Электронная библиотека » Теодор Драйзер » » онлайн чтение - страница 4

Текст книги "ЖЕННИ ГЕРХАРДТ"


  • Текст добавлен: 26 июня 2023, 09:40


Автор книги: Теодор Драйзер


Жанр: Современная русская литература, Современная проза


сообщить о неприемлемом содержимом

Текущая страница: 4 (всего у книги 22 страниц)

Шрифт:
- 100% +

Бирої Герхардт бир куни эрталаб тунги їоровулликдан уйига їайтаётганида їєшниси Отто Уивер учраб їолди.

– Герхардт, – деди у, – сен билан гаплашмоїчиман. Сенга дєстлигимдан эшитганларимни айтиб бермоїчиман. Гап бундай їєни-їєшнилар їизингнинг олдига келиб турадиган одам іаїида кєп валаїлашяпти.

– Їизимнинг олдига дейсанми? – їєшнисининг кутилмаган іамласи Герхардтни довдиратиб, іамиятига іам тегди. – Кимни айтяпсан? Мен їизимнинг олдига келиб турадиган іеч їанаїа одамни билмайман.

– Билмайсанми? – Уивер іам суібатдошидай іайрон бєлиб сєради. – Каттарої одам, сочи оїаринїираган. Гоіида їєлида асо билан юради, наіотки, уни билмасанг?

Герхардт ташвишли їиёфада зєр бериб эслашга тиришди.

– Уни сенатор бєлган дейишади, – Уивер бєшашиброї давом этди. – Аниўини билмайман.

– Э, у сенатор Брэндер, – Герхардтнинг сал кєнгли жойига тушди. – Іа, у гоіида кириб туради. Тєўри. Хєш, нима бєпти?

– Іеч нима, – жавоб їилди їєшни, –фаїат одамларнинг миш-мишини айтаман-да. Билсанг унинг ёши єтиброї їолган. Їизинг эса гоіида у билан айланиб келади. Одамлар буни кєришган, шунинг учун іозир іар хил гаплар юрибди. Буни сен іам билиб їєйсанг бєларди, деб єйловдим-да.

Бу даішатли сєзлар Герхардтни бир ёїлик їила ёзди. Тєўри, одамлар бунаїа нарсаларни бекорга гапиришмайди, Женни билан онасининг гуноілари катта. Герхардт шунга їарамай їизининг ёнини олди:

– У оиламизнинг дєсти, – деди Герхардт хижолат тортиб. – Одамлар єзлари билмаган нарсани бекорга валаїлашишади-да, єзи. Менинг їизим іеч їанаїа ёмон иш їилгани йєї.

– Бу тушунарли. Бунинг ёмон жойи йєї, – деди Уивер. – Їєшнилар кєпинча беіуда валаїлашади. Сен билан биз эски дєстмиз, шунинг учун билиб їєйсанг бєларди девдим-да…

Герхардт бир даїиїа їимир этмай, оўзини очиб їолди. Іозирги дамда у бирор нарса їилишга ожиз эди. Одамлар сенга ўаразгєй бєлишса їанчалар даішат. Улар сен іаїингда яхши гапириб, ёнингни олишлари їанчалар муіим. Герхардт одоб-ахлої їоидаларидан чиїмай келарди-ку! Одамлар бунга їаноат їилиб, уни тинч їєйишса бєлмайдими?

– Айтганинг учун раімат, – ўєлдиради Герхардт уйига їараб юраркан. – Буни єйлаб кєраман. Саломат бєл.

Герхардт їулай фурсат келиши биланої хотинидан суриштирди:

– Сенатор Брэндер нимага Женнига келиб юрибди? – деб сєради у немисчалаб. – Їєшнилар висир-висир їилишяпти.

– Бунинг іеч їанаїа ножєя жойи йєї, – миссис Герхардт іам немисчалаб жавоб їилди. Бу саволдан у гангиб їолганди. – У икки ёки уч марта келувди, холос.

– Менга буни айтмовдинг-ку, – Герхардт хотини їизининг бу ишини кєра-била туриб беркитганидан жаіли чиїди.

– Іа, айтмовдим, – жавоб їилди миссис Герхардт бутунлай довдираб. – У икки марта келувди, холос.

– Холос! – Герхардт ўирт немисча одатича єшїирди. – Холос эмиш! Іамма їєни-їєшниларнинг оўзида шу гап. Бу їанаїаси бєлди, їани айт?

– У икки марта келувди, холос, – миссис Герхардт ноилож іолда гапини такрорлади.

– Іозир кєчада Уивер ёнимга келиб, іамма їєни-їєшнилар їизим юрган одам іаїида валаїлашаётганини айтди, – Герхардт гапида давом этди. – Мен бєлсам іеч нима билмайман. Бу їанаїаси єзи? Мени улар нима деб єйлайди?

– Бунинг іеч їанаїа ёмон жойи йєї, – эътироз билдирди миссис Герхардт. – Женни икки марта у билан айланиб келди. Сенаторнинг єзи бу ерга, уйимизга кириб келди. Хєш, нима бєпти, нимани валаїлашяпти? Наіотки, їиз бечора бир айланиб іам келолмаса?

– У ёши єтиб їолган одам-ку, ахир. – Герхардт їєшни Уивернинг гапини айтиб, эътироз билдирди. – У таниїли одам, мавїеи баланд. Нимага Женнидай їизга келиб юрибди?

– Билмадим, – деди миссис Герхардт єзини оїлаб. – У бизникига келади. Мен у іаїда бирон ёмон нарса билмайман. Їандай їилиб унга келма, дея оламан.

Жаноб Герхардт шундан кейин жим їолди. У сенаторни фаїат яхши томондангина биларди. Чиндан іам бунинг нимаси їєрїинчли?

– Їєшнилар доим фисїи-фасоднинг пайида бєлишади. Улар гап тополмаганларидан Мана энди, Женнини чалпишяпти. Унинг яхши їизлигини єзинг биласан. Нимага улар бунаїа нарсаларни гапиришади-я? – меірибон онанинг кєзлари жиїїа ёшга тєлди.

– Іамма гапинг тєўри, – тєнўиллади Герхардт, – лекин унинг бу ерга келиб, ёшгина їизингни айлантириб келишининг іожати йєї. Іатто унинг хаёлида ёмон фикр бєлмаган таїдирда іам бу иш ярамайди.

Шу даїиїада Женни кириб келди. У єзи билан синглисига ётої вазифасини єтайдиган хонадан ота-онасининг гапларини эшитган ва бу єзига алоїадорлигини хаёлига іам келтирмаганди. У кириб келганида онаси їизарган кєзларини їизидан яшириш учун тескари їараб, печенье тайёрлаётган столи узра эгилди.

– Нима бєлди? – сєради ота-онасининг жим їолишлари чєзилаётганидан хавотирга тушиб.

– Іеч нима, – кескин жавоб їилди отаси.

Онаси іатто єгирилиб їарамади іам, лекин унинг їимир этмай турганининг єзидаям бир гап бор эди. Женни унга яїин бораркан, йиўлаганини зумда сезди.

– Нима бєлди? – такрорлади їиз іайрон бєлиб отасига їараганча.

Герхардт индамади, їизининг хотиржам кєриниши їєрїувини тарїатиб юборганди.

– Нима бєлди? – Женни отасига мулойимлик билан тиїилинч їилди.

– Э, їєни-їєшниларимизнинг їилмишлари-да, – деди миссис Герхардт хєрсиниб їєйиб. – Улар доим билмаган нарсаларини ўийбат їилишади.

– Яна мени гапиришибдими? – сєради Женни їизаринїираб.

– Мана, кєрдингларми, – деди Герхардт бєшлиїїа їараб, – Гап нимадалигини єзи іам билади. Бу ерга келиб туришини нимага менга айтмадинглар? Іамма їєшниларнинг оўзида шу гап-у, мен бєлсам шу бугунгача іеч нимани билмасам. Бу їанаїаси єзи?

– Э, бари бир эмасми, – деб юборди Женни онасига юраги ачишиб.

– Бари бир дейсанми? – Женни гарчи инглизчалаб жавоб їилса іам Герхардт немисчалаб єшїирди. – Одамлар мени кєчада тєхтатишиб, гапириб беришса іам бари бирми? Бунаїа нарсаларни гапиришга уялсанг бєларди. Мен Брэндерни доим яхши одам, деб юргандим, энди бєлса, єзларинг іеч нима демай, їєшнилар іар хил гапларни валдирашаётган экан, нима деб єйлашниям билмай їолдим. Наіотки, єз уйимда нималар бєлаётганини їєшнилардан билишим керак?

Она-боладан садо чиїмади. Женни, ростдан жиддий хато їилганга єхшаймиз, деб єйлай бошлаганди энди.

– Мен сираям яширадиган иш їилганим йєї, – деди у. – Бир марта мени извошда айлантириб келди, холос, бор гап шу.

– Шундайми, лекин буни менга айтмовдинг-ку, – жавоб їилди отаси.

– Кечїурунлари уйдан чиїишимни ёїтирмаслигингни биламан, шунинг учун айтмовдим. Бунда яширадиган нарсанинг єзи йєї.

– У кечїурун сени іеч їаёїїа олиб бормаслиги керак эди, – деб їєйди Герхардт одамлар бир нима дейишларидан іамон хавотирга тушиб. – Нима керак унга? Нимага буёїїа келади? У їартайиб їолган, сендай ёш нарса у билан алоїа їилмаслиги керак.

– Унинг іеч нимаси керак эмас, менга ёрдам бермоїчи, холос, – ўєлдиради Женни. – У менга уйланмоїчи.

– Уйланмоїчи? Іали шундайми? Бєлмаса нега буни менга айтмади? – хитоб їилди Герхардт. – Бу ишнинг єзим тагига етаман. У їизимнинг бошини айлантиришини ва бутун їєшнилар висир-висир їилишларини хоіламайман. Їолаверса, у жуда їари. Унга худди шундай дейман. У яхши їизнинг шаънига доў туширмаслиги керак. Энди буёїїа їадам їєймасин.

Герхардтнинг дєїидан Женни билан онасининг єтакалари ёрилди. Наіотки, у Брэндерга бу ерга энди келма, деса? Бунинг оїибати нима бєлади? Брэндернинг олдида нима деган одам бєлишади?

Брэндер эса Герхардт ишдалигида яна келди. Шунда она-бола, ишїилиб буни Герхардт эшитиб їолмасин-да, деб не куйларга тушишмади дейсиз. Сенатор бир неча кундан кейин яна кириб, Женни билан айлангани кетди. Женнининг єзи іам, онаси іам буни Герхардтга айтишмади. Бирої кєп єтмай сир ошкор бєлиб їолди.

– Женни єша одам билан яна айланиб келдими? – сєради Герхардт эртаси куни хотинидан.

– У кеча кирувди, – жавоб їилди хотини талмовсираб.

– Женни унга бошїа кирманг дедими?

– Билмадим. Айтмаган бєлса керак.

– Бєпти бунга єзим чек їєйишга іаракат їиламан, – Герхард гапни чєрт кесди. – У билан єзим гаплашаман. Яна бир їорасини кєрсатсин-чи.

Герхардт шундан кейин кечїурунлари ишдан уч марта жавоб сєраб, іар сафар меімон келмаганмикин, деб уйини яхшилаб кузатиб юрди. Брэндер эса тєртинчи куни келди-да, бениіоя іаяжонда бєлган Женнини олиб, айлангани кетди. У отасидан, бирор кориіол бєлишидан їєрїар, бирої нима їилишини билмасди.

Герхардт бу пайтда уйига яїинлаб келган ва їизи чиїиб кетаётганини кєрганди. Унга шунинг єзи етарли эди.

– Женни їаерда? – деди у хотинини їийин-їистовга олиб.

– Їаёїїадир чиїди, – жавоб їилди хотини.

– Їаёїїа чиїїанини биламан, – деди Герхардт. – Кєрдим. Їани, икковлари їайтиб келишсин-чи. Улар билан гаплашиб їєяман.

У бемалол єтириб, немисча газетани єїишга тушди. Хотинига зимдан їараб-їараб їєярди. Ниіоят, кєча эшиги тараїлаб, ичкари эшик очилди. Герхардт шунда єрнидан їєзўалди.

– Їаердайдинг? – у їизига немисчалаб єшїирди.

Брэндер бунаїа бєлишини сира кутмаганидан изтиробда ва єнўайсиз іолда їолди. Женни ерга кириб кетай деди. Ошхонада эса онасининг бєлари бєлаётганди.

– Айлангани чиїувдим, – жавоб їилди Женни єлганнинг кунидан.

– Кечїурунлари чиїмагин деб айтувдим-ку? – деди Герхардт Брэндерга заррача эътибор їилмай.

Женни їизариб кетганидан оўиз очишга іам іоли келмасди.

– Нима гап єзи? – деди Брэндер кескинрої їилиб. – Нега унга бунаїа муомала їиляпсиз?

– У їош їорайгандан кейин уйдан чиїмаслиги керак, – дея Герхардт їєрс жавоб їилди. – Буни унга кєп марта айтганман. Єзингизнинг іам бу ерга келишингизнинг іожати йєї.

– Нимага энди? – чертиб сєради сенатор бироз жимликдан кейин. – Ўалати бєлди-ю. Їизингиз нима ёмонлик їилди?

– Нима їилди дейсизми? – Герхардт баїириб берди. У даїиїа сайин гупуриб бораётганидан инглизча сєзларни тиниї айтолмасди. – Уйда єтириши керак бєлганида кечаси кєчама– Кєча сакиллашининг кераги йєї. Їизим кечїурунлари отаси тенги одам билан чиїиб кетишини хоіламайман. Маїсадингиз нима? У іали бола-ку.

– Маїсадинг нима дейсизми? – деди сенатор обрєни їєлдан бермай оўир вазиятдан їутулиш учун. Ниятим у билан суібатлашиш, албатта. Женни эси кирган їиз, мени зериктирмайди. Мабодо рози бєлса – унга уйланмоїчиман.

– Мен бєлсам бу ердан кетиб, бошїа келмасангиз дейман, – жавоб їилди Герхардт чегарадан чиїиб ва оталик жаіолати тутиб. – Сизни энди уйимда кєришни истамайман. Шунча мусибатим етмай, їизимни тортиб олиб, покиза номини булўаш камлик їилиб турувди єзи.

– Бу билан нима демоїчилигингизни тушунтириб беринг, – сенатор їаддини ростлади. – Мен уяладиган бирор иш їилганим йєї. Менинг айбим билан їизингиз гуноі-пуноіга ботмади. Мени нимада айблаётганингизни билиб олсам дегандим.

– Мен демоїчиманки… – Герхардт гупуриб турганидан бир нарсани іадеб їайтараверди: – Мен…мен іамма їєшнилар кечїурунлари мен йєїлигимда буёїїа келиб туришингизни, їизимни извошда айлантиришингизни, у билан сайр їилишингизни гапиришяпти. Мен ана шуни айтмоїчиман. Сизнинг ниятингиз тєўри бєлганида фарзандингиз тенги келадиган їиз билан уймалашиб юрмасдингиз, демоїчиман. Одамлар менинг кєзимни очиб їєйишди, кимлигингизни билиб олдим. Бу ердан кетинг-да, їизимни тинч їєйинг.

– Одамлар-а! – такрорлади сенатор. –Улар билан ишим йєї. Мен їизингизни яхши кєраман, шунинг учун іам олдига келиб тураман. Унга уйланиш ниятидаман, мабодо їєшниларингиз валдирашмоїчи бєлишса валдирашаверсин. Бу (іатто ниятларимни билмай туриб іам) мени іаїорат їилишингиз мумкин деган гап эмас.

Женнининг бу маш-машадан єтакаси ёрилиб, емакхонанинг эшигига тисарилди. Онаси унга яїинлашди.

– Сизлар йєўингизда отанг келиб їолди, – деди она іаяжонланганидан нафаси тиїилиб. – Энди нима їиламиз?

Икковлари жамики аёл зоти одатича бир-бирларини їучоїлаб, оіиста йиўлашарди. Иккала эркак эса іамон тортишарди.

– Э, шундайми іали! – хитоб їилди Герхардт. – Уйланмоїчимилар!

– Іа, – жавоб їилди сенатор, – худди шундай. Їизингиз єн саккизга кирган, нима їилса ихтиёри єзида. Сиз мени іаїорат їилдингиз ва їизингиз туйўусини тепкиладингиз. Гап шу, иш шу билан тугамайди, буни билиб їєйинг. Мабодо мени їєшниларингиз валдираётган гаплардан бєлак бирор нарсада айбламоїчи бєлсангиз, бемалол айта їолинг.

Сенатор Брэндер жаноб Герхардт їаршисида іаїгєйлик ва бенуїсонликнинг улуўвор мужассамидай їад кериб турарди. У овозини баландлатмади, їєлини пахса їилмади, бирої їаттиї їимтилган лабларида їатъият ва кучли ирода єзини кєрсатиб турарди.

– Сиз билан ади-бади айтишиб єтиришни истамайман, – деди Герхардт. У сал гангиган бєлса іам, заррача чєчимаганди. – Їиз меники. Кечїурунлари айланадими ё сизга турмушга чиїадими – буни мен іал їиламан. Мен сиздаїа сиёсатвозларни биламан. Танишганимизда сизни дуруст одам деб єйловдим, їизимга їилаётган муомалангизни кєрганимдан кейин рухсорингизга тоїатим їолмади. Бу ердан кетинг, вассалом. Менга бундан бошїа нарса керак эмас.

– Уйингизда айтишиб їолганимдан жуда таассуфдаман, миссис Герхардт, – деди сенатор Брэндер дарўазаб отадан юз буриб. – Эрингизни келишимга тоби йєїлиги хаёлимга іам келмабди. Іар іолда бу бизга тєўаної бєлолмайди. Хафа бєлманг, аівол туюлаётганидан ёмон эмас.

Герхардт сенатор пинагини бузмаётганидан лолу іайрон эди.

– Мен кетяпман, – Брэндер яна жаноб Герхардтга їараб гапида давом этди, – бирої индамай кетаверади, деб єйламанг. Бугун сиз катта хато їилдингиз. Буни тушуниб оларсиз деган умиддаман. Тунингиз хайрли бєлсин.

У енгил таъзим їилиб, чиїиб кетди.

Герхардт кетидан эшикни їарсиллатиб ёпди.

– Энди ундан їутулгандирмиз дейман, – деди у. – бутун оламга гап-сєз бєлиб, кечїурунлари кєчада санўиб юришни кєрсатиб їєяман сенга.

Бу іаїда бошїа бир оўиз айтилмаган бєлса іам, уйдагиларнинг кейинги кунларда товушлари чиїмаётганидан іаммалари изтиробда эканликларини тушуниш їийин эмасди. Герхардт їовоўи очилмай, ишга сенатор жойлаб їєйганини єйларкан, бунинг баіридан єтмоїчи бєлди. Уйимда сенаторнинг кирини ювганларингни кєрмай деди у, мабодо меімонхонадаги ишни миссис Герхардтнинг єзи топганига ишончи комил бєлмаганида, буни іам таїиїлаши тайин эди. Бу ишнинг охири іар іолда яхши бєлмади. Хотини меімонхонага оёї босмаганида бунаїа миш-мишлар іам бєлмасди. Сенатор іам бєлган воїеадан жуда хафа эди. Одамларнинг миш-мишлари доимо хунук нарса, бирої унинг мавїеидаги одамнинг бунаїа ўийбатларнинг їаірамони бєлиб їолиши мутлаїо ярамайдиган гап. Брэндер нима їилишини билмасди, то бир їарорга келгунича орадан бир неча кун єтиб кетди. Шундан кейин уни Вашингтонга чаїириб їолишди ва у Женни билан учрашолмай, жєнаб кетди.

Герхардтлар эса илгаригидай їєл учида, бир амаллаб кун кечиришарди. Уларнинг суроблари жуда тєўриланиб їолганига їарамай Герхардт, шаънимга гап тегмаса бєлгани, деб тишини-тишига їєярди. Бирої баїїолга илгаригидай пул тєлаш керак эди. Болаларнинг кийими тез ишдан чиїиб борарди. Энди іамма нарсани їисиб-їимтиб ишлатишга ва Герхардт узмоїчи бєлган эски їарзларини тєлашни тєхтатиб туришга тєўри келди.

Гаровга олинган маблаўнинг йиллик фоизини тєлайдиган кун іам келди. Шундан кейин иккала баїїол Герхардтни кєчада кєриб їолиб, їарзини їачон узишини сєрашди. Герхардт уларга сира іам иккиланмасдан кармони чатоїлигини тушунтирди ва астойдил іаракат їилиб, уларни тинчитажагини дилидан чиїариб айтди. Шунга їарамай, Герхардтнинг пешонаси шєрлигидан машїи жуда паст эди. Иш пайтларида худога, єзинг раім їил, деб ялинар, кундузлари эса ухлаб дам олиш єрнига шаіар айланиб, дурустрої иш ахтарар, дуч келган юмушдан бош тортмасди. У кєпинча гулпушталарнинг єтини єришга ёлланарди.

Миссис Герхардт унга оўир иш їилмагин деб ялинса іам, бошїа чорам йєї, деб жавоб їиларди у.

– Одамлар мени кєчада ушлаб, їарзингни уз деб туришганда, дам олишга ваїтим бєларканми?!

Оиланинг аіволи жуда танг эди.

Себастьяннинг їамоїїа тушиши бу мусибатларнинг якуни бєлди. У илгаригидай бошїаларнинг кєзини шамўалат їилиб, кємир ємариб юриб, ахийри їєлга тушиб їолганди. Бир куни кечїурун Женни билан кичкина укаларига кємир ташлаб бергани платформага чиїїанида темир йєл полициясининг агенти ушлаб олди. Кейинги икки йил давомида темир йєлда кємирни талон-тарож їилиш давом этиб келарди, бирої у оз– Моздан єўирланаётганидан маъмурият бунга панжа орасидан їараб келарди. Бирої кємир жєнатувчиларнинг мижозлари Пенсильваниядаги кємир конларидан Кливленд, Цинциннати, Чикаго ва бошїа шаіарларга жєнатилаётган йєналишлардан йєлда минглаб фунт кємир йєїолаётганидан нолиб їолганларидан кейин бу иш изїуварларга топширилди. Темир йєлда Герхардтлардан бошїа болаларнинг болалари іам ўивирлашарди. Колумбусдаги кєпчиликнинги иши муттасил кємир ємариш бєлса іам, келиб-келиб Себастьян їєлга тушган ва бутун шаіарликларнинг эсини жойига келтириб їєйиш учун у жазоланиши лозим эди.

– Їани, пастга туш-чи, – деди їоронўиликдан лоп этиб чиїиб їолган изїувар.

Женни билан майда болалар челак ва саватларини ташлаганларича тираїайлаб їочишди. Себастьян іам олдинига ерга сакраб, їочмоїчи бєлди-ю, бирої изїувар пальтосининг баридан маікам ушлаб олганди.

– Тєхта! – деб баїирди у. – Менга худди сен керак эдинг!

– Їєйвор! – Себастьян іам кєчанинг єртасидан юрадиган йигитлардан бєлганидан єшїирди. Довюрак ва їатъиятли йигит бу ишнинг кети чатої бєлишини яхши биларди.

– Їєйвор деяпман сенга, – Себастьян яна шундай деб юлїинган эди, изїуварни аўдариб юборишига сал їолди.

– Їани, пастга туш-чи, изїувар кимлигини кєрсатиб їєйиш учун Себастьянни їаіру ўазаб билан тортди.

Себастьян сакраб тушиб, раїибини бир солганди, у гандираклаб кетди. Олишув бошланди, бирої шу ердан єтиб кетаётган бир ишчи изїуварга мададга келди. Икковлашиб Себастьянни станцияга судраб бориб, темир йєл полициясига топширишди. Себастьяннинг пальтоси йиртилган, юз ва їєллари тимдаланган, кєзининг таги моматалої эди. Себастьянни шу аіволда эрталабгача їамаб їєйишди.

Болалар уйга югургилаб келишди. Улар акаларига нима бєлганини билмаганларидан жєяли бирор гап айтишолмади. Соат тєїїиз, кейин єн бєлиб, Себастьян іамон келавермаганидан кейин миссис Герхардт баттар хавотирга тушиб, эсидан оўаёзди. Єўли кєпинча уйга соат єн иккида ва бирда келса іам бу оїшом даішатли бирор нарса бєлганини сезиб турарди. Соат бир яримга занг урганида іам Себастьяндан дарак бєлмагач, онаизор йиўлашга тушди.

– Бориб отангга айтиб їєйиш керак, – деди у. – Себастьян їамалиб їолганга єхшайди.

Женни хабар бермоїчи бєлди. Бирга борсин деб тошдай їотиб ётган Жоржни уйўотишди.

– Нима гап? – деди Герхардт болаларини кєргач, іайрон бєлиб.

– Басс іалигача уйга келгани йєї, – Женни шундан кейин оїшом кємирга борганларида ишлари єнгидан келмаганлигини айтиб берди.

Герхардт єша заіотиёї ишини йиўиштириб, болалари билан ташїарига чиїди-да, турмага йєл олди. Нима воїеа бєлганига аїли етиб турганидан юраги увишарди.

– Фаїат шуниси етмай турувди! – дея такрорларди у кафти билан терлаган пешонасини бесєнаїай артаркан, хавотирга тушиб.

Участкада навбатчи сержант Басс їамоїїа олинганини їисїача тушунтирди.

– Себастьян Герхардтми? – у рєйхатга кєз югуртираркан їайтариб сєради. – Іа, шунаїа одам бор. Кємир єўирлаган ва полицияга їаршилик кєрсатган. У сизнинг єўлингизми?

– Ach Cott! – деди Герхардт. – О, худойим! – деди у изтиробдан їєлларини буйдалаб.

– Уни кєрмоїчимиз? – сєради сержант.

– Іа, іа, – жавоб їилди ота.

– Бу ёїїа олиб чиї, Фред, – деди сержант їоровул чолга. – Боласини кєра їолсин.

Їєшни хонада турган Герхардт усти-боши дабдала ва калтакланган Себастьян кириб келаётганини кєрганида бєшашиб кетиб, йиўлаб юборди. Унинг тили сєзга келмасди.

– Йиўлама, дада, – деди Себастьян мардликни їєлдан бермай. – Иложини їилолмадим. Майли, іечїиси йєї. Эрталаб чиїариб юборишади.

Герхардтни ўам адойи тамом їилганидан аъзойи бадани їалт-їалт їиларди.

– Йиўлама, – єзини аранг босиб турган Себастьян гапида давом этди. – Менга іеч нима бєлмайди. Йиўидан нима фойда?

– Биламан, биламан, – деди чол изтиробда, бирої єзимни босолмаяпман. Бу іаммаси менинг айбим, шу ишни їилишингга йєл бердим.

– Йєї, йєї, – эътироз билдирди Себастьян, бунга сенинг даілинг йєї. Ойим биладими?

– Іа, билади. Женни билан Жорж іозиргина келиб айтишди менга. Мен іозиргина билдим…

Герхардт яна йиўлаб юборди.

– Бєлди, бунаїа эзилаверма, – деди Себастьян. Єшал даїиїада Себастьяннинг табиатидаги энг яхши томони – одамгарчилиги єзини кєрсатди. – Іаммаси яхши бєлиб кетади. Ишингга боравер, хафа бєлма. Іаммаси яхши бєлиб кетади.

– Нимага кєзингнинг таги кєкарди? – деди отаси йиўидан їизарган кєзларини єўлидан узмай.

– Э, мени ушлаб олган йигит билан жиндай ўижиллашувдик, – жавоб берди Себастьян жилмайишга уриниб. – Їочиб їоламан, девдим-да.

– Бу иши бекор їилибсан, Себастьян, – деди Герхардт. – Сенга жуда жабр бєлиши мумкин. Ишингни їачон кєришаркан?

– Эртага, эрталаб, дейишди, – жавоб їилди Басс. Соат тєїїизда.

Герхардт єўлининг олдида яна бироз бєлди. Бассни ота-онаси кафилга олиши мумкинлиги ё мумкинмаслиги, солинадиган жарима ва турмада ётиш хавфи борлигидан гаплашишди-ю, лекин бир тєхтамга келишолмади. Ниіоят, Басс отасини кетишга кєндирди, бирої хайрлашаётганларида Герхардт бєлганича бєлди. Уни ўам букиб їєйганидан аранг олиб чиїишди.

– «Иш расво, – деди Басс єзига-єзи камерага кирганида, отасини єйларкан. – Ойимга іам бир бало бєлади энди…»

Басс ойисини єйларкан, ниіоятда іаяжонга тушди.

– «Эі, афсуски, єша зормандани бир урганда аўдара олмадим-да, – дерди у ичида. – Мен аімої їочиб їололмаганимни кєрмайсизми».

VII БОБ

Герхардтнинг боши їотди. У кечаси иккидан эрталабки тєїїизгача кимдан ёрдам сєраш мумкинлигини билолмади. Хотини билан маслаіатлашгани уйига кирди-ю, кейин иш жойига їайтди. Ёрдам їилишга кєнадиган фаїат битта одам эсига келди. У іам бєлса шишасоз фабрикант Хеммонд эди. Бирої Хеммонд іозир шаіарда эмасди. Дарвоїе, Герхардт буни билмасди іам.

Соат тєїїизга судга Герхардтнинг єзи борди. Уйда оиланинг бошїа аъзолари судга бормасин деган фикрга келишилганди. Миссис Герхардтни эри іамма нарсадан хабардор їиладиган, їайтиб келибої, барини айтиб берадиган бєлди.

Судда Себастьян анча кутиброї їолди, чунки ундан олдин бир неча кишининг иши кєрилиши керак эди. Ниіоят, Себастьянни чаїиришди-да, ёўоч тєсиї олдига іайдаб келишди.

– Кємир єўирлаган, жаноби олийлари, полициячига їаршилик кєрсатган, – деб тушунтирди Себастьянни їамоїїа олган полициячи.

Судья Себастьянга диїїат билан їаради. Йигитнинг тирналган ва мушт тушган башарасини кєргандан кейин энсаси їотди.

– Хєш, йигит, – деди у, – єзингизни оїлаш учун нима дея оласиз? Кєзингизнинг таги нимага кєкарди?

Себастьян судьяга бир їаради-ю, индамади.

– Уни мен їєлга туширдим, – деди изїувар. Компаниямизга їарашли платформада кєриб їолдим. Їочмоїчи бєлди, маікам ушлаб їолсам, менга ташланди. Манави одам гувоі, – изїувар шундан кейин Себастьянни ишлашга кємаклашган ишчини кєрсатди.

– Сизни шу урдими? – судья изїуварнинг даіани шишганини кєриб сєради.

– Іа, сэр, – изїувар єчи олинажагидан хурсанд іолда жавоб їилди.

– Ижозатингиз билан, – Герхардт олдинроїїа эгилиб, гап їистирди, – у менинг єўлим. Кємирга юборишган экан. У…

– Биз їарши эмасмиз, йєлда тєкилган кємирни териб олишаверишсин, изїувар Герхардтнинг гапини бєлди. – Бу эса платформадан шерикларига кємир ташлаётувди. Шериклари эса олтита эди.

– Платформадан кємир ємармасдан кун кєришга їурбларинг етмайдими-а? – судья шундай деди-ю, ота ёки єўил жавоб беришга улгурмаслариданої їєшимча їилди: – Нима иш їиласиз?

– Вагонларни тузатаман, – деди Себастьян.

– Сиз-чи? – судья Герхардтга єгирилди.

– Миллернинг мебел фабрикасида тунги їоровулман.

– Іммм, – деди судья Себастьяннинг іамон єшшайиб ва тикка їараб турганини сезиб, – гап бундай, бу йигит зиммасида кємир єўирлашдек айбни олиб ташласа бєлади, бирої унинг їєли жуда югурик экан. Колумбусда бусиз іам муштлашувлар етарли. Єн доллар.

– Ижозатингиз билан… – Герхардт оўиз очувди, суд пристави уни туртиб юборди.

– Бошїа іеч нима эшитишни истамайман, – деди судья. – Їайсарлигини їаранг-а. Кимнинг навбати?

Герхардт музтар бєлса іам, ишнинг кети баттарої тугамаганидан іар їалай мамнун іолда єўлининг ёнига борди. Пулни бир амаллаб топарман, дерди у ичида. Яїин борганида єўли унга ачиниб їаради.

– Іаммаси жойида, – Басс отасини тинчитишга уринди. – Фаїат мени бир оўиз бєлса іам гапиртирмади-да.

– Хайриятки, кєпрої жарима солмади, – деди отаси ташвишланиб. – Энди пул топиш іаракатига тушамиз.

Герхардт шундан кейин уйига бориб, хавотир олиб єтиришган хотини ва болаларига іукмни айтди. Миссис Герхартнинг рангида ранг їолмади, шундай бєлса іам іайтовур енгил тортди. Нега деганда, єн долларни бир амаллаб топса бєлади. Женни отасининг гапларини баїрайганича тинглар, оўзини іам юмолмасди. Бу воїеа уни жуда іам ларзага солганди. Бечора Басс! У доимо іушчаїчаї ва оїкєнгил эди-я. Їамалиб їолгани їанчалар даішат!

Герхардт Хеммонднинг іашаматли уйига боришга ошиїди, бирої фабрикант шаіарда эмасди. Шундан кейин озрої таниши бєлган Женкинс деган адвокат эсига тушиб, идорасига борди, бирої уни іам тополмади. Герхардтнинг баїїол ва кємирчилардан яна бир неча таниши бєлса іам, улардан їарздор эди. Пастор Вундт їарз бериб туриши мумкин эди, бирої шундай одамга бориб, бор гапни айтишга Герхардтнинг бети чидамади. У икки-уч танишига ялиниб кєрди, бирої улар Герхардтнинг кутилмаган ва ўалати илтимосини эшитиб, силлиїїина рад этишди. Герхардт соат тєртда іориб-чарчаб ва бир іолатда їайтиб келди.

– Нима їилишимниям билмайман, – деди у тарвузи їєлтиўидан тушиб. – Іеч аїлимга сиўдиролмаяпман.

Женни Брэндерни хаёлига келтирди, бирої аіволлари оўир бєлишига їарамай, бориб ундан ёрдам сєрашга ботинолмасди. Отасининг гаплари ва сенаторни їаттиї койиганини унутмаганди. Соатини иккинчи марта гаровга їєйишган, пул топишнинг бошїа йєлини эса билмасди.

Оилавий кенгаш єн яримгача чєзилса іам бирор чора топилмади. Миссис Герхардт ердан кєзини узмай, іадеб їєлини эзўиларди. Эри эса хаёлчан іолда ої оралаган сарўиш сочларини кафти билан силарди.

– Бари бефойда, – деди у пировардида. – Іеч чорасини тополмаяпман.

– Бориб ёт, Женни, – деди онаси юраги ачишиб. – Бошїаларниям ухлат. Бу ерда єтиришларингдан фойда йєї. Балки єзим бирор иложини їиларман. Іаммаларинг бориб ётинглар.

Женни єзининг хонасига кетди, бирої кєнглига уйїу сиўмасди. Отаси сенатор билан ўижиллашиб їолганидан кейин кєп єтмай газетада сенаторнинг Вашингтонга кетганлигини єїиганди. Їайтиб келгани эса матбуотда хабар їилинмаганди. Шунга їарамай, у їайтиб келган бєлса іам ажаб эмас. Женни хаёлга ботганича кєримсиз столчадаги кичкина энсиз кєзгу їаршисида туриб їолди. Вероника эса аллаїачон ётиб їолганди. Женни ниіоят, їатъий бир їарорга келди. У сенатор Брэндернинг олдига боради. Агар у шу ерда бєлса Бассни чиїариб беради. Буниси турган гап. Нега Брэндернинг іузурига бормас экан – сенатор уни севади-ку, ахир. Менга турмушга чиїїин, деб неча марта илтимос їилди. Бориб ёрдам сєраса бир нима бєладими?

Женни бир нафас иккиланиб турди, кейин Вероника бир текисда ухлаётганини кєриб, жакети билан шляпасини кийди-да, емакхонада битта-яримта йєїмикин, деб эшикни аста очиб кєрди.

Уйда тиї этган товуш эшитилмас, фаїат ошхонада Герхардт тебратма стулда чайїалиб єтирарди. Іамма хоналар зим-зиё, биргина Женнининг хонасида кичкина чирої ёнар, ошхона эшигининг тагидан іам сарўиш шулъа кєзга ташланарди. Женни чироїни пуфлаб єчирди, сєнгра зипиллаганча, шарпа чиїармай ташїари эшик ёнига бориб, уни очди-ю, тун їєйнига кирди-їолди.

Кєкда ой тилим ярїирар, баіор яїинлашиб келаётганидан іавода унинг нафаси сезиларди. У пайтларда эгма чироїлар іали ихтиро їилинмаганидан Женни їоронўи кєчалардан шоша-пиша борар ва бундай тентакликка ботинганидан юраги тєхтаб їолгудай бєларди. Сенатор уни їандай їаршиларкин? Хаёлига нима келаркин? Женни іар хил шубіаларга бориб тєхтади ва туриб їолди. Кейин турма камерасида ётган Басс эсига тушди-да, яна шошилди.

«Колумбус-Хауз» шундай їурилган эдики, аёл киши хоілаган пайтида хонимларга мєлжалланган алоіида йєлдан хоілаган їаватига кєтарила оларди. Бу меімонхонада ички тартиблар йєї деб бєлмасди, албатта, бирої єша пайтлардаги кєп меімонхоналардагидай бу тартибларга амал їилинишини кузатиш етарли даражада їаттиї эмасди. Орїа эшикдан хоілагани одам вестибюлга кира олар, бу ерда у нозирнинг назарига тушарди. Шунинг учун іам ким кириб чиїаётгани билан ундан бєлак одамнинг унчалик иши бєлмасди.

Женни маеімонхонага яїинлашганида теварак-атроф зим-зиё бєлиб, фаїат кираверишгина хира ёришиб турарди. Сенаторнинг хонасига етиш учун иккинчи їаватнинг коридоридан бироз юриш лозим эди. Женни иккинчи їаватга югурди. У іаяжонланганидан ранги їув єчган, кєнглида іозирда нималар кечаётгани бошїа бирор жойидан сезилмасди. Їиз таниш эшикка етганида тєхтади. У Брэндер йєї бєлса керак, деб їєрїар, шу ерда бєлса-я, деган фикрдан эса юраги орзиїиб кетарди. Эшик тепасидаги ойнаванд дарчадан ёруў тушаётганини кєрганидан кейин Женни єзини аранг їєлга олди-да, эшикни таїиллатди. Эшик ортидан йєтал ва їадам товуши эшитилди.

Брэндер эшикни очаркан, бениіоя іайратланди.

– Э, бу Женни-ку! – деб юборди у. – Мана, буниси їойил! Сизни єйлаб єтиргандим-да, єзиям. Киринг, киринг…

Брэндер Женнини маікам баўрига босди.

– Мен сизни бориб кєрмоїчийдим. Єртадаги дили хираликни їандай йєїотсам экан, деб роса бошим їотди. Мана, єзингиз келиб їолдингиз. Нима, бирон гап бєлдими?

Брэндер бир їадам чекиниб, Женнининг паришон чеірасига боїди. Їизнинг рухсори унга іозиргина узилган-у, іали шабнами кєтарилмаган гулсафсарнинг гєзаллигини эслатди.

Шунда сенаторнинг вужуди илиї іисларга лиммо-лим тєлди.

– Сиздан илтимосим бор, – деди Женни єзини аранг їєлга олиб. – Акам турмада ётибди. Биз єн доллар жарима тєлашимиз керак, мен бошїа їаёїїа боришниям билмай їолдим.

– Бечора їизалоўим-эй, – деди Брэндер Женнининг совїотган їєлини силаб. – Яна їаёїїа іам борардингиз? Доим менга айтаверинг девдим-ку! Сиз учун доимо іамма нарсага тайёрлигимни наіотки билмасангиз, Женни?

– Биламан, – деди Женни зєрўа, нафаси сиїилиб.

– Гап бундай, энди іеч ниманинг ташвишини тортманг. Сизни таїдир їачон беозор їєяркин-а, бечорагинам? Акангиз їандай їилиб їамалиб їолди?

– Уни платформада кємир ташлаётганида ушлаб олишди.

– Э! – деди Брэндер юрак-баўри єртаниб.

Бу йигитни іаётнинг єзи мажбур їилган нарса учун їамаб, жарима тєлашга іукм їилишибди. Мана энди, бу їиз жаримага зарур бєлган єн доллар учун ялиниб келибди. Єн доллар їиз учун катта пул, єзи учун эса арзимас нарса.

– Акангизга эзилаверманг. Іаммасини тєўрилайман, – деди сенатор шоша-пиша. – Ярим соатдан кейин чиїади. Мен келгунимча шу ерда дам олиб, єтириб туринг.

Сенатор Женнига катта чирої олдидаги креслони кєрсатди-да, хонадан шошилинч чиїиб кетди.

Брэндер музофот їамоїхонасининг бошїарувчи шерифни танирди. Себастьянга жарима солган судьяни іам биларди. Сенатор судьяга йигитнинг келажагини расво їилмаслик учун жазони олиб ташлаш илтимос їилинган хатни ёзиб, меімонхона дастёридан уйига бериб юборишига беш даїиїа кетди. Єзи эса єн даїиїа деганда їамоїхонага етиб бориб, дєстини Себастьянни чиїариб юборишга кєндирди.


Страницы книги >> Предыдущая | 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 | Следующая
  • 0 Оценок: 0

Правообладателям!

Это произведение, предположительно, находится в статусе 'public domain'. Если это не так и размещение материала нарушает чьи-либо права, то сообщите нам об этом.


Популярные книги за неделю


Рекомендации