Электронная библиотека » Теодор Драйзер » » онлайн чтение - страница 22

Текст книги "ЖЕННИ ГЕРХАРДТ"


  • Текст добавлен: 26 июня 2023, 09:40


Автор книги: Теодор Драйзер


Жанр: Современная русская литература, Современная проза


сообщить о неприемлемом содержимом

Текущая страница: 22 (всего у книги 22 страниц)

Шрифт:
- 100% +

– Албатта! – жавоб їилди Летти. – Хєш, мабодо заруратдан бєлмаса іам барибир іаёт тарзимиз шуни талаб їиляпти. Нимага бунчалар жаілинг чиїяпти? Єзинг іаммаси бекаму кєст бєлсин дейсан, озгина їусур топсанг іаммадан олдин жаілинг чиїиб кетади-ку.

– Їачон жаілим чиїди?

– Хєш, эітимол, бошїачарої айтгандирман. Бирої сен іаммаси идеал бєлишини, барида услубдан чиїилмаслигини истайсан… Буни єзинг іам жуда яхши биласан.

– Шундай іам дейлик: бирої бу ерда демократлик нима їилиб юрибди?

– Мен демократман. Буни мендан тортиб ололмайсан. Їалбан демократликда іар їандай аёлдан їолишмайман. Умуман, іар бир нарсага іушёр їараб, сенга єхшаб иложи борича іеч бир нарсадан їайтмайман. Менинг шиша їасримга тош отмай їєяїолинг, муітарам Амирим. Сизнинг уйчангиз іам шишадан, ундаги іар бир іаракатингизни кєриб турибман.

– Шунда іам бари бир мен демократман, сен демократ эмассан, – Лестер унинг жиўига тегди.

Дарвоїе, Лестер хотини нимаики їилмасин, барини маъїулларди. Гоіо миссис єзининг соіасида Лестердан дурустрої бошчилик їилаётгандек туюларди…

Бир куни Лестер билан Летти дєстлари іамроілигида яхтада Норвегиянинг шимолий соіилларига йєл олишди. Ноябрнинг охирларида Лестер зарур ишлари важидан Чикагода бєлиши лозим эди. У хотини билан рождество байрамида Нью-Йоркда учрашишда келишишди. Лестер кутиб олиш борасида Уотсонга хабар берди-да «Аудиториум»га келиб тушди. Чикагодаги уйи сотилиб кетганига икки йил бєлганди.

Лестер ноябрнинг охирги кунларида ишларини деярли ниіоясига етказганида бирдан мазаси їочиб їолди. Доктор келиб, ичагининг мазаси їочганлигини, бу нарса кєпинча їон айланишига ёки бирорта муіим аъзо ишдан чиїишига олиб келишини айтди. Лестер ниіоятда азоб чекарди. Врач оёїни иссиї єраб їєйишни буюрди, горчичник ва дори ёзиб берди. Оўриї тинса іам, Лестер буёўи оз їолганлигини сезарди. У Уотсондан Леттига телеграмма юборишни илтимос їилди. Унга, їєрїинчли іеч нарса бєлгани йєї, шунчаки касал бєлиб їолди, деб хабар беришни тайинлади. Лестернинг бошида іамшира єтирар, малайи эшик ортида іушёр турар, ичкарига бирорта іам одамни йєлатмасди. Летти Чикагога камида уч іафтада етиб кела оларди. Лестер энди уни сира іам кєра олмаслигини сезди.

Лестер, буни їарангки, єша кунлари доим Женнини єйларди. Бунга іозир Чикагодалиги сабаб эмасди, албатта. Женни илгаригидай Лестернинг энг яїин одамидай кєнглидан кетмаганди. Лестер шу сафар келганида їєли сал бєшади дегунча Женнини бориб кєрмоїчи эди. у келган куниёї Уотсондан Женнини суриштирди. Уотсон Женни илгаригидай хилватда яшаётганини ва ранг-рєйи яхшилигини айтганди. Лестер у билан жуда іам учрашгиси келарди.

Кунлар кетма-кет єтар, Лестернинг мазаси їочиб борар, Женнини эса баттар соўинарди. Лестер биров ичак-чавоўини бураб тортаётгандай бєлаётганидан ёмон азоб чекар, дармони іам їолмасди. Врач кєп їийналмасин дегандай бир неча марта морфийдан укол їилди.

Лестер бир куни їаттиї оўриїдан кейин Уотсонни чаїиртирди-да, іамширани чиїариб юбориб, деди:

– Сиздан бир нарсани илтимос їилмоїчиман. Миссис Стовердан мени келиб кєриш-кєролмаслигини билсангиз, яхшиси, єзингиз бориб кела їолинг. Іамшира билан Козога (малайни шундай дейишарди) ярим кунга ёки Женни шу ерда эканида жавоб бериб юборса бєлади. Женни їачон келса іам ёнимга киритиб юборинг.

Уотсон тушунди… Киракаш извош уни зумда Жанубий тарафга етказди. Женни уйда экан. У гулларга сув їуяркан, Уотсонга кєзи тушганда іайратдан їошлари чимирилди.

– Сизга нохуш топшириї билан келдим, миссис Стовер, – Уотсон гап бошлади. – Сизнинг… айтмоїчиманки, жаноб Кейн їаттиї оўриб їолди. У «Аудиториум»да. Хотини іали Европадан їайтгани йєї. Жаноб Кейн менга бу ерга келишни топширди, бориб кєришингизни илтимос їиляпти. Иложи бєлса, сизни бирга олиб келишни сєради… Мен билан іозир кетсангиз бєладими?

– Іа, албатта, – жавоб їилди Женни. Унинг кєринишидан іозирда дилида нималар кечаётганини билиб бєлмасди.

Болалар мактабда, якаю ягона хизматчиси бєлган швед кампир ошхонада эди. Женнининг уйдан кетишига іеч нима халал бермасди…

Женни хонадан чиїди-да, тезда польто ва шляпада їайтиб кирди. Юриши ва кєринишидан іаяжонланаётгани сезилиб турарди. У іозирда іам кєркам, їадди-їомати келишган, яхши кийинган, їарашлари тиниї ва мулойим эди. Лестер ундан сира іам кєнгил узолмагандай Женни іам їалбан у билан бирга эди. Бирга турган пайтларидагидай фикри-ёди унда эди…

Извош шаіарнинг ишбилармонлар жойлашган їисмидаги туманли узун кєчалардан учиб борарди. Лестернинг ишончли вакили одоб билан индамай борар, Женнининг хаёлини бузмасди. Кєп єтмай «Аудиториум»га етишди. Уотсон шундан кейин Женнини Лестер ётган хонага кузатиб їєйди. Женни анчадан бери одамларга їєшилмаганидан меімонхонанинг узун йєлакларидан ниіоятда їисилиб-їимтиниб єтиб борарди. Хонага кириб, Лестернинг каравотига яїинлашаркан, азбаройи ачинганидан мовий кєзлари баїрайганича їотиб їолди. Лестер каттакон бошини ёстиїїа ташлаганича ёнбошлаброї ётар, їоп-їора сочлари оїара бошлаганди. Унинг аїлли, нури сєниї, іорўин кєзлари Женнига мулойим, їизиїиш билан боїарди. Женни рангида їони їолмаган, кєп азоб тортган Лестерни кєраркан юраги зирїираб кетди. У Лестернинг кєрпа устидаги їєлини оіистагина сиїди. Сєнгра эгилиб, лабидан єпди.

– Мен жуда хафа бєлдим, Лестер, дилим хуфтон бєлиб кетди, – деди Женни шивирлаб. – Касалинг унча оўир эмас-а, шундайми? Сен иложи борича тезрої тузалишинг керак, – Женни унинг їєлини оіиста силади.

– Іа, Женни, бирої ишим чатої, – деди у. – Аіволим танг. Бунга чап бера оламанми, йєїми – билмайман. Яхшиси єзингдан гапир. Єзинг їалайсан?

– Илгаригидайман, жонгинам, – жавоб їилди Женни. – Іаммаси яхши. Бекорга бундай деяпсан. Кєрасан, тезда соўайиб кетасан іали.

Лестер єлганнинг кунидан илжайди.

– Шундай деб єйлайсанми? – шундай дея шубіаланиб бош чайїаб їєйди у. – Дарвоїе, бу мени іам їизиїтиради. Єтир, жонгинам. Сен билан илгаригидай гаплашмоїчиман. Ёнимда бєлишингни истайман.

Лестер хєрсиниб, кєзларини юмди.

Женни стулини Лестерга яїинрої сурди-да, їєлини їєлига олди. Одам юборгани жуда яхши бєлди-да! Іозирда Лестерга нисбатан їалби ачиниш, севги, миннатдорчиликка тєлиї эди. Шунда бирдан їєрїувдан бутун аъзойи бадани музлаб кетди: Лестер оўир касал, бу шундоїїина іам кєриниб турибди!

– Билмайман уёўи нима бєлади, – деди Лестер. – Летти Европада. Сени анчадан бери кєргим келарди. Бу сафар келганимда, албатта, кєраман деб аід їилувдим. Іозир Нью-Йоркда туришимизни биласан-ку. Сен-чи, бироз тєлишибсан, Женни.

– Їарияпман, Лестер, – Женни жилмайиб їєйди.

– Буниси муіим эмас, – эътироф билдирди Лестер ундан кєзини узмай. – Гап ёшда эмас. Іамма їарийди. Гап кимнинг іаётга їандай їарашида.

Лестер жимиб, шифтга тикилиб їолди. Енгил оўриї унга тортган аламларини эслатарди. Бугун эрталабки оўриїлардан яна тутса борми, чидай олмаслиги турган гап.

– Мен сени кєрмасдан єлолмасдим, – Лестер оўриї босилганидан кейин яна гап бошлади. – Сенга анчадан бери, бекорга ажрашдик-да, демоїчи бєлиб юрардим. Энди билсам, бундай їилмаслик керак экан. Бу бари бир менга бахт беролмади. Мени кечир. Мабодо бу ишни їилмаганимда іозирда їийналиб єтирмаган бєлардим.

– Їєйсанг-чи, Лестер, – Женни эътироз билдираркан, шу даїиїада яшаган жамики іаётлари хотиридан єтди.

Бу уларнинг чинакам аіилликлари, руіан яїинликларининг гувоіи эди. – Єзингни їийнама. Шундай іам іаммаси жойида. Сен менга жуда меірибон эдинг. Мени деб бутун мулкингдан айрилолмасдинг-ку, ахир. Іозирги аіволимда анча хотиржамман. Їийин бєлди, албатта, бирої іаётда їийинчиликлар озми, жонгинам.

У жим їолди.

– Йєї, – деди Лестер, – бу хато бєлганди. Бошиданої іаммаси кєнгилдагидай бєлмади, бирої бунда сенинг айбинг йєї. Мени кечир. Буни кєпдан бери сенга айтмоїчийдим. Айтолганимдан хурсандман.

– Бунаїа дема, Лестер, єтинаман, – ялинди Женни. – Іаммаси жойида. Ачинадиган иш їилганинг йєї. Менга жуда кєп яхшилик їилдинг. Буларни єйлаганимда… – Женни гапиролмай їолди. Меір ва ачиниш унинг овозини чиїармай їєйганди. У унсиз Лестернинг їєлини їисди. Кливленддаги ота-онасига олиб берган уйи эсига тушди. Отасини баўрига олгани, їилган ўамхєрликларию меірибончиликларини эслади.

– Мана энди, сенга іамма гапни айтиб, енгил тортдим. Сен яхши аёлсан, Женни. Келганинг учун раімат. Сени севардим. Іозир іам севаман. Бу гапни іам айтмоїчийдим сенга. Шуниси ўалати кєринадики, сендан бошїа бирорта аёлни чинакамига севмаганман. Биз ажралмаслигимиз керак эди.

Женнининг нафаси чиїмай їолди іисоб. У ана шу сєзларни, фаїат шу сєзларни узої йиллар кутганди. Лестернинг жисмонан бєлмаса іам руіан яїинликларини єз тили билан айтишигина Женнига етишмай турган ягона нарса эди. Бундан буёнги іаёти Женни учун бахтнинг єзгинаси бєлади. Єлим іам. Ичида гупурган фарёд томоўига келиб тиїилди.

– Оі, Лестер! – Женни шундай дея унинг їєлини сиїди.

Лестер бунга жавобан їєлини салгина сиїиб їєйди. Икковлари пича жим їолишди. Кейин Лестер яна гап бошлади:

– Хєш, етимчаларинг їалай?

– Ажойиб болалар, – Женни шундай дея асраб олган фарзандларини батафсил гапириб бера бошлади. Лестер мамнун іолда тингларди, унинг овози аллалаётгандай эди. У ёнида Женни борлигидан хурсанд эди. Женни кетмоїчи бєлиб їєзўалганида Лестернинг їошлари изтиробли чимирилди.

– Кетяпсанми, Женни?

– Шу ерда їолсам іам бєлади, Лестер, – деди Женни. – Єзимга хона оламан. Миссис Свенсонга эса хат юбораман, іаммаси яхши бєлади.

– Йєї, нима кераги бор, – Лестер шундай деса іам Женни унинг ёлўиз їолишдан їєрїаётганини тушунди.

Шундай їилиб, у Лестернинг охирги нафасигача меімонхонадан їимирламади.

LXII БОБ

Лестернинг тєрт кундан кейин жони узилди, єшангача Женни деярли беморнинг ёнидан жилмади. Іамширага єзига шерик топилиб, ёлўиз їолмаётганидан хурсанд эди. Врач норозилик билдирмоїчи іам бєлди. Бирої Лестерга тенг келиш їийин эди.

– Єладиган мен, сиз эмас, – деди у тунд киноя билан. – Шундої экан, єзим хоілагандай єлишимга рухсат берсангиз.

Уотсон кулибгина їєя їолди. Бунаїанги букилмас мардоналикни у биринчи кєриши эди.

Лестерга таниш-билишлари хат ёзишар, їєнўирої їилиб соўлиўини сєрашар, ташриф їоўозини киритишарди. Унинг хасталиги іаїида газетада хабарлар чиїиб турди. Роберт єша маїолалардан бирини єїиб їолиб, Чикагога боришга жазм этди. Иможин іам эри билан келди. Женни єзининг хонасига чиїиб кетганидан кейин уларни Лестер іузурига бир неча даїиїага киритишди. Лестер деярли индамасди. Іамшира уларни, кєп гапириш мумкин эмас, деб огоілантирди. Лестер кейинрої Женнига:

– Иможин жуда єзгариб кетибди, – деди. Бошїа гап їєшмади.

Лестер оламдан єтган оїшомда миссис Кейн ватанига їайтаётган пароходнинг Нью-Йоркка етишига уч кун їолганди. Лестер кейинги кунлари Женнига яна нима яхшилик їилсам экан деб бош їотирса іам, бирор їарорга келолмади. Унга яна пул їолдирсинми? Бундан маъни йєї, Женнига пулнинг кераги йєї. У іозир Летти їаердайкин, буёїїа келишга улгурармикин, деб єй суриб їолганида їаттиї оўриїлар бошланди. Врач укол їилишга улгурмасиданої жони узилиб їєя їолди. Кейинчалик Лестер ичак касаллигидан эмас, балки миясига їон їуйилишидан єлгани маълум бєлди.

Ташвишу хавотирчилик ва уйїусиз тунлардан адойи тамом бєлган Женнини ўам тоши мисоли їотириб їєйганга єхшарди. Хаёли ва іис-туйўуларини Лестер узої банд этиб келганидан эндиликда гєёки єзининг іаёти поёнига етгандай туюларди… Лестер, унинг Лестери іатто єлганида іам бениіоя баїувватдай туюларди. Кєриниши хотиржам, бирої їатъий, илгаридек дадил эди. Миссис Кейн чоршанба куни етиб келишини хабар їилди. У келгунча дафнни тєхтатиб туришадиган бєлди. Женни жаноб Уотсондан Лестернинг жасадини Цинциннатига олиб бориб, Пэйслар хонадонининг хилхонасига кємажакларини билди. Їариндошлари келиша бошлаганда Женни уйига жєнади. Бу ерда энди їиладиган иши їолмаганди.

Кємиш маросимларида іаётимизда талай беєхшовликни кєрса бєлади. Миссис Кейнга телеграф орїали Лестернинг жасади меімонхонадан Иможиннинг уйига олиб борилажаги хабар їилинганди. Тобутни укасининг єлимидан бир неча соат кейин Чикагога етиб келган Роберт, Бери Дож, Иможиннинг эри жаноб Мижли ва яна учта мєътабар жентльмен элтишлари лозим эди. Буффалодан Луиза билан унинг эри, Цинциннатидан Эми эри билан келишди. Уй маріум билан видолашгани келганлар билан тиїилинч бєлиб кетган, биров бу ерга чин кєнгилдан, биров одоб юзасидан келганди. Лестер билан унинг жигарлари єзларини католик санаганларидан жаноза єїишга католик руіонийси чаїирилди. Лестер єзига бегона бєлган уйнинг кираверишдаги меімонхонасида ётар, боши ва оёї томонида маріумга аталган шамлар ёїилган, кєксида їовуштирилган мумсифат бармоїларига кумуш бут їистириб їєйилганди. Буларни Лестернинг єзи кєролганида борми, кулимсираган бєларди…

Миссис Кейн чоршанба куни Чикагога етиб келди. У іам Женни сингари мусибатга ботган, Лестерни жону дилидан севарди. Кечїурун, уйда іамма тинчиб, алламаіал бєлганда у меімонхонага тушди-да, тобут узра энгашиб, Лестернинг липиллаётган шамлар ёритган юзига узої тикилиб їолди. У Лестер билан їанчалик бахтли бєлганини эсларкан, кєз ёшлари юзини юварди. «Бечора, азиз Лестер! – деб шивирлади у. – Менинг шєрлик їаірамоним!» У шундан кейин Лестернинг муздек яноїлари ва їєлларини силади. Унга Лестер Женнини олдириб келганини айтишмади. Буни Кейн хонадонидагиларнинг бирортаси іам билмасди.

Бу пайтда Жанубий тарафдаги мєъжазгина уйчада бошїа бир аёл ёлўиз бир єзи бу оўир жудоликнинг алам-изтиробини чекарди. Женни єтган йиллар ичида, бир кунмас-бир кун Лестер билан яна топишармиз, деб умид їилиб юрарди. Тєўри, Женни Лестер билан топишди, бирої єлими олдидан топишиб, яна ташлаб кетди. Їаёїїа кетди? Онаси, отаси, Веста кетган томонгами? Женни энди Лестерни кєришдан умид їилмасди. Газеталардан унинг жасади жаноб Мижлининг уйига олиб борилганини єїиганди. Жаноза Жанубий тарафдаги энг бадавлат черковлардан авлиё Михаил черковида єїилиши лозим бєлиб, Иможин билан эри унинг їавмларидан эдилар. Кейин жасад тобутда Цинциннатига олиб кетилиши керак эди.

Бу Женни учун янги мусибат эди. У Лестерни Чикагога дафн этишларини жуда іам хоілар, чунки шунда гоіо бєлса іам мозорини зиёрат їилиб турарди. Уни эса шундан іам маірум їилишди. Женни шу чоїїача сира іам єз таїдирининг соіибаси бєлмаганди. Унга доимо бошїалар хєжайинлик їилишганди. Женни гєё єртадаги масофа бирор нарсани єзгартирадигандай Лестернинг Цинциннатида дафн їилинишини сєнгги, узил-кесил іижрондай кєриб эзиларди. Ниіоят, у черковдаги жанозага бошїаларга сездирмай боришга їарор їилди. Газеталарда маросим соат иккида бошаланиши, тєртда жасад вокзалга олиб кетилиши хабар їилинганди. Лестернинг жигарлари уни Цинциннатига кузатиб боришади. Женнининг хаёлига янги фикр келиб їолди: вокзалга борса бєлади-ку.

Дафн маросими їатнашчилари чарковга етиб боришдан анча олдин унга ён томондаги эшикдан їора либосли, юзига їалин тєр тутган бир аёл кириб келди-да, бир чеккадаги їоронўирої бурчакка секингина бориб єтирди. Черков іувиллаган, чироїлари ёїилмаганидан Женни жаноза єїиладиган жой ва ваїти масаласида адашмадиммикин деб хавотирга тушди. Бирої кєп єтмай гумонлари тарїади. Тепа томондан бир маїомдаги дафн садоси янграй бошлади. Кейин їора либос устидан ої нарса кийган хизматчи кєринди. У меіробга єтиб, шамларни ёїа бошлади. Хор айтиладиган жойда босиї їадам товушлари эшитилди – хор їатнашчилари єз єринларини эгалламоїда эдилар. Їандайдир кишилар ичкарига кириб, єриндиїларга єтиришди. Улар махсус таклифнома олмаган танишлар ёки їєнўирої овозини эшитиб кириб їолишган тасодифий єткинчилар бєлсалар іам ажаб эмасди.

Женни іайрон бєлганича теварак-атрофга аланглади. У шу чоїїача католиклар черковида бєлмаганди. Ним їоронўилик, ранг-баранг ойнали найзасиймон деразалар, ої меіроб, шамларнинг їизўиш алангаси – буларнинг бари унга чуїур таъсир їиларди. Унинг їалбини гєзаллик ва сирлилик туйўуси, жудолик їайўуси ва алами банд этганди. Іаётнинг єзи іам іозирда бор мавіумлиги билан намоён бєлаётгандай эди.

Їєнўирої іамон дарангларди. Ана, черков ёнидаги бинодан сафланиб чиїишаётган болалар іам кєринди. Олдинда уларнинг энг кичиги – єн беш ёшлардаги жуда чиройли єўил бола ярїираган кумуш хочни кєтариб келарди. Бошїалар жуфт-жуфт бєлиб келишар, іар бирининг їєлида ёїилган шам бор эди. Улардан кейинда турли їора либосдаги руіоний ёнида иккита хизматчи билан одимларди. Іаммалари катта эшикдан айвонга єтишди. Орадан бир неча даїиїа єтди, кейин иккита хор їатнашчилари лотин тилида шафїат ва руіай осойишталик іаїидаги їайўули нолани куйлашди.

Хор садолари янграши биланої черковнинг эшиклари очилди. Яна кумуш бут, шамлар, йєл-йєлакай іаяжон билан ибодат сєзларини айтиб келаётган виїорли руіоний, ундан кейинда бир маїомда одимлаётган эркаклар елкасидаги кумуш бандли, зилдай їора тобут кєринди. Женни гєё їандайдир бир куч їимирлатмай їєйгандай жойида їотиб їолди. У эркаклардан бирортасини іам танимасди. У Робертни іам, жаноб Мижлини іам шу чоїїача кєрмаганди. Тобут ортида иккита-иккита бєлиб одимлашаётганлар орасидан фаїат учтасинигина таниёлди. Лестер бундан анча йиллар бурун уларни театрда ёки ресторанда кєрсатганди. Миссис Кейн олдинда їандайдир бир кишни їєлига суянганича келарди. Ундан кейинда маъюс ва жиддий кєринган Уотсон келарди. У теварак-атрофга аланглар, чамаси Женнини їидирарди. Женнини тополмаганидан кейин яна тєўрига їараб кетаверди. Женни іам кєзини узолмай тураркан, борган сари вужуди баттар зирїирарди. Бу улкан маросим єзига жуда дахлдор бєлиш билан бир їаторда єзи мана шу одамларнинг баридан бениіоя йирої эди!

Тєда меіробга яїин келганидан кейин тобутни пастга туширишди. Устига уїубат аломати бєлмиш їора бут тасвирли ої чойшаб ёпилиб, теварагига узун шамлар їєйилди. Хор томондан текис айтилаётган хониш келарди, тобутга обизамзам сепилди, бухурдон чайїатилди, шундан кейин жаноза їатнашчилари руіонийга эргашиб «Отче наш»ни, сєнгра католиклар удуми бєйича Биби Марям оятини такрорлашди. Женни іайратда ва маъюс эди, бирої ажойиб черков іам, дабдабали маросим іам мусибатини, жудолик аламини юмшата олмади. Шамлар, бухур иси, хонишлар – буларнинг бари вужудига таъсир їилар, баттар маъюслантирарди. Оламда гєё ана шу мунгли оіангу ажалдан бєлак іеч нима їолмагандай бєларди. У єзини босолмай йиўларди. У миссис Кейн іам йиўидан титраётганини кєраркан, негадир іайрон бєлди.

Маросим тугаб, кузатувчилар соявон араваларига єтиришди-да, тобутни вокзалга олиб кетишди. Іамма – таклиф їилинганлар іам, бегоналар іам кетишганларидан кейин черков бєшаб їолди, Женни іам єрнидан їєзўалди. Энди у іам вокзалга боради, тобутни вагонга ортишгунча кєриб їолса ажаб эмас. Уни олдин платформага їєйишлари іам мумкин, нега деганда Вестанинг жасадини олиб кетишаётганида шунаїа бєлганди-да. Женни извошга єтирди-да, кєп єтмай вокзал гумбазлари остидан єтди. Олдин-ортида темир излар чєзилиб кетган баланд панжара олдида турди, сєнгра кутиш залига єтиб, у ерда єтирганларни синчиклаб кєздан кечирди. Э, мана улар – миссис Кейн, Роберт, жаноб Мижли, Луиза, Эми, Иможин, улар билан яна кимлардир бор эди. Женни гарчи єзини іеч ким булар билан таништирмаган бєлса іам, деярли іар бирининг исмини бехато айтиб бера олишини сезиб турарди.

Женни эртага байрам куни эканлигини іозиргина эслади. Улкан вокзал сершовїин, тинимсиз оломонга тєла эди. Теварак-атрофда ўовур-ўувур авжига чиїїан, байрамни шаіардан ташїарида єтказишга кетишаётган одамлар шараїлашиб кулишар, бєлажак истироіат ва кєнгилхушликлар завїидан гурунглашишарди. Вокзалга экипажлар узлуксиз келиб турарди. Перронга поезд келиши биланої кимдир баланд овозда одам чиїарилишини билдириб эълон їилиб турарди. Вокзалда Лестер билан кєп марта бирга юришган маршрутни шошилмай, чєзиб эълон їилинганида Женнининг юраги эзилиб кетди. Бу: «Детройт-Толедо-Кливленд-Буффало-Нью-Йорк» маршрути эди. Сєнгра: «Форт-Уэйн-Колумбус-Питтсбург-Филадельфия-Атлантик-Сити» поездини, ахийри эса «Индианаполис-Колумбус-Цинциннати» поезди жєнашини эълон їилишди… Фурсат етганди.

Женни кутиш залидан єзини севгилисидан ажратиб турган темир панжара олдига бир неча марта єтиб-їайтганди. У ёўоч їутига жойланган тобутни поездга ортишгунча зора кєриб їолсам, деб умид їиларди. Шунда у кутаётган нарсасини бирдан кєриб їолди. Юк вагони тєхташи лозим бєлган жойга бир аравачани ўилдиратиб келишди. Унда Лестер, бошїаларнинг синчков назарларидан ёўоч, мато, кумуш ёрдамида яхшилаб яширилган Лестернинг жасади ётарди. Аравача олдида уймалашаётган юкчининг хаёлига эса унда їанчалар мусибат ва азоб мавжудлиги сира іам келмасди. Шу онда бойлик ва ижтимоий мавїе Женнига єзини севгилисидан умрбод айириб турган мустаікам панжара бєлиб кєринаётганини їаердан іам билсин у? Доимо шундай бєлиб келганди. Женни умр бєйи бойлик ва унда жо бєлган куч тегишли чегарадан нрига єтказмай келганди. Чамаси, туўилганидаёї пешонасига талаб їилмай, итоат этиш ёзиб їєйилганга єхшайди. Болалигидан бери бадавлат кишилар ёнидан їаддиларини ўоз тутиб єтишаётганини кєриб келади. Уларнинг кетидан маъюсланиб їараб їолишдан бєлак їандай иложи їолди эндиликда? Лестер ана шу бегона оламда Женнига яїин эди. Єша оламда Лестерга фахрли єрин ажратишди, бирої Женнини назарларига іам илишмади. Женни панжарага ёпишганича тураркан, перронда яна «Индианаполис-Колумбус-Цинциннати…» деган овоз эшитилди. Перронга деразалари чароўон узун ва їип-їизил поезд кириб келди. Юк ташиладиган, йєловчилар тушадиган вагонлар: кумуш идишлари ярїираган ва оппої дастурхонлари кєзни їамаштирадиган вагон-ресторан, ётиб кетиладиган бир неча люкс-вагонлар, олдинда эса тутун ва учїунлар сачратиб турган улкан їора паровоз кєзга ташланарди.

Юк вагонлардан бири аравага бараварлашди. Ундан кєк кийимли вагон юкчиси бошини чиїариб їаради-да, єгирилиб, кєринмай турган кимнидир чаїирди:

– Іой, Жек, їарашиб юбор! Єлик ортамиз.

Женни іеч нимани эшитмасди.

У биргина нарсани – іозир кєздан йєїоладиган узун їутинигина кєрарди. Биргина нарсани – тезда поезд їєзўалиб, іаммаси тугашини іис этиб турарди. Панжара дарвозаси очилганида йєловчилар перронга ёпирилиб чиїишди. Ана Роберт, Эмми, Луиза… Іаммалари поезднинг охиридаги ётиб кетиладиган вагонларига їараб кетишяпти. Ёр-дєстлари билан хайрлашганларидан энди орїаларига їарамай кетишяпти. Учта ишчи оўир їутини ортишга «їарашиб юборишди». Яшик вагон ичкарисида кєринмай кетганида Женнининг кєксида гєё бир нима узилгандай бєлди.

Юкчилар шундай кейин талай сандиїлар ва чамадонларни ортишди. Кейин паровоз їєнўироўи чалиниб, юк вагонининг эшиги ярим ёпилди. «Жойларингни эгаллашларингни сєрайман!» деган овозлар эшитилди. Баіайбат паровоз іам оіиста жойидан жилди. Їєнўирої чалиниб, паровоз пишїириб буў пуркади. Їоп-їора тутун мєрисидан баландга єрлади. Бу тутун кейин пастлабвагонларни їора пардага єрайди. Паровоз єтёїари їандай оўир составни элтиши кераклигини гєё сезмагандай, кємир ташлаш учун ловуллаётган єтхонанинг эшигини очди. Єтхона тешиги бамисоли оловли кєздай ярїиради.

Женни бу манзарага маілиё бєлганидан їимир этмай турарди. У рангида їони їолмаган, їєлларини маікам сиїимлаган, кєзларини катта очганча тураркан, фаїат битта нарсани – Лестерни олиб кетишаётганини єйларди, холос. Темир излар узра ноябрнинг їєрўошин тусли осмони наї осилиб турарди. Поезд тобора узоїлашиб борарди, ниіоят, охирги вагоннинг їизил чироўи іам тутунли туманда кєздан ўойиб бєлди.

– Іа, іа, – деди Женнининг ёнидан єтиб бораётган ва чамаси шаіардан ташїарига отланган їандайдир бир киши. – Биз бу ерда жуда маза їиламиз. Энни эсингдами? Жим тоўа іам, Элла холла іам боряпти.

Женни іеч нимани – бу сєзларни іам, вокзал шовїин-суронини іам эшитмасди. Кєз єнгида ёлўизлик ва маъюсликда кечган йиллари бирма-бир єтарди. Буёўи нима бєлади? У іали їариганича йєї. Асрандиларни тарбиялаш лозим. Озми-кєпми ваїт єтиб асрандилари улўайишади, йєлларини топиб, уни ташлаб кетишади, уёўига-чи? Бири-бирига єхшаган кунлар тинимсиз єтаверади, кейин нима бєлади?..


Страницы книги >> Предыдущая | 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22
  • 0 Оценок: 0

Правообладателям!

Это произведение, предположительно, находится в статусе 'public domain'. Если это не так и размещение материала нарушает чьи-либо права, то сообщите нам об этом.


Популярные книги за неделю


Рекомендации