Текст книги "Турецкий язык. Базовый курс"

4. 1) Köpekle konuşuyorum. 2) Otobüsle gidiyorum. 3) Bunu bıçakla yapıyorum. 4) Komşularımla konuşuyorum. 5) Motosikletle gidiyorlar. 6) Bunu kalemlerle yapıyorlar. 7) Öğretmeniyle konuşuyorum. 8) Arabamla gidiyoruz. 9) Bunu onların fırçasıyla yapıyoruz. 10) Bugün onunla öğle yemeği yiyorum. 11) Onlarla git. 12) Onunla konuşmuyorum. 13) Artık onunla oynamıyoruz. 14) Bizimle gelmek istiyor musun? 15) Ben otobüse binmiyorum, arabayla gidiyorum. 16) Sınıfta neyle yazıyorsun? 17) Seninle gurur duyuyorum! 18) Ellerinle yeme, kaşıkla ye! 19) Her hafta sonu motosikletle gidiyoruz / motosiklete biniyoruz. 20) Kediyle oyna! 21) Saçlarını hangi şampuanla yıkıyorsun? 22) Her şeyi kız kardeşiyle paylaşıyor.

5. 1) şeker – сахар, şekerli – с сахаром, şekersiz – без сахара; 2) süt – молоко, sütlü – с молоком, sütsüz – без молока; 3) hak – право, haklı – быть правым, haksız – быть неправым, 4) Uyku – сон, uykulu – сонный, uykusuz – без сна; 5) alkol – алкоголь, alkollü – с алкоголем, alkolsüz – без алкоголя; 6) suç – вина, suçlu – виновный, suçsuz – не виновный; 7) bahçe – сад, bahçeli – с садом, bahçesiz – без сада; 8) mantık – логика, mantıklı – логично/ логичный, mantıksız – нелогично/ нелогичный; 9) koku – запах, kokulu – с запахом, kokusuz – без запаха; 10) başarı -успех, başarılı – успешный, başarısız – не успешный; 11) saygı – уважение, saygılı – с уважением/ почтительный, saygısız – без уважения/ непочтительный; 12) kravat – галстук, kravatla – с галстуком, kravatsız – без галстука; 13) klima – кондиционер, klimalı – с кондиционером, klimasız – без кондиционера; 14) balkon – балкон, balkonlu – с балконом, balkonsuz – без балкона; 15) ses – звук, sesle – со звуком, sessiz – без звука.

6. 1) odalı, mobilyalı; Я ищу двухкомнатную меблированную квартиру. 2) şekersiz, tatlı; Мой отец пьёт несладкий (без сахара) чай. Потому что он не любит сладкое. 3) klimalı / sız; Моя машина с кондиционером / без кондиционера. 4) iyi kalpli; Его отец добросердечный человек. 5) Sütlü; Хочешь кофе с молоком? 6) rüzgârlı; Погода очень ветреная, я с трудом иду. 7) akıllı; Ахмет очень умный мальчик. Он очень быстро всему учится. 8) Dengeli; Очень важно придерживаться сбалансированной диеты. 9) gözlüklü; Высокая женщина в очках– моя мама. 10) gözlü; Девушка с голубыми глазами смотрит на меня.11) Baharatlı; Я больше люблю острую еду. 12) sisli, yağmurlu; Сегодня погода туманная и дождливая, поэтому, пожалуйста, веди машину медленно. 13) tuzlu, yağlı; Не делайте блюда солёными и жирными. 14) başarılı; За каждым успешным мужчиной стоит умная женщина. 15) başarısız; Ваш сын неуспешный (не преуспевает в учёбе), пусть учится усерднее. 16) topuklu; Наш учитель всегда носит обувь на каблуках. 17) Alkollü; Алкогольные напитки я не пью. 18) bakımsız; Этот дом очень старый и заброшенный / неухоженный. 19) şemsiyesiz, yağmurlu; Не выходи на улицу без зонтика! Сегодня дождливая погода. 20) havasız; В комнате очень душно, откройте окно.

7. 1) çikolatalı dondurma. 2) iki odalı daire. 3) güneşli bir gün. 4) resimli kitap. 5) akıllı çocuk. 6) Moskovalı. 7) asansörsüz ev. 8) kuru üzümlü kek. 9) İstanbullu. 10) uzun boylu bir adam. 11) geniş omuzlu erkek. 12) şehirli. 13) mavi gözlü bir kız. 14) beyaz gömlekli bir adam. 15) siyah elbiseli kadın.

8. Şekerlik – сахарница, tuzluk – солонка, kalemlik – пенал, buzluk – морозильная камера, kitaplık – книжная полка, demlik – заварочный чайник, sabunluk – мыльница, biberlik – перечница, ayakkabılık – калошница, odunluk – поленница.

Açlık – голод, arkadaşlık – дружба, çocukluk – детство, gençlik – молодость, güzellik – красота, evlilik – брак, ayrılık – расставание, hamilelik – беременность, yaramazlık – шалость, tembellik – лень, mutluluk – счастье, mutsuzluk – несчастье.

Gözlük – очки, kulaklık – наушники, yazlık – летняя дача, kışlık – зимний, kiralık – в аренду, anahtarlık – ключница, gelinlik – свадебное платье, gecelik – ночнушка, yağmurluk – дождевик, rüzgarlık – ветровка.

9. 1) Annelik; Материнство сложная работа. 2) güzellik; Завтра я иду в салон красоты. 3) kiralık; Сейчас аренда очень дорогая. 4) Öğretmenlik; Профессия учителя сложная. 5) taksicilik; Али архитектор, но сейчас работает таксистом. 6) saatlik; Сейчас у меня есть часовая работа, потом я свободен. 7) kollukla; Ребёнок в море плавает в нарукавниках.

10. 1) Tuzlukta tuz yok. 2) Bu kitabı kitaplığa koy. 3) Ben gözlüksüz iyi görmüyorum. 4) Afrika’da insanlar açlıktan ölüyor. 5) Ayakkabılarını ayakkabılığa koy. 6) Anahtarlıkta anahtar yok. 7) Yeni geceliğini giy.

11. 1) geçe; Я выхожу из дома пятнадцать минут девятого. 2) buçukta; Фильм начинается в 21:30. 3) kala; Без десяти минут час. 4) var; Перемена / перерыв без пятнадцати минут десять. 5) geçiyor; Десять минут пятого.

12. 1) Yedi buçukta uyanıyorum. 2) Tam saat dokuzda / (Sabah) Saat dokuzda ders başlıyor. 3) Saat altıya çeyrek kala eve gidiyorum. 4) Akşam saat yedide akşam yemeği yiyorum. 5) Saat on biri çeyrek gece uyuyorum.

13. 1) Yediyi yirmi beş geçiyor. 2) Sekize on var. 3) Onu çeyrek geçiyor. 4) Sekize yirmi var. 5) Şimdi tam saat dokuz. 6) Sabah saat dokuzda Türkçe dersine gidiyorum. 7) Akşam saat beşte okuldan eve gidiyorum. 8) Sabah yediye kadar uyuyorum. 9) Saat iki buçukta öğle yemeği yiyorum. 10) Akşam 5’ten akşam 7’ye kadar spor yapıyorum. 11) Sabah saat yediye çeyrek kala uyanıyorum. 12) 15 dakika sonra evden çıkıyorum. 13) Kaç saat çalışıyorsun? 14) Saat kaçta çıkıyorsun? 15) Akşam saat yedi buçukta haberleri televizyonda izliyorum.

ГЛАВА 9

1. Beklemedi, bekledi mi? beklemedi mi?; okumadı, okudu mu? okumadı mı?; dinlenmedi, dinlendi mi? dinlenmedi mi?; dönmedi, döndü mü? dönmedi mi?; anlatmadı, anlattı mı? anlatmadı mı? yazmadı, yazdı mı? yazmadı mı?; sormadı, sordu mu? sormadı mı?; istemedi, istedi mi? istemedi mi? yardım etmedi, yardım etti mi? yardım etmedi mi?

2. 1) Ben kalem almadım. Я не взял ручку. 2) Onlar yüzmediler. Они не плавали. 3) Sen Türkçe öğrenmedin. Ты не учил Турецкий язык. 4) Biz dün gece uyumadık. Вчера ночью мы не спали. 5) Ben dün televizyon seyretmedim. Я вчера не смотрел телевизор. 6) Siz pizza yemediniz. Вы не ели пиццу. 7) Ahmet dün bize gelmedi. Ахмет вчера к нам не приходил. 8) Biz ders çalışmadık. Мы уроком не занимались. 9) Sen kitap okumadın. Ты книжку не читал. 10) Öğrenciler ödev yapmadılar. Ученики домашнее задание не делали. 11) Biz geçen hafta gelmedik. Мы на прошлой неделе не приходили. 12) Fatih futbol oynamadı. Фатих не играл в футбол. 13) Onlara telefon etmedim / etmedik. Они нам / мне не звонили. 14) Doktor hastayı ameliyat etmedi. Доктор не делал операцию больному.

3. 1) Öğretmen öğrencilerle bahçede futbol oynadı. 2) Biz dün süpermarkette alışveriş yaptık. 3) Arkadaşlar sinemada film seyrettiler. 4) Ali geçen gün okula geç kaldı. 5) Dün gece bir araba kaza yaptı. 6) Ders az önce bitti.

4. 1) Dün piknikte tenis oynadınız mı? 2) Dün gece partiden sonra eve gittin mi? 3) Dün akşam televizyon seyrettin mi? 4) Önceki gün okula geç kaldın mı? 5) Ali’yi gördün mü?

5. 1) Ayşe dün çok üzgündü. 2) Ali Bey çok hastaydı. 3) Öğrenciler çok çalışkandılar. 4) Ayten Hanım geçen yıl çok şişmandı. 5) Biz dün çok yorgunduk. 6) Öğrenciler çok tembeldiler. 7) Dünkü film güzeldi. 8) Senin cevabın yanlıştı. 9) Siz dün çok mutluydunuz.

6. 1) Amcam eskiden şoför değildi. 2) Ben tıp fakültesinde öğrenci değildim. 3) Ebeveynlerim yaşlı değildiler. 4) Siz iyi değildiniz. 5) Geçen yıl annem Antalya’da değildi. 6) Kedi sokakta değildi.

7. 1) Dün hava güneşli miydi? 2) Pazarda meyveler pahalı mıydı? 3) Sen o zaman mühendis miydin? 4) Biz çocukken yaramaz mıydık? 5) Hakan iyi bir futbolcu muydu?

8. 1) yağacak. 2) başlayacağım. 3) mezun olacağız. 4) atlayacak. 5) gidecek misin? 6) evleneceksiniz. 7) bulaşacağız. 8) taşınacağız.

9. 1) çıkmayacağım / çıkmadım. 2) ayrılacağım / ayrıldım. 3) yapacağız / yaptık. 4) yapacak / yaptı. 5) edecek misiniz? / ettiniz mi?

10. 1) olacak. 2) olacağım. 3) olacak mı? 4) olacak mı? 5) olacak mı? 6) olacaksın. 7) olmayacak/ olacak. 8) evde olacak mısın? 9) olacak. 10) olacak?

ГЛАВА 10

1. 1) Pazartesinden çarşambaya kadar çalışmıyorum. 2) Her gün okula kadar yürüyorum. 3) Şehre yirmi kilometre kadar kaldı. 4) Yarın öğlene kadar uyuyacağım. 5) Onun boyu iki metre kadar. 6) Bu çocuk oğlum kadar çalışkan. 7) Yeliz annesi kadar güzel. 8) O da senin kadar çalışıyor. 9) Sen babam kadar yaşlı değilsin. 10) Kardeşin senin kadar çalışkan mı?

2. 1) Senin gibi çalışmıyor. 2) Kardeşim robot gibi yürüyor. 3) Ben de sizin gibi iyi bir öğretmen olacağım. 4) Ben yumurta, peynir, süt gibi yiyecekleri yemiyorum. 5) Bu kız tilki gibi kurnaz.

3. 1) Kar; белый как снег. 2) Pamuk; мягкий как хлопок. 3) Bal; сладкий как мёд. 4) Biber; горький как перец. 5) Taş; твёрдый как камень. 6) Mis; приятный запах, запах свежести. 7) Buz; холодный как лёд.

4. 1) ’den daha; Зейнеп более красивая и умная девушка, чем Айше. 2) en; Лучше всего пойти завтра в кино. 3) tan daha; Путешествие на самолёте быстрее и безопаснее, чем на автобусе. 4) den çok daha; Я гораздо выше тебя. 5) en; Кто самый трудолюбивый в нашей компании? 6) en; Я не сдала экзамен. Вчера был худший день в моей жизни. 7) den daha; Ты везучее меня. (Тебе везёт больше, чем мне.) 8) den çok daha; Сегодня намного жарче, чем вчера. 9) en; Ты самый лживый человек в мире. 10) dan daha; Что есть хуже, чем ложь?

5. 1) Ben ailemin en küçük çocuğuyum. Я самый младший ребёнок в семье. 2) Sen benim en iyi arkadaşımsın. Ты мой самый лучший друг. 3) Bugün hava dünden daha sıcak. Сегодня погода теплее, чем вчера. 4) Restoranda en lezzetli yemek mantı. / Restoranın en lezzetli yemeği mantı. Самое вкусное блюдо в ресторане – турецкие пельмени (равиоли). 5) En ucuz telefon bu dükkânda. Самый дешёвый телефон в этом магазине. 6) Bu arabanın fiyatı o arabanın fiyatından daha uygun. Цена этой машины более доступная, чем цена той машины. 7) Filmin en heyecanlı yer son. Самое захватывающее место в фильме – финал.

6. 1) Evet, bu konu en zordu. 2) Şehrimizde bu en iyi otel. 3) Antalya Alanya’dan çok daha büyük. 4) Kardeşim benden daha çok para kazanıyor. 5) Bu ayakkabı çok daha güzel. 6) Bu araba daha pahalı. 7) Sen benden çok daha fazla çalışıyorsun. 8) Maaşın çok daha büyük. 9) (Hadi) oraya bir daha gidelim. 10) Lütfen beni biraz daha bekle.

7. 1) ten sonra; После еды я немного сплю. 2) den önce; Перед фильмом мы покупаем кукурузу. 3) dan sonra; Я свободна после экзамена. 4) ndan sonra; После этого я не работаю. 5. ’den önce; Я не просыпаюсь раньше восьми. 6) den sonra; Я поеду домой после стоматолога. 7) ten önce; Он всегда заходит в банк перед покупками.

8. 1) Spordan sonra duş alıyorum. 2) İşten önce kahve içelim. 3) Önce yemek, sonra tatlı. 4) Beş dakika sonra evden çıkıyorum. 5) Önce konuşalım. 6) Meşgulüm, sonra seni arayacağım. 7) Yemekten otuz dakika önce ilaç içiyorum. 8) Bana bağırma, sonra pişman olacaksın. 9) Onu beş dakika önce aradım, açmadı. 10) Üzülme, iki hafta sonra görüşürüz.

9. 1) Benim için sorun (problem) yok. (Hadi) gidelim! 2) Bu toplantı onlar için çok önemli. 3) Bu hediyeyi annem için aldım. 4) İki ay için İstanbul’a gidiyorum. 5) Benimle barışmak için çiçek aldı. 6) Dün çok üşüdüm, bugün bunun için hasta oldum. 7) Benimle konuşmamak için buraya gelmiyor. 8) Saçlarımı boyamak için kuaföre gideceğim. 9) Murat, annesini görmek için İstanbul’a gitti. 10) Senin için her şeyi yapacağım.

10. 1) Dün akşamki film çok komikti. Вчера вечерний фильм был очень смешным. 2) Yarınki konsere bilet aldım. Я купил билеты на завтрашний концерт. 3) Bu sabahki toplantı çok sıkıcıydı. Сегодняшнее утреннее собрание было очень скучное. 4) Öğlenki randevumu iptal ettim. Встречу в полдень– я отменил. 5) Geçen geceki fırtınada salonun camı kırıldı. Во время прошедшего ночного урагана в зале разбилось стекло. 6) Bu duraktan sonraki durakta iniyorum. От (после) этой остановки на следующей (остановке) я выхожу. 7) Şimdiki çocuklar her şeyi biliyorlar, çok akıllılar. Нынешние (сегодняшние) дети всё знают, они очень умные.

11. 1) yarınki; 2) geçen seferki; 3) dünkü; önceki; 4) her zamanki.

12. 1) Sınavdaki bazı sorular çok zor. 2) Rusya’daki şehirler çok temiz. 3) Önceki derste ne yaptınız? 4) Önümüzdeki günlerin daha iyi olacağına inanıyoruz. 5) Onların evini seviyorum, seninkini de seviyorum. 6) Filmdeki kız benim arkadaşım. 7) Yarınki uçak ne zaman?