Электронная библиотека » Теодор Драйзер » » онлайн чтение - страница 14

Текст книги "ЖЕННИ ГЕРХАРДТ"


  • Текст добавлен: 26 июня 2023, 09:40


Автор книги: Теодор Драйзер


Жанр: Современная русская литература, Современная проза


сообщить о неприемлемом содержимом

Текущая страница: 14 (всего у книги 22 страниц)

Шрифт:
- 100% +

                                                Женни.

P.S. Кливлендга, отамнинг ёнига кетяпман. Унга керакман. У ёлўиз їолди. Илтимос, Лестер кетимдан бормагин. Кераги йєї».

Женни хатни конвертга солибваїтинча ишончли жойга беркитиб їєйди.

Женни єз режасини амалга ошириш учун яна бир неча кун єзини їєлга олди. Ниіоят, бир куни Лестер їєнўирої їилиб, икки-уч кун уйда бєлмаслигини айтганида єзи ва Вестанинг энг керакли нарсаларини бир неча чамадонга жойлади-да, извошга одам юборди. У отасига телеграмма билан хабар бериб їєймоїчи бєлди, бирої унинг фабрикада яшаётгани эсига тушиб, уни їидириб топишга жазм этди. Герхардт хатида Вероника билан Уильям іамма мебелни олиб кетишмаганини, унинг бир їисми саїлашга топширилганини ёзганди. Демак, кичикрої квартирани жиіозлашга нарса бор. Женни жєнаш тараддудини кєрганидан кейин єтириб, извошчини кута бошлади. Худди шу пайтда эшик очилиб, хонага Лестер кириб келди.

Лестер охирги даїиїада єз режасини єзгартирди. У жуда іид биладиганлардан бєлмаса іам бу сафар гєё нимадир бєлишини сезганди. Танишлари билан Чикагонинг жанубидаги Канкаки ботїоїлигида єрдак овига боришни келишиб їєйганди, лекин тєсатдан фикридан їайтди, іатто идорадан іар кунгидан барваїт кетмоїчи бєлди. Нега бундай їилганига єзининг іам аїли етмасди.

Уйга бундай барваїт їайтаётгани єзига іам ўалати кєринарди. У кираверишда турган иккита чамадонни кєриб їотиб їолди. Бу нимаси? Женни сафар кийимида жєнашга тайёр бєлиб турарди. Веста іам кийинтирилган. Лестернинг їорамтир кєзлари іайратдан баїрайиб їолди.

– Їаёїїа? – деб сєради у.

– Мен… мен… – Женни ундан тисарилганича гап бошлади, – мен кетяпман.

– Їаёїїа?

– Кливлендга кетмоїчийдим.

– Нимага?

– Мен… мен… доим сенга, менимча, энди бу ерда їолиб бєлмайди, демоїчи бєлиб юрардим, Лестер. Сен билан гаплашмоїчи бєлардим-у, ботинолмай юрардим. Сенга хат ёзгандим.

– Хат! – деб юборди Лестер. – Іеч нимани тушунмаяпман! Єша хат їани, жин ургур?

– Мана, – деди Женни столчага беихтиёр їєл чєзиб. Ундаги їалин китоб устида Женнининг хати ётарди.

– Мендан хат билан їутулиб кетмоїчи бєлувдингми? – сєради Лестер энди жиддий оіангда. – Йєї, сени тушунолмаяпман. Нима гап єзи? – У конвертни йиртиб, дастлабки сатрларга кєз югуртирди. Вестани бу ердан олиб кет-чи, – деди у.

Женни унинг айтганини їилди. Кейин їайтиб келиб, хона єртасида їаїїайганича їолди. У ранги єчган, таъби хира іолда девор, шифт, чамадонлар, Лестерга паришон тикиларди. Лестер оўирлигини гоіо у оёўида-бу оёўига солиб, хатни диїїат билан єїиб чиїди-да, ерга ташлади.

– Менга їара, Женни, – у Женнига їизиїсиниб тикилганча гап бошларкан, уёўига нима дейишни єзи іам билмасди. Женни билан орани очиї їилишга энди имкон келганди. Бирої Лестер буни сира іам истамас, чунки кунлари жуда тинч ва яхши єтарди. Шунча йил бирга турганларидан энди ажралиб кетишса жуда кулгили бєларди-да. Бунинг устига Лестер уни яхши кєради, іа, яхши кєради. Бирої унга уйланишни истамайди, бунга иложи іам йєї. Женни буни билади. Бунинг гувоіи – унинг хати.

– Сен ниманидир чалкаштиряпсан, – Лестер шошилмай гап бошлади. – Нимага бунаїалигингни билмайман-у, бирої баъзи нарсаларга їарашинг тєўри эмас. Сенга іар іолда іозир уйлана олмайман, девдим-ку, ахир. Сен мутлаїо билмайдиган талай муіим сабаблар бор. Севишимни эса єзинг биласан. Бирої менинг оилам ва фирманинг манфаатлари билан іам іисоблашиш керак-да. булар наїадар мураккаблигини тушунмайсан, мен бєлсам тушуниб турибман. Сендан ажралишни эса истамайман, менга жуда їадрлисан. Сени зєрлаб ушлаб туролмайман, албатта, кетсанг ихтиёринг єзингда. Лекин бу, менимча, яхши бєлмайди. Наіотки, шуни чиндан іам хоілаётган бєлсанг? Бир даїиїага єтир-чи.

Ими-жимида жєнаб кетишни умид їилган Женни гангиб їолди. Бунинг устига Лестер жиддий гап бошлаб, гєё ниманидир илтимос їилаётгандай чулдиряпти. Женни изтиробда їолди. Єзи шунчалар яхши кєрадиган Лестер уни їолишга кєндирмоїчи бєлаётганини кєрмайсизми!

Женни Лестерга яїин келганди, у їєлтиўидан олди.

– Їулої сол, – деди у. – Рост, іозир кетишингдан сираям маъни йєї. Їаёїїа кетмоїчийдинг?

– Кливлендга.

– У ерда їандай яшамоїчийдинг?


– Рози бєлса дадам билан туриб, бирорта иш топарман, девдим. Дадам битта єзи їолган-да.

– Илгариги ишингдан бошїа нима іам їила оласан? Наіотки, яна хизматчиликка кирсанг? Ё магазинда сотувчи бєласанми?

– Бирорта хонадонга экономкаликка кирсам іам бєлади, – деди Женни тортиниброї. Женни, нима иш їилсамикин, деб узої бош їотирганидан хаёлига келган дурустрої нарса шу эди.

– Йєї, йєї, – ваўиллади Лестер бош чайїаб. – Бу ярамайди. Іамма режаларинг іеч нимага ярамайди, їуруї хаёл. Бундан кєнглинг іам тєлмайди. Єтган ишга салавот. Бунинг кераги іам йєї. Іозир мен сенга уйлана олмайман. Бирої яхшиликча їєлдан іам чиїармайман, мабодо кетаман десанг, аввалги іаётингга їайтишингни истамайман. Мен сени іар їалай ташлаб їєймайман. Чиндан іам мени ташлаб кетмоїчимисан, Женни?

Женни Лестер їаттиї туриб, асосли далил-исботларни келтираётганидан бир нима дея олмасди. Лестер Женнига їєлини теккизиши биланої єйлаб їєйган барча аіду їарорлари учди-кетди. У йиўлаб юборди.

– Йиўлама, Женни, – деди Лестер. – Іаммаси сен єйлаганингдан іам яхши бєлиб кетиши мумкин. Озгина сабр їил. Пальто билан шляпангни еч. Ахир, мени ташлаб кетмайсан-ку?

– Кетмайман! – деди Женни іиїиллаб.

Леситер Женнини тиззасига єтїазди.

– Іозирча іеч нима їилмаймиз, – Гапида давом этди Лестерю. – Іаёт – мураккаб нарса. Бир мартада іаммасини битириб бєлмайди. Кейин іаммаси жой-жойига тушиб кетади. Мен єзимам бошїа пайтда єлсам іам рози бєлмайдиган нарсамга кєникиб турибман.

Женни аста-секин тинчланди-да, кєзда ёши билан маъюс жилмайди.

– Энди буларни йиўиштириб їєй, – деди у мулойимлик билан чамадонларга имо їилиб. – Илтимос, бир нарсани ваъда їил менга.

– Нимани? – сєради Женни.

– Бундан буён мендан іеч нимани яширмайсан, тушундингми? Менсиз, менинг рухсатимсиз іеч иш їилмайсан. Сени бирор нарса їийнаса – тєўри келиб, айтавер. Сенга ёрдам беришга уринаман, їєлимдан келмаса іам, іар іолда бир-биримиздан сиримиз бєлмайди.

– Биламан, Лестер, – деди Женни унинг кєзларига жиддий боїиб. – Сендан іеч нимани яширмасликка ваъда бераман, чин сєзим. Илгари їєрїардим, энди бєлса їєрїмайман. Рост!

– Мана бу бошїа гап, – деди Лестер. – Сенга ишонаман.

Лестер шундан кейин уни бєш їєйди.

Бир неча кундан кейин Герхардтнинг таїдири іаїида гап бєлгани ана шу суібатнинг дастлабки натижаси эди. Женни отасидан анчадан бери хавотир олиб келарди, энди эса кєнглидаги гапларни Лестерга айтмоїчи бєлди. Бир куни кечїурун овїатдан кейин унга Кливленддаги гапларни айтиб берди.

– Іозир ёлўиз єзи роса їийналаётганини биламан. Кливлендга кетмоїчи бєлганимда уни ёнимга олиш ниятида эдим. Энди бєлса нима їилишимниям билмай їолдим.

– Унга пул юборсанг бєларди, – таклиф їилди Лестер.

– У мендан пул олишни истамайди, – тушунтирди Женни. – Мени ёмон хотин, гуноіга ботиб яшаяпти деб іисоблайди. Турмушга чиїїанимга іам ишонмайди.

– Бунга унинг асоси бор, – деб їєйди Лестер хотиржам іолда.

– Фабриканинг їаеридадир ётиб юрганини єйлашнинг єзи даішат. Жуда їариб їолган, бунинг устига ёлўиз єзи.

– Бошїа болалар-чи? Нега улар їарашмайди? Аканг Басс їаерда?

– Отам баджаіл одам, шунинг учун їарагилари келмаса керак-да, – деди Женни соддадиллик билан.

– Унда нима маслаіат беришниям билмай їолдим, – деди Лестер илжайиб. – Отанг муомаласини сал мулойимрої їилса бєларкан.

– Іа, албатта, – деди Женни, – бирої у їариб їолган, умр бєйи їийналган.

Лестер бироз ваїт индамай, їєлида санчїини єйнаб турди.

– Мен бир нарсани єйлаяпман, – деди ниіоят. – Биз бир-биримиздан айрилмайдиган бєлгандан кейин, яхшиси, бу уйдан кетайлик. Мен Хайд-Паркда уй олсакмикин, деб мєлжаллаб їєйдим. Тєўри, идорага узоїлик їилади. Бирої бу ер негадир жонимга тегди. Боўи билан іовлиси бєлса Веста икковларингга дуруст бєлади. Єшанда отангни олиб келсанг іам бєлади. У бизга халаїит бермайди. Уйда ўимирлаб юради, уйни тартибли саїлашга іам їарашади.

– Оі, єзи худди шунаїа нарсага боп, – деди Женни хєрсиниб. – У іамма нарсани тузатиб юришни яхши кєради, гулпушталарга їараб, уйни иситишни іам эплайди. Бирої турмуш їурганимизга ишонмаса єлса іам келмайди.

– Іа, унга никоі гувоіномасини кєрсатолмаслигинг ишни мураккаблаштиради. Чолнинг ноилож нарсани орзу їилаётгани аниї. Шаіардан ташїаридаги уйни иситишга іам їийналади, – Лестер жимликдан кейин їєшимча їилди.

Бу сєзлар Женнининг їулоўига кирмади. У яна іаётини яхши изга сололмагани устида єйга толганди. Герхардт бемалол яшаса бєладиган ажойиб уйлари бєлгани таїдирда іам келмайди. Келса Веста икковларига жуда яхши бєларди-да, їайтадан туўилгандай бєларди.

Женни маъюс іолда жимиб їолди. Лестер эса унинг хаёлидан нималар єтаётганини гєё билгандай деди:

– Тєўриси, нима їилишниям билмай їолдим. Никоі гувоіномасининг бланкасини топиш іам амримаіол. Ясама їилсанг їонун бєйича жазога тортиласан. Тєўрисини айтганда, бунаїа ишга їєл ургим іам йєї.

– Нималар деяпсан, Лестер, сира мумкин эмас-а! Мен шунчаки дадамнинг їайсарлигига ачинаман, холос. Бир нарсани кєнглига тугиб олдими, тамом, іеч гапингга юрмайди.

– Янги жойга єрнашиб олгунимизча сабр їилайлик, – таклиф їилди Лестер. – Єшанда Кливлендга єзинг бориб, гаплашиб келасан. Эітимол, кєндирарсан.

Лестерга Женнининг отасини бунчалар яхши кєриши ёїарди. Шунинг учун іам Женнининг бу нияти хусусида кємаклашишга тайёр эди. Герхардт чол зериктириб юборадиган кимса бєлса іам, ёмон одам эмасди. Агар у катта іовлида ўимирлаб юраман деса, маріамат, Лестер бунга сира іам їаршилик їилмайди.


XXXVII БОБ

Хайд-Паркка кєчиб єтиш іаїидаги гап бекорга айтилмаганди. Икки-уч іафта єтиб, іаммаси изига тушиб кетганидан кейин Лестер Женнига єша ёїїа бирга бориб, уй кєришни таклиф їилди.

Улар биринчи боришларидаёї керакли уйни топишди. У катта-катта єн бир хонали, гулпушталар ва соя-салїин дарахтлар їуршовидаги эски уй эди. Бу дарахтлар шаіар эндигина їурила бошлаганида экилганди. Бу ер жуда чиройли, шинам, сокин эди. Женни янги уйимга тєла їонуний бекадай їадам босмаяпман деб эзилаётганига їарамай, деярли їишлоїдагидай кенг-кєлам їєрўонни кєрганида суюниб кетди. У Лестерни тарк этмоїчи бєлганида, кетимдан боради, єшанда турмуш їурамиз, деган ниятда эди. Энди эса бу йєїїа чиїди. Женни їолишга ваъда берди, энди буёўига мослашишга тєўри келади. У бунаїа катта уйни нима їиламиз, деб оўиз очганида Лестер унинг гапига їулої солиб іам єтирмади.

– Бу ерда меімон кутишимиз іам эітимолдан іоли эмас, – деди у. – Іар іолда уйни жиіозлаш керак, кєрайлик-чи, нима чиїаркин.

Лестер агентга кейинчалик чєзиш іуїуїи билан беш йилга ижара шартномасини тузишни топширди. Шундан кейин іовлида тезда ишлар бошлаб юборилди.

Уйнинг ташїарисини бєяб, ичкарисини безашди, гулпушталар текисланиб, чиройли, байрамдагидай тусга кирди. Биринчи їаватда кенг-кєлам кутубхона, худди шундай катта емакхона, меімонларга аталган хона, кичикрої меімонхона, катта ошхона ва буфетхона бор эди. Иккинчи їаватда ётоїванахоналар ва хизматчининг хонаси жойлашганди. Іаммаси їулай, кєзни їувнатарди. Женни янги жойни тартибга келтиришга киришиб кетганидан хурсанд ва маўрур эди. Женни кєчиб келишлари биланої Лестернинг ижозати билан хат ёзиб, отасини таклиф їилди. Отам єзи керакли хулоса чиїарсин дегандай никоі іаїида бир сєз ёзмади. Бирої жуда хушманзара жойда турганини, уй жуда їулайлигини ва катта боўи борлигини батафсил ёзди. «Бу ер жуда яхши, дада, – деб ёзганди Женни, – сенга ёїса керак. Веста мактабга боряпти. Бу ерга кел, биргаликда турамиз. Бу ерда фабрикангдан кєра минг марта яхши турасан. Менинг іам бошим осмонга етарди!»

Герхардт бу хатни єїиди-да, боши їотиб тундлашди. Наіотки, рост бєлса? Турмуш їуришмаган бєлса шунаїа катта уйга кєчиб єтишармиди? Ё єзи бошидан адашганмикин? На чора эзгуликнинг кечи йєї, бирої у ёїїа бориши керакмикин? Ёлўиз туришга єрганиб їолганида, наіотки, Чикагога, Женнининг уйига борса? Герхардт їизининг гапига бепарво їарамади-ю, бари бир бормасликка аід їилди. Уларнинг ишлари чалкашлигида єзининг іам їисман айби борлигини ошкора эътироф этолмасди-да.

Женни отаси келмаганидан їаттиї изтиробда эди. У Лестер билан маслаіатлашиб, Кливлендга єзи бориб келмоїчи бєлди. Герхардт ишлаётган мебел фабрикасини іам їидириб топди. Фабрика бинолари шаіарнинг энг хароб кварталларидан бирида тартибсиз іолда їуриб тушланганди. Женни дадасини идорадан суриштирди. Шунда нозир уни дєнгликдаги омборга йєллади. Герхардтга уни їандайдир хоним кєрмоїчилигини айитишди. Герхардт хароб каравотидан їєзўалиб, ким бєлди, деб їизиїсиниб, іовлга тушди. Соч-соїоли оїарган, їошлари єсиї, чанг босган, кийими ўижимланган отаси їороўи йєлакдан чиїиб келганида Женнининг юраги увишиб кетди. «Шєрлик дадам», – деди у ичида. Герхардт їизига яїинлашаркан, буёїїа яхши ниятда оёї босганини тушуниб, синовчан їараши майинлашди.

– Нимага келдинг? – деди у ховотирга тушиб.

– Сени олиб кетмоїчиман, дада, – ялинди Женни. – Бу ерда эди їолсанг бєлмайди. Ёлўиз єзинг турганингни єйласам, сиїилиб кетаман.

– О, – деди Герхардт ташвишланиб, –шунга келдингми?

– Іа, – жавоб їилди Женни. – Бирга кетайлик. Бу ерда їолмагин.

– Яхши бошпанам бор, – деди Герхардт єзини оїлагандай.

– Биламан, биламан, бирої бизнинг энди каттакон уйимиз бор. Веста іам бирга турибди. Наіотки, бормасанг? Лестер сени таклиф їиляпти.

– Менга бир нарсани айт, – талаб їилди Герхардт, – турмуш їурганмисизлар ё йєїми?

– Албатта, їурганмиз, – Женни тап тортмай ёлўон гапирди. – Анча бєлган. Борганингда аїалли Лестердан сєра.

Женни отасининг тикилишига зєрўа дош берди, ер сузмади. Чол шундан кейин унга ишонди.

– Іа, тузук, – деди у, – аллаїачон шундай їилиш керак эди.

– Энди борасанми, дада? – Женни бєш келмади.

Герхардт ноилож їєлларини ёзди. Женнининг меірибонларча тиїилинч їилгани уни жуда таъсирлантирганди.

– Іа, бораман, – у шундай дея єгирилди, елкалари эса титради. Женни йиўлаётганини тушунди.

– Іозир, мен биланми?

Герхардт жавоб бериш єрнига омборнинг їоронўи эшигида кєринмай кетди. У лаш-лушларини йиўиштирмоїчи эди.

XXXVIII БОБ

Герхардт Женнининг уйига кєчиб келганида кейин, фикрича єзига аталган хилма-хил ишларни бажаришга тезда киришиб кетди. Уйни иситиш билан іовлига їарашни єз зиммасига олди. Єзи бекор єтирганда маош бериб, бировни ишлатишни хаёлига іам келтирмасди. Їизига, уй атрофидаги дарахтлар жуда тарваїайлаб кетибди, арра билан боўїайчи топиш керак, баіорда єзим їарайман, деди. Германияда бунаїа нарсаларнинг їадрига етишади. Америкаликлар эса ношуд, їєлидан иш келмайдиган одамлар! Кейин Герхардт мих билан дурадгорлик асбобларини олдирди-да, аста-секин шкафлару іамма жавонларни тузатиб чиїди. Уйдан икки миль нарида лютеранлар черковини топди, назарида у Кливленддаги єзи їатнаб турган черковдан яхши, пастор іам худо ёїтирган эди. Герхардт шундан кейин, Веста іар іафта мен билан черковга борсин, деб туриб олди, бошїа гапни эшитишни іам хоіламади.

Женни билан Лестер Хайд-Паркда янги іаёт бошлаганларида унча хотиржам эмасдилар. Улар їийин бєлишини билишарди. Шимолий тарафда Женни їєни-їєшнилари билан танишиш ва улар билан мулоїотга киришишдан єзини бемалол олиб їоча оларди. Бу ерда эгаллаган уйлари эса іамманинг назарида эди. Бу ерда їєшнилар бош суїишни фарз санашлари турган гаплигидан Женни єзини тажрибакор бека сифатида кєрсатиши лозим бєларди. Буни Лестер икковлари батафсил муіокама їилишиб, бизни эр-хотин дейиша їолсин, деган фикрга келишди. Вестани Женнининг биринчи эри жаноб Стовердан (миссис Герхардт їизлигидаги фамилияси) їолган їиз, дейишадиган бєлди. Отани їизи туўилганидан кейин єлдига чиїаришди. Хайд-Парк Чикагонинг іашаматли марказидан анча олисда бєлганидан Лестер шаіарлик танишларимизга рєбарє келмаймиз деб єйларди. Женнига биринчи меімон келганда довдираб їолмаслик учун єзини їандай тутиш кераклигини тушунтириб їєйди.

Орадан икки іафта єтмасиданої чиндан іам биринчи меімон єзини кєрсатди. У їєни-їєшнилар орасида іурмати баланд миссис Стендл бєлиб, Женнидан беш иморат наридаги гулпушталар їуршаган ажойиб уйда турарди. У єзининг извошида магазинлардан їайтаётиб, кириб єтганди.

– Миссис Кейн уйдамилар? – деб сєради у янги хизматчи Жаннетдан.

– Уйдалар, хоним, – жавоб їилди Жаннет, – ташриф їоўозингизни берсангиз.

У ташриф їоўозни Женнига олиб берганди, Женни їизиїиш билан нотаниш исмни єїиди.

Женни меімонхонага чиїїанида сочлари їора, їарашлари синчков миссис Стендл у билан самимий сєрашди.

– Бугун ёлўизлигингизга путур етказишга журъат этдим, – деди у жуда мафтункор їилиб. – Мен сизнинг їєшнингизман, уйингизнинг їиясида тураман. Ої тошдан їурилган дарвозага балки кєзингиз тушгандир?

– Іа, албатта, – жавоб їилди Женни. – У уйни яхши биламан. Жаноб Кейн билан бу ерга биринчи келганимизда унга іавасланиб їарагандик.

– Эрингизнинг фамилиясини эшитганман, албатта. Менинг эрим эса «Уилкс ва компания» электр фирмаси билан алоїадор.

Женни бош ирўади. Миссис Стендлнинг гапиришидан у жуда йирик ва даромадли фирма кєринарди.

– Бу ерда бир неча йилдан бери турамиз, шунинг учун іам шаіарнинг янги їисмида одам їовушолмай туришини жуда яхши тушунаман. Бизникига бориш ниятингиз бордир, дейман. Жуда хурсанд бєлардим, бошим кєкка етарди. Мен пайшанба кунлари меімон кутаман.

– Жоним билан, – жавоб їилди меімондорчилик азобини кєз олдига келтираркан, ичида чєчиб. – Бизникига кириб турсанглар – жуда хурсанд бєламиз. Жаноб Кейн жуда банд, бирої їєли сал бєшади дегунча икковимиз іам сизни эрингиз билан уйимизда кєришдан хурсанд бєламиз.

– Сизлар іам бир куни кечїурун боринглар, – деди миссис Стендл. – Биз жуда осойишта яшаймиз. Эрим театру чоп-чопларни ёїтирмайди. Бирої їєни-їєшнилар билан аіилмиз.

Женни мулойим жилмайди. Меімон єрнидан турди, Женни уни эшиккача кузатиб їєйди.

– Бунчалар ёїимтойлигингиздан жуда хурсандман, – дангал айтиб їєя їолди миссис Стендл Женнининг їєлини їисаркан.

– Миннатдорман, – деди Женни їизариб. – Тєўриси, бундай маїтовга іали сазовор бєлганимча йєї.

– Хєп, бєлмаса сизни кутаман. Хайр.

Миссис Стендл жилмайганича їєлини силкиди.

«Ёмон чиїмади шекилли, – деди ичида Женни олислаб бораётган извошдан кєзини узмай тураркан. – Ёїимтой жувон. Буни Лестерга айтиш керак».

Уларникида жаноб ва миссис Кармайкл Бэрк, миссис Филд ва миссис Боллингер деганлар іам бєлишади. Улар ташриф їоўозларини їолдиришар ё гаплашиб єтиргани киришарди. Женни єзини іурматга лойиї оила санаётганларидан обрєни їєлдан бермасликка тиришарди. Буни жуда эпларди. У меімондєст ва самимий эди. ТаБассумида яхшилик, єзини тутишларида табиийлик сезиларди, меімонларда зєр таассурот їолдирарди. Меімонларига кейинги пайтларда Шимолий тарафда турганини, эри жаноб Кейн кєпдан буён Хайд-Паркка кєчиб єтишни орзу їилганини, отаси билан олдинги эридан їолган їизи билан бирга туришларини гапирарди. Бундан буён іам азиз їєшнилари билан кирди-чиїди їилишга умид билдиради.

Женни кечїурунлари меімонлари іаїида Лестерга гапириб берарди. Лестернинг єзининг улар билан танишгани тоби йєї эди. Женни аста-секин етиша борди. Унга таниш орттиришлар ёїар, янгича шароитда Лестер єзини яхши хотин ва кєнгилдаги іаёт йєлдоши сифатида кєришга кєникиб кетади, деб ишонарди. Єшанда бир кунмас-бир кун уйланса іам ажаб эмас.

Бирої илк таассуротлар іар маіал іам мустаікам бєлавермайди. Бунга Женни тез орада ишонч іосил їилди. Їєни-їєшнилар Женнини єз їаторларига анча шошилиб киритишган экан, кейин іар хил миш-мишлар єрмалаб їолди. Миссис Соммервил деган аёл Женнининг яїин їєшниси бєлган миссис Крейгнинг уйида валаїлашиб єтирганида, Лестер іаїида у-буларни биламан, деб їолди.

– Іа, іа. Сизга айтсам жонгинам, унинг обрєси унчалар… – у їошини учириб, бармоўи билан таідид їилди.

– Нималар деяпсиз! – миссис Крейг типирчилаб їолди. – Кєриниши жуда ижобий, жиддий-ку.

– Їисман шундай іам, – деди миссис Соммервил. – Єзи жуда яхши оиладан. Бирої эрим, битта ёшгина жувонга айланишиб їолган, деганди. Бу єшами, ё бошїами, билмайман. У билан Шимолий тарафда эр-хотиндай туришган экан. Эри уни іаммага мисс Горвудми у шунга єхшаш ном билан таништираркан.

– Буни їаранг-а! – миссис Крейг шунда іайратидан тилини таїиллатиб їєйди. – Сизга айтсам, бу єша аёл бєлса керак. Отасининг фамилияси Герхардт-ку.

– Герхардт! – деб юборди миссис Соммервил. – Шу, шу, тєппа-тєўри. Бу жувоннинг илгари іам їандайдир ишкали бєлган экан, іар іолда боласи бор. Эітимол, Кейн кейинчалик унга уйлангандир, бунисини билмайман. Бирої билишимча, унинг оиласи бу хотинни эшитгиси іам келмасмиш.

– Бу ниіоятда їизиї! – хитоб їилди миссис Крейг. Уни бари бир єшанга уйланганини кєрмайсизми! Ё бошїасимикин? Бизнинг давримизда ким билан муомала їилаётганингни іам билиш жуда мушкул.

Жуда тєўри айтасиз. Гоіида сира тушуниб бєлмайди. Єзи бєлса жуда дилбар жувонга єхшайди-я.

– Ажойиб! – тасдиїлади миссис Крейг. – Бирам соддадил. Мени сеірлади-їєйди.

– Эітимол, іар їалай бошїа аёлдир у, – гапида давом этди меімон аёл. – Адашган бєлишим мумкин.

– Йєў-э, їайда дейсиз! Герхардт! Унинг єзи менга Шимолий тарафда тургандик, девди.

– Унда, демак, єша. Уни эслатганингиз ўалати бєлди-я.

– Жуда, жуда ўалати, – деди миссис Крейг ичида Женни билан бундан буён їандай муомалада бєлишни єйларкан.

Миш-мишлар бошїа томонлардан іам етиб келарди. Кимдир Лестерни Женни билан Шимолий тарафда извошда кєрганмиш; Лестер кимгадир уни миссис Герхардт деб таништирганмиш; кимдир Кейнлар хонадонидаги ўалвадан хабардор экан. Женнининг іозирги аіволи, ажойиб уйи, Лестернинг давлати, Вестанинг чиройлилиги зодагонларнинг фикрига яхши таъсир кєрсатарди. Женни єзини боадаб тутар, ажойиб хотин ва оналиги яїїол кєриниб турганлиги ва умуман одамларда яхши таассурот їолдираётганидан унга бир нарса дейишнинг сира єрни йєї эди; бирої єтмиши їоронўи эди, одамлар эса буни эсларидан чиїаришмасди.

Фалокат яїинлашиб келаётганини Женни биринчи марта їизи бир куни мактабдан кела солиб, їєїїисдан:

– Ойи, менинг дадам ким бєлган? – деб сєраганида сезди.

– Унинг исми-шарифи Стовер, – жавоб їилди Женни. У иш расволигини, кимдир валаїлаб їєйганини зумда сезди. – Нимага буни суриштириб їолдинг?

– Їаерда туўилганман? – Веста ойисининг гапига жавоб бермай, сєрашда давом этди. Чамаси єзи іаїида кєпрої нарса билиб олишни маїсад їилганга єхшарди.

– Колумбусда, болагинам. Огайо штатида. Нима їилди?

– Анита Боллингер, сенинг іеч їанаїа даданг бєлган эмас, туўилганингда онанг іатто эрга іам тегмаганди, деди. Сен чинакам їиз эмассан, кимлигинг номаълум, дейди. Жаілим чиїиб кетиб, уни дєппосладим.

Женни бир нима дея олмай, їотиб їолганича бєшлиїїа тикиларди. Миссис Боллингер уйида бєлган ва кирди-чиїди їилайлик, деб бошїалардан кєпрої гапирганди, энди бєлса їизи Вестага бунаїа гапларни гапирибди. Бунаїа гапларни їизи їаердан эшитганикин?

– Унга парво їилма, – деди Женни ниіоят. – У іеч нимани билмайди. Сенинг даданг жаноб Стовер эди. Колумбусда туўилгансан. Уришиш – яхши эмас. Їизчалар уришганда жаіл устида бир-бирларига іар їанаїа ёмон нарсаларни айтишлари мумкин. Сен унга тегма, яїинига іам борма, єшанда у сенга іеч нима демайди.

Женни їизига дурустрої тушунтиролмаса іам Вестани бир муддатгача тинчитди. У фаїат:

– У яна урмоїчи бєлса мен унга кєрсатиб їєяман, – деди.

– Унга мутлаїо яїинлашмагин, тушундингми? Єшанда сенга тегмайди. Дарсингни єйла, унга тиїилиб, жанжаллашма. Єшанда сен билан ўижиллашмайди.

Веста чопїиллаб кетди, Женни эса чуїур єйга толди. Їєшнилар ўийбат їилишяпти. Илгариги гапларни іамма билибди. Їаёїдан билишганикин?

Женни їизи билан гаплашганида вужудида пайдо бєлган жароіат іали битмасдан туриб, бошїа іар хил илма ва єйма гаплар ярасини тирнай бошлади. Женни бир куни яїин їєшниси миссис Филдни кєргани кирса, у миссис Бейкер билан чой ичиб єтирган экан. Миссис Бейкер Женни Шимолий тарафда турганини ва унга Кейн хонадонининг муносабатини эшитган экан. Бу їотмадан келган, серўайрат, фаросатли хотин миссис Брейсбрижга бироз єхшаб кетар, аёнлардан таниш-билиш орттиришда жуда эітиёткор эди. У миссис Филдни іам єзига єхшаб бу масалада маікам туради деб юрганидан, гарчи сир бой бермаса-да, Женнини кєриб, жаіли чиїди.

– Танишинг, миссис Кейн, – деди миссис Филд мулойимгина жилмайиб.

Миссис Бейкер Женнига бошдан-оёї кєз югуртираркан, авзойи яхшиликдан дарак бермасди.

– Миссис Лестер Кейнми? – їайта сєради у.

– Іа, – жавоб їилди миссис Филд.

– Шунаїа денг, – миссис Бейкер совуїрої їилиб гапида давом этди. – Мен сиз іаїингизда кєп эшитганман… миссис Лестер Кейн.

Шундан кейин Женни борлигини унутгандай бекага єгирилиб, пичир-пичир їилишга тушди.

Женни уларнинг гапига аралаша олмасди. Женни бундай нозик пайтда єзини їандай тутишни билмасдан индамай турарди. Миссис Бейкер, гарчи бу ерда кєпрої єтирмоїчи бєлса іам, кєп єтмай їєзўалди.

– Сира-сира їололмайман, – деди у єрнидан тураркан. – Миссис Нийлга, бугун, албатта, кираман, деб ваъда берувдим. Сизнинг іам жонингизга теккан бєлсам керак єзи.

У эшикка їараб юрди, остонага етганидагина Женни томонга їараб, совуїїина бош ирўади.

– Кимлар билан учрашишга тєўри келмайди дейсиз! – деб їєйди у бека билан хайрлашаркан. Миссис Филд Женнининг ёнини олишни єзига эп кєрмади, чунки унинг єзи іам кимлигини худо билади. У іам яїинда бойиган аёллар сингари їандай бєлмасин тузуккина даврага їєшилиб олишга уринарди. Миссис Бейкер бу даврада Женнига нисбатан іийла мєътабаррої мавїе эгаси бєлганидан у билан тортишгиси келмади. Миссис Филд Женни єтирган стол ёнига їайтаркан, гуноікорона кулиб їєйса іам, таъби хиралиги сезилиб турарди. Женни іам таъби тирриї бєлганидан тезда бир нимани баіона їилиб, чиїиб кетди. У єзини ниіоятда іаїоратланган сезар ва миссис Филднинг у билан иноїлашганидан пушаймонда эканлигини тушунарди. Женни энди битта танишидан айрилгани шак-шубіасиз эди. Шунда у яна, умрим хазон бєлди-да, деб эзила бошлади. Энди іеч нимани тузатиб бєлмайди, келгусидан эса умид йєї. Лестер бєлса уйланиб, унинг обрєсини саїлаб їолишни истамайди.

Кунлар єтар, бирон-бир єзгаришдан эса дарак йєї эди. Чиройли иморат, бир текис гулпушталар ва сершох дарахтлар, аймоїи ток навдалари чирмашган айвон устунлари, Герхардт боўда ўимирлаб юргани, Веста мактабдан їайтаётгани, Лестер эрталаб іашаматли, їєш ўилдиракли извошида кетаётганини кєрган іар бир одам бу хонадонда осойишталик ва мамнунлик іукмронлигига, ташвиш ва мусибат бу ажойиб масканга бегона эканлигига ишонарди, албатта.

Чиндан бу уйда іаёт сокин, ўалвасиз кечарди. Тєўри, їєни-їєшнилар Лестер билан Женниларникига деярли кирмай їєйишди, киборона кєнгил очишлар йиўиштирилди. Бирої бу Лестер билан Женнига ортиїча зарар бєлмади, чунки улар тєрт девор орасида іам зерикиб їолишмади, эрмаклари єзларига етарли эди. Веста рояль чалишни єрганар, хотираси зєрлигидан ишлари яхши кетарди. Женни єзига жуда ярашадиган кєк, бинафшаранг, тєї яшил рангдаги уй кийимида рєзўорга їарар, тикиб-чатар, чанг-чунгларни артар, Вестани мактабга жєнатар, хизматчига кєз-їулої бєларди. Герхардт эрталабдан-кечгача тинмас, уйдаги іар бир ишга їєли тегмаса бєлмасди. Єзига-єзи топиб олган ишлардан уйда Лестер ва хизматкорлар кетидан газни ёки битта-яримта ёїиї їолдирган чироїларни єчириб юриш эди. Булар Герхардт назарида жиноий исрофгарчилик эди.

Бу тежамкор чолни Лестернинг энг їиммат костюмларни іам бир неча ой кийиб, кейин ташлаб юборадиган одати хафа їиларди. Лестернинг пошнаси сал кетган ёки бирор ери сал буришган туппа-тузук пойабзални кийгиси келмаганини кєрганида йиўлаб юборай дерди. Герхардт уларни тузатишга бериш керак, дер, бирої іар їанча вайсамасин, Лестер буниси тєўри келмаяпти, деб їєя їоларди.

– Шунаїаям, исрофгарлик бєладими-я! – дерди Герхардт їизига нолиб. – Шунча нарса нобуд бєляпти! Мана кєрасан кети ёмон бєлади, іар їанча пул кор їилмайди.

– У бошїача їилолмайди, дада, – дерди Женни єзини оїлаб. – Уни шунаїа тарбиялашган.

– Зєр тарбия экан-да! Бу америкаликлар иїтисодда іеч нимани билишмайди. Бир Германияда туриб кєришсайди, долларнинг їадрини єшанда билишарди.

Лестер бу гапларни Женнидан эшитганида кулиб їєя їоларди. Герхардт чолнинг гаплари унга хуш келарди.

Чол Лестернинг гугуртни исроф їилишига іам чидаёлмасди. Гоіида Лестер гугурт чизиб, сигарасини ёндириш єрнига гаплашиб їолар, кейин ташларди. Ё бєлмаса чекишидан анча олдин гугуртни кетма-кет чаїаверарди. Айвонда Лестернинг ёз оїшомлари Женни билан гаплашганда чекиб єтирадиган жойи бор эди. У іар даїиїада гугурт чизиб, боїїа отаверарди. Бир куни Герхардт гулпуштани текислаб юриб, бир тєда ярми чириган гугурт чєпини кєрганида бєлари бєлди. Жуда хафа іолда жиноятнинг ашёвий далили сифатида уларни газетага солди-да, Женни иш тикиб єтирган хонага олиб кирди.

– Манавини топиб олдим! – деди у. – Єзинг бир кєргин-а! Бу инсон иїтисодни тушунишда жуда іам… – Герхардт керакли сєзни бари бир тополмади. – Боўда єтириб чекади-ю, гугуртни мана бунаїа исроф їилади. Гугуртнинг бир їутиси беш цент туради – беш цент! Бунаїанги исрофгарчиликда їандої кун кєрмоїчи єзи. Сен бунинг нималигини бир кєриб їєйгин.

Женни їараб, бошини чайїади.

– Іа, Лестер сира тежамайди, – деди у.

Герхардт гугуртни ертєлага олиб кетди. Уларни плитада ёїса іам іарна-да. Булардан трубкасини тутатишда іам фойдаланса бєлар, бирої бунга эски газеталар боп, улар эса анча-мунча йиўилиб їолган, бу іам уй эгаси исрофгар одамлигидан гувоілик берарди. Герхардт эзилиб бош чайїарди. Бу ерда їандай ишлаб бєлади! Іамма унга їарши. Бирої Герхардт бєш келмас ва исрофгарчиликларнинг олдини олишга интиларди. Єзи эса жуда іам тежамкор эди. Бир ваїтлар Лестер анча пулга олган їора костюмни їайта тиктириб олиб, икки йилдан бери киярди. Унинг эски пойабзалини кийиб, оёўига жуда лойиї келгандай кєрсатар, галстукларидан фаїат їорасини таїар, бошїаларини эса ёїтирмасди. Лестернинг кєйлакларини іам бєйига мослаб тикиб олишни билганида борми, жон-жон деб кийган бєларди. Ич кєйлакларини эса ошпаз хотинни ишга солиб, єзига мослаб олганди. Пайпоїларни айтмаса іам бєлади. Герхардт шундай їилиб, кийим-кечакка бир цент іам сарфламасди.

Лестернинг ишдан чиїїан бошїа буюмлари – пойабзали, кєйлак, костюм, галстук, ёїаларини эса Герхардт іафталаб, ойлаб саїлар, кейин жаіл билан уйга машиначи ёки эски-тускичини бошлаб келиб, унга буларни сотар, нархини аёвсиз оширишга уринарди. У эскифурушларнинг барини їонхєр єргимчаклар, уларнинг битта іам сєзига ишонмаслик керак, деб юрарди. Іаммаси алдайди. Камбаўалчиликдан нолишса іам іаммаёїлари пул. Герхардт буни єз кєзи билан кєриб, ишонч іосил їилганди. Олган нарсаларини нима їилишларини эски-тускичиларнинг изларига тушганида билиб олганди.

– Аблаілар! – дерди у тутаїиб. – Бир жуфт пойабзалга менга єн цент беришади-ю, єзлари дєконларида икки долларга пуллашади. Їароїчилар, іа, шундай! Менга аїалли бир доллар беришса бєларди-ку.


Страницы книги >> Предыдущая | 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 | Следующая
  • 0 Оценок: 0

Правообладателям!

Это произведение, предположительно, находится в статусе 'public domain'. Если это не так и размещение материала нарушает чьи-либо права, то сообщите нам об этом.


Популярные книги за неделю


Рекомендации