соғинчларинг бўлсин бир талай,
Умринг шундай ёғдуга тўлсин.
 
 
Тонг юулдузи, тепамизда бот
Порлайбергил ўйчан, аломат.
Сен – кечмишдан ёруғ хотирот,
Сен – эртадан порлоқ каромат.
 

УМАР ҲАЙЁМ

 
Қалби фунун билан банд, юлдузда эди кўзлар,
Қўшдилар уни доно мунажжимлар сонига.
Ўзи ҳам тўрт қиррали ёқди йўлчи юлдузлар,
Ҳар буржи ҳикмат тўла оқ қоғоз осмонига.
 

* * *

 
Инсон муҳаббатда ўзини излар,
Ишқдир қалб уйига муқаррар қўноқ.
Севги қўшиғини куйлашда бизлар,
Гоҳ тўти, гоҳ булбул, гоҳи қарқуноқ.
 

БУЛБУЛЛАР ВА ОДАМЛАР

 
Лоқайдликка қирон солайлик, дея
Ва шеърий баҳсларда куч синаб ҳалол,
Одамлар: биз бормиз, бўлайлик дея
Ёниб куйлайдилар булбуллар мисол.
 
 
Куйламасак гулдек сўлайлик, дея
Ва башар зотини қолдиргали лол,
Булбуллар: биз бормиз, бўлайлик, дея
Ёниб куйлайдилар одамлар мисол.
 

ҚЎШИҚЛАР

 
Қўшиқлар бор кўҳна дунёда:
Йўл йўқотган, ғариб, афтода,
Мутрибнинг бор дарди навода, —
Сатода айтилади.
 
 
Қўшиқлар бор: номус қиссаси,
Янгратади тоғлиқлар саси,
Жасоратдир улар шеваси, —
Тиғларда айтилади.
 
 
Қўшиқлар бор: чорлар ёрликка,
Назокату вафодорликка,
Қасидадир интизорликка, —
Кўзларда айтилади.
 
 
Табиатнинг бокира пайти,
Мужда олиб шамоллар қайтди,
Навбаҳорнинг ушбу шоҳ байти, —
Баргларда айтилади.
 
 
Қўшиқлар бор мўъжиза тўла,
Комил достон беш боби ила.
Яхшиларга сен уни тила, —
Қўлларда айтилади.
 
 
Қўшиқлар бор: тилларда нақддир,
Тўхташ билмай оқятган вақтдир,
Уни сезиб яшамоқ бахтдир, —
Сувларда айтилади.
 
 
Қўшиқлар бор: муаззам фалак —
Боши узра ёнган камалак.
Шоирликдир уни илғамак, —
Рангларда айтилади.
 
 
Қўшиқлар бор: тонгги шафақлар,
Улар учун алвон варақлар,
Ҳур маъноси кундай ярақлар, —
Нурларда айтилади.
 
 
Қўшиқлар бор: қадим оламда,
Шодон руҳда, гоҳи аламда.
Қалблар уни тилаган дамда, —
Қаламда айтилади.
 

ТЎРТИНЧИ САТР

О.Матжонга

Ғариб қисса эди ишқим, туганмади ҳеч,

Агарчи бўлгали олам биноси айтилади.

А.Навоий

 
Яна дилга ёғду тўкди муҳаббат,
Қалб ёнди бахшининг пок нафасидан.
Бу қисса баҳс этур, дўстларим, фақат
Тоза муҳаббатнинг мўъжизасидан.
 
 
Ривоят сўзидир: қай бир замонда,
Олтин тахт соҳиби қай бир ҳукмдор,
Бир гул ўтирмишди равза – бўстонда,
Яъни, моҳирўй қиз, кундек ҳусндор.
 
 
Боғнинг деворидан мўралаб бир кун
Бир йигит қаради фақир ва барно.
Ногоҳ кўргани шу – қиз васли учун
Ул ширин жонини этгудай фидо.
 
 
Севги ғунча очди қиз кўнглида ҳам,
Юрак замирида бир ўт уйғонди.
Ҳар сафар икковлон хайрлашув дам
Икки дилда соғинч олови ёнди.
 
 
Умр ришталарин уламоқ аҳди
Қарорга айланди ошиқ-маъшуққа.
О, улуғ неъматдир севмоқлик бахти
Энг гўзал мавзудир порлоқ қўшиққа.
 
 
Бу аҳду-паймондан ҳукмдор воқиф
Ёмон қасам айтди жаҳолат аро.
Қизининг заъфарон рўйига боқиб
Бошлади риёкор оғир можаро.
 
 
Разолат кўр этиб жоҳил отани,
Шафқатни, номусни, орни унутди.
Ота қалби гўё ғазаб ватани,
Ниҳоят қотиллик измини тутди.
 
 
Ишқий армонини шеърга солган қиз
Отасин юзига тик боқиб ногоҳ
Ва ўлим олдида увол ва эсиз
Энг сўнгги лаҳзада шеър сўйлади, оҳ:
 
 
“Ишқ – умрга орзу, кўнгилга – армон,
Ишққа на тўсиқ кор ва на-да фармон,
Бошим этсалар-да танимдан жудо…”
Ғазабли тутоқди жоҳил ҳукмрон…
 
 
Шеърининг энг сўнгги Тўртинчи сатри
Соҳибжамол қизнинг бўғзида қолди.
Зулфиқор қинидан суғурилди-ю,
Ота ўз қизининг бошини олди.
 
 
Атрофни тўлдирди нола ва фиғон,
Бу оҳлар осуда элни уйғотди.
Сўнг ўзига келган ота ногаҳон
Қиз жасади узра фарёдда қотди.
 
 
Ўкириб йиғлади нолон ва аччиқ,
Аламдан бошини тошларга урди.
Ақл кирган эди ва кўзи очиқ,
У нажот қидириб зир-зир югурди.
 
 
Қайғу йўл кўрсатар бундай он, ҳайҳот
Топилур ғафлатда йўқолган маъно.
Элда яшар эди битта валий зот,
Аъмоли – каромат, ҳар сўзи доно.
 
 
Ота бирла она ғам оввораси
Бордилар ул улуғ зотнинг қошига.
– Айтинг, тирилтмоқнинг борми чораси,
Вужуд кўлоб бўлди кўзлар ёшига.
 
 
Соқолин тутамлаб сўз бошлади чол,
(Ташриф буюрмишди султоннинг ўзи):
– Шундай очилғувси бу ўринда фол,
Жонга оро кирар ўшал шеър сўзи.
 
 
Ҳа, ҳа, ўша шеърнинг изҳори юрак —
Тўртинчи сатрини келтиринг бунда.
Ўша сатрдадир ҳамма гап, бешак,
Ҳамма гап шунга жо бўлган мазмунда.
 
 
Йигитни қидириб топдилар охир,
Чол сўзин айтдилар тушунтириб бот.
Айрилиқ юкидан қўзғалиб оғир,
Ошиқ сўйламади, куйлади ҳайҳот:
 
 
“Ишқ – умрга орзу, кўнгилга – армон,
Ишққа на тўсиқ кор ва на-да фармон.
Бошим этсалар-да танимдан жудо,
Бўсанг зулолидан қайта топгум жон”.
 
 
Дамини кесгувчи қилич тиғининг
Оташни севгидир жонбахш, бемалул.
Ахир, улар севган ишқ қўшиғининг
Жони ўшал эди, нақароти – шул.
 
 
Ошиқни элтдилар қизнинг қошига,
Ул жонсиз ётарди тан бошдан жудо.
Йигит яқин бориб қонли бошига,
Лабига лаб қўйди, жон топди барно…
 
 
Асрлар қаъридан келган афсона
Букун ёддир нечоғ кўҳна бўлса ҳам.
Ундан-да наридан келган афсона
Севганлар тилида айтилур кўркам.
 
 
Дарвоқе, ўшал шеър, Тўртинчи сатр —
Оддий шеърий йўлмас, сатри халоскор.
Қай шоирга азиз саналса, – қадр,
Шундай бир сатрга дилда армон бор.
 
 
Мен ҳам қалам тутиб эзгу ўй билан
Айтурман: севаман, дўстлар, севгайман.
Пок ният, ошиқ қалб, очиқ рўй билан.
Энг аввал ўзимга шундай дегайман:
 
 
“Оғир олма сира, ор қилма асло,
Сени атасалар ҳаваскор шоир.
Майли, ҳаваскор бўл, бироқ, аввало,
Халоскор шоир бўл, халоскор шоир.
 
 
Жонларни ғафлатдан этгувчи халос,
Юракларга софлик олиб киргувчи.
Имон – эътиқоди, орзусига мос,
Бош сатрига элни эргаштирувчи.
 
 
Кўнгил алдамайди, унинг матлаби:
Шеърлар қолдирсанг-да ортингдан минг-минг,
Барчаси бекордир, пуч эрмак каби
Гар бўлмаса ўша Тўртинчи сатринг.
 
 
Номинг, шаънинг сенинг, аъмолинг, қадринг.
Сен учун умрингда муқаддас не бор —
Борлиғинг мазмуни – Тўртинчи сатринг,
Сен уни қачондир айтмоғинг даркор.
 
 
Сенинг кимлигингни аён кўрсатур,
У – армон, яшашга илинж ва имон.
У сенинг шоҳ сатринг – Тўртинчи сатр,
Бир кун топишингга инонгил, инон.
 
 
Шеър, ахир, севгига, покликка мезон,
Тоза ниятларга ёруғ ифода.
Сен шоир эмассан, эмассан инсон,
Тўртинчи сатрингни айтмай дунёда.
 

КАЙФИЯТ

 
Нур, сувларда чўмилган кўклам фаришталари —
Ҳур чечаклар тонг билан чаманларга кирдилар.
Кўзлар қорачиғига жо бўлиб улар бари
Гулпараст кўнгилларни тоза севинтирдилар.
 

БИЗНИНГ КУНЛАР

 
Баайни шўх нақарот жаранглаб шўхчан унлар
Шеър айтгим келаётир кўксим ғурурга тўлиб.
Умрнинг суратини безайди ишчи кунлар
Нақшида қиёси йўқ зарҳал ҳошия бўлиб.
 
 
Ўзбекнинг алп деҳқони заҳматларнинг филини
Эртакларда куйланган зўр полвондай йиқитди.
Шу заршунос элимнинг изҳор этиб дилини:
Ҳали тонг отмай туриб шоирнинг шеъри битди.
 
 
Кунлар куйчи танлайди ўз забтига муносиб,
Мақтовда тўхтов билмас сара бахшилар керак.
Хоки муборак сари келгувчи бир-бир босиб,
Ғафур Ғулом сингари шеъри яхшилар керак.
 
 
Оддий сўзи олий лутф, ўзи танти, валломат,
Халқининг камолидан шодумон кўкрак кериб,
Шеър айтарди бетакрор у мазмунда аломат.
Назм аҳли борки, барин ўзига эргаштириб.
 
 
Кунлар сўрайди биздан ўз лойиқ таърифини,
Кунларки, Турсунойнинг лафзидай танти, ҳалол.
Эшитган бўлсангиз гар Буолма тарихини,
Ул ҳақда шеърий роман ёзса бўлур бемалол.
 
 
Кунларнинг мазмунини сендан сўрамак даркор,
Ҳар онин мўъжизага айлантирган ватандош.
Сенинг қўлингда оддий дастгоҳ бўлишга тайёр
Шу осмони азимни кезиб юргувчи қуёш.
 
 
Фахр деб билур, ахир, қуёшга жой бермоқни,
Кунларнинг қизиғида симобдай эриб осмон,
Бизнинг кунлар шунақа, оқлар доим ардоқни,
Мангулик юрти томон югурган жарчисимон.
 

САФАРБАР САТРЛАР

 
Она юрт ғазнасининг баракаси бор тайин
Олтин чаноқда ёнган ҳар гавҳар донасида.
Заршунос халқим, сени яна созга солайин
Терим тонги айтилган қўшиқ баҳонасида.
 
 
Шуурнинг чўнг қаърида баркамоллик касб этиб,
Ёруғ дунёни кўрган даҳовий фикр мисол,
Ақл, меҳнат самари – “олтиндан” яйраб кетиб,
Халқим эгатлар узра терар мисқол ба мисқол.
 
 
Шундай қутлуғ айёмлар, сафарбарлик онлари
Дилларга ғаройиб бир ойдинлик тўкилади.
Инсон руҳий оламин ноёб дурри-гавҳари,
Бундай чоғларда фақат тилга қўшиқ келади.
 
 
Ўзбек дастурхонида йўқ неъматнинг ўзи йўқ,
Дилкаш суҳбатлар кечар қаҳрабо кўк чой усти.
“Ҳорма! Бор бўл!”дан ўзга бу кез оддий сўзи йўқ,
Шу кеча-кундуз сўзнинг ўринли ва дурусти.
 
 
Эл севган таронадан на бир сатр, ҳатто сўз
Олиб ташламоқ асти бўлгани каби душвор,
Букун юртдошларимга фахр этади боқиб кўз:
Ҳар бири беистисно пахтага алоқадор.
 
 
Букун куйчи, шоирнинг даладир ташриф жойи,
Қаҳрамони билан у шундадир мулоқотда.
Бошида шуҳрат тожи – чин саодат ҳумойи
Зафар жиловин тутмиш заркорлар дулдул отда.
 
 
Шоиртаъб, нозикфаҳм, халқимсан олам оро,
Ҳушёр нигоҳинг ҳар бир “оқ олтин” чаноғида.
Номинг куйланур доим сара қўшиқлар аро,
Ўзинг бордирсан мудом яхшилар саноғида.
 
 
Она юрт ғазнасининг баракаси бор тайин
Олтин чаноқда ёнган ҳар гавҳар донасида.
Заршунос халқим, сени яна созга солайин
Терим тонги айтилган қўшиқ баҳонасида.
 

МЕНИНГ СОЗИМ

 
Давра қуриб сўзлайди созлар,
Ажиб дилхуш най, дутор саси.
Қиссавордир латиф овозлар,
Бу – чолғувлар мусоҳабаси.
 
 
Мутриб руҳин баёнидай, о,
Айри садо таратар камон.
Бу бир нолиш, ишқий илтижо,
Сўзсиз битик, оташин достон.
 
 
Очилмаган гулинг қолмасин,
О, хаёлий менинг чаманим.
Васф этмаклик севгим қиссасин
Сенга насиб, қаламим маним.
 
 
Сен – созимсан, юрак маҳрами,
Оҳанг топиб берганим бўлсин.
Истайманки, қизлар мақдами
Ва нози-ла қўшиғинг тўлсин.
 
 
Ошиқ йигит янглиғ шоиринг
Букун ишқ-ла келди бетма-бет,
Тутқун бўлиб шеъринг – тойиринг,
Шоирингдай ниятингга ет.
 
 
Сўровим шул: майли, бу онда
Довруғ солма ҳамма томонга.
Фақат… айриликда, туғёнда
Ўхшасанг бас ўша камонга.
 

ҚИЗИЛ ҚУШЛАР ҲАҚИДА БАЛЛАДА

 
Бувимлар сўзлаб берган
Сирли эртаклар қонда
Оташин туғёнини
Ҳали-ҳали қилмас бас.
 
 
Билмам қай бир замонда
Ва қайси бир томонда
Қизил қанот қушчалар
Бор экан, ўғлим, хуллас.
 
 
Менман шўхлик наҳрида
Ҳоримай қулоч отган,
Ва улғайиб қушларнинг
Йўлига қўйган тузоқ.
 
 
Букун болалигимнинг
Пок қушларин яйратган
Ҳур осмони олисдир,
Гул тўла боғи узоқ.
 
 
Алқисса, шу қушларнинг
Жозибали ҳар пати
Жононлар жиғасига
Бўлганмиш тоза зийнат.
 
 
Бу парларга ҳавасманд
Султонлар мамлакати.
Ва бу патлар саналган
Дур янглиғ азиз, қиммат.
 
 
Қуламиш не-не тахтлар,
Бошда тожи товланган
Шоҳлар ҳам олдин-кейин
Кетмишлар у оламга.
 
 
Одамларнинг бошида
Зийнат ўрнида ёнган
Қизил қушларнинг пари
Айланмиш пат қаламга
 
 
Билсам, жаҳонда неки
Гўзал ва шоирона —
Эртаклар бордир, ўғлим,
Биз севган ва биз билган —
 
 
Парранда зоти аро
Энг мумтоз ва дурдона —
Ўша қизил қушларнинг
Пати билан ёзилган.
 

* * *

 
Ишқ фарзанди – талай достон битилган,
Эҳ-ҳе, ҳали оздир, эҳ-ҳе, ҳали оз.
Ўзи шу: азалдан никоҳ этилган
Қаро кўз қаламга оқ сийна қоғоз.
 

ҚИЗЛАР

 
Ўсма қўйган қизларнинг қийғоч қошин дамодам
Таърифин Навоий ҳам чандон қаламга олиб.
Демишларки, жонона ёр сори қўймиш қадам
Қошларин қиличини яшил ғилофга солиб.
 
 
Сиз билан, ахир, қизлар, шоирнинг дили равшан,
Назокатга ташна бу оламнинг бағри бутдир.
Билсангиз, ошиқ қалби қизликнинг баланду шан
Покиза осмонида чаппар урган бургутдир.
 
 
Армонинг йўқ, десам рост, қизларнинг шивирига —
Боис бўлган сен барно, эй ўспирин укажон.
Бу деган сўз моддий шу яшашнинг ғувурига
Бир мадҳия қўшилиб, интизом топди жаҳон.
 
 
Сиз супуриб пок этган остона меҳмонга шай,
Пок шу остоналарга яхшилар пойи етсин.
Мен ҳам тилакларимни самимий шеърга қўшай:
Сиз бекач бўлган уйдан риёлар нари кетсин.
 
 
Қош-қобоғингиз узра далаларнинг гарди бор,
Узун-узун эгатлар сизлар ёд олган байтдир.
Сизни тилга олганда, кимнинг ширин дарди бор,
Шўхлик билан дейсизлар: шоирга дардинг айттир.
 
 
Шу фароғат кечида кўкни мунаввар этиб
Мангулик қиссасини айтиб ёнар юлдузлар.
Сизга ўхшаб кетдилар: нури осмонга етиб
Замин фаришталари бўлиб қолган ҳур қизлар!
 

ҚАДАҲ

 
Қаламга олганим оддий ҳикоят,
Ибратли қиссадир, эмасдир эртак.
Унинг қаҳрамони вафоли ғоят
Кавказнинг гўзали ёш бир келинчак.
 
 
Не бўлиб хўжаси қайтмабди бир кеч,
Қўрқув-хавотирда қолибди жувон.
Эртаси тонг билан ўйлаб турмай ҳеч:
Тезнома йўллабди ўн икки томон.
(Ўғлоннинг дўстлари ўн икки нафар.
Қай бирига қўноқ бўлди бу сафар?)
 
 
“Ягона илтимос, илтимос сиздан,
Ёзиб юборингиз келмаса малол.
Балки хабардорсиз, сир тутманг биздан,
Сизникида тунаб қолмиш эҳтимол”.
 
 
Дарак бўлмай туриб тоғлик ўғлондан,
Интизор кутганда келин бетоқат,
Нома бориб етган ҳамма томондан
Бир вақтда келмиш шу мазмунда хат:
“Сингилжон, беҳуда хавотир нечун,
Ёрим қаерда деб, ёрим қаерда?
Дўст уйи қўналға азиз дўст учун,
Мен билан эди ул, ўзга на ерда?!”
 
 
Буёғи номаълум менга ҳар қалай,
Қай чоғ тўлди экан уйига фараҳ…
Мардона тоғликлар қўлда тутиб май,
Кўтатурлар шундай дўстликка қадах.