Электронная библиотека » Теодор Драйзер » » онлайн чтение - страница 13

Текст книги "ЖЕННИ ГЕРХАРДТ"


  • Текст добавлен: 26 июня 2023, 09:40


Автор книги: Теодор Драйзер


Жанр: Современная русская литература, Современная проза


сообщить о неприемлемом содержимом

Текущая страница: 13 (всего у книги 22 страниц)

Шрифт:
- 100% +

Луиза баланд пошнасида шартта бурилиб, чиїиб кетаркан, меімонхонанинг эшигида шєри їайнаб турган Женнига еб їєйгудай єїрайди. Веста хонада йєї эди. Женни бироздан кейин Лестернинг олдига кириб, эшикни ёпиб олди. Бир нима дея олмасди. Лестер кенг пешонасидан їалин сочларини їайириб, ёстиїда іорўин ва хємрайган кєйи ётарди. «Жуда кєзим учиб турувди-да», дерди у ичида. Синглиси энди уйга бориб, іаммага валаїлайди. Отаси бу гаплардан хабар топади, онаси, Роберт, Иможин, Эмми – іаммалари эшитишади. Буни йєїїа чиїариб іам бєлмайди, чунки Луиза іаммасини єз кєзи билан кєриб кетди. Лестер єйчан іолда деворга тикилиб їолди.

Бу пайтда Женни іам рєзўор ишлари билан банд бєлишига їарамай хаёлга берилганди. Бояги хотин єзи іаїида шундай хаёлда экан-да. Одамлар нима дейишлари энди тушунарли. Бошїа сайёрага етолмагандай, Лестернинг хонадонига іам етишолмайди энди. Унинг ота-онаси, ака-сингиллари учун ёмон хотин, жамиятда мавїеи жиіатидан паст туради, ахлоїий жиіатдан іам, аїлий жиіатдан іам тубан, кєча аёли, расво. Женни ваїти келиб, обрєйимни тєўрилаб оламан, деб умид їилиб юрарди. Бу фикр уни іаммасидан іам кєпрої эзар, бамисоли пичоїдай вужудини тиларди. Іа, Женни чиндан іам Луизанинг, оламнинг, іаммасидан іам Лестернинг назарида ёмон ва тубан аёл. Бошїача бєлиши мумкинми? Женни индамаса ва нолимаса іам, таіїир ва номус аламидан їутула олмасди. Оі, їани энди мана шу одамлар олдида бирор нарса билан єзини оїлаб, уларнинг фикрларини єзгартиролса, іалол яшолса, яхши хотин бєлса. Буни їандай їилади? Бунга эришмаса бєлмайди, бирої їандай їилиб?

XXXIII БОБ

Оилада бировга гап бермай юрадиган Луизага жуда алам їилганида єша заіотиёї Цинциннатига їайтиб, кєрганларини ёнига їєшиб-чатиб айтиб берди. Унинг айтишича, эшикни «жуда хашаки, кєринишидан іафтафаім аёл» очган, Луиза кимлигини айтганидан кейин іам ичкарига таклиф їилмай, «башарасидан айбдорлиги яїїол сезилиб турган іолда» жойида їотиб їолибди. Лестер єзини виждонсизларча тутиб, Луизага бор гапни тєкиб солибди. Луиза, уйингдаги бола кимники, деса, жавоб беришдан бош тортибди. Меникимас, дебди, шундан бошїа гап айтмабди.

– Оі, худойим, худойим! – дерди бу гапдан биринчи бєлиб хабар топган миссис Кейн хєрсиниб. – Єўлим, менинг Лестерим! Їандай їилиб шунгача борибди-я?

– Топган хотиниям расво! – Луиза бидиллашини їєймасди. У гєё бир гапни іадеб айтаверсам гапимга кєпрої ишонишади деб єйларди.

– Мен унга кємаклашмоїчи бєлиб борувдим, – деди у гапида давом этиб. – Менга уни касал дейишди, дарди оўирдир эітимол, деб єйладим. Унаїалигини їайдан билай?

– Шєрлик Лестер! – хитоб їилди она. – Їандай їилиб шунгача борибди-я, іеч аїлга сиўмайди!

Миссис Кейн бу мушкулотнинг тагига етмоїчи бєлди-ю, йєлини тополмай, эрига їєнўирої їилди. Эри фабрикадан келди-да, унинг гапини їимир этмасдан эшитди. Демак, Лестер єзлари шу чоїїача іатто отини эшитмаган хотин билан очиїдан-очиї турган экан-да. Энди нима їилишсин? Ота-онанинг обрєйи ёрдам бермайди. Лестернинг обрєси єзи билан, іар жиіатдан кучли, єпка-гиналарга парво іам їилмайди, бир баїириб берса іам ажаб эмас. Уни таъсир їилишга, уриниб бор дипломатияни ишга солиб кєрса їалай бєларкин.

Арчибалд Кейн фабрикага хафа ва дарўазаб, нимадир їилишга їатъий жазм этган іолда їайтади. Кечїурун Роберт билан гаплашган эди, єўли їулоўига баъзи бир хавотирли миш-мишлар чалинган бєлса іам индамасликни афзал билганини бєйнига олди. Миссис Кейн Роберт Чикагога бориб, Лестер билан гаплашиб кєрса їалай бєларкин, деган гапни айтиб їолди.

– Лестер єз хулїи билан єзига їаттиї зарар етказаётганини тушунмай иложи йєї, – деди Кейн чол. – Бунаїа нарсалар сира іам бежазо їолмайди. У ё єша хотинни олиши ёки жавобини бериши керак. Унга шу гапимни айт.

– Бунинг бари жуда яхши, – деди Роберт, – бирої унга ким тушунтиради? Очиўини айтганда, менинг бунга хушим йєї.

– Мен умидимни узганимча йєї, – деди чол. – Сен боргин, уриниб кєргин. Бунинг зарари йєї. Эітимол, эс-іушини йиўиб олар.

– Їийин-ов, – Роберт эътироз билдирди. – У ёмон їайсар. Бунаїа гаплашишдан менимча наф чиїмайди. Бирої илтимос їилганингдан кейин бораман, албатта. Ойим іам шуни хоілаяпти.

– Іа, іа, – деди ниіоят, таъби хира бєлган чол, – іар їалай бориб кел.

Роберт шундан кейин Чикагога жєнади. У бир иш чиїаришига кєзи етмаса іам, бирої ахлої ва іаїїоният бутунлай єзининг томондалигидан мамнун эди.

Роберт Чикагога Луизадан уч кун кейин, эрта билан келди. У омборга їєнўирої їилди-да, сиполик билан бирор жойда учрашсак, деди. Лестер бутунлай соўайиб кетмаган бєлса-да идорага боришни маъїул кєрди. У Роберт билан одатдагидай бардам сєрашди, икковлари пича ишларидан гаплашиб єтиришди. Шундан кейин орага їалтис жимлик чєкди.

Роберт гапни олисдан бошлади.

– Бу ерга нега келганимни билсанг керак?

– Фаімлаяпман, – жавоб їилди Лестер.

– Уйдагилар бетоблигингни эшитиб жуда ваіимада їолишди, айниїса ойимнинг бєлари бєлди. Бутунлай тузалиб кетдингми ишїилиб?

– Чамамда, шундай.

– Луиза сени бирмунча бєлакчарої уй шароитида кєрганини айтди. Сен бєйдої бєлсанг керак?

– Іа.

– Луиза кєрган хотин шунчаки… – Роберт їєли билан іавони маънодор чизди.

Лестер бош ирўади.

– Сени сєрої їилмоїчимасман, Лестер. Бунинг учун келганим йєї. Уйдагилар сени кєришимни сєрошувди, холос. Ойимнинг жуда бєлари бєлгани учун, унинг іурмати юзасидан іам шундай їилишим шарт эди…

Роберт жим їолди, Лестер унинг бунчалар эітиром билан їилган адолатли танбеіидан таъсирланганидан изоі беришдан бош тортса беадабликнинг єзгинаси бєлишини сезди.

– Сени тинчитадиган бирор нарса дейишим їийин, – Лестер шошилмай гап бошлади. – Айтадиган нарсамнинг єзи йєї. Єша аёл бор, у билан тураман, менга ёїади. Іаммасидан іам ёмони бахтсиз тасодиф туфайли ундан хабар топганларинг бєлса керак.

Лестер, Роберт іушёр мулоіазаларимни кєнглига сингдириб олсин, дегандай жим їолди. Лестер, чамаси, єзининг аіволидан хотиржам кєринарди. Шунинг учун іам унинг сєзлари іар маіалгидай баїувват ва ишонарли жарангларди.

– Унга уйланмоїчимасмисан? – Роберт ботинїирамай сєради.

– Іозирча йєї, – совуї жавоб берди Лестер.

Ака-ука бир-бирларига бир даїиїа жимгина тикилишди, шундан кейин Роберт деразадан кєриниб турган шаіарга нигоі ташлади.

– Уни севасанми, деб сєрашнинг єзи бемаъни бєлса керак, – деди Роберт ботиниб.

– Тєўрисини айтсам, сен билан бу олий туйўуни їандай муіокама їилишни іам билмай їолдим. – Лестер тунд іолда заіарханда їилди. – Уни синаб кєрмовдим. Мен фаїат бу аёл жуда кєнгилдагидеклигини биламан, холос.

Роберт яна жим їолди.

– На чора, – деди у ниіоят, – гап сенинг тинчлигинг ва оиланинг хотиржамлиги іаїида кетяпти. Бунга ахлоїнинг алоїаси йєї деб іисоблаймиз, іар іолда ишнинг бу томонини икковимиз муіокама їилолмаймиз. Сенинг туйўунг фаїат єзингга дахлдор. Бирої келажагинг масаласи, менимча, гаплашадиган даражада жиддийдир. Яхши номингни булўамаслик ва оиланинг шаънига доў туширмасликни іам єйлаш керак. Отанг бошїаларга їараганда кєпрої оиланинг шаънини єйлайди. Бу менга єхшаб єзингга іам яхши маълум бєлса керак дейман.

– Бунга отам їандай їарашини биламан, – жавоб їилди Лестер. – Сизларнинг іар бирингизга єхшаб, менга іам бари аниї-равшан, бирої іозирча іеч нима деёлмайман. Бунаїа муносабатлар бир кунда вужудга келмайди ва уни бир кунда узишнинг иложи іам йєї. Єша аёл бор. Бунга їисман єзим айбдорман. Буни ипидан-игнасигача гапириб бериш ниятида эмасман, чунки бунаїа ишларда кєп нарсалар четдан кузатувчига пиніон бєлади.

– Мен муносабатларингиз їанаїалигини билмайман, албатта, – деди Роберт, суриштирмоїчи іам эмасман, бирої ана шу аёлга уйланмайдиган бєлсанг… унча іалол иш їилмаслигинг єзингга билинмаяптими? – їєшимча їилди Роберт ишнинг заминини пайпасларкан.

Укасининг жавоби унинг жаілини чиїарди.

– Эітимол, – деди Лестер, – бунда бирорта наф кєрсам шу ишни іам їилган бєлардим. Энг муіими, аёл ёнимда, буни оиласидагиларнинг іаммаси билади. Бунда мабодо бирорта иш їилиш лозим бєлса, фаїат єзимга іавола. Мен учун биров іаракат їилолмайди.

Лестер жим їолди, Роберт эса єрнидан туриб, хонада уёїдан-буёїїа юра бошлади.

Кейин эса укасига яїин келди-да, деди:

– Сен уни олмоїчи эмасман ёки, тєўрироўи, иш бунгача бориб етгани йєї, деяпсан. Маслаіат бермайман, Лестер. Назаримда, бу їалтис хато бєлур эди. Сени єїитмоїчи эмасман, бирої бу нарса сендай одамга їандай хавф солаётганини єйлаб кєр. Бундай таваккалчиликка іаїїинг йєї. Оилани гапирмаёї їєя їолайлик, єзингни жуда їалтис ишга уряпсан. Умрингни хазон їиласан, холос…

Роберт їєлини олдинга чєзганича жим їолди. Роберт бирор нарсага дилдан ачинганидан, одатда, шунаїа їиларди. Лестер іам шунда унинг сєзлари юракдан чиїаётганини сезди. Роберт энди їозилик їилмаётганди. У укасини эс-іушини йиўиб олишга даъват этаётган, бу эса аіволни жуда єзгартираётганди.

Бирої Лестер бу даъватга їулої солмади. Роберт шундан кейин бошїа нарсани ишга солмоїчи бєлди. Лестерга отаси їанчалар яхши кєришини, хоіласа Цинциннатидаги (іатто католик бєлмаса іам) єз доирасидаги бадавлат хонадоннинг їизига уйланишидан умидворлигини эслатди. Онаси іам шу умидда юрганлигини айтди, гапириб нима їилдим, буни єзинг іам яхши биласан-ку, деди.

– Іа, улар бунга їандай їарашларини биламан, – Лестер акасининг гапини бєлди, – бирої рости, іозир аіволни єзгартириб бєлишига кєзим етмайди.

– Сен іозирча уни ташлаш маїсадга мувофиї келмайди, демоїчимисан?

– Мен ундан жуда кєп яхшилик кєрдим ва яхши одам сифатида їєлимдан келганини дариў тутмаслигим керак, демоїчиман. Айнан нима їила олишимни іозирча билмайман.

– У билан бирга туришим, шарт демоїчимисан? – Роберт совуїїина їилиб сєради.

– Мен билан туриб єрганиб їолган бир пайтида іар іолда уни кєчага чиїариб ташлай олмайман-ку, – жавоб їилди Лестер.

Роберт даъвати жавобсиз їолганига кєниккандай яна креслога чєкди.

– Оиладаги ўалва у билан дєстона келишиб, жавобини беришингга етарли сабаб эмасми?

– Олдин бу масалани охиригача єйлаб олиб, кейин бир иш їиламан.

– Борганимдан кейин ота-онамни бироз тинчитишим учун яїин орада буни бир ёїлик їилишга іаттоки ваъда іам беролмайсанми?

– Мен жон-жон деб уларнинг мусибатларини енгиллатардим, бирої іаїиїат іаїиїатлигича їолади, сен билан суібатда эса найрангни бир четга їєймоїчиман. Сенга боя айтганимдай, бунаїа нарсаларни муіокама їилиб бєлмайди. Менга нисбатан іам, єша аёлга нисбатан іам бунинг сира иложи йєї. Бу борада манфаатдор томонлар іам гоіо нима їилишни билмай їоладилар, бегоналарни эса айтмай їєя їолайлик. Іозир сенга бирор нарса їиламан, деб сєз берсам наї аблаінинг єзи бєлардим.

Роберт яна хонада юра бошлади.

– Іозир іеч нима їилиб бєлмайди, дейсанми?

– Іозирча іеч нима.

– Хєп, унда мен кетай. Бошїа гаплашадиган гапимиз іам їолмади чоўи.

– Балки мен билан нонушта їиларсан? Іозир бєшман, менинг меімонхонамга борсак бєлар?

– Йєї, ташаккур, – деди Роберт. – Мен Цинциннатига жєнайдиган бирдаги поездга улгурадиганга єхшайман. Іар іолда уриниб кєраман.

Улар бир-бирларига рєбарєма-рєбарє туришарди. Лестернинг ёнида їони йєї ва юзи сал силїиган, Роберт эса їорачадан келган, їадди тик, келишган, аїли жойида бєлиб, йиллар ака-укага їанчалик таъсир кєрсатгани сезилиб турарди. Роберт умр бєйи бемалол ва кескин иш їилар, Лестерни эса доимо шубіалар їийнагани-їийнаганди. Робертда ишбилармон одамнинг ўайрати ва усталиги бор, Лестер эса іаётга ишонїирамай їарайдиган омадли бойдай виїорли эди. Іозирда икковларининг хаёлларидан нималар єтаётганидан їатъи назар, ака-ука жуда бошїача кєринишарди.

– На чора, – деди акаси жимликдан кейин, айтадиган бошїа гапим йєї. Мен сенга фикримизни тушунтира оламан, девдим, сен бєлсанг айтганингда турибсан, албатта. Нима їилаётганингни єзинг тушунмаганингдан кейин мен їандай тушунтирай. Битта нарсани айтай, менимча, сен аїлсизлик їиляпсан.

Лестер индамай тингларкан, афтидан єлгудай їайсарлиги кєриниб турарди.

Роберт шляпасини олди, шундан кейин икковлари эшикка їараб юришди.

– Мен уларга аіволни дурустрої іолда тушунтиришга іаракат їиламан. – Роберт шундай дея чиїиб кетди.

XXXIV БОБ

Єзимизга маълум бєлган оламда жонзодлар салтанатининг барча вакиллари, гєё мустаікам їонунга мувофиї їуёш теварагида айланаётган сайёрамиздан ташїарида яшаёлмайдигандай, тегишли макон ёки муіитда іаёт кечирадилар. Масалан, балиї сув оламидан чиїса борми, іалок бєлади, їуш балиїларга аталган маконга бош суїмоїчи бєлса, жонидан айрилади. Іамма тирик жонзотлар – гулда яшайдиган ширадан тортиб тропик єрмонларнинг ва денгиз їаърларининг махлуїларигача табиат уларнинг фаолиятларини тегишли муіит билан чегаралаб їєйганидан далолат беради. Биз эса ана шундан чиїиб кетишга іар їандай уриниш їанчалик хунук ва хатарли оїибатларга олиб келишини їайд этамиз, холос.

Бирої одамга нисбатан бу чекланган макон назарияси бунчалар ошкора кучини кєрсатмайди. Ижтимоий іаётни бошїарадиган їонунлар бизга умумлашма чиїариш учун асос беролмайди. Шунга їарамай, жамиятнинг фикрлари, талаб ва мулоіазалари іам, гарчи кєзга ташланиб турмаса-да, єзига яраша аниї чегара бєлиб хизмат этади. Эркак ёки аёл гуноіга ботса, бошїача айтганда, тегишли доирадан четга чиїса, у дучор бєладиган бало сув тагида яшамоїчи бєлган їуш ёки инсон яшайдиган маконга кириб їолган ёввойи іайвон йєлиїадиган балога єхшамайди. Эркак билан аёлни муїаррар єлим кутмайди. Одамлар шунда ажабланганларидан їошларини кєтариб їєядилар ёки заіарханда кулимсирайдилар ёки ўазабдан їарс урадилар. Іар їалай ижтимоий іаёт доираси іар бир одам учун шунчалар аниї белгилаб їєйилганки, уни тарк этадиган іар бир киши бир балога гирифтор бєлади. У ёки бу муіитда туўилиб, тарбияланган одам ундан ташїарида яшашга яроїсиздир. У бамисоли тегишлича зид іавода яшашга єрганган ва зичлиги берирої, анча сийрак атмосферада іаёт завїини суришга ожиз бєлган їушдир.

Лестер акасини кузатгандан кейин дераза ёнидаги креслога єтирди-да, навїирон, тез енгаяётган шаіар манзарасини томоша їила бошлади. Деразадан ташїарида іаёт їайнар, унинг єзига яраша умидлари, бойликлари, лаззатлари бор, Лестер эса, гєё аёвсиз шамол бир чеккага учириб ташлагандайваїтинча четда їолган, бутун режаларию ниятлари негадир чалкашиб кетганди. У илгаригидай єрганган йєлидан бемалол кета оладими? Оиласининг їаршилиги Женни билан муносабатларига таъсир кєрсатмасмикин? Наіотки, илгари єзини наїадар енгил ва бемалол сезадиган ота уйидан айрилган бєлса? Іа, энди уйидагилар билан бемалол ва дєстона муомала їилолмайди. Отасининг нигоіидан бир ваїтлардагидай маъїуллаётгани ёки ўурурини билиб ололармикин? Роберт, отасининг фабрикасидаги ишчилар билан муносабати – илгариги іаётига дахлдор нарсаларнинг іамма-іамаси Луизанинг беваїт келиши билан ниіоя топганди.

«Омадим келмади», Лестер ичида шундай їарорга келди-да, беіуда хаёл суришларни йиўиштириб, їандай амалий ишларни їилиш мумкинлиги борасида бош їотира бошлади.

Уйга їайтгандан кейин эса Женнига деди:

– Эртага ёки индинга Маунт– Клеменсга бориб, бироз туриб келмоїчиман. Негадир мазам йєї, у ерда дам олиб, тузалиб келаман.

Лестер ёлўиз єзи хаёллар оламида бєлмоїчи эди, Женни айтилган ваїтга Лестернинг чамадонини тайёрлаб їєйди. Лестер єйчан ва тунд іолда жєнаб кетди.

Келгуси іафта давомида Лестер іаммасини шошилмай єйлаб, іозирча іеч нима їилмай туриш керак, деган їарорга келди. Ортиїча икки-уч ойнинг аіамияти йєї. Роберт ёки оиласидан битта-яримта у билан яна учрашмоїчи бєлмаса керак. Лестер иш юзасидан танишлари билан илгаригидай муомала їилаверади, чунки бу фирманинг гуркираши билан боўлиї нарса. Унга нисбатан іеч ким мажбурий чора їєлламайди. Шундай бєлса іам Лестер оиласи билан ораси бузилиб їолганидан эзиларди. «Иш чатої, – дерди у ичида, – иш чатої», бирої у илгаригидай тирикчилик їилаверади.

Лестер наї яна бир йил ана шундай аросатда яшади. У ярим йил Цинциннатида кєринмади. Кейин у ерга иштирок этиш зарур бєлган муіим бир кенгашга борди-да, гєё іеч нима билмагандай тутди єзини. Ойиси маъюс іолда бєлса іам меір билан єпди. Отаси іар маіалгидай їєлини маікам сиїди. Роберт, Луиза, Эми ва Иможин гєё келишиб олишгандай єзларини їизиїтирган масала юзасидан бир оўиз іам гапиришмади. Шундай бєлса іам уларнинг бегонасираётганлари сезилиб турарди. Лестер шундан кейин иложи борича она шаірига боришдан їочадиган бєлди.

XXXV БОБ

Бу пайтда Женни бошидан мураккаб руіий єзгаришларни кечираётганди. Єз оиласи билан носозлиги чуїур изтиробга солганини іисобга олмаганда умрида биринчи марта теварагидагиларнинг фикри билан тєїнашди. Энди єзининг ёмон хотинлиги аниї-равшан эди. У кураша олиши мумкин бєлса іам икки марта вазият кучига ён берди. Їани энди унда мардликдан кєпрої бєлса! Їани энди уни доимий їєрїув їийнамаса! Аїлига муносиб иш їилишга журъат этолса їани энди! Лестер унга іеч їачон уйланмайди. Бунинг унга кераги йєї. Женни уни яхши кєради, бирої кетиши мумкин, шунда Лестерга яхши бєлади. Мабодо Кливлендга їайтиб борса, отаси бирга туришга рози бєлиши іам мумкин. Женни кечикиброї бєлса іам їилган ана шу тєўри иши билан отасининг іурматини їозонади. Шундай бєлса-да, Лестердан айрилишини хаёлига келтирганида титраб кетар, нега деганда, Лестер жуда кєп яхшилик їилганди-да. Отаси эса… Женнини уйга киритмаса іам ажаб эмас.

Луизанинг шумїадам ташрифидан кейин Женни Лестер бериб турган пулдан оз-оздан бєлса іам бироз йиўишни хаёл їила бошлади. Лестер уйни пулдан сиїмас, Женни іам шу ваїтгача іар іафта уйидагиларга єн беш доллар юбориб турарди. Бунча пулга илгари бутун оила бировнинг мададисиз кун кєрарди. Женни йигирма долларни овїатга ишлатарди, чунки Лестер дастурхонда доим энг яхши нарсалар – мева, ширинлик, гєшт, винолар бєлсин, дерди.

Уй учун ойига эллик беш доллар тєлашар, кийим ва бошїа зарур харажатларга маълум миїдордаги пул белгиланмаганди. Лестер унга іафтада эллик доллар берар, бирої негадир ундан сира іам їолмасди. Бирої Женни тез орада пул тежаш іаїидаги фикри хаёлидан чиїариб ташлади. Кетадиган бєлса їєли їуруї кетаверади. Акс іолда яхши бєлмайди.

Женни Луиза пайдо бєлгандан бери бу іаїда іафтама-іафта єйлар, кескин бир нарса дейиш ёки їилиш учун єзини їєлга олишга уринарди. Лестер илгаригидай олижаноб ва ширин муомала їиларди-ю, лекин Женни гоіи пайтлари гєё єзидан ниманидир кутаётганини сезаётгандай бєларди. Лестер паришон, єйчан іолга тушарди. Женнининг назарида Луиза билан гаплашгандан кейин сал єзгариб їолгандай эди. Женни унга, іаётимдан норозиман, деган гапни айтиб, кейин кетса їандай яхши бєларди-я. Бирої Лестер Веста борлигини билганидан кейин Женнига, унинг фикри унчалар аіамиятли эмаслигини бола никоілари учун їаттиї тєсиї бєлишлигини аниї-равшан билдириб їєйганди. Женни Лестерга керак, бирої їонуний хотин сифатида эмас. Лестер билан тортишиш мушкул, унинг забти зєр эди. Женни ниіоят, Лестерга кетишининг сабабини хат орїали тушунтирмоїчи бєлди. Єшанда Женнини кечириб, унутиб юборса іам ажаб эмас.

Герхардт хонадонининг иши илгаригидай юришмасди. Марта турмушга чиїди. У бир неча йил мауллимлик їилганидан кейин бир ёш архитектор билан танишди. Кєп єтмай бир-бирларига їайлиї бєлишди. Марта оиласидан бироз уялиб юрар, шунинг учун іам янги іаёт остонасига їадам їєяркан, иложи борича уйидагилар билан кам кєришарди. Турмушга чиїаётганини уларга йєл-йєлакай хабар їилди, Женнига эса хат іам ёзмади, тєйга эса фаїат Басс билан Жоржни чаїирди. Герхардт аламини ичига ютди – негаки тирикчилик шундої іам єлгудай алам їиларди, у опасидан єчини олишга пайт пойлаб юрарди. Уильям уч-тєрт кун їової солиб юрди. У єзининг режалари билан банд, электротехникани єрганар, муаллималаридан бири буни жуда ажойиб ва фойдали касб деганди-да.

Женни Марта турмушга чиїїанини анча кеч, Верониканинг хатидан билди. У Мартадан хурсанд бєлди, бирої ука-сингиллари єзидан тобора йироїлаб бораётганларини єйлаб эзилди.

Орадан бироз ваїт єтгач, Вероника билан Уильям Жоржнинг уйига кєчиб єтишди. Бунга Герхрдтнинг єзи айбдор эди. Герхардт хотини єлиб, катта болалари тарїаб кетишганидан кейин жуда тушкунликка тушиб, гоіо соатлаб индамай єтирадиган бєлиб їолганди. Энди олтмиш бешга борганига їарамай умри тугаётганини сезарди. Бир ваїтлари бу дунёда бемалол яшаш іаїида їилган орзулари кєкка совурилганди. Себастьян, Марта ва Жорж бєлак бєлиб кетишган, уни отам дейишмас, бирор нарса іам кєтариб келишмасди. Герхардт, їисїасини айтганда, бу їизидан бир доллар іам олиши керак бєлмаса-да, унга ёлўиз Женни їарашиб турарди. Вероника билан Уильям дод дейишарди. Улар мактабни ташлаб, ишлашдан бош тортишарди, афтидан Герхардт илгари айтган эгри йєл билан топилган пулга тирикчилик їилишни маъїул кєришарди чоўи. Герхардт Женни билан Лестернинг іаїиїий муносабатлари їандайлигига сира шубіа їилмасди. Олдинига улар турмуш їуришганига ишонди, бирої Женни ойлаб Лестернинг эсига келмаётганини, ёлўондан чаїирса їизи ростдан югургилаб їолишини, Вестани айтишга юраги бетламаётганини кєрганидан кейин аста-секин бу фикридан їайтди. Їизининг тєйида бєлмаган, никоі їоўозини іам кєрмаганди. Женни Кливленддан кетганларидан кейин турмушга чиїїан бєлиши мумкин, албатта. Бирої Герхардт бунга ишонмасди.

Герхардт энди єлгудай тунд ва заіар бєлиб їолганидан болаларига жуда їийин бєлиб кетди. Вероника билан Уильямнининг инжиїликлари тутиб, їовоїларини очишмасди. Уларга Мартанинг турмушга чиїїани ва Герхардт уй харажатини єз їєлига олгани хуш келмасди. Герхардт болаларига, кийим ва кєнгилхушликларга кєп пул кетказяпсанлар, деб ваўиллар, бошїа кичикрої уйга єтиш керак, дегани-деган, Женни юбориб турган пулдан бир їисмини іар сафар уларга тушунарсиз бєлган нималаргадир чегириб їоларди. Герхардт чиндан іам пул тєплар, ваїти келганда Женнидан олган пулларини їайтармоїчи эди. Женнининг пулига тирикчилик єтказишни гуноі іисоблар, єзи топаётган арзимас пулдан іисоб-китоб їилишга їурби етмасди. Уни бошїа болаларим іам фарзандлик бурчларини бажарганларида їариган чоўимда шунча хислатлари бєла туриб бари бир иймонсизлик їилаётган їизимнинг садаїасига зор бєлиб єтирмасдим, деган єй їийнарди. Бунинг устига уйдаги ўалвалар іам тинмасди.

Жорж укаси билан синглиси іадеб ўинўиллайверганларидан кейин їиш кунларидан бирида икковини ишлаш шарти билан уйига олиб кетди. Герхардт аввалига гангиб їолди, кейин эса, мебелларни олиб, хоілаган тарафларингга йєїолларинг, деди. Унинг бунаїанги олижаноблиги ака-сингилларни уялтирди. Улар іатто, бирга турсак бєлармиди, деган гапни іам айтишди. Бирої Герхардт кескин бош тортди. Їоровуллик їилаётган фабрикасига бориб, мастердан бирорта чордоїда ётиб юришга ижозат сєрайдиган бєлди. Фабрикада уни яхши кєришади, ишонишади. Бунинг устига тирикчилигига кєп пул кетмайди

Гурхардт жаіл устида шундай їилди іам. Энди узої їиш кечаларида гавжум марказий кварталлардан олисда, іувиллаган кєчада навбатчилик їилаётган сєїїабош чолни кєрса бєларди. Унга фабриканинг шовїин-сурони ва ўовур-ўувуридан четда бєлган омбор чордоўидан бошпана беришди. Бу ерда у кундузи, ишдан кейин ухларди. Оїшом арафасида ё шаіар марказига, ё Киіога соіилига, ё кєлга айлангани чиїарди. Їєлини орїасига їилганича єйчан іолда секин айланиб юрарди. Гоіида єзи билан єзи гаплашарди. Азбаройи гангиб їолганидан: «Йєїол-э!» ёки «Туф-э, фалокат!» деган аччиї-аччиї сєзларни айтиб юборарди. Їоронўи тушиши билан фабрика дарвозаси ёнидаги жойини эгалларди. Яїинроїдаги ишчилар ошхонасида овїатланар, уни єзига жуда боп жой іисобларди.

Кекса немиснинг мулоіазалари одатда мавіум ёки жуда аянчли тусда бєларди. Іаёт нима? Шунчалар іаракат їиласан, ташвиш тортиб, мусибатлар чекасану пировардида нима їилади? Іозирда йєї бєлган нарсалар їаерда єзи? Одамлар єлиб кетишади, тириклар билан ортиї мулоїотда бєлишмайди. Масалан, унинг хотини. Хотини єлди, жони їайга учди?

Герхардт шундай бєлса іам ёшлигида їонига кирган черков аїидаларига ишонарди. У дєзах борлигига ва гуноікор бандалар єлганларидан кейин унга тушажакларига ишонарди. Хєш, миссис Герхардт-чи? Женни-чи? Герхардтнинг фикрича, икковлари іам оўир гуноіга ботгандилар. Герхардт таїводорлар жанатда роіат їилишларига ишонарди. Бирої єша таїводорлар їани? Миссис Герхардт меірибон аёл эди. Женни – олижанобларнинг олижаноби. Себастьян-чи? Себастьян яхши бола, бирої тошбаўир. Унда єўиллик меір деган нарсанинг єзи йєї. Марта – шуіратпараст, фаїат єзини єйлайди. Бундан чиїди Женнидан бошїа іамма болалари худбин экан-да. Басс уйланганидан бери отасию укалари борлигини хаёлига іам келтирмайди. Марта топганим єзимга аранг етяпти, дегани-деган. Жорж олдинига сал-пал їарашиб турди, кейин эса ташлади-кетди. Вероника билан Уильям яхши иш їилишмаётганини билишса іам, Герхардт йєл їєйгунча Женнининг пулига бемалол тирикчилик їилиб келишди. Герхардтнинг іозирги аіволи болаларининг худбинлигидан гувоілик бермайдими? Герхардтнинг илгарини куч-їуввати іам йєї. Герхардт эзилиб, бош чайїаб їєярди. Іаммаси жумбої, бошїа нарса эмас. Іаётдаги іамма нарса тушунарсиз, сирли, омонат. Шунга їарамай унинг болаларидан бирортаси билан тургиси йєї. Женнидан бошїа болаларининг бари ота учун номуносиб чиїишди, Женни эса гуноіга ботиб юрибди. кекса Герхардт ана шундай азобда їолганди.

Женни ана шу аянчли ишлардан тезда хабар топа їолмади. Илгари у хатларини Мартага ёзарди, синглиси эрга тегиб кетганидан кейин тєўри отасига юборадиган бєлди. Герхардт кенжалари іам ташлаб кетишгандан кейин Женнига, энди пул юборма, деб ёзди: Вероника билан Уильям Жоржникида туришади; Жоржнинг фабрикада иши яхши, яшайдиган жойи іам іозирча єша ерда. Герхардт Женнига шу пайтгача тєпланган бир юз єн беш доллар пулини юборди, хатида, бу пулнинг менга кераги йєї, деб тушунтирди.

Женни бундан іеч нима тушунолмади, бирої отасининг єжарлигини билганидан тортишмасликка жазм этди, бунинг устига укалари билан сингилларидан садо чиїмасди. Бирої ваїти келиб, уйда нималар бєлганига аїли етиб, жуда бєлари бєлди. Отасининг олдига бориб келмоїчи бєлди. Муносабатлари їанаїа бєлишидан їатъи назар, Лестерни іам ташлаб кетгиси келмасди. Отаси Женни билан туришга рози бєлармикин? Іозир кєнмайди, албатта. Женни турмушга чиїса рози бєлиши іам эітимол; агар сєїїабош їолса, албатта, кєнади. Лекин Женни дурустрої иш тополмаса їийналишлари турган гап. Іаммаси, нима їилай, деган саволга бориб таїаларди. Ахийри Женни єзича бир їарорга келди іар їалай. Іафтасига беш-олти доллар тєланадиган иш топса бир кунлари єтади. Дастлабки пайтларда эса отаси жамўарган бир юз єн беш доллар кунларига яраб туради.

XXXVI БОБ

Женнининг режаларида битта камчилик бор, у Лестернинг вазиятини іисобга олмаётган эди. Лестер гарчи єзи тарбияланган єша дунёнинг сиїиї доирасидан чиїиб кетолмаса-да, Женнини беіад їадрларди. Бирої севгиси єз доирасидаги одамларнинг фикрларига їарама-їарши єларої, кєнглимга ёїїанини танлаганман, деган сабаб билан никоіига оладиган даражада кучли бєлмаса іамки, іар їалай Женни Лестернинг іаётида жуда катта єрин тутар, шунинг учун у билан іозирча алоїасини бутунлай узмоїчи эмасди.

Лестер одамнинг аёлларга нисбатан бир шаклланган фикри їайта єзгармайдиган ёшга етганди. Шу чоїїача єзининг доирасидаги аёллардан бирортаси унга Женнидай ёїиб їолмаганди. Женни латофатли, назокатли, бениіоя аїлли аёл бєлиб, Лестерга нима ёїишини олдиндан билиб турарди. Лестер кєпчилик єртасида єзини їандай тутишни шахсан єргатганидан іозирда уни хоілаган жойига олиб бориши мумкин эди. Буларнинг бари яхши ва ёїимли эди, шундої экан, кєнгли яна нимани іам истарди дейсиз.

Бу пайтда Женнининг хавотири кундан-кунга ортиб борарди. У єз фикрларини їоўозда баён їилишга уриниб, бир неча хатни ёзиб, яна йиртиб ташлади, ниіоят, охирги хатида кєнглидаги гапларни їисман бєлса іам ифода этгандай туюлди. Хат жуда узун чиїди, бунаїасини Женни шу чоїїача ёзмаганди.

«Лестер, азизим, сен ушбу хатни олганингда мен бу ерда бєлмайман, шунинг учун іам, илтимос, охирига етмагунингча ёмон фикрга борма. Мен Вестани іам бирга олиб кетяпман, шунда яхширої бєлади деб єйлайман. Рост, Лестер, шундай їилиш керак. Сен билан танишганимда биз жуда ўариб яшардик, аіволим шунаїа эдики, бирорта дуруст одам мени олмайди, дердим. Сен бєлсанг, севаман, дединг, єшанда эс-іушимдан айрилдим, кейин эса єзим іам билмаган іолда севиб їолдим.

Єшанда сенга, энди чакки иш їилишни истамайман, мен ёмон хотинман, девдим-ку. Бирої ёнимдалигингда мен іеч нимани єйламасдим ва сендан їандай айрилишни билмасдим. Отам єша пайтда касал бєлиб їолиб, іаммасиз уйда оч єтирардик. Биз арзимас пул топардик. Укам Жоржнинг оёўида киядиган нарсаси йєї, ойим бечоранинг бєлари бєлганди. Лестер, мен онам бечоранинг бошига шунчалар ташвиш ва ўам тушмаганида шу пайтгача єлмай юрармиди, деган хаёлларга бораман. Мен сенга ёїиб, сен іам менга ёїїанингдан кейин, катта гуноіга ботмасам іам керак, деб єйладим. Мен сени севаман, Лестер. Сен менга оилангга їарашмоїчиман, деган гапни айтувдинг, мен іам шундай їилсам бєлар, деб єйловдим. Ахир биз жуда іам камбаўал яшардик-да.

Лестер, азизим, сени ташлаб кетишга юзим чидамаяпти. Сенга бу жуда їабиі бєлиб туюлиши мумкин, бирої кейинги пайтларда не куйларга тушганимни билганингда борми, кечирган бєлардинг. Сени севаман, Лестер, шунчалар севаманки! Бирої синглинг келгандан буён єтган ойлар давомида бемаъни іаёт кечираётганимни, сезиб-билиб юрибман, ростки, буни єзим кєриб-билиб турганимдан кейин бундан буёўига бундай турмуш кечириш мумкин эмас. Сенатор Брэндер билан бєлган иш учун єзим айбдорман, бирої унда жуда ёш эдим, нима їилётганимни мутлаїо билмагандим. Гарчи єша пайтда бу тєўридай туюлган бєлса іам, бошиданої сенга Вестани айтмаганимга єзим айбдорман. Уни сендан яширинча Чикагога олиб келганимга іам айбдорман, бирої сендан їєрїардим. Лестер, бирор нарса їилишинг ёки бирор нарса дейишингдан їєрїардим. Буларнинг бари синглинг келганидан кейин менга аён бєлди ва єшандан буён чакки іаёт кечираётганимни яхши биламан. Бирої сени айбламайман, Лестер, фаїат єзимни айблайман.

Мени олгин, деб илтимос їилмайман. Менга ва оилангга їандай муносабатда эканлигингни биламан, шу боисдан єзим іам бу іол ишингга ёрдам беради деб іисобламайман. Ота-онанг буни хоілашмайди, мен іам бирор нарса илтимос їилмоїчи эмасман. Бундан буён іозиргидай турмуш їилиб бєлмайди, бу менга аён. Веста катта бєляпти, яїин орада іаммасига аїли етиб їолади. Іозирча сени чиндан іам амаким деб єйлаяпти. Мен кєп єйладим, кєп марта сен билан гаплашмоїчи бєлдим, бирої жиддий кєринганингдан їєрїувга тушиб, бир сєз айтолмадим. Шунинг учун іам яхшиси, хат ёзиб кетишга їарор їилдим, єшанда іаммасини тушуниб оласан, дедим. Тушундингми, Лестер, тушундингми буни? Мендан жаілинг чиїмаяптими? Шундай їилсам сенга іам менга іам яхширої бєлишини биламан. Мени кечир, Лестер, илтимос, унут мени. Бир куним єтар. Бирої сени шунаїанги севаман, шунаїанги яхши кєраманки, єла-єлгунимча їилган яхшиликларингдан миннатдор кетаман. Бахтли бєл. Мени кечир, Лестер. Сени севаман.


Страницы книги >> Предыдущая | 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 | Следующая
  • 0 Оценок: 0

Правообладателям!

Это произведение, предположительно, находится в статусе 'public domain'. Если это не так и размещение материала нарушает чьи-либо права, то сообщите нам об этом.


Популярные книги за неделю


Рекомендации