Текст книги "Тэорыя змовы"

3

Акуратная хатка з этнаграфічнымі ліштвамі арганічна ўпісвалася ў краявід: шэры гонтавы дах сярод яблыневай квецені. Нагрэтае паветра праціналі выразнае стракатанне конікаў і віяланчэльная вібрацыя пчолаў. Сіняя лакавая страказа апусцілася на тын і цікаўна паглядзела на дзядка з засівераным тварам і вузлаватымі рукамі. Ветэранскія калодкі яго пінжака адлівалі бляклай муаравай мазаікай.

Стары засяроджана габляваў дошку. Бурштынавыя трэскі рытмічна ляцелі на смарагдавую траву. Цёплы ветрык сыпаў у твар цесляру яблыневай квеценню.

– Ой, Божухна! – знянацку пачулася з-за пуні.

Страказа нашаторыла празрыстыя крыльцы і распусцілася ў паветры. Дзядок нават не павярнуў голаў; тутэйшы зварот традыцыйна да такога не абавязваў. Ён адклаў фуганак, выцягнуў з-пад варштату сталічную газету і дбайна згарнуў «казіную ножку».

З-за пуні выйшла згорбленая старэча ў зацёртай да бляску плюшавай душагрэйцы і стаптаных кедах. Яна панура тупала і паўтарала, як мантру: – Ой, бацюхна, ой, матухна!… Што ж гэты паганец нарабіў! У нас жа ўсё сваё, з зямелькі жывем, як за дзядамі-прадзедамі, ні ў кога не крадзем, ніякіх цудаў не чакаем… Кроп-бульба, гуркі-памідоры, цыбуля-часнык… Піздзіцыдаў не падсыпаем… Гэта ж трэба было так грады панішчыць! Талаш, ідзі глянь!

Дзед Талаш дбайна запляваў «казіную ножку», кінуў недапалак у бляшанае вядро і пасунуўся за пуню.

– Грады, кажаш, патапталі? – удакладніў ён крыху разгублена. – А хто?

– Ды казёл нейкі… – усхліпнула Талашыха і на ўсялякі выпадак удакладніла: – Мяркуючы па слядах.

Маштабы злачынства прымусілі старэчу зноў зашморгаць носам. Ёй хацелася паваліцца на грады, абняць-шкадаваць зямельку і плакаць. Яшчэ з раніцы на дагледжаным гародчыку стромка выцягваліся сакаўныя стрэлы цыбулі, бухмаціўся пяшчотны кроп, раскашавала маладая пятрушка. Цяпер жа грады з падушанай гароднінай глядзеліся, рыхтык, апаганеныя могілкі. Павялае зелле, зацярушанае свежай зямлёй і ачахлым яблыневым квеццем, адно ўзмацняла недарэчнае падабенства.

Дзед Талаш прысеў на кукішкі, прыўзняў было цыбульнае пер’е, але яно бязвольна завалілася долу. На вільготнай зямлі рэльефна адбіваўся след казлінага капыта.

– Во быдла рагатае! – смачна плюнуў дзядок.

– І гэта ж трэба такой скацінай быць! – апантана загаласіла Талашыха. – Колькі ж мы ў тую зямельку ўсяго паўкладалі!

– Мо, які вораг народа казліныя капыты начапіў? – задуменна дапусціў Талаш. – Смалы яму з каланіцы!

– Халеры ягонаму бацьку і трасцы ягонай мацеры! – салідарна адгукнулася старая скрозь слёзы. – Не даў нам Гасподзь дзетак, не даў шчасця… Вось і крыўдзяць нас розныя…

Адбіткі капытоў былі зусім свежыя. Злачынства вымагала неадкладнага пакарання. Дзед Талаш з няўхільнасцю народнага мсціўцы выдраў са штыкетніку дрын і падаўся па слядах шкодніка. Талашыха баязліва сунулася следам і трагічна шаптала:

– Божухна, за што?..

За чыгункай сінела матэчная пушча. Ад яе патыхала партызанскімі спевамі і рамантыкай рэйкавай вайны. Каля сіласнай ямы грувасціўся трактар «Беларус», і сакавіты мат калгаснага брыгадзіра перакрываў тарахценне рухавіка.

Казліныя сляды вялі ў гушчар, над якім узвышалася рагатая машта ЛЭП. Нізка гулі драты, і брынклівае казлінае мэканне дадавала краявіду злавеснай напругі.

Дзед Талаш сціснуў дрын вузлаватымі пальцамі. Талашыха чвякнула разношаным кедам і спалохана сцішылася. Знянацку танальнасць мэкання змянілася; цяпер у ім прабіваліся відавочна агрэсіўныя ноткі.

– Каб табе, быдлу рагатаму, павылазіла! – старыя адважна ламануліся праз хмызы.

Пад сталёвай маштай лунала нябёсная аблачынка з пёркаў і пуху. Пачварны чорны казёл катаў паміж бярозаў і соснаў пяшчотнае пуцаценькае немаўля. Абсмаленая трава суха храбусцела пад капытамі.

Талашовы дрын бязлітасна ляснуў паміж рогаў. Парнакапытны затрос скрываўленай барадой і злосна загырчэў. Вочы наліліся інфернальным святлом. Казёл схіліў голаў і пайшоў было ў наступ, але дзядок спрытна садануў дрынам па чорнай дупе з кароткім хвастом.

– Кала табе ў сраку, а не дзіцятка! – пераможна выгукнуў ветэран.

Казёл узбрыкнуў, злякана серануў і кінуўся ратавацца ў калючыя хмызы. Талаш праводзіў рагатае быдла шчырымі партызанскімі пажаданнямі.

Старая неадкладна падхапіла немаўля. Пуцаценькі, вельмі падобны да херувіма, даверліва цягнуў ручкі і ласкава пасміхаўся. Толькі цяпер дзед з бабай угледзелі, што на спіне ў дзіцёнка крывавяцца дзве доўгія ранкі. Пэўна, гэта былі сляды казліных рогаў.

– Ой, бацюхна!.. Ой, матухна!.. – старэча абярэжна захутала дзіцёнка ў плюшавую душагрэйку і прыціснула да грудзей. – Што ж за казлы такія пайшлі… Мала ім нашых градаў – дзяцей узяліся грызці!..

– Гэта, пэўна, якая алкагалічка з птушкафабрыкі дзіцё нагуляла ды кінула, – Талаш задуменна калупаў насцяком бота раскіданыя пёркі. – Ім, маладым, цяпер волю далі… Не тое, што ў наш час.

– Сыночка ж накарміць трэба! – са скрухай мовіла Талашыха. – Грошы з сабой ёсць?

– Ды заначку з пенсіі прыхаваў, – прызнаўся ветэран крыху вінавата. – Ідзі дахаты, а я ў Сельпо. Можа, да іх ужо малако завезлі…

Талашыха ўзняла вочы да нябёсаў. У недасяжнай вышыні вецер сарваў з электрычнага дроту абсмаленае пёрка і панёс яго да Дняпра.

4

– …а за «казла» адкажаш! І за зрыў мерапрыемства! І за ўсё астатняе!.. – гупаў Качан у дзверы скіргайлавага пакойчыка.

– Ну, чаго табе яшчэ трэба? – цяжка сіпела Манда Іванаўна. – Працай забяспечаны. Жытлом таксама. Вуліцы чыстыя. Батарэі гарачыя. Ёсць нават шанец што-небудзь у «Суперлато» выйграць!

Адраджэнец нервова каўтаў піва, лыпаў на дзверы рахманымі, бы ў цяляці, вачыма і прыкідаў наступствы паэтычнай чытанкі.

Наступствы паабяцалі неадкладна.

– … ведаеш, чым такія, як ты, канчаюць? – грымнуў старшыня выканкама. – Турмой! А пятнаццаць сутак ты ўжо зарабіў!

– … хочаш па-беларуску гаварыць? Калі ласка, гэта ж не забаронена! – памяркоўна дэкларавала загадчыца Дома Культуры. – Але ж нашто нашым людзям свята паганіць?

Скіргайла шморгнуў носам і незалежна выпрастаў спіну.

– «…хай пачуюць, як сэрца начамі аб радзімай старонцы баліць!..» – не ўтрымаўся ад пафаснага шэпту.

Качан з Мандой Іванаўнай яшчэ крыху патаўкліся за дзвярыма. Першы цікавіўся наяўнасцю ў Скіргайлы мазгоў, патрыятызму, сумлення і жадання жыць, як усе нармальныя людзі. Другая спрабавала вытлумачыць нястачу ўсіх гэтых якасцяў выключна несвядомасцю і маладосцю.

– Ён жа нацыяналізмам атручаны! – абураўся старшыня выканкама.

– Нічога, знойдзем супрацьяддзе! – супакойвала загадчыца Дома Культуры.

Галасы падазрона хутка сцішыліся. Нанізе бразнулі дзверы – старажытная кераміка на паліцы і пустыя бутэлькі на падвоканні азваліся тужлівым ценьканнем. Малады спецыяліст дажлукціў пляшку, адкаркаваў наступную і ўключыў ноутбук. Змоўніцкі скавытнуў вінчэсцер. Лёгкі подых кулера зварухнуў на сцяне выявы Вітаўта Вялікага, Канстанціна Астрожскага, Станіслава Булак-Балаховіча і іншых герояў адраджэнскай міфалогіі. У чарупіне, што бялела за лядоўняй, з кулямётным грукатам закалаціўся скручаны кран.

Ноутбук загрузіўся. Паэт блазнавата пасміхнуўся, заканэкціўся ў Сеціва і зайшоў на ўлюбёны рэсурс – www.ZalatyViek.vkl. Сайт гэты, змайстрачаны нейкім ананімным web-адраджэнцам, уражваў звышпрасунутай трохмернай графікай. Сярод лічбавых замкаў, ратушаў і бажніцаў блукалі шляхотныя маршалкі і вытанчаныя князёўны, мужныя ваяры і патрыятычныя ваўкалакі. Малады спецыяліст уцякаў сюды ці не штодня, каб адпачыць душою і целам.

На маніторы разгарнулася анімацыйная застаўка: геральдычны вершнік лунае на тле сцяга адпаведных колераў і памераў.

– Рэзервацыя… Гета… Проста Лукішкі нейкія… І адно быдла, быдла навокал!.. – дэпрэсіўна прашаптаў Скіргайла, але праз хвіліну забыўся на сваю крыўду; ён ужо перасяліўся ў ВКЛ.

Сінтэтычны голас у дынаміках пафасна абвесціў:

– ВКЛ у Еўропу! Жыве Беларусь!

Нечакана з-за дзвярэй данеслася:

– Ну, а што я гаварыў? Там ён! Усе чулі антыдзяржаўныя лозунгі? Скіргайла, адчыняй неадкладна! Не хочаш? Іванаўна, давай сюды слесара і ўчастковага. А я папільную, каб не ўцёк…

– Вось ты і дагуляўся… Вязень сумлення! – уздыхнула загадчыца ДК і паслухмяна зацокала абцасамі.

Маладзён уцягнуў голаў у плечы.

– І дзе я жыву! – з надрыўным трагізмам выдыхнуў ён. – Ну чаму я не нарадзіўся за часамі якога-небудзь Жыгімонта! Я б усё аддаў, каб жыць не ў цяперашнім быдлячым часе, а ў…

І тут над скіргайлавым вухам зацурчэў зманлівы, бы ў русалкі голас:

– Яснавяльможны спадар Скіргайла сапраўды гэтага хоча?

Лоб спадара імгненна спатнеў. Міжволі падумалася пра вышэйшыя сілы, паранармальныя з’явы, матэрыялізацыю волі і перамогу цуду над розумам.

Паэт адставіў пляшку і здзіўлена зірнуў у інтэрфэйс: – Няўжо, нарэшце на вышэйшы ўзровень выбіўся?

– Пакуль ты адраджэнец найніжэйшага ўзроўню, але з маёй дапамогай…

– шматабяцальна прагучала над другім вухам.

– Здаецца, і не зашмат выпіў сёння… – прашапталі засмяглыя вусны.

Скіргайла зазірнуў пад стол, за лядоўню, у чарупіну і нават уліп вокам у рыльца пустой бутэлькі.

Калі ж ён узняў вочы, то пабачыў перад сабой незнаёмую панначку. Чорныя прамяні зіхцелі у гламурнай фрызуры. Клятчастыя калготкі аблівалі літыя ногі. Гострыя цыцкі выторкваліся з-пад паўпразрыстай блузкі сярэднявечнымі сценабітнымі таранамі. Незнаёмка глядзелася ў інтэр’еры пакойчыка так жа недарэчна, як карона Вітаўта Вялікага на галаве старшыні райвыканкама.

Паэтаў твар застыў у рэжыме стоп-кадра.

– Пі… пі… – хліпнуў ён горлам.

– Піва? – незнаёмка па-шалберску выцягнула з-пад скураной спадніцы пляшку «Аліварыі».

Нафарбаваны пазногаць лоўка шпокнуў коркам. Красуня гарэзліва падняла павекі, і яе сінія вочы заззялі спагадай і ласкай. – Часу на роздум – шэсць з паловай хвілінаў. За гэты час ты мусіш выслухаць маю прапанову і даць адказ.

Скіргайла механічна каўтануў з рыльца – рэл’ефны кадык таргануўся над футболкай з экстрэмісцкім надпісам.

– Спадарыня… не ведаю, як вас зваць… па маю душу?.. Адтуль, з «ВКЛ»?

– Хай спадар не крыўдуе, але структура, якую я маю гонар прадстаўляць, нашмат мацнейшая. Падрабязнасці крыху пазней. Неўзабаве Манда Іванаўна дабудзіцца слесара і прывядзе яго сюды.

Пякельная красуня выцягнула з-пад прыполу доўгі хвост з эстэтным бухматым пэндзлікам. На стале зашаграцеў пергаментны аркуш з адбіткам казлінага капыта.

– «Кантракт на запродаж душы» – прачытаў Скіргайла, ушчыкнуў сябе за шчаку і чужым сіплым голасам удакладніў: – А што ўзамен?

– Тое, пра што мроіш: апынешся не ў цяперашнім быдлячым часе… Са свайго боку гарантую, – прафесійнай скарагаворкай менеджэркі пасыпала хвастатая панначка, – па-першае, магчымасць пакласці жыццё за Беларусь… а калі не, дык хаця б моцна яго скалечыць. Па-другое, шанец змяніць гістарычны шлях Бацькаўшчыны на свой розум.

Адраджэнец імгненна ўявіў сябе ў Віленскім замку, з гетманскай булавой у правай руцэ і скарынаўскай Бібліяй – у левай. Запродаж душы не падаўся яму празмернай платай за падобную перспектыву.

– Перакідацца ў вялікіх князёў, канцлераў, гетманаў, маршалкаў і гуманістаў катэгарычна забаронена, – ласкава папярэдзіла пякельная прыгажуня. – Але ў іх памагатых – калі ласка! Дык кім бы спадар Скіргайла хацеў стаць?

– Ну… тады паплечнікам якога-небудзь тытана Адраджэння! – апошняе слова паэт вымавіў з вялікай літары. – Падобных вакансій мала.

– Хаця б самым дробненькім! – прашаптаў маладзён умольна.

– Дробненькім паплечнікам якога-небудзь вялікага адраджэнца? А вось гэта можна! – нечакана дазволіла сінявокая. – Раю адразу вызначыцца з мэтай.

У скіргайлавым мазгу нібы ўспыхнуў бікфордаў шнур, і фантанчык жарынак папоўз да дэтанатара. Паэт з асалодай прымружыўся, нібы цэліў праз снайперскую оптыку…

– Толькі не гэта! – энергічна запярэчыла красуня. – Я ведаю, чаго хочуць такія, як ты. Зрабіць аборт маці Івана Жахлівага. Павесіць генерал-губернатара Мураўёва. Як мінімум, перадушыць усіх цыганоў на Шклоўшчыне… Жаданні ўхвальныя, але не глабальныя. Ёсць вечныя святыні.

– Мова? Сымболіка? Жыве Беларусь? – аўтаматычна вылецела са Скіргайлы.

Панначка выразна агледзела пакойчык, аздоблены, рыхтык кабіна нацыяналіста-дальнабойшчыка. Ад сцяжкоў, гербаў, вымпелаў і партрэтаў стракацела ўваччу.

– Для цябе і табе падобных галоўнае – лозунг, эмблема, цытата. Карацей – фетыш… І сымбаль твой – забыты краю родны.

– А нягож не! – паэт дурнавата хаўкнуў пашчэнкай.

Незнаёмка беспардонна села на стол побач з ноутбукам і матлянула хвастом. Скіргайла неўпрыкмет слізгануў позіркам па ладных нагах у клятчастых калготках і пачырванеў. Хаця ён днямі і напісаў пранікнёны эратычны трыялет, але ж у душы заставаўся цнатлівым і несапсаваным маладзёнам.

– Ты чуў калі-небудзь пра Дзіду Лангіна? – з інтанацыямі спагадлівага следчага запыталася панначка. – Пра дзіду, якой рымскі цэнтурыён Гай Касій Лангін вызваліў на Галгофе ад пакутаў Збаўцу?

– Найвялікшая суперзброя цывілізаванага свету? – уразіўся адукаваны адраджэнец. – Дзіда, якая потым належала Язэпу Арымафейскаму, Святому Маўрыкію, рымскаму імператару Канстанціну, бізантыйскаму Юстыніяну, уладару франкаў Карлу Вялікаму… ды іншым славутым героям?

– Усе гэтыя героі, маючы найвялікшую суперзброю цывілізаванага свету, разбівалі ворагаў ушчэнт! – падступна нагадала красуня.

– І што, я буду мець шанец здабыць яе і… пазабіваць усіх ворагаў беларушчыны?

– Гарантую.

Сапсаваны кран манатонна цурболіў у чарупіну. Уладары Вялікага Княства, асветнікі, святыя і інсургенты маркотна глядзелі з пацвілых сценаў. Бікфордаў шнур дагарэў – у скіргайлавых мазгах выбухнула:

– Згодны!

– А гвалту мы дамо адпор! – панначка па-сяброўску абняла Скіргайлу.

Ад замочнай адтуліны данеслася зайздроснае шморганне.

– Вы толькі гляньце на яго! – прасіпеў Качан. – Ужо якуюсь дзеўку ў свой прытон зацягнуў… А што будзе, калі гэтыя нацыяналісты да ўлады дапнуцца? Прададуць нашу Сінявокую! Іванаўна, ну дзе ты там?!

У наманікюраных пальцах панначкі халодна бліснула тонкая голка.

– Я сама разумею, што гэта – сярэднявечнае цемрашальства, – сінявокая рухам амбулаторнай медсястры накалола палец Скіргайлы. – Але што паробіш – традыцыя…

Чырвоная кропля расплылася на пергаменце нязграбным павучком. Адраджэнец падзьмухаў на палец.

– Толькі, каб нашыя беларускія літаратары пра кантракт не дазналіся… А то потым у сваіх LiveJournal панапісваюць: маўляў, спадар Скіргайла замест таго, каб паэму пра Ефрасінню Полацкую пісаць, душу нячысцікам запрадаў…

– Гарантую абсалютную канфідэнцыяльнасць, – панначка абярэжна скруціла пергамент хвастом і сунула пад спадніцу. – А калі потым і дазнаюцца… будуць адно шалёна зайздросціць! Ведаю я тых беларускіх літаратараў!

Па той бок дзвярэй пранізліва завішчала дрыль. Свярдзёлак бязлітасна знявечыў замок. На падлогу пасыпаліся трэскі.

Красуня хіжа ўхапіла паэтаву руку і позіркам паказала на манітор з вершнікам:

– Мо, панясліся?

Прасвідраваны замок хрумснуў і дзінькнуў на падлогу. Качан з Мандой Іванаўнай застылі ў парозе з вылупленымі вачыма і разяўленымі ратамі…

Зламысны адраджэнец паволі распускаўся на дым. Ноутбук, бы той пыласос, усмоктваў імклівы струменчык. Раптам з кампутара выткнулася худая рука з бел-чырвона-белай бранзалеткай, схапіла пляшку «Аліварыі» і здзекліва растала на тле экрана. Нетутэйшая прашмандоўка ўвішна падхапіла ноутбук і знікла з ім у чарупіне. Вадаправодныя трубы азваліся кароткім стэрэафанічным рохканнем.

– Ні х-х-храна сабе… – толькі і здолеў вымавіць выканкамаўскі старшыня.

5

Камуфляваны аўтапеленгатар з чужынскімі нумарамі сунуўся ціхім таргачоўскім кварталам. Двухгаловы арол драпежна прастаў крылы на дзвёрках. Чорная рамка лакатара нахабна секла паветра.

На галоўнай вуліцы фургон з неадэкватнай агрэсіяй віхлянуў налева. Сустрэчны легкавік злякана завішчаў і прыцёрся да бардзюра. Пешаходы шуганулі ўроссыпкі. Пасажыры аўтобуса паўліпалі тварамі ў шкло.

– Лохі! – пракаментаваў кіроўца – плюгавы прапаршчык з валасатымі пальцамі.

– Ездзіць па сустрэчнай – гэта крута! – пацвердзіў капітан Капейкін і выцаліў вачыма гастраном. – Макруха, спыніся, бля, спыніся! Трубы гараць, я хуценька… А пакуль глянь вось гэта, каб ведаў, чаго шукаем!

Капейкін кінуў на руль скамечаную паперчыну з грыфам «Сакрэтна», кволай жабай скочыў на асфальт і пашыбаваў да крамы. Макруха ўрубіў магнітолу – дынамікі ўрачыста грымнулі «Сильный, державный!» Пальцы зашархацелі сакрэтным дакументам. У аналітычным мемарандуме з цэнтру выведкі «Славянский шкаф» рускім па беламу сцвярджалася: дзіўны агністы шар, што з’явіўся ў таргачоўскіх нябёсах акурат на свята Перамогі – няйначай варожая зброя, здольная на хер змяніць парытэт сілаў у рэгіёне.

– Усё, паехалі піндоскіх тэрарыстаў шукаць, – Капейкін паставіў на пацёрты дэрмацін падсумак, у каторым шматабяцальна ценькала і булькацела. – З дакументам азнаёміўся?

– Усё супадае, – прапаршчык скасавурыўся на падсумак. – Як толькі спадарожнік над гэтым сраным Таргачовам з’явіўся – у нас на «Волзе-Волзе» уся электроніка імгненна згарэла.

– Што робіцца, што робіцца… Шчыт, бля, Айчыны, медным тазам накрываецца! – шчыра засмуціўся Капейкін. – Я так думаю, што на тым спадарожніку і тэхаскія рэйнджары маглі прыляцець. І ўсе, напэўна, негры.

– Жыды, – прасіпеў Макруха і сплюнуў праз дзвёрку.

– Што – жыды? – афіцэр спрактыкавана згрыз з пляшкі корак, падумаў, ці варта даставаць гранчак, і не стаў.

– Яны паўсюдна, што тыя бацылы, – кіроўца зухавата падрэзаў «хуткую дапамогу». – Думаеш, нігеры самі даўмеліся на тым спадарожніку прыляцець? Начальства загадала. Каб да нас, славянаў, экспартаваць свой лад жыцця і знішчаць нашу духоўнасць.

– Пентагон ці Ватыкан які-небудзь і загадаў, – пераканаўча ўдакладніў Капейкін.

– А кіруе імі хто? Розныя Абрамы і Сары! З Ізраілю, Манхэтэна ці якой Арызоны. Забыўся пра Сусветную Закулісу?

Капітан каўтануў проста з рыльца, абцёр шкло абшлагам і сунуў кіроўцу.

– Будзеш?

Макруха глянуў на прыборную дошку, павагаўся, таргануў рычаг скрыні бегаў і збочыў на набярэжную.

– Пячонка яшчэ не запрацавала, не кажучы пра ныркі… Ну ладна, давай. А то, адчуваю, да самай ночы той спадарожнік будзем шукаць. Апаратура яшчэ працуе?

Капейкін азірнуўся. У чэраве мікрааўтобуса грувасціўся пульт з тумблерамі, асцылографамі і індыкатарамі. Вузкавокі сержант-аператар у навушніках засяроджана сачыў, як па экранчыку няспынна кружляе зялёны прамень-разгортка.

– Хулімулін, ну што там?

– Пуста, – аператар зайздросна лыпнуў на пляшку.

Рухавік загырчэў – аўтапеленгатар сунуўся на гару. Праз лабавое шкло прамалёўваліся абрысы замчышча з брыламі старажытных муроў. Афіцэр змяніў у магнітоле касету, і дынамікі азваліся «Владимирским централом».

– У мяне гэтыя амерыкосы Гімн Расіі на парашы будуць спяваць! – Капейкін засяроджана смактаў гарэлку. – Як зловім – адразу ўва ўсе адтуліны… Слова рускага афіцэра!

Раптам за спінамі суразмоўцаў пранізліва запішчэў пеленг. Капітан з прапаршчыкам сінхронна глянулі на экранчык: прамень-разгортка адназначна засёк нейкі чужародны аб’ект. Эратычныя фантазіі ў афіцэрскім мозгу імгненна саступілі месца ілюстрацыям з «Гісторыі катаванняў і стратаў у Расіі».

– Макруха, яны тут! – капітан азартна пацягнуўся да рацыі. – «Магадан», «Магадан», я «Варонеж»! Мы іх вылічылі! Тэрмінова высылайце КамАЗ спецназу! Хай нашы пацаны тых чарнажопых на катлеты пашматуюць!

Аўтапеленгатар каціў замчышчам. Званіца разбуранага касцёла стромка цягнулася ў вечаровыя нябёсы. Бетановыя Фрыц з Гансам па-ранейшаму цэлілі ў жахлівы баепрыпас, і вадамётныя рулі «шмайсераў» спраўна цурболілі ў папулярны лозунг. З дынамікаў панеслася «Цыганачка» – кіроўца зухавата замалаціў падэшвамі па педалях, прытанцоўваючы ў такт.

– Макруха, спыніся, бля, спыніся! – Капейкін засукаў ботамі. – Трэба адліць.

Машына знерухомела каля абеліска Гастэлу. Афіцэр скочыў на парапет і сутаргова расшпіліў нагавіцы..

Пеленг гольчатым металам працяў мозг. Зялёная кропка ссунулася амаль у цэнтр экранчыка.

– Яны недзе там! – палец прапаршчыка Макрухі расстраляў шэры гонтавы дах, што прамалёўваўся праз пяшчотную яблыневую квецень. – Хулімулін, чурка нямыты, пад трыбунал аддам!

Калі фургон спыніўся пад хаткай з этнаграфічнымі ліштвамі, наваколлем апанавалі фіялетавыя прыцемкі. Святла ў дамку не праглядалася, і гэта насцярожвала. Камуфляваныя спецназаўцы ўжо занялі пазіцыю на градах, цэлячы ў вокны і дзверы. Агрэсіўнасць іх твараў выяўлялася нават у паўцемры.

Капейкін асцярожна стаў за КамАЗам і склаў далонькі рупарам:

– Ду ю спік інгліш? Шпрэхен зі дойч? – афіцэр скасавурыўся на прапаршчыка Макруху. – Не ведаеш, як па іхняму «ідзі на хер?» У сэнсе, каб нігеры выйшлі з паднятымі рукамі і знятымі штанамі?

Вакно суседняга дома пляснула ў вочы святлом. На ганку акрэслілася мужчынская постаць. Сякера ў дужай руцэ бліснула нагостраным лязом.

– Вы хто? – нядобра пацікавіліся з ганку.

– У паліто. Рускія віцязі. Прыехалі амерыкосаў мачыць.

– Дапіліся маскалі, – рэзюмаваў уладальнік сякеры. – Якія амерыканцы? Тут Талаш з Талашыхай жывуць. Ветэраны вайны і працы. Сыночак у іх моцна хварэе. Толькі што на матацыкле ў «вобласць» выехалі. Пераначуюць у сваякоў – і да доктара.

Афіцэр расчаравана пашкроб ніз жывата. Спецназаўцы хіжа клацнулі аўтаматамі.

– Зброю хоць схавайце! – мужчына на ганку талерантна адклаў сякеру. – Людзі ж мусяць любіць адзін аднаго!

Капітан Капейкін пераклаў апошнюю фразу на сучасную рускую мову і – ахранеў.

– А можа, цэрэвушнікі ў гэтага фраера хаваюцца? – падаў голас Макруха. – Ну, які на адкрыцці помніка вершы чытаў. Пра Беларусію і жывёлаў.

– Ты думаеш?

– Я не думаю. Я ў расейскім войску служу!

Недзе зусім блізка пачулася выразнае мэканне, і з цемры, утыканай гострым галлём, бліснулі інфернальныя вочы.