Текст книги "Мой дзень пачынаецца (зборнік)"

Ён і яна

Мы ўжо даўно перасталі ездзіць разам на электрычцы ў прыгарады і паркі… (Мы наогул перасталі хадзіць і ездзіць куды заўгодна.) Радасць ад таго, што мы можам быць толькі ўдваіх, кудысьці знікла, разам з нашымі паштоўкамі і фотаздымкамі, якія мы дарылі адно аднаму пры сустрэчах (з нагоды і без…).

Я ўжо не задаваў табе пытанні (я развучыўся вымаўляць словы… вельмі шмат слоў). Але я яшчэ памятаю тую радасць (простую радасць) нашых першых сустрэч. Ты пахла фісташкавым марозівам! А я? А я не ведаю чым пах, але ты казала мне, што вельмі-вельмі смачна, і імкнулася мяне ўвесь час ўкусіць. Цяпер мы пахнем аднолькава…

Ці хацеў бы я вярнуць мінулае? Вядома ж хацеў! Замерці ў ім, націснуць на кнопку save (калі б такая кнопка была ў жыцці), і вярнуцца да таго моманту, калі можна было б хоць нешта змяніць… А раптам бы атрымалася?

Ты нацягнула мой стары швэдар і майку (яны ўжо не належалі мне) і наліла келіх нейкага таннага віна… З кухні я пачуў:

– Набудзь яшчэ!

Я памятаю, як тузануўся ад гуку тваіх слоў. Яны былі першымі за гэты дзень.

– Добра.

І я іду кудысьці, дыхаю чымсьці, сумую па кімсьці…

І я не хачу вяртацца да цябе, але вяртаюся.

І мы п’ём віно і засынаем разам. Толькі так мы і можам заснуць.

На наступную раніцу нам зноў не хапае віна. І ты вінаваціш мяне ў гэтым. Ты крычыш і лаешся, але я цябе ўжо не чую.

Ты кідала ў мяне пустыя бутэлькі. Ужо каторы раз пагражаючы, што кінеш мяне. Але я цябе не чую!

Ты мяне, як заўсёды, не кінула…

На жаль.

І мы засынаем.

На жаль!

Яшчэ нядаўна мне для шчасця хапала пачуць гук тваёй электрабрытвы… Цяпер гэтага стала вельмі мала, невыносна мала, па-вар'яцку мала…

Мы хацелі аб ездзіць паўсвету, але прызвычаіліся сядзець кожны вечар у нашай кватэры. Я не хачу скардзіцца. Аднак гэта ў мяне атрымліваецца неяк само сабой.

Мы хацелі набыць сабаку, але ён аказаўся «за мяжою нашых матэрыяльных магчымасцей і нашай душнай кватэры». Як жа я ненавіджу гэтую кватэру! Мы святкавалі ў ёй усе нашы дні нараджэння і «юбілеі». Мы гулялі ў «словы» і ў «краіны» (і я заўсёды прайгравала на «Японіі» – не самы горшы варыянт).

Я тады была дзіўная! І ты быў дзіўны. А зараз мы аднолькавыя… Падобныя на халодныя рэйкі.

Як жа ўсё ж такі добра, што мы не набылі сабаку!

Як жа добра, што для яго не знайшлося месца!

І зноў гэтая невыносная цішыня. І зноў гэтая бессэнсоўная цішыня. «Пагавары са мной. Прашу цябе! Пагавары са мной!»

* * *

Раней мне было дастаткова пачуць толькі адзін гук… Каб быць упэўненай. Але я яго не чую. І ты яго не чуеш. Але мы пакуль яшчэ разам. На жаль.

Але мы пакуль яшчэ… На жаль…

Дробязі жыцця

Мае сінія ад холаду пальцы, не могуць зашпіліць апошні гузік на тваёй сукенцы. Чорт бы пабраў гэты холад! Але ты кажаш, што «яшчэ рана заклікаць на дапамогу чарцей» (і далей: бла-бла-бла…). Я згаджаюся з табой і раблю высілак, каб давесці да канца пачатае, але не магу нават зашпіліць гэты апошні гузік на тваёй сукенцы. А ты смяешся і кажаш мне: «Якія дробязі…» А я зноў заклікаю чарцей.

«Як жа ты можаш так спакойна ставіцца да дробязей? Навучы мяне! Чаму ты думаеш, што ўсё гэта дробязі?»

Але ты смяешся… Ты заўсёды так робіш, каб не адказваць, а я працягваю важдацца з тваёй сукенкай. Дыхаю на пальцы, ты дыхаеш на пальцы, але яны не саграваюцца… Мае безнадзейна сінія пальцы не хочуць слухацца. Але я працягваю спрабаваць зашпіліць гэты чортавы гузік! А ты смяяцца…

Сем рэчаў, якія я не буду рабіць, калі вырасту!
Ліст у будучыню

Нядаўна, перабіраючы свае старыя кнігі і сшыткі, я знайшоў нейкую паперку… Разгарнуўшы яе, я ўбачыў свой дзіцячы почырк і нешта да болю знаёмае, што выклікала ўва мне нейкія ўспаміны і даўно забытыя эпізоды з дзяцінства. Прачытаўшы яе, мне захацелася падзяліцца гэтым наіўным «тварэннем» з вамі. Вядома, яно прайшло маю рэдактуру, бо памылак тады я рабіў значна больш, чым цяпер. Прызнацца сумленна, па-беларуску я таксама не пісаў і не гаварыў (затое шмат нацярпеўся ад настаўніцы беларускай мовы і літаратуры). Аднак сутнасць таго «паслання» я захаваў…

Такім чынам, вось яно: «Зараз мне 13 гадоў. Я вельмі люблю чытаць і бавіць вольны час са сваім сябрам Дзімам. Мы разам з ім клеем мадэлькі самалётаў і караблёў, абмяркоўваем фільмы і ўсялякія дробязі, якія адбываюцца з намі за дзень, лаемся ціхенька на нашу вядзьмарку-англічанку («русічцы» і «фізічцы» таксама дастаецца ад нас на арэхі). Часам гуляем у шахматы і шашкі. Мне гэта вельмі падабаецца. Але ёсць такія рэчы, якія я не люблю. І я хачу трохі пра іх распавесці.

Я вельмі люблю сваіх маму і тату, але часам яны робяць столькі незразумелых учынкаў, што мне хочацца ўцячы з дому. Але пакуль я гэтага не раблю… Напэўна (як кажа мой тата), з-за свайго слабога характару і смаркатага носа. Становіцца крыўдна ад гэтых слоў. Аднак…

Я вырашыў зрабіць невялікі спіс гэтых рэчаў.

Пункт № 1. Калі я вырасту я не буду купляць сабе брытву! Лепш гэтыя грошы я буду адкладваць на што-небудзь больш карыснае: на новы ровар, ролікі ці новыя мадэлі самалётаў (усе лепш, чым брытва).

У жыцці шмат усялякіх іншых цікавых рэчаў, акрамя таго, што стаяць кожную раніцу перад люстэркам, вылупіўшы вочы на сваё мужнае адлюстраванне, і скрэбці шыю і шчокі брытвай. Акрамя таго, гэта ж вельмі небяспечна: я бачыў як у таты часта сачыцца кроў пасля галення! Бр-рр. Ён яшчэ лепіць на ранкі кавалачкі газеты ці туалетнай паперы… Праз некалькі хвілін кроў перастае цячы, тады тата адрывае іх, і яна зноў пачынае ісці з гэтых ранак. Ніколі я не буду галіцца!

Пункт № 2.У кожнага чалавека ёсць свае рытуалы! Некаторыя з іх адразу ж кідаюцца ў вочы, а некаторыя можна ўбачыць, толькі тады, калі жывеш з гэтым чалавекам пэўны час… За адным з гэтых рытуалаў, я сачу кожную раніцу: тата, пасля таго як паснедае, набірае ў рот апошні глыток гарбаты і пачынае шумна паласкаць ім зубы, а ў канцы глытае яго… Глядзець на гэта мне брыдка. Але што мне застаецца? Злаваць бацьку заўвагамі – сабе даражэй. Але, калі я вырасту, я не буду так рабіць!

Пункт № 3. Я вельмі баюся тых вечароў, калі мама прыходзіць з бацькоўскага сходу. Гэтыя вечары страшнейшыя за фільм жахаў! Спачатку мама хвілін пяць маўчыць (вытрымлівае тэатральную паўзу), а потым пачынае распавядаць тату пра ўсе мае «подзвігі», якія адбыліся са мной за чвэрць (а іх «набягае» нямала). І гэта зацягваецца на ўвесь вечар. А потым маці пачынае правяраць усе мае хатнія заданні. Глядзіць мой дзённік! Мама цвёрда пераканана, што ўсе графы ў дзённіку павінны быць запоўнены. Пры наяўнасці «пустэч» яна пачынае тэлефанаваць да маіх больш таленавітых аднакласнікаў і выпытваць хатнія заданні. Мне было вельмі сорамна за сябе… Але і за маму было вельмі сорамна! Калі я вырасту, не буду так рабіць!

Пункт № 4. Рынкі… Як жа я іх ненавіджу! Рынак забірае лепшыя гадзіны майго выхаднога дня. Але мама гэтага не разумее. Бо яна ведае лепш, што мне трэба для шчасця: новыя джынсы, кашуля, чаравікі, шнуркі і іншае… І ўсё гэта дабро купляецца на мае (чуеце, на мае!) грошы падораныя на дзень нараджэння.

Самае «цікавае» ў паходзе на рынак – прымерка рэчаў (асабліва ўзімку). Ты самотна стаіш у намёце ў майтках і з гусінай скурай на нагах, а ў яго (у намёт) праз кожную секунду хто-небудзь зазірае (а ты ціха молішся, каб толькі не знаёмы са школы). Пасля трох гадзін хаджэнняў па пакутах, я пачынаю капрызіць, чым выклікаю прыступ мамінай істэрыкі (мама ў мяне, мякка кажучы, неспакойная). Яе вельмі лёгка раззлаваць, асабліва, калі яна прыходзіць стомленая з працы. Любы нязграбны рух можа абярнуцца катастрофай. Нямыты посуд, раскіданыя па падлозе рэчы, агрызак яблыка на стале – усё гэта выклікае ў мамы нечаканую дэтанацыю і прыводзіць да выбуху, пасля якога любая вайна здаецца дзіцячай гульнёй, у параўнанні з тым, што адбываецца ў нашай кватэры!

Пункт № 5. А яшчэ я не буду стрыгчыся! Страх застацца без вушэй з’явіўся ў мяне пасля татавых спробаў зрабіць на маёй галаве «што-небудзь больш зразумелае». Я разумею, вядома, што тата ў нас майстар на ўсе рукі, але і ў майстроў бываюць свае агрэхі і недахопы (але тата быў ўпэўнены, што і тут ён майстар). Адзін з гэтых недахопаў – «мастацтва» стрыгчы валасы. «Сем разоў адмер – адно вуха адрэж» (так я праз ўнутраныя слёзы за вочы жартаваў над татам).

Я памятаю, як мама папрасіла бацьку падраўняць ёй трошачкі валасы… Так. Гэта быў яшчэ той нумар! Яна потым тыдзень не выходзіла з хаты, а часам нават плакала, гледзячы на тое, што засталося ад яе пышнай грыўкі. Лоб быў падобны на той адзіны неразбіты ліхтар, які стаяў каля нашага пад'езда… Бацька ў апраўданне казаў, што цяпер вочы сталі больш выразнымі. А што казаць пра мяне?! Бацька эксперыментаваў над маёй галавой па поўнай праграме, пачынаючы з дзіцячага садка і на працягу амаль усіх гадоў праведзеных у школе. Мне часта даводзілася цярпець кпіны ад тых, каму не «ў лом» было чарговы раз пасмяяцца над маёй фірмовай «чохай» «а-ля дурань Ванька». Я клянуся, што не вазьму ў рукі нажніцы! Гэта я ведаю дакладна!

Пункт № 6. Я не буду каментаваць навіны і спартыўныя матчы. Няма нічога больш сумнага на свеце, чым татавы каментарыі навін або якіх-небудзь фільмаў… Мне хочацца праваліцца скрозь падлогу да суседзяў, каб толькі не слухаць яго разумных каментарыяў і разваг на тэму «Дык вось куды сыходзяць нашы грошы, або Я б зрабіў гэта лепш»! Так-так, тата, я не сумняваюся ў гэтым. Толькі не трэба! Досыць…

Пункт № 7. Пакідаць адно дзіця ў чарзе. Гэта бесчалавечна!

Напэўна, кожны з вас адчуваў (ці яшчэ калі-небудзь адчуе) на сваёй скуры гэтае «катаванне». Я яго называю «катаванне чаргой» – гэта калі мама нечакана ўспамінае пра нешта і кажа табе: «Пастой, сынок, я хутка». І гэтае «хутка» цягнецца пакутлівымі секундамі чакання. А чарга пачынае рухацца хутчэй… дыхаць ты ўжо зусім не можаш… І вось апошні пакупнік, а наступны ты! А мамы ўсё няма!!! Жах-жах-жах! Але яна паспявае прыйсці ў апошні момант, а ты ўжо стаіш амаль без памяці. Можна ўжо не ісці ў парк Чалюскінцаў на экстрэмальны атракцыён «Супер-8». Сваю порцыю вострых адчуванняў ты ўжо атрымаў. І наіўна думаць, што гэта было ў апошні раз. Апошняга разу няма: мама ўсё роўна нешта абавязкова забывае і ў апошнюю хвіліну пакідае мяне ў гэтай праклятай чарзе… І ўсё пачынаецца спачатку.

Гэта ўсяго толькі тыя нешматлікія падзеі і ўчынкі самых родных мне людзей, якія я не хацеў бы паўтараць у сваім дарослым жыцці. Не ведаю, ці атрымаецца гэта? Спадзяюся, што атрымаецца. Вельмі спадзяюся».

Цяпер гэтае пасланне здаецца мне смешным… Але ўспамінаючы сябе малога, я пачынаю нешта разумець: тады мае адчуванні былі сапраўднымі і сур'ёзнымі (вось як цяпер). А што будзе праз 20 гадоў? Не ведаю. Мабыць, праз 20 гадоў я і ўсміхнуся, згадаўшы сябе сённяшняга… А можа і не. У любым выпадку, я шчыра спадзяюся, што ўсё будзе добра! А як жа інакш?

Мора
Навела

У апошні час мяне пакінулі сны.

Сон… Мая мара і маё адзінае сапраўднае жаданне, якое пераследвае мяне на працягу апошніх гадоў. Навошта кудысьці бегчы і нечага жадаць, калі можна проста забыцца пад цёплай коўдрай і працягваць бачыць бірузова-аксамітныя сны? І пры гэтым жадаць толькі аднаго: каб на цябе забыўся ўвесь белы свет і каб нехта не распужаў тваіх сноў. Толькі і ўсяго! Няўжо я так шмат патрабую ад Сусвету?

Ты жадаеш гэтага забыцця, ты прагнеш яго ўсёй душой, каб аднойчы прачнуцца і больш нікуды не ісці, не бачыць і не чуць гэтыя звыклыя рэчы і бясконцыя мітуслівыя дзеянні, не прыносіць у ахвяру свой каштоўны час, якога і так адведзена няшмат. Нават па самых аптымістычных прагнозах (100 гадоў!) чалавек жыве да непрыстойнасці мала. Што гэта ў параўнанні… Ды з тымі ж секвоямі, якія могуць пражыць амаль два тысячагоддзі? Таму не хочацца марнаваць свой час на бясконцую пагоню за бруднымі паперкамі, якія (як жа смешна) ператвараюць цябе ў гаспадара жыцця! Глупства, адным словам.

І толькі ў снах, толькі ў марах ты знаходзіш тую выратавальную раўнавагу, якой так не хапала табе ў паўсядзённым жыцці. Але ты яе страціў, як і мноства іншых важных рэчаў.

* * *

Мяне пакінулі сны…

У лепшым выпадку я проста аўтаматычна засынаю, і гэтак жа аўтаматычна прачынаюся. У горшым – варочаюся без сну напрацягу ўсёй ночы і пералічваю авечак са шматтысячных статкаў.

Мой дзень пачынаецца звычайна, як амаль ва ўсіх людзей, якім пашчасціла пачынаць сваю працу з 9:00 раніцы: душ-кава-(як варыянт – гарбата) – апрананне-крос-да-аўтобуса-тралейбуса-метро і праца (звычайна з 9:00–17:00). Дзень за днём адно і тое ж. Але я не пра тое…

Раней мне снілася шмат сноў. Але маімі любімымі былі сны пра мора. Не памятаю, калі я ўпершыню ўбачыў гэтыя сны. Напэўна, у гадоў сем, а можа і раней. Але тады я не бачыў мора ўжывую. Толькі па тэлевізары ці ў кіно.

Ува сне я ўдыхаў водар мора, такі свежы і гаючы, што немагчыма было ім надыхацца. Я ўдыхаў яго салёна-ёдзісты пах і ўсміхаўся. Калі прачынаўся, мне здавалася, што я адчуваю на языку прысмак солі. Напэўна, мне проста так здавалася.

Калі я ўпершыню ўбачыў мора, я адразу пазнаў яго (яно было такое ж, як і ў маім сне) і быў зачараваны, як толькі можа быць зачараваны дзіцёнак, упершыню ўбачыўшы цуд. А гэта было сапраўды цудоўна! Мора было прыўкрасна ў сваім велічным блакітна-зялёным спакоі. Хвалі нястомна накотвалі на бераг «бу-у-ух» і мякка вярталіся назад «ш-ш-ш»… Яно жыло сваім паўнавартасным жыццём і дазваляла жыць нам разам з ім.

Я стаў бачыць мора ў снах яшчэ часцей. І калі мы вярталіся дамоў у Мінск, я плакаў, што нам прыйшлося развітвацца з ім. Але бацькі абяцалі, што праз год мы зноў вернемся сюды. І я чакаў… Я ўмеў чакаць. Гэта было маім шчасцем і выратаваннем.

Але зараз, мне перасталі прыходзіць сны. Я спецыяльна пераглядаю, перад тым як легчы ў ложак, фотаздымкі са свайго дзяцінства, спрабую выклікаць з памяці ўспаміны, але нічога не атрымліваецца. Я па-ранейшаму не бачу сноў. Магчыма, я проста пасталеў.

Бессань…

«Я ўжо і не памятаю з-за чаго мы пачалі спрачацца, адкуль узялася гэтая злосць і непаразуменне?»

У такія моманты вельмі цяжка вяртацца назад і паспрабаваць нешта змяніць, прызнаць, што нешта зроблена не так. Але ўсё адбываецца наадварот. Ты думаеш, як яшчэ больш балюча зачапіць свайго роднага і любімага чалавека. Успамінаеш усе крыўды і грахі, нават тыя, з якімі ўжо даўно разабраліся. А прычын, такіх вось успамінаў і крыўд, пры жаданні можна назбіраць колькі заўгодна.

«Брудны посуд! Ну што гэта за прычына?»

А тут ужо і неістотна. Брудныя посуд ці падлога, перапоўненая сметніца ці раскіданыя рэчы гэта ўжо проста апошнія міліметры фіціля, якія засталіся да выбуху! І гэты выбух «нечакана» здараецца. А што было перад гэтым: праблемы на працы, незадаволенасць уласным лёсам, жыццём, надвор ем… Ды проста хто-небудзь у краме нахаміў ці ў аўтобусе патаптаўся па нагах! Але гэта ўжо нікога не хвалюе. Выбухнула. Маленечкія аскепачкі склаліся ў патрэбную карціну пад назвай «Крызіс адносінаў, частка…» (збіліся з ліку, якая там частка).

І калі напружанне ўзрастае для новага выбуху, то лепшае што можна зрабіць – выйсці на свежае паветра.

«Удых-выдах…удых-выдах… Удых-выдах… Усё, спыніся! Не бяжы! Не трэба! Успомні, як усё пачыналася. Ды стой ты, не бяжы! Фуу-у-у… Спыніся. Успомні сябе «таго» і яе «тую». Няўжо думалі пра такое? Няўжо марылі пра такое? Што нейкая драбяза можа выклікаць такіх агідных пачвар у выглядзе істэрык, лаянкі, непрыемных брыдкіх слоў… Калі б паказалі тым пяшчотным закаханым рамантыкам (якімі мы некалі былі), што з намі здарыцца праз некалькі год, мы б збеглі на край свету (напрыклад, у Індыю), каб толькі не здарылася з намі такой бяды. Каб толькі б не здарылася…»

І ты крочыш. Крочыш без мэты і жаданняў. Проста, каб забіць час. Але гэта самападман. Гэтая хада па коле. Крок за крокам, крок за крокам. Гэтакая імітацыя руху з ніадкуль ў нікуды.

«Трэба нешта мяняць… Трэба нешта мяняць. Гэта дакладна».

* * *

…Мора працягвае сваю нястомную працу… Бясконцыя хвалі накотваюць на бераг «бу-у-ух» і мякка вяртаюцца назад «ш-ш-ш»… накатваюць і вяртаюцца…

* * *

Яна растварылася ў ім (як соль у вадзе), у яго жаданнях, а потым і ў яго праблемах. Што яна магла? Выратавальнае каханне, якое калісьці грэла іх сэрцы, астыла. А што засталося? А што засталося…

«Ён змяніўся. Як жа ён змяніўся. З кожным днём усё больш і больш…

А што я… Што я магу зрабіць? Ён стаміўся. І я стамілася. Але хоць бы адно ласкавае слова… (усхліп).

Жанчынам патрэбны ласкавыя словы і абдымкі! Як жа ён не разумее.

Мой бедны… Як жа мне не хапае абдымкаў… Не разумее…

Я не хачу яго даймаць. Не хачу ператварацца ў напаўзвар'яцелую слязлівую сцерву, якой ён мяне бачыць. Але што я магу зрабіць, калі ён мяне не бачыць…

Калі мы перасталі чуць адно аднаго? Ніхто не адкажа… Ды ўжо і не патрэбны гэтыя адказы. Гэта проста словы. Проста словы… (усхліп).

І гэтыя недарэчныя зачэпкі і сваркі… Як жа ўсё надакучыла… Як жа гэта ўсё дробязна і брудна… Як усё надакучыла!

Мы ператварыліся ў мяшкі з цвікамі, якія тырчаць з усіх бакоў і раняць адзін аднаго пры дотыку. Мы нават не спрабуем нешта змяніць у сабе! Мы – мяшкі з цвікамі…

Што з намі стала?

Спыніся. Успомні сябе «тую» і таго «яго»? Няўжо думалі пра такое? У каго мы ператварыліся?

Не… Больш не магу трываць. Нам трэба пагаварыць.

Нам проста… гаварыць…»

Званок.

– Пачакай… Нічога не кажы! Я ўзяў два білеты! Два білеты да мора. Разумееш? Мы стаміліся… Нам ужо даўно трэба было так зрабіць. Нам трэба ўбачыць мора! Разумееш? Мы проста стаміліся ад усяго гэтага тлуму. Ты згодна? Пачакай, не кажы. Дай я скажу першым. Я памятаю цябе. Чуеш?! Я памятаю, якая ты была. І ты застаешся такой жа. Прабач мяне. Ты зможаш? А? Пачакай. Я памятаю, якая ты была… Я ўзяў два білеты да мора! Чуеш? Два білеты…

– Вяртайся хутчэй дадому… Я так цябе кахаю. Ты прабач мяне. Мы, як малыя дзеці… заблукалі ў лесе. Як малыя дзеці…

Больш я нічога не пачуў. Я бег з ўсіх ног дамоў, і мне было лёгка на сэрцы. Я спыняўся на некалькі хвілін адпачыць. Бачыў над галавой высока-высока зоркі. Я зноў бег. Бег і разумеў, што ўсё будзе добра. Што Сусвет на нашым баку і мы здолеем вытрываць… Мы здолеем.

* * *

Мора…

Яго хвалі так пяшчотна кранаюць нашы ногі. Мы схаваліся ад усіх на свеце.

Мы глядзім наперад і бачым, як мора і неба ператвараюцца ў адно цэлае, сціраючы ўсялякія межы. Мы глядзім на гэту прыгажосць, і нашы сэрцы напаўняюцца адчуваннем неверагоднай пяшчоты…

Цяпер не трэба нікуды спяшацца. Наперадзе яшчэ шмат гадоў, якія мы паспрабуем пражыць як належыць… І я не баюся гэтага. Я перастаў баяцца…

Мы перасталі баяцца! Больш няма часу на гэта.

* * *

Упершыню за шмат гадоў, я Ўбачыў сон.

Не твая кватэра

Вяртаючыся праз тыдзень-другі з адпачынку (ці з якой-небудзь далёкай вандроўкі) у сваю кватэру – не пакідае адчуванне таго, што яна табе ўжо не належыць!

Усё здаецца ў ёй інакшым: пахі, рэчы не на сваіх месцах, а некаторых (рэчаў) і ўвогуле няма ў хаце; усё знаходзіцца ў нейкай таемнай змове паміж сабой.

Яны, рэчы, як быццам звяртаюцца да цябе: «Ты больш не наш гаспадар… Ты больш не наш гаспадар!.. Ты больш не маеш над намі ўлады».

Рэчы бунтуюць, хаваюцца, здраджваюць. І ты нічога не можаш зрабіць з гэтым.

Ты прыносіш у ахвяру некалькі пакетаў са смеццем, каб іншыя рэчы бачылі, які круты нораў у іх гаспадара! Але яны цябе ўжо больш не баяцца!

А што рабіць далей?

Ты можаш набыць новыя рэчы, зноў пабудаваць сваю маленькую імперыю, але ўсё ўжо будзе інакш… Не будзе адчування той уседазволенасці і нахабства, з якімі ты жыў раней, з якімі ставіўся да гэтага жыцця і рэчаў.

Спачатку… А потым…

Бываюць такія моманты ў жыцці, калі і ў рэчаў можа скончыцца цярпенне.

Раскажы мне пра Італію…

Раскажы мне пра Італію… Я мала што пра яе дакладна ведаю. Кажуць, што там жыве Чэлентана і ўсе ядуць спагеці з піцай і п'юць ад мала да вяліка смачнае чырвонае і белае віно. Але я гэтага не бачыў, таму сам раскажы мне пра Італію.

Я чуў, што там усе гуляюць у футбол (нават дзяўчынкі), а па вуліцах блукае мафія, а за ёй па следзе ходзіць бессмяротны камісар Катані (La Cattani immortale).

Мне снілася, што ў Італіі круглы год свеціць сонца, а пад ім, пад сонцам, стаяць тысячагадовыя гарады, ахінутыя пылам і попелам Везувія… Неўміручы Рым-ганарлівец, састарэлая какетка Венецыя, напарфумлены і прыўкрасны жыгала Мілан… Ды шмат каго яшчэ можна сустрэць там! Уся Італія – свята, якое, на жаль, не са мной.

Я чытаў, што там кожны першы паэт альбо оперны спявак (адначасова). А як інакш (навошта?) у Італіі жыць? Але ты сам скажы, ці гэта ўсё праўда? Бо я ніколі не быў у Італіі… Таму мне толькі і застаецца аб ёй марыць.