Текст книги "ЯХШИЛИК ҲАММАГА ЯРАШАДИ 4-жилд"

Бу Элликқалъадир, бу Элликқалъа.

Бу не хароба деб қилмагин таъна,

Бу Тупроққалъадир, бу Аёз қалъа,

Қирққиз қалъасига жонинг қил пана,

Ҳам яна зулфини сен нурда тара,

Бу Элликқалъадир, бу Элликқалъа.

Элликқалъага бу йилги ташрифимиз ҳам ўзига хос жозиба касб этди. Аввало шуни комил ишонч билан айтиш керакки, «Зомин семинари», «Ақчакўл илҳомлари» деса қўлига қалам олган ёшлар бир қалқиб тушиши табиий. Чунки республикамизнинг талайгина ёшлари – истеъдод соҳиблари шу қутлуғ масканларда кашф этилди. Ўн йилдан ошдики, улар бунда ўзи-ўзини, бири бирини, устозларини таниб бормоқда. Ўзбек шеърияти деб аталмиш катта дарёга мусаффо чашмалар, шарқираб турган янги ирмоқлар келиб қўшилмоқда. Нафақат ёш ижодкорлар, «Зомин семинари», «Ақчакўл илҳомлари» деса суяги қаламу қоғоз устида қотган, эл ардоғидаги ижодкорлар ҳам хаёлан «тамшаниб» қўядилар. Нима учун?..

Аслида қора қозон ҳар уйда қайнайди. Бир коса таом, бир бурда нон билан бандасининг нафси ором олади. Шунча йўл босиб бу даргоҳларга талпинишдан мақсад халқимизнинг «Қорин қайғуси қозонгача, қадр қайғуси қабргача» деган гўзал ҳикматига амал қилиш. Қаламдан қадр топган, ижодкор учун изингдан келаётган тоза ирмоқларни кўриш, уларнинг шабнамдек тоза орзуларига эш бўлиш нақадар мароқли. Ўзидан ўзмоқчи бўлганларни меҳрига ўрай билган устоз ҳамиша шогирдлар кўнгил тахтида яшаб қолгай. Шу боис устозларни Зоминга ҳам, Элликқалъага ҳам мана шу туйғу етаклайди, Абдулла Қаҳҳор, Миртемир домла, Зулфия момомизга хос оқибат илдизларнинг томирлари тортиб туради.

Мажнунтол тагида Миртемир гувоҳ,

Баъзан шеър бўларкан биттагина оҳ,

Абдулла Орифнинг изида ирмоқ,

Соғу омон бўлсин олтин бошлари,

Ватан чироғидир Зомин ёшлари.

Ой доғин терарлар ойдин тунлари,

Зулфия момонинг оппоқ гуллари,

Эй назм боғининг хуш булбуллари,

Ҳамид Олимжоннинг дил қуёшлари,

Қувонч қўнғироғи Зомин ёшлари.

Ҳар ким ҳўплолмагай кўнгил чашмасин,

Шундай шеър ўқингки, тошлар гулласин,

Муҳаммад Юсуфнинг руҳи қўлласин,

Ўзбакий рангдадир кўзу қошлари,

Зомин ёшлари бу, Зомин ёшлари!

Келинг, энди Элликқалъа, бўстонликлар ҳақида гаплашайлик. Дарҳақиқат, сўзимиз аввалида айтганимиздек, юртнинг жамолини юриб кўриш керак. Эрта, индин бутун Ўзбекистон халқи ишга тушишини орзиқиб кутаётган «Тошғузор–Бойсун–Қумқўрғон» темир йўли мустақил давлатимиз қудратининг буюк тимсоли бўлиб дунёни ҳайратга солаётган бўлса, Элликқалъадаги, Бўстон шаҳридаги бунёдкорликлар истиқболи порлоқ диёримизнинг кўплаб қишлоқлари шаҳарларга бўйлашиб бораётганини, биз ҳеч кимдан кам эмаслигимизни, кам бўлмаслигимизни кўрсатиб турибди.

Республикамиз матбуотида Элликқалъа тумани ва унинг меҳнаткаш халқи ҳақида кўп ва хўп ёзилган. Чунки элликқалъаликлар ҳалол меҳнатни кунлик эҳтиёж деб биладилар. Туман аҳли ўз ҳокимлари теварагида мустаҳкам жипслик яратган. Қайси соҳага боқманг, ой сайин, йил сайин янгилик, бунёдкорликни кўрасиз. Она заминга, ниҳолга, майсага муҳаббат бобида бир мисол.

Янтоқлар, саксовуллар, явшанлар эриниб ўсган чўлларда 30 йил муқаддам бугунги Бўстон шаҳрининг биринчи ғишти қўйилган бўлса, бугунга келиб Амир Темур номидаги «Боғи эрам» – «Ботаника боғи» яратилган. 43 гектар ерда Канада клени, Америка эманлари, Япон софараси, Украина каштани, Қрим саснаси, Ҳиндистон катальпаси, Сурия атиргуллари каби 260 дан ортиқ турдаги дарахт ва буталар маҳаллий иқлим шароитида ўстирилмоқда. Бу муқаддас тупроқнинг илми, ҳикмати, санъати ҳам азалий. Ташриф жараёнида Бўстон шаҳридаги санъат саройида лира чалиб ўтирган аёл тасвири туширилган расмнинг очилиш тантанаси бўлди. Шу кўҳна тупроқдан топилган, эрамиздан 2000 йил олдин сопол идишга туширилган бу расмнинг асл нусхаси бугун Эрмитажда сақланмоқда. Қорақалпоқ ҳофизларининг овозларидаги кенгликнинг, мастонаворликнинг илдизи шу расмларда эмасмикин. «Олтин конидан фақат олтин чиқади» дейдилар устоз Абдулла Орипов.

Анжуман доирасида ўтказилган ёш хонандаларнинг Отажон Худойшукуров номидаги бешинчи республика танловида кашф этилган Низомиддин Абдуллаев ва Бахтиёр Эшниёзов овозларидаги сеҳру садонинг асосида ҳам чилтор чалиб ўтирган момоларнинг қони бўлса не ажаб?

Дарҳақиқат, Элликқалъа маърифат маскани. Туман ўғил-қизлари 7 та коллежда, 70 та умумтаълим мактабларида, халқ таълими бўлимига қарашли 15 та мактабгача таълим муассасаларида тарбия топиб, ўқиб, касб-ҳунар ўрганиб камол топмоқдалар. Сафаримиз чоғида капитал реконструкция қилиниб, чиройли таъмирланган 26, 39, 52-мактабларнинг очилиш тантаналарида қатнашдик. Илк бор мактабга қадам қўйган кичкинтойларга Президентимизнинг совғалари – папкалари топширилди. Йиғилганлар ҳузурида сўз олган Ўзбекистон халқ шоири Сирожиддин Саййид чиройли лутф қилди.

Элликқалъада элликта қалъа бор. Биз бугун бу билим даргоҳида 52 қалъани очяпмиз. Бу қалъа тарбия қалъаси, илму ҳикмат қалъаси бўлгай.

Ҳар бир янги масканнинг очилишида устоз Абдулла Орипов улуғ Қорақалпоқ халқи шаънига алоҳида муҳаббат билан гапирдилар.

– Биз бугун ушбу ўғил-қизларимиз тимсолида Қорақалпоқ халқининг келажаги билан учрашиб турибмиз, – дедилар донишманд адибимиз.

Элликқалъа туманига илк бор ташриф буюрган Ўзбекистон халқ шоираси Ҳалима Худойбердиева, атоқли ёзувчимиз, «Тафаккур» журналининг бош муҳаррири Эркин Аъзам ўз ҳайратларини яширолмадилар. «Қилса бўларкан, қурса бўларкан, бир туманда шунча улуғвор ишлар. Ахир, баъзи аксарият вилоятларда ҳам «Шоирлар хиёбони» йўқ-ку!» Чиндан ҳам янги бунёд этилган «Шоирлар хиёбони»даги улуғворлик, унинг бағридаги «севишганлар боғи», қадим карвон йўлини эслатувчи туя етаклаб бораётган одам, хушёр турган кийиклар тасвири – барча-барчаси рисоладагидек.

Назаримда Элликқалъага ташриф буюрган ҳамма адиблар, санъаткорлар дилидан бир ўй кечди.

– Барака топсин, қўллари дард кўрмасин. Биз Элликқалъада, хусусан, Бўстон шаҳрида истиқболи порлоқ Ўзбекистонимизнинг чўлдаги жаннатий гўшасини, биз ҳеч кимдан кам эмаслигимизни кўрдик. Янги кашф этилган шоирлар, ҳофизлар, бахшилар, халфалар бу бунёдкор халқнинг янги куйчиларидир.

Ҳа, азиз Ватандош, юртимизни юриб кўринг, кўнглингиз кўклайди, кўзингиз қувнайди. Ўзгаларни эмас, ўз халқингиз шон-шавкатини ўз давлатингиз қудратини, ўз юртбошингиз тийрак назарини кўрасиз. Демак, сиз ўзингизни, ўзлигингизни англайсиз. Зоминни соғинишда, Элликқалъага талпинишда ҳикмат бор. Зеро, яхшиларни кўриб яйрайди одам, яхшиларни кўриб яшагиси келади инсонни. Қолаверса, юртни юриб кўрганга улуғларнинг руҳи йўлдош бўлгай, Худо ёр бўлгай.

Таърифи минг достон, сатрига сиғмас,

Насими баҳорнинг атрига сиғмас,

Амуни кўрмаган мени ҳеч уқмас,

Шунчаки мақтовдан баланд минг карра,

Бу Элликқалъадир, бу Элликқалъа.

Шимол шамолида «Бўстон» яратган,

Демангиз жаннатни осон яратган,

Аслида бу халқни армон яратган,

Қўлингдан келса гар кунига яра,

Бу Элликқалъадир, бу Элликқалъа.

Отажон ҳофизи шонини тиккан,

Муҳаммад Юсуф ҳам жонини тиккан,

Меҳмонига тузу нонини тутган,

Улуғ Қорақалпоқ кўзиман қара,

Бу Элликқалъадир, бу Элликқалъа.

2007 йил.

КЕЛАЖАККА ИНТИЛГАН ЁШЛАР

Кўнгли обод инсонлар диёри

Эзгу орзу-интилишлар билан яшайдиган одамзот фарзандлари ўзининг куч-ғайрати, ақл-заковати, пешона тери билан асрлар давомида ер юзини яшнатиб, турли мўъжизалар яратиб келади. Аслида, инсон ҳаётининг маъноси ҳам шу – кўҳна тарих мезонлари билан ўлчаганда капалак умрича ҳам келмайдиган қисқа муддатда ўзидан яхши ном, эзгу хотира қолдириш.

Одатда бунёдкор инсон камтар ва самимий, шу боис кўнгилга яқин бўлади. Бундай одамларнинг меҳнатидан, суҳбатидан баҳраманд бўлиб, бир дунё завқ ва таассурот оласиз, сиз излаган инсон дафъатан қаршингизда намоён бўлгани, у сизнинг ватандошингиз экани, оламнинг қандайдир олис бир ўлкасида эмас, сиз билан бирга шу тупроқда ҳамнафас ва замондош бўлиб яшаётганидан беихтиёр фахрланиб кетасиз.

“Юрган – дарё, ўтирган – бўйра”, деб бежиз айтмайдилар. Дарҳақиқат, йўл юришда ҳикмат кўп. Йўл юрган дунё кўради, одам танийди. Айниқса, шу кунларда – улуғ истиқлолимизнинг 20 йиллик қутлуғ байрами арафасида бир чиройига минг чирой қўшилиб, тобора обод бўлиб бораётган озод диёримизнинг турли воҳа ва водийлари, ҳудуд ва минтақаларини кезиш, буюк келажагимиз пойдеворини яратаётган меҳнаткаш инсонлар билан дилдан суҳбат қуриш кўнгилга беқиёс қувонч ва сурур бағишлайди.

Бутун халқимиз байрам кайфияти билан яшаётган шу унутилмас кунларда мен Фарғона вилоятида бир кун бўлдим, холос. Шу бир кунда минг йилларга татигулик ҳайрат ва таассурот билан қайтдим. Юракни ҳис-ҳаяжонга тўлдирган дастлабки манзара бу юртнинг бениҳоя ободлиги бўлди. Албатта, олтин водийнинг юраги бўлган Фарғона азал-азалдан сўлим табиати, жаннатмонанд боғлари, дилкаш ва оқкўнгил, деҳқончиликни ҳам, ҳунармандчиликни ҳам ўрнига қўядиган қўли гул одамлари билан шуҳрат топиб келган. Лекин бу қадим диёр ҳеч қачон бугунгидек ҳар томонлама обод бўлган эмас. Равон йўллар, шинам уй-жойлар, гўзал майдон ва хиёбонлар, замонавий таълим масканлари, барча шароитларга эга бўлган гавжум бозорлар, ҳар бир новдасидан бол томиб турган мевазор боғлар, ям-яшил далалар, хуллас, айтаверсангиз, обод маскан ва манзилларнинг санаб адоғига етолмайсиз. Беихтиёр муҳтарам Президентимиз Ислом Каримовнинг “Ободлик кўнгилдан бошланади” деган пурмаъно сўзлари қалбимизда акс садо бергандек бўлди.

Чиндан ҳам, собиқ мустабид тузум даврида юртдошларимизнинг қўл-оёғини метин кишанлардек боғлаб, дилидаги интилиш ва иштиёқни сўндириб турган зулм занжирлари истиқлол туфайли парча-парча қилинганидан сўнг эркин ва озод кўнгиллар фақат яратиш ҳисси билан, бу юртни мен обод қилмасам, ким обод қилади, деган эзгу туйғулардан уйғониб, куч-қувватга тўлди. Одамларнинг билагига куч, белига қувват кирди, қалбида янги-янги орзулар бўй кўрсата бошлади. Ободлик, бунёдкорлик – буюк фаолият мезонига айланди. Бунинг исботини бугунги Фарғона вилоятида барча жабҳаларда амалга оширилаётган улкан ўзгаришларда яққол кўриш мумкин.

Айниқса, ободликнинг ёрқин тимсолига айланиб бораётган бугунги Марғилонда юриб ҳар қадамда кўзни қувонтирадиган гуллар атридан сармаст бўласиз. Кўпни кўрган, донишманд кексалар суҳбатидан ҳақиқий миллий қадриятларимизнинг кучи ва жозибасини такрор-такрор ҳис этгандек бўласиз. Бу маскандаги илму ҳикмат эгалари қадимий анъаналарни янгича руҳда давом эттираётгани кишини қувонтиради. Жаҳон отин Увайсий адабий тўгараги аъзоларининг баҳри байтлари аждодларимиз бизга мерос қилиб қолдирган неча асрлик адабий анъаналар бугунги кунда ёш истеъдод соҳиблари томонидан муносиб давом эттирилаётганидан далолат беради.

Тобора янгича чирой очиб бораётган қадимий Хўқанди латифда амалга оширилаётган кенг кўламли қурилиш ва бунёдкорлик ишлари, уларнинг натижаларини ўрнига қўйиб таърифлаш учун камида мавлоно Муқимийнинг истеъдод ва маҳорати керак бўлади. Шунингдек, ҳар бири гўзал маржондаги дурдек порлаб, одамда ҳайрат ва ҳавас уйғотадиган Фарғона шаҳри, Олтиариқ, Риштон, Ўзбекистон, Қува, Бешариқ туманларини кўриб, мустақиллик йилларида Юртбошимиз раҳнамолигида бутун юртимиз қатори Фарғона вилояти тарихида ҳам илгари ҳеч кўрилмаган буюк ўзгаришлар амалга оширилаётганидан кўнглимиз ғурур-ифтихорга тўлади.

Таъкидлаш керакки, бундай ўзгаришларнинг энг муҳим натижаси одамларнинг турмуши, онгу тафаккури, уларнинг ҳаётга қараши ўзгараётгани, эртанги кунга бўлган ишончи тобора ортиб бораётганида намоён бўлмоқда. Шу маънода, бугунги Фарғона – кўнгли обод инсонлар диёри, десак, хато бўлмайди. Бошқача айтганда, вилоятининг ҳусну таровати унинг одамларини ҳам гўзал қилиб юборди. Айниқса, воҳа ёшларининг ғайрат-шижоати, орзу-ўйлари, спорт оламидаги дадил қадамлари бизни ниҳоятда қувонтирди.

Қадр учун курашамиз

Бугунги мамлакатимиз турли соҳаларда, жумладан, спорт оламида улкан ютуқларни қўлга киритаётгани, спортчи ёшларимиз Ватанимиз бароғини жаҳон майдонларида баланд кўтариб келаётгани билан, ҳеч шубҳасиз, ҳар бир юртдошимиз фахрланади. Айни пайтда бу ёшлар қўлга киритаётган ютуқларининг боиси нима, деган савол ҳам кўнглимиздан кечса, ажаб эмас.

Бизнингча, миллий ғурур, она юртга, фидойи халқимизга бўлган муҳаббат, бобомерос орият, ғурур туйғуси, муқаддас Ватанимиз тимсоли бўлиб ҳилпирайдиган давлатимиз байроғини боши узра баланд кўтариб, дунёга намойиш қилиш орзуси бу ёшларга беқиёс куч-қувват бермоқда.

Давлатимиз раҳбари томонидан мустақиллигимизнинг дастлабки йилларидан бошлаб болалар спорти ривожига алоҳида эътибор қаратилгани натижасида юртимизда узоқни кўзлаб олиб борилаётган яна бир устувор йўналишнинг бугунги кунда қандай ҳаётбахш натижалар бераётганини кўплаб мисолларда кўряпмиз. Бу борада Президентимиз томонидан 2002 йил 24 октябрда қабул қилинган «Ўзбекистон Болалар спортини ривожлантириш жамғармасини тузиш тўғрисида»ги ҳамда 2004 йил 29 августда имзоланган «Ўзбекистон Болалар спортини ривожлантириш жамғармаси фаолиятини такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги фармонлар алоҳида муҳим аҳамиятга эга бўлди.

Биргина Фарғона вилояти мисолида бунга ҳар томонлама ишонч ҳосил қилиш мумкин. Ҳозирги пайтда вилоятда таълим олаётган 688 минг нафар ўқувчининг 213,4 минг нафари мунтазам равишда сгюрт билан шуғулланаётгани ана шу ҳужжатлар асосида олиб борилган ишлар, яратилиган қулайликлар шарофатидандир. Айниқса, вилоятда бокс, стол тенниси, миллий кураш, спорт гимнастикаси, сузиш, шарқона якка кураш турлари ёшлар ўртасида жадал ривожланмоқда.

Эътибор беринг, 1991 йили вилоятда атиги 17 та стадион бўлган бўлса, бугунги кунда уларнинг сони 46 тага, футбол майдонлари эса 759 тага етди. Шу даврда 33 та замонавий теннис корти барпо этилди. Тошлоқ, Учкўприк туманларида, Қувасой шаҳрида марказий стадионлар, Қува туманида соғломлаштириш маркази, Фарғона шаҳрида «Истиқлол» теннис мажмуаси, «Кимёгар» мажмуаси каби ўнлаб спорт иншоотлари барпо этилгани ёшларни спортга кенг жалб этишда янги уфқлар очди. Бу борада «Нефтчи» профессионал футбол клуби қошидаги болалар ва ўсмирлар мактабида амалга оширилган ишлар, яратилган шарт-шароитлар таҳсинга лойиқ.

Фарғона олимпия заҳиралари спорт коллежини эса том маънода истиқлол берган имкониятлар рамзи дейиш мумкин. 2003 йилда замонавий андозалар асосида қурилган, жаҳон стандартларига мос ҳолда жиҳозланган бу муҳташам коллеж бугун бўлғуси чемпионлар масканига айланган. Ўтган йили коллеж ўқувчилари мамлакат мусобақаларида 50 та, халқаро беллашувларда эса 3 та олтин медални қўлга киритгани ҳам шундан далолат беради.

Белбоғли кураш бўйича Сабоҳат Шералиева, Азизбек Эргашев, боксчи Ўктам Раҳмонов, Машҳур Рўзиев, Муҳиддин Раҳмонов, белбоғли кураш соҳасида Муҳиддин Абдулаҳадов, Дадажон Эргашев, Азизбек Эргашев каби ёшлар келажакда юртимиз шаънини ҳимоя қилишга қодир бўлиб камол топмоқда.

Сўнгги беш йил мобайнида ўндан ортиқ фарғоналик белбоғли кураш усталари Осиё, жаҳон чемпиони бўлиб, олтин ва кумуш медалларни қўлга киритишди. Жумладан, бағдодлик Аҳмаджон Жўрақулов икки карра жаҳон чемпиони бўлди. Абдулла Мамаюсупов, Фозил Умурзоқов, Зоҳиджон Исмоилов, Шаҳодат Шералиева, Дилшода Юнусова каби спортчи ёшларнинг ортидан юзлаб издошлар етишиб келаётгани миллий спортимизда «Фарғона белбоғли кураш мактаби» деган таърифнинг пайдо бўлиб, шуҳрат топишига замин яратмоқда.

Шуни алоҳида мамнуният билан таъкидлаш керакки, Ўзбекистон терма жамоаси таркибида Фарғона вилояти спортчилари энг нуфузли халқаро мусобақаларда мунтазам қатнашиб, миллий спортимиз ютуқларини янада оширишга муносиб ҳисса қўшишмоқда. Масалан, 2010 йили Хитойнинг Гуанжоу шаҳрида ўтказилган Осиё спорт ўйинларида қатнашган боксчилар Элшод Расулов биринчи, Ўктам Раҳмонов иккинчи, таэквондочи Акмал Эргашев учинчи, шахматчи Нафиса Мўминова эса иккинчи ўринни эгаллади. Шунингдек, 2011 йили Мексикада бўлиб ўтган футбол бўйича ўсмирлар чемпионатида қатнашган Ўзбекистон терма жамоаси эришган катта муваффақиятда мустақил республикамиз терма жамоаси таркибида тўп сурган фарғоналик ёш футболчилар Нодир Камолов, Равшан Ҳайдаров, Муҳсим Убайдуллаев, Давлат Ёрбеков каби ўғлонларнинг ҳиссаси катта бўлганини юртимиздаги футбол мухлислари яхши билишади.

Мустақиллигимизнинг 20 йиллиги муносабати билан Бешариқ туманининг Рапқон қишлоғидаги болалар ва ўсмирлар спорт мактабида бокс бўйича ўтказилган халқаро турнирда қатнашдик.Бу мусобақада 1995-1998 йилларда туғилган 200 нафардан зиёд ёш боксчи 7 вазн тоифасида куч синашди. Республикамизнинг бир қатор вилоятлари ва қўшни давлатлардан келган ёш боксчилар ўртасидаги кураш ниҳоятда қизғин кечди. Ёш ўғил-қизларимизнинг шижоат ва маҳорат билан беллашганини кўриб, бокс бўйича ҳам юртимизда янги спортчилар авлоди шаклланиб келаётганига ишонч хосил қилдик.

Бугун ушбу болалар спорт мактаби ва унинг филиалларида спортнинг 4 тури бўйича мингга яқин ўғил-қиз шуғулланмоқда. Бу мактабнинг асосчиси Ўзбекистон Олий Мажлиси Сенати аъзоси, халқ таълими аълочиси, Ўзбекистонда хизмат кўрсатган спорт устаси, халқаро тоифадаги ҳакам Рустам Мажидов фидойи, мураббийликни ҳаётининг мазмунига айлантирган инсон.

–Биласизми, бойлик, обрў-эътибор, уй-жой, мол-мулк дегандек – буларнинг ҳаммаси керак, аммо инсон ҳаётида меҳрнинг ўрни бошқача. Одам қанча яшамасин, меҳрга тўймайди, – дейди Рустамжон. – Мураббий учун энг кераклиси меҳр, сабр-тоқат, доимий изланиш, қатъий интизом. Меҳрли инсонга, мураббийга шогирдлар эргашади, унинг этагини маҳкам тутади.

Мана, кўриб турибмиз, ўғил-қизларимизнинг соғлом, билимли, ақлли, кучли бўлиб камол топиши учун барча шароитлар яратилган. Биз бундан унумли фойдаланмасак, ким деган одам бўламиз. Юртимиздаги имкониятларга ён-атрофимиздаги қўшниларимиз ҳавас билан қарамоқда. Мана шу ҳавас бизга янада кўпроқ куч-қувват, ғурур бахш этади. Айни пайтда катта масъулият ҳам юклайди.

Дарҳақиқат, Рустам Мажидов раҳбарлигидаги ўнлаб мураббийларнинг фаолияти туфайли кейинги йилларда Рапқон бокс мактабидан Азиз Раҳмонов, Зоҳид Султонов каби жаҳон ва Осиё чемпионлари етишиб чиқди. Бугун уларнинг изидан бораётган Равшан Абдуназаров, Олим Алиқулов, Шоҳжаҳон Эргашев, Баҳром Фозилов, Довуд Рустамов каби ёшлар мамлакатимизда ўтказилаётган мусобақаларда шоҳсупанинг юқори поғоналаридан жой эгаллашмоқда.

Рустамжоннинг падари бузруквори Аҳмадалиҳожи ота беш ўғил, беш қизни тарбиялаб камолга етказган, 40 нафардан зиёд набира ва эваралар қуршовидаги пири бадавлат инсон. Бизни ҳайратга солгани – аввало отанинг қадди-қомати, етмишдан ошган бўлишига қарамасдан, вужудидан куч ёғилиб турган алпомиш келбат инсонларни эслатиши бўлди. Суҳбатидаги самимият эса чеҳрасидаги улуғликка монанд.

–Яратганга беадад шукр, мендек оддий деҳқон одам фарзандларимга мустақиллик ато этган имконият боис шундай эъзозу эътирофларга мушарраф бўлдим. Рости, Рустамжондаги спортга бўлган кизиқишни кўриб, орзу-ўйларига шерик бўлиб, ёнига кирдим. Чекка қишлоқда алоҳида бокс мактаби ўз-ўзидан пайдо бўлиб қолгани йўқ. Бу мактаб ўрни бир пайтлар ташландиқ жой эди. Ўғилларимни, набираларимни ёнимга олиб, аввало бу жойни ободонлаштирдик. Кичик бино ёнига катталари қўшилди. Туман, вилоят ҳокимлиги кўллаб-қувватлади. Энг муҳими, барчасининг асоси – муҳтарам Юртбошимизнинг болалар спортига шахсан ўзлари раҳнамолик қилаётганида, деб биламан.

Биласизми, ҳозир Рапқонда қайси оилада ўғил бола туғилса, боксчи туғилди, дейишади. Боксчиларнинг алоҳида ўз ички интизоми бўлар экан. Бирон дақиқа вақтини бекорга ўтказмайди. Биров билан муштлашмаслик, ҳеч кимни калтакламасликка сўз беради. Барча ота-оналар учун ўғил-қизининг соғлом, иродали ва бақувват бўлиб ўсаётганини кўришнинг ўзи катта бахт. Бугун республикамизда ота-оналар ана шундай бахтни тўлиқ ҳис қилиб яшаяпти.

Шуни алоҳида ифтихор билан қайд этиш керакки, бугун вилоятда Фарғона, Қўқон, Рапқон бокс мактаблари мавжуд. Вилоятда нафақат бокс, спортнинг барча турлари ривожи учун барча шарт-шароитлар яратилган. Шунинг учун ҳам мустақиллик йилларида вилоятдан 27 нафар жаҳон, 18 нафар Осиё чемпиони ва совриндорлари етишиб чиқди.

Ҳозирги кунда вилоятда 3 нафар Ўзбекистон Республикасида хизмат кўрсатган спорт устаси, 17 нафар халқаро тоифадаги спорт устаси, 80 нафар спорт устаси, 2120 нафар спорт усталигига номзод бўлган мураббий ва спортчи фаолият олиб бораётгани бу заминнинг спорт соҳасидаги салоҳиятидан далолатдир.

Энг муҳими, ғалабага ишонч

Мен Рапқон қишлоғида ўтаётган халқаро турнирга меҳмон бўлиб келган, бокс бўйича 15-16 яшар ўсмирлар ўртасида Қозоғистон пойтахти Остона шаҳрида бўлиб ўтган жаҳон чемпионати олтин медали соҳиби Ойбек Шарипов билан суҳбатлашдим.

Бу навқирон йигитнинг қадди-қоматидан тортиб, ўзини тутиши, суҳбати, камтарлиги, самимиятигача ҳавас қилгулик. Бутун вужудидан ишонч ёғилиб турган Ойбекка боқиб, чиндан ҳам, юртимиз ёшлари ҳар томонлама баркамол бўлиб ўсаётганига ишонч ҳосил қиламиз.

Албатта, жаҳон чемпиони бўлиш бир сакраб чиқиб оладиган нарвоннинг боши эмас. Узлуксиз меҳнат, машаққат, ётиш-туришдан тортиб, овқатланишгача – барчаси қатъий интизом асоида олиб борилиши шарт. Ойбек Шарипов республикамизда ўтказилган ўнлаб мусобақаларда ғолиб бўлиш билан бирга 2010 йили Боку, Туркия, Украина шаҳарларида ўтказилган халқаро мусобақаларда ҳам олтин ва кумуш медалларни қўлга киритган.

– Боксчи учун энг муҳими ғалабага, ўз кучига бўлган ишонч, – дейди Ойбек. –Агар боксчи ўзига ишонса, рингда ўзини худди ўз уйидагидек ҳис қилади. Биз оғир вазн тоифасидаги боксчилар рингга мусобақа охирида кўтарилдик. Рақибим Қозоғистон вакили Дидар Тўлаган эди. Қозоғистонликлар уни оёққа қалқиб қўллаб-қувватлашди. Унинг вазни 100 килодан ортиқ. Рости, ҳаяжонландим. Чунки қўлимда жароҳатим бор эди. Аммо Ўзбекистон аҳли мени кузатиб тургани, ортимда Ватаним, ота-онам, буюк Юртбошим борлигини ёдга олдим, қолаверса, шу чемипионатга келолмай қолган, мен билан бирга шуғулланган тенгдошларим кўз олдимга келди. Кутилмаганда вужудим кучга тўлди. Фақат ғалаба ҳисси билан рақибга ташландим ва ғолиб бўлдим.

Бошим узра ҳилпираб турган байроғимизни кўрганда, мадҳиямиз янграганда, тўғриси, кўзларимдан ёш чиқиб кетди. Менинг ғалабам туфайли 50 га яқин мамлакат ўртасида биз – ўзбекистонликлар умумжамоа ҳисобида иккинчи ўринни эгалладик.

Мен ғолиблик шоҳсупасида туриб, юртимизда спортга, айниқса болалар спортига шу қадар катта эътибор кўрсатаётган Президентимиз олдида юзим ёруғ бўлганини ҳис қилдим. Отамнинг кўзида қувонч ёшларини кўрдим. Тошкент аэропортида кутиб олган онажоним шодликдан йиғлар эди. Насиб этса, олимпиада ўйинларида ҳам юртимиз шарафини ҳимоя қилишга ваъда бераман.

Албатта, бундай ҳаяжонли дамларни ушбу мусобақада иштирок этган Ойбек Шариповнинг сафдошлари 57 килограмм вазнда олтин медаль соҳиби бўлган Алиёр Норалиев, 60 килограмм вазнда кумуш медални қўлга киритган Исроил Мадраимов, бронза медали соҳиблари Улуғбек Абдуқаюмов, Акбаржон Мелиниёзов ҳам дил-дилдан ҳис қилишди. Ойбек, Алиёр, Акбаржон – Қўқон бокс мактабидан Улуғбек эса Фарғона шаҳридан.

Шу ўринда муҳтарам Президентимиз Ислом Каримовнинг «Ёшлар тарбияси, баркамол авлод деганда, биз Ўзбекистоннинг буюк келажагини назарда тутамиз» деган сўзларини эслаш ўринли деб ўйлаймиз. Чиндан ҳам, бугунги навқирон авлодимизнинг жаҳон майдонларида эришаётган ҳар бир ғалабаси, мустақил ҳаёт сари қўяётган ҳар бир қадами бизнинг буюк келажагимизга бўлган ишончимизга ишонч, ғайратимизга ғайрат қўшмоқда. Бундай ёшлар билан ҳар қанча фахрлансак, арзийди.

Ҳурликнинг ҳаққи бордир,

Юртнинг ҳар ўғлонида!

Йигитнинг кўрки – ордир,

Қадри оқса қонида.

Меҳрида оташлари,

Ўзбекистон ёшлари.

Эллараро юрт шонин,

Бошида баланд тутган.

Ўзбекнинг ҳар ўғлонин,

Майдонда олқиш кутган.

Метиндек бардошлари,

Ўзбекистон ёшлари.

2011 йил

КЎЗ ЮМСАМ,

КЎНГЛИМДА ВАТАН КЎРИНДИ

УЛУҒ МАҚСАДЛАР САРИ ИШОНЧЛИ ҚАДАМ

Барчамиз гувоҳ бўлиб келаётганимиздек, 2020 йилда илгари тарихимизда кўрилмаган мураккаб синов ва машаққатлар кўп бўлди. Айни вақтда бу йил халқимизнинг қудрати ва салоҳияти, донишмандлиги, мардлиги ва матонати ҳар қачонгидан ҳам яққол намоён бўлган йил сифатида тарихда қолади, десак, асло муболаға бўлмайди.

Муҳтарам Президентимиз Шавкат Мирзиёевнинг жаҳон миқёсидаги энг олий минбар – Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеясининг 75-юбилей сессиясида сўзлаган нутқи ҳам, ҳеч шубҳасиз, халқимиз, Ватанимиз ҳаётидаги энг ёрқин тарихий воқеалардан биридир. Қарийб йигирма дақиқа давом этган, лекин ўзининг чуқур маъно-мазмуни, таҳлилий руҳи, минтақавий ва глобал миқёсдаги энг долзарб муаммоларга конструктив ёндашуви ва аниқ-равшан ечим ва таклифларни илгари сургани билан бу нутқ асрларга татигулик аҳамиятга эга эканини бугунги кунда нафақат мамлакатимиз жамоатчилиги, балки халқаро эксперт ва кузатувчилар ҳам эътироф этишмоқда.

Мазкур нутқни катта эътибор ва ҳаяжон билан тинглаб, қалбларимиз қанчалик ғурур-ифтихорга тўлган бўлса, у ҳақда билдирилаётган холис фикр ва мулоҳазалар, ҳаққоний эътирофларни эшитиб, кўнглимиз янада тоғдек кўтарилмоқда. Бу – янги Ўзбекистонимизнинг дунё майдонидаги яна бир улкан ютуғи бўлиб, бунинг натижасида халқаро ҳамжамият, турли давлатлар, хорижий сармоядор ва ишбилармонлар, бизнес оламининг кўзга кўринган намояндалари ўртасида мамлакатимизга, биз билан ҳамкорлик қилишга қизиқиш ва интилиш янада ортишини тасаввур қилиш қийин эмас, албатта.

Яқинда ўз мустақиллигининг 29 йиллигини нишонлаган жонажон Ватанимизнинг ижтимоий-сиёсий, иқтисодий, маънавий-маърифий, маданий соҳаларда эришаётган ютуқларини ана шу сана муносабати билан атрофлича сарҳисоб қилиб олдик. Президентимиз энг улуғ ва энг азиз байрамимиз муносабати билан сўзлаган нутқида бу борадаги энг муҳим йўналишларга тўхталиб, олдимизда турган вазифаларни янада аниқ-равшан белгилаб берди.

Мавжуд қийинчиликларга қарамасдан, юртимизда рўй бераётган тарихий ўзгаришлар, ишга туширилаётган янги-янги ижтимоий-иқтисодий объектлар, қурилиш ва бунёдкорлик ишларининг кўлами мамлакатимиз ҳақиқатан ҳам ўз тараққиётининг бугунги янги босқичида маррани ниҳоятда баланд олгани ва кўзлаган манзилларига албатта етажагини яққол намоён этмоқда.

Президентимизнинг Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеяси сессиясидаги тарихий нутқини бутун халқимиз қатори мен ҳам чуқур ҳаяжон билан тинглаб, минтақамиз ва глобал миқёсдаги муаммолар бўйича илгари сурилган янги фикр ва ташаббуслардан жуда тўлқинландим. Айниқса, бир ижодкор сифатида буюк бобомиз Алишер Навоий тили – ўзбек тили давлатимиз раҳбари тимсолида бутун йигирма дақиқа давомида жаҳон минбарида халқаро тил, халқаро мулоқот воситаси бўлиб турганидан беҳад қувониб, ўзимни қўярга жой тополмай қолдим. Чунки ўзбек тили, миллий маданиятимиз, адабиётимиз ва санъатимизнинг шуҳратини дунёга таратиш не-не улуғ устозларимизнинг ушалмас орзуси, армони бўлиб келган эди. Шунинг учун бу нутқ нафақат биз – ўзбекистонликлар, айни вақтда бутун туркий олам учун чинакам маънавий байрам бўлди. Мен қаттиқ ҳаяжондан, бамисоли узоқ йиллар йўқотиб қўйган энг қимматли бойлигимизни топгандек, яйраб кетдим, кўзимда қувонч ёшлари, шукрона ёшлари пайдо бўлди.

Маълумки, Алишер Навоий бобомиз дунё ижодкорлари ичида энг кўп – 26 мингдан зиёд сўз ишлатиб, она тилимиз бениҳоя бой ва таъсирчан тил эканини амалда исботлаган. Шу боис чексиз ғурур билан: “Турк назмида чу мен тортиб алам, Айладим ул мамлакатни якқалам”, деб таъкидлаганлар. Ул буюк аждодимиз туркий қавмларни бир адабий тил воситасида янада яқинлаштирган бўлсалар, муҳтарам Президентимиз ушбу нутқи билан дунёнинг барча мамлакатларида яшаб келаётган миллатдошларимиз қалбида ягона тил, ягона Ватан туйғусини кучайтириб, уларни маънавий жиҳатдан янада муштарак қилдилар.

Жаҳон халқлари минбарида она тилимизнинг 75 йил мобайнида илк бор бундай мағрур янграши бу – янги Ўзбекистоннинг овози, ташаббуслари дунёни тобора кўпроқ қамраб олаётганидан далолатдир.

Юртбошимиз ўз нутқида олтита муҳим масалага тўхталиб ўтди. Айниқса, Ўзбекистоннинг Марказий Осиё ва дунё миқёсидаги сиёсий жараёнларда тутган ўрни, геосиёсий аҳамияти янада чуқур ифода этилгани, қўшни мамлакатлар билан ўзаро тинч-тотув яшаш, азалий дўстона ҳамкорликни ривожлантириш, ёшлар, хотин-қизлар масаласи, глобал иқлим ўзгаришлари, жумладан, Оролбўйи ҳудудидаги мураккаб экологик вазиятни юмшатиш, Афғонистонда барқарор тинчлик ўрнатишга доир фикр ва ташаббуслар беқиёс аҳамиятга эгадир.

Давлатимиз раҳбари ҳозирги вақтда коронавирус пандемиясини бартараф этишнинг энг асосий шарти барча мамлакатларнинг жипслашуви, ўзаро ишонч ва келишув негизида ҳаракат қилиш ва самарали ҳамкорлик эканини алоҳида таъкидлади.

Ушбу нутқда мамлакатимизда сўнгги тўрт йил мобайнида амалга оширилган ислоҳотлар ҳақида атрофлича тўхталиб ўтилди. Хусусан, жамиятни сиёсий, ижтимоий ва иқтисодий модернизация қилиш бўйича кенг кўламли чора-тадбирлар натижасида янги Ўзбекистон шаклланаётгани, мамлакатимизда демократик ўзгаришлар ортга қайтмайдиган тус олганига эътибор қаратилди. Шунингдек, Ўзбекистонда гендер тенглик сиёсати устувор масалага айлангани, инсон ҳуқуқлари соҳасидаги вазият бутунлай ўзгариб, мажбурий ва болалар меҳнати тўлиқ тугатилгани, мамлакатимизда Инсон ҳуқуқлари бўйича миллий стратегия қабул қилингани айтилиб, уларнинг моҳияти ва аҳамияти очиб берилди.

Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг фуқаролиги бўлмаган инсонлар сонини камайтиришга қаратилган чақириғига жавобан Президентимиз ташаббуси билан шу йилнинг ўзида 50 минг юртдошимизга Ўзбекистон фуқаролиги берилгани, 50 минг инсоннинг ҳаёти, тақдири, ҳуқуқ ва манфаатлари мамлакатимизда шу тариқа давлат ҳимоясига олингани қанча-қанча ватандошларимиз, уларнинг оиласи, фарзандлари қалбига сўз билан ифода этиб бўлмайдиган хурсандчилик олиб келди.

Юртимизда яна бир муҳим соҳа – диний эркинлик борасидаги вазият ҳам кескин яхшиланиб, миллатлараро тотувлик ва динлараро бағрикенгликни янада мустаҳкамлаш борасида улкан ишлар амалга оширилмоқда.

Президентимиз жаҳон ҳамжамияти эътиборини қаратган яна бир масала – жамиятимизда судларнинг чинакам мустақиллиги ва қонун устуворлигини таъминлашга йўналтирилган кенг қамровли ислоҳотлар, коррупцияга қарши муросасиз курашнинг янги босқичга кўтарилганидир.

Мамлакатимизда иқтисодий ислоҳотлар жадал давом эттирилиб, биринчи марта қашшоқликка барҳам бериш ва камбағалликни камайтириш ҳақидаги қатъий қароримиз бутун дунёга очиқ эълон қилинди.

Давлатимиз раҳбари юртимиз аҳолисининг ярмидан кўпини ёшлар ташкил этиши, шу боис ҳар бир йигит-қизнинг жамиятда муносиб ўрин эгаллаши ва ўз салоҳиятини намоён этиши учун улкан ишлар амалга оширилаётганини таъкидлаб, БМТ раҳбариятини яна бир бор Ёшлар ҳуқуқлари тўғрисидаги Бирлашган Миллатлар Ташкилоти конвенциясини қабул қилиш бўйича Ўзбекистон ташаббусини қўллаб-қувватлашга чақирди. Бу юксак даъват сайёрамиздаги нуфузли сиёсатчилар томонидан олқишланмоқда. Чунки ёшларнинг тақдири – бу дунёнинг келажаги ва тақдири демакдир.